Kologji AAB fakulteti Juridik-

kriminalistik

Punim seminarik
LËNDA: HISTORIA E SHTETIT DHE
SË DREJTË

TEMA: KALIFATI ARAB

PROFESORI: STUDENTI:
Muhamet Kelmendi Dilber Sinani
Fushë Kosovë, 2018
 PËRMBAJTJA

Përmbajtja …………..………………….. 2
Hyrja ………………………………………... 3
Kalifati Arab ………………………………4
Meka dhe Medina .........................5
Zhvillimi kulturor ……………………… 8
Ushtria dhe tatimet………………….. 9
Rregullimi shtetror …………………..10
Harta e Kalifatit Arab ……………… .12
Përfundimi ……………………………….13
Bazat e informacioneve ……………14
2
 Hyrje
• Në këtë punim seminarik do të
behet fjal për Kalifatin Arab duke
marr pasasysh periudhat nëpër të
cilat ajo kalon. Tema në fjalë është
nje vështrim I shkurtër historik I
zhvillimit të Kalifatit Arab.
• Kuptojm per Meken dhe Medinen
• Dot mësojm per zhvillimin
kulturor
• Prandoj dot mesojm per ushtrin
dhe tatimet qe beheshin ndaj
shtetit
• Do të shohim dhe rregullimin
shtetror, pastoj to të shohim dhe
nje fotografi në të cilen ësht harta
e Kalifatit Arab.
• 3
 KALIFATI ARAB
Institucionet shtetërore juridike e politike, si dhe
marrëdhëniet feudale në shtetin arab ndryshojnë nga
ato të Evropës Perëndimore dhe bizantine. Në Arabi
jetonin fiset beduine, të cilat kishin origjinë të
përbashkët (ishin të racës semite), kishin gjuhë, zakone,
traditë dhe kulturë të përbashkët .Aristokracia fisnore,
e pasur nga tregtia, merrej edhe me fajdexhillëk,
ndërsa shumënjerëz të lirë, të varfër, për shkak se nuk
mund ta kthenin borxhin, e humbnin lirinë dhe
shëndrroheshin në skllevër të borxhit. Në shek. 5-6 u
krijuan qytete siç janë; Meka, Jethribi ( Medina), Taifi,
Jemeni. Ku nëkrye të qytetit ishte sundimtari (kryetari i
fisit sheiku). Muhamedi ishte predikuesi i islamizmit,
profet dhe themeluesi i shtetit arab. Ai u lind nëvitin
570 dhe vdiq më 632.Ai ka përpiluar dhe miratuar një
shkresë (KITAP) e cila më vonë njihet si Karta eMedinës
e cila paraqet kushtetutën e parë të shkruar në botë.
Në shtetin Arab popullsia ndahej në këto kategori:
• 1.Kategori I, Muslimanët e lirë arab,
• 2.Kategori II, Mavalët (ata që e kishin pranuar Islamin),
• 3.Kategori III, Zimijët (Hebrejt, zoraastritet ose të huajt
me kontratë),
• 4.Kategori IV, Skllevërit.
• 4
 Meka dhe Medina
• Qyteti Mekë ka qenë qyteti me I
rendesishëm në Kalifatin arab. Në të
gjendej tempulli I shenjet përkatsisht
Qabeja qe ne të vizitohej bga arabët për
qdo vit në kohën e haxhillëkut. Gjat kohës
së vizitave në Qabe bëheshin edhe tregti.
Në fund të shek.5 dhe në fillim të shek.7 u
paraqit një kriz e madhe ekonomike në
fiset e shteteve arabe, në këte periudhë
paraqitet Muhamedi, predikuesi I
islamizimit dhe themeluesi I shtetit arab.

• Muhamedi pas largimit të tij nga Meka,

shkoi Medinë dhe formoi dhe organizoi
qytet-shtetin e par të shtetit të Medinës,
shtetit të par islam në vitin 622. Me
besimtarët islam dhe jo islam, Muhamedi
përpiloi dhe miratoi një shkresë qe njihet
‘’Karta e Medinës’’ e cila kartë
konsiderohet si kushtetuta e par e shtetit
islam.
• 5
• Të gjith shtetasit e Medinës, pa marr
parasysh përkatësinë fetare, ishin të
barabrtë.
• Në dokumentin Karta e Medinës ishte
sanksionuar ndalimi I hakmarrjes
ndërsa përkujdesja per drejtsinë
gjinore dhe fisnore kishte kaluar te
shteti. Muhamedi shpallet gjyqtar
suprem.
• Muhamedi shpallet udhëheqs
shpirtror e shtetror dhe politik. Ai
ishte shef I shtetit dhe komandant I
ushtrisë.
• Sipas shpalljeve kuranore të shpallura
me Kuran në Medinë, myslimanëve u
lejohej lufta për mbrojtjen e
bashkësisë së tyre dhe per realizimin e
qellimeve të larta shtetrore.
• 6
• Në vitin 630 Meka ra nën
sundimin e Muhamedit dhe gati e
ter Arabia ra nën sundimin e tij.
• Megjithatë kryeqytet mbeti
Medina. Pas vdekjes së
Muhamedit si kalif të prë erdhen
Ebu Bekri, Omeri, Osmani dhe
Aliu

