ANG PANG-

AKADEMYANG VARAYTI
NG WIKA SA PILIPINAS
TAGAPAG-ULAT: JOAN T. DELA CRUZ
 Alam
mo ba?
Hindi namamalayang nag-iiba
ang wika batay sa paggamit,
indibidwal man o grupo;
pasulat man o pasalita. Ang
pag-iibang ito ang
naglalarawan sa varayti ng
wika
VARAYTI NG WIKA
Ayon kay Ferguson, 1971
Ang varayti ay kalipunan ng mga speech pattern na
kapag sinuri ay halos homogeneous ang anyo at mga
alituntunin.

Halimbawa:
• Ang istandard na wikang pampanitikan ay isang varayti, kompara sa
sinasalitang wika sa pang-araw-araw na buhay na isa pang varayti.
• Ang varayti na ito ay mayroong malaking pagkakahawig sa ponolohiya,
leksikon o gramar na maaaring mutwal na maintindihan ng mga
gumagamit nito.
 Alam
Ang varayti ay maaaring batay sa
lokasyon tulad ng mga rehiyonal na
mo ba?
varayti.

Ang bawat varayti ay ginagamit

depende sa DOMAIN kaya’t
nagkakaroon ito ng tiyak na
REGISTER.
ANG DOMAIN NG WIKA
Ayon kay Fishman, 1972
Tinutukoy ng domain ang konsepto ng habitwal na
paggamit sa wika sa multilingguwal na sitwasyon sa
tiyak na konteksto sa loob ng mga institusyon.

Isinasalang-alang ang mga sosyal na sitwasyon sa level

ng personal na interaksyon.

Mahalagang Domain:
• Pamilya, edukasyon, gobyerno, pagawaan.
Ayon kay Penalosa, 1981
Karaniwan itong ginagamit upang ilarawan ang
barbasyon ng lingguwistikong padron sa level
ng komunidad.
ANG REGISTER NG WIKA
Paggamit ng varayti ng wikang kinikilalang
akma para sa isang partikular na sitwasyon.

Halimbawa:
• Pagbabalita, pagtuturo ng matematika, pagkukuwentuhan ng magkaibigan,
o paglalambingan.
ANG KAHALAGAHAN NG PAGTIYAK
NG ISANG VARAYTI NG WIKA
• Maaari itong mag-expand o mag-contract habang nagbabago
ang gamit nito.

• Maaaring makaimpluwensya at magpasok ng impluwensya ng

iba pang varayti.

• Ang istatus ng wika ay nagmumula sa ginagampanan nitong

tungkulin.

• May simbolikal itong kahalagahan na nagmula sa consensus ng

lipunan.

• Kinakatawan nito ang interes ng isang etnikong grupo.

ANG KAUGNAYAN NG WIKA SA
EDUKASYON AT LITERASI
Ayon kay Consuelo Paz,
1996
Ang literasi ay tumutukoy sa kakayahang maisulat ng
isang tao ang lahat ng kaniyang nasasaisip at saloobin;
at sa kaniyang kakayahang bumasa ng tila sinabi lamang
sa kaniya ang kaniyang binabasa.

Ang kakayahang bumasa at sumulat ay hindi

nangangahulugan ng pagiging litereyt.
Dala ng ganitong pananaw…
Ang pagtatalaga na linangin ng edukasyon
ang makataong potensyal ng bawat indibidwal
at gawin silang mga produktibong
mamamayan na makakapag-ambag sa
kaunlaran ng lipunan.
ANG SULIRANIN SA VARAYTI
NG WIKA
• MULTILINGGUWALISMO – maraming wikain na
ginagamit sa loob at labas ng mga bansa kaya
makakatagpo ng mga taong gumagamit o
nagsasalita ng higit sa isang wika.

• PAGPILI AT PAGTATAKDA NG WIKA – pagpili na

magiging wikang panlahat.

• PAGSASAISANTABI – naisasantabi ang ibang wika

dahil sa pagpili ng isang wika mula sa karamihan.
ANG WIKA BILANG
ASIGNATURA
• Wikang Espanyol at Ingles – Wikang ANG WIKA
BILANG
unang pinag-aralan ng mga Pilipino. ASIGNATU
RA
• Naitakda ang wika sa paaralan sa
ilalim ng pamamahala ng mga
dayuhang mananakop.

• Panahon ng Komonwelt – Isinaalang-

alang ang pagpasok ng katutubong
wika.
ANG WIKANG PANTURO
• Sinabi ng mga historyador na halos ng
mamamayan, babae man o lalaki, ay ANG MGA
marunong bumasa’t sumulat. WIKANG
• Pinaniniwalaan din na kahit maraming wikang KATUTUBO
umiiral sa panahong iyon, halos AT ANG
magkakapareho ang Sistema ng kanilang IMPORMAL
pagsulat. (Bernabe, 1987) NA SISTEMA
• Ang edukasyon ay isinasagawa sa NG
pamamagitan ng pagtuturo ng mga magulang EDUKASYON
sa kanilang anak na mga pamamaraan sa
paggawa ng pang-araw-araw na pamumuhay.
(Duka, 1997)
• Binago ng Espanyol ang Sistema ng pagsulat
ng mga katutubo. Ipinakilala nag alpabetong
Romano.
• Hudyat sa pagbabago ng edukasyon sa
Pilipinas ang pagdating ni De Legazpi noong
1565
ANG
• Nagkaroon ng bagong karakter ang
WIKANG
pamumuhay ng mga katutubo dala ng
pagmamaniobra at pagtatakda ng bagong
ESPANYOL
Sistema. SA MGA
BEATERYO’T
• Relihiyon ang pangunahing layunin ng Kastila
KOLEHIYO
sa kanilang pananakop.
• Espanyol lamang ang gamit bilang wikang
panturo.
• Nagkaroon ng malinaw na paghahati ng
kapangyarihan dala ng wika.
• Dikta ng layunin ng kolonyalismong Amerikano
ang paggamit sa edukasyon bilang
ANG
pangunahing instrument ng pagsupil ng mga PAMPUBLIKONG
Pilipino. SISTEMA NG
EDUKASYON AT
• Bahagi ng benebolentong asimilasyon, MONOLINGGUWA
ipinangalandakan ng mga Amerikano ang L NA PAG-AARAL
layuning ituro ang demokrasya at tamang SA WIKANG
INGLES
pamamahala,
• Nagkaroon ng bagong Sistema bunsod ng
probisyon sa wika na itinakda sa 1935
Konstitusyon.
• Ordinansa Militar blg. 13 – Ang pag-aaral ng ANG
mga Pilipino ay gagawin sa Tagalog, ang wikang WIKANG
pambansa ng Pilipinas sa kanilang itinalaga sa TAGALOG AT
Konstitusyon 1943. NIHONGGO
• Ito ang kauna-unahang pagtatangka sa BILANG
kasaysayan ng Pilipinas na magkaroon ng TANGING
suporta mula sa estado ang paggamit ng isang WIKANG
wikang katutubo sa edukasyon. PANTURO
• Hindi naging matagumpay ang mga Hapon
dahil sa labis na pagkahumaling ng mga Pilipino
sa kulturang Amerikano.
 ANG PATAKARANG
BILINGGUWAL SA EDUKASYON
• Nagsimula ang mungkahing Bilingguwal nang
bumulusok pababa ang kalidad ng edukasyon sa
bansa

• Ayon sa pag-aaral, nagiging sagabal ang Ingles sa

pag-aaral ng mga Pilipino.

• Nagkaroon ng pagtatangka na gamitin ang mga

katutubong wika sa pag-aaral ng mga Pilipino.
• David Barrows, Direktpr ng Edukasyon noong
1903-1909 at ni Bise-Gobernador General
ANG
Butte, Sekretarya ng Pampublikong PATATANGKA
Instruksyonnoong 1931. NA GAMITIN
• Nagsagawa ng sarbey, eksperimento, at mga ANG
kumperensya KATUTUBONG
WIKA
• May ilang batas na lumabas upang gamitin ang
wikang pambansa na wikang panturo.
• 1969, Resolusyon blg. 45 – Pinagtibay ang
paggamit ng Pilipino bilang wikang panturo.
• Nabigyang puwang ang bilingguwalismo
sapagkat hindi maabandona ang nosyon sa
pangangailangan ng katutubong wika sa pag-
aaral ng mga Pilipino.
• Konstitusyon 1973 – Filipino at naitakdang ANG
wikang opisyal PATAKARANG
BILINGGUWAL
• 1974 – Ipinalabas ang Patakarang Bilingguwal
• PATAKARANG BILINGGUWAL – tumutukoy sa
hiwalay na paggamit ng Ingles at Filpino bilang
midyum ng pagtuturo sa mga tiyak na
asignatura ng pag-aaral.
• 1987, Bilingual Policy – pinahintulutang
gamitin ang Filipino at Ingles bilang mga
wikang panturo sa lahat ng asignatura.

• Ang hiwalay na ilingguwalismo ay MALAYANG

BILINGGUWALISMO
malinaw na nagpapakita ng
pagpapahalaga sa dalawang wika at sa
kaalamang dapat ibigay ng mga ito.
 SEMIOTIKA NG
TEATRO AT DRAMA
TAGAPAG-ULAT: JOAN T. DELA CRUZ
 SEMIOTIKA
• Pag-aaral ng produksyon ng pagpapakahulugan ng
isang lipunan.
• Pag-aaral ng mga sensyas at simbolo at pagbuo sa
mga ito.
• Multidisiplinaryong siyensya na may kinalaman sa
metodolohikal na mga pagpapakahulugan sa mga
katangian na nagbabago depende sa iba’t ibang
larangan.
• Sa wika nagmumula ang Semiotika.
TEATRO SA LIPUNANG
PILIPINO
 TEATRO
• TEATRO – Isang uri ng pagtatanghal na kakikitaan ng
iba’t ibang sangkap ng pagpapalabas.

• Uri ng sining biswal na may iba’t ibang disiplina ng

pagtatanghal.
TEATRO SA BAWAT PANAHON
• ESPANYOL – Relihiyon ang pangunahing paksa
• AMERIKANO – Dumami ang palabras tulad ng bodabil
variety show na may kinalaman sa domestikasyon ng
buhay, pagsusugal, pag-inom, at usapang pag-ibig
• HAPON – Ginamit ang teatro bilang taguan ng mga
mandirigma, bagsakan at palitan ng mensahe ng mga
gerilya at mga awit bilang signal
PROSESO NG SEMIOSITASYON
• Nagaganap sa pamamagitan ng transpormasyon ng
lahat ng mga bagay o katawan na may dating
kahulugan tungo sa bago nitong papel sa teatro.
• Ipinakikita ang tao bilang signifier ng idea.
• Ang pagtatanghal ay nagiging network ng
pagpapakahulugan ng mga actor at manonood.
• Bawat kilos at galaw ay may sensitibong senyas.
• Paggamit ng iconic function – pagkuha o paggaya ng
hugis o bagay o lugar na mahirap ilagay sa
entablado.
• Pumapaloob ang Synecdoche – representasyon ng
isang miyembro sa isang class.
 SALAMAT PO 
Inulat ni: Bb. Joan T. Dela Cruz