7
 Zhvillimi kulturor
• Kalifati arab arriti në gjysmën e dyt
të shek. 8 dhe gjat shek. 9 të
shtrihet me një shtirije në tri
kontinente: në Azi, Afrikë dhe
Evropë. Kishte zhvillime të
dukshme në ushtri, kultur, art,
shkncë dhe filozofi. Edhe ekonomia
pati një zhvillim. Qytett arriten një
kulturë dhe jetë të lakmueshme.
Në periudhën e shek. 10 filloi
dekada dhe coptimi I Kalifatit Arab.
Kjo arriti në vitin 1258, pas
pushtimit t Begdatit nga ana e
Mongolëve, ku edhe e humb
pavarsinë e vet Kalifati arab.

• 8
 Ushtria edhe tatimet
• Ushtria-çdo musliman I aftë për luftë
kishte obligim të merrte pjesë në
luftën e shenjtë-xhihad.
Ushtria përbëhej nga vullnetarët dhe
ushtarët e përhershëm(profesionale).

Tatimet dhe sistemi fiskal-ka pasë

sistem të avancuar tatimor.Ështe bërë
dallimi I obliguesve të tatimit nga
muslimanët dhe jomuslimanët.
Jomuslimanët përveç tatimit për tokën-
haraçin,paguanin edhe xhizën-tatim
për kokë të banorit.
Muslimanët tatimin për tokë e
paguanin një të dhjetën-ushur dhe
zekatin-katërmije e një ,në vit(ky
tatim mblidhej për të varfërit).
9
 Rregullimi shtetror
•  Në krye të shtetit qëndronte Kalifi,
fjala kalif ka kuptimin e zëvendësuesit
dhe përfaqësuesit tëProfetit.Përveç
kalifit ndër organet tjera shtetërore
ishte edhe Kuvendi i Sheikëve i quajtur
Shura. 
• Pas kalifit ishte edhe
Veziri(kryeministri). Administrata ishte
e ndarë në resorë apoDivane (ministri).
• Rregullimi shtetëror
 Kalifi,
 Bashkëpuntorët,
 Kuvendi I të gjith sheikëve-Shura,
 Veziri,
 Emiri,
 Xhihadi,
• Hraqi. 10
Në kalifatin arab kanë
sunduar dy ndinastri:
• -Dinastria e Omajadëve(deri në
vitin 750), dhe
• -Dinastria e Abasidëve (750-
1258)

• 11
Harta e Kalifatit Arab

12
 Përfundimi
• Si përfundim I gjith kësaj teme kemi
mësuar se në Arabi jetonin fise
Beduine të cilet kishin orgjin të
përbashkët, kishin gjuh, zakone ,
traditë dhe kulturë të përbashkët.Në
shek.5 dhe 6 u krijuan qytete si: Meka,
Medina, Taifi, Jameni. Ku krye
sundimtari ishte Muhamedi dhe gjat
sundimit të tij gati e tër Arabia ishte
nën sundimin e tij, që pas vdekjes së
tij kan ardhur kalif të par si : Ebu Bekri,
Omer, Osmani, Aliu etj.
• Në shtetin arab popullsia ndahej në
keto kategori :Myslimanët e lirë arab,
Mavalët, Zimijët, dhe Skllevërit.
• Regullimi I shtetit siq ishte: Kalifi,
Bashkëpunëtorët , Kuvendi I të gjith
sheikëve, Veziri, Emiri, Xhihadi, Haraqi.
• 13
 Bazat e informacioneve
• Kalifati Arab nga:
https://www.scribd.com/docume
nt/192796531/PUNIM-SEMINARI
K-Kalifati-Arab-Muhamed-Fetahi
• Meka dhe Medina, dhe zhvillimi
kulturor marrur nga libri historia e
shtetit dhe së drejtës I Prof.Dr.
Muhamet Kelmendi.
• Ushtria dhe tatimet marrur nga
ligjerimi I prof.Dr. Muhamet
Kelmendi.
• Rregullimi shtetror nga:
https://www.scribd.com/docume
nt/192796531/PUNIM-SEMINARI
K-Kalifati-Arab-Muhamed-Fetahi
• Harta e kalifatit arab :
https://upload.wikimedia.org/wik
ipedia/commons/7/72/Map_of_e