KOLEGJI FAMA DEPARTAMENTI I KRIMINALISTIKS

Punim Seminarik
Lenda: Historia e s drejtes s institucioneve shtetrore Tema : Rregullimi shtetror n Kalifatin Arab

Mentori : Prof.Dr.Isuf Ahmeti

Studenti : Muhamed Fetahi

Mitrovic , 2013

Hyrje
Ne kete punim seminarik do te behet fjale per nje teme shume interesante dhe atraktive ne njeren ane dhe ne anen tjeter teper e rendesishme per veprimtarine e kalifatit Arab duke marre parasysh periudhat neper te cilat ajo kalon dhe sfidat me te cilat ballafaqohet gjate aktivitetit te vet. Tema ne fjale eshte se cilat fise jetonin ne Arabi , qfar origjine kishin te perbashket ato fise, Prandaj do me mesojm se me qfar u mirrte Aristokracia fisnore, Kuptojm se ne shek.V-VI cilat qytete u krijuan , do mesojm per Muhamedin se ku u lind dhe qfar ishte ai per Arabin , do e kuptojm se qfar shkrese krijoni Muhamedi dhe si u njoh ajo shkrese e tij. Do ta kuptojm se nen sundimin e kujt ra e gjith Arabia . Do te mesojm se pas vdekjes se Muhamedit cilet ishin ata Kalif qe vini pas tij . Do shohim se ne sa kategori ndahej popullsia ne shtetin Arab , dhe gjat kesaj kohe ky shtet ne sa kontinente ndahej . Ne kete periudhe , perveq zhvillimit te shtetit , ekonomis dhe jetes se qytetarve do te shohim se kush u zhvillua edhe me teper. Perveq kalifit cilat organe tjera shtetrore do mesojm se edhe cili kuvend qendron dhe si i quajn , Pas kalifit kush qendronte , dhe do mesojm se si jane ndare administratat. Ne kalifatin Arab njesia me e madhe Administrativo Territoriale si quhej se kush qendronte ne krue te saj dhe do shohim se cilat funksione i kishte. Pastaj do shohim se si behej Rregullimi Shteteror , do mesojm se sa dinasti kan sunduar ne kalifatin arab dhe cilat ishin ato dinasti, Pastaj do te shohim fotografit : Monedhen e Kalifatit abasit , Harten e Kalifatit Arab , Ushtrin e Kalifatit Arab , dhe Kalifin Ebu Bekir.

Kalifati Arab
Institucionet shtetrore juridike e politike, si dhe marrdhniet feudale n shtetin arab ndryshojn nga ato t Evrops Perndimore dhe bizantine. N Arabi jetonin fiset beduine, t cilat kishin origjin t prbashkt (ishin t racs semite), kishin gjuh, zakone, tradit dhe kultur t prbashkt. Aristokracia fisnore, e pasur nga tregtia, merrej edhe me fajdexhillk, ndrsa shum njerz t lir, t varfr, pr shkak se nuk mund ta kthenin borxhin, e humbnin lirin dhe shndrroheshin n skllevr t borxhit. N shek. V-VI u krijuan qytete si jan; Meka, Jethribi (Medina), Taifi, Jemeni. Ku n krye t qytetit ishte sundimtari (kryetari i fisit - sheiku). Muhamedi ishte predikuesi i islamizmit, profet dhe themeluesi i shtetit arab. Ai u lind n vitin 570 dhe vdiq m 632. Ai u largua n Meka n Medin. Ai ka prpiluar dhe miratuar nj shkres (KITAP) e cila m von njihet si Karta e Medins e cila paraqet kushtetutn e par t shkruar n bot. Muhamedi ishte udhheqs shpirtror, shtetror, politik dhe ushtarak, sundimtar dhe i njihej edhe e drejta e gjyqtarit suprem. Gjat sundimit t Muhamedit gati se e tr Arabia ra nn sundimin e tij. Pas vdekjes s tij, si kalif t par erdhn Ebu Bekri (632-634), Omeri (634-644), Osmani, Aliu etj. N shtetin Arab popullsia ndahej n kto kategori: 1. Kategori I, Muslimant e lir arab, 2. Kategori II, Mavalt (ata q e kishin pranuar Islamin), 3. Kategori III, Zimijt (Hebrejt, zoraastritet ose t huajt me kontrat), 4. Kategori IV, Skllevrit.
Gjat ksaj kohe ky shtet u shtri n tri kontinente (Azi, Afrik dhe Evrop).

N kt periudh, prve zhvillimit t shtetit, t ekonomis dhe jets qytetare, u zhvilluan mjaft edhe kultura, arti, shkenca dhe filozofia.

N krye t shtetit qndronte Kalifi, fjala kalif ka kuptimin e zvendsuesit dhe prfaqsuesit t Profetit.

Prve kalifit ndr organet tjera shtetrore ishte edhe Kuvendi i Sheikve i quajtur Shura. Pas kalifit ishte edhe Veziri (kryeministri). Administrata ishte e ndar n resor apo Divane (ministri).
N kalifatin arab njsia m e madhe administrativo-territoriale dhe ushtarake quhej Emirati n krye t saj qndronte Emiri i cili njherit ishte edhe mkmbs i kalifit dhe kishte kto funksione:

1. Pushtetin m t lart administrativo-politik, 2. Komandant suprem i ushtris s Emiratit.

Rregullimi shtetror
Kalifi. Bashkpuntort. Kuvendi i t gjith sheikve Shura. Veziri. Emiri. Xhihadi. Harai.
N kalifatin arab kan sunduar dy dinasti:

1. Dinastia e Omajadve (deri n vitin 750), 2. Dinastia e Abasidve (750 1258).

Monedh e Kalifatit Abasit

Harta e Kalifatit Arab

Ushtria e Kalifatit Arab

Kalifi Ebu Bekir

Prfundimi
Si perfundim i gjith kesaj teme kemi mesuar se ne Arabi jetonin fiset beduine , t cilat kishin origjin t prbashkt (ishin t racs semite), kishin gjuh, zakone, tradit dhe kultur t prbashkt. Ndersa Aristokracia fisnore, e pasur nga tregtia, merrej edhe me fajdexhillk, ndrsa shum njerz t lir, t varfr, pr shkak se nuk mund ta kthenin borxhin, e humbnin lirin dhe shndrroheshin n skllevr t borxhit. N shek. V-VI u krijuan qytete si jan; Meka, Jethribi (Medina), Taifi, Jemeni. Ku n krye t qytetit ishte sundimtari (kryetari i fisit - sheiku). Muhamedi ishte predikuesi i islamizmit, profet dhe themeluesi i shtetit arab. Ai u lind n vitin 570 dhe vdiq m 632. Ai u largua n Meka n Medin. Ndersa gjat sundimit t Muhamedit gati se e tr Arabia ra nn sundimin e tij. Pas vdekjes s tij, si kalif t par erdhn Ebu Bekri (632-634), Omeri (634-644),Osmani, Aliu etj. N shtetin Arab popullsia ndahej n kto kategori: - Kategori I, Muslimant e lir arab, - Kategori II, Mavalt (ata q e kishin pranuar Islamin), - Kategori III, Zimijt (Hebrejt, zoraastritet ose t huajt me kontrat), - Kategori IV, Skllevrit. Gjat ksaj kohe ky shtet u shtri n tri kontinente (Azi, Afrik dhe Evrop).N kt periudh, prve zhvillimit t shtetit, t ekonomis dhe jets qytetare, u zhvilluan mjaft edhe kultura, arti, shkenca dhe filozofia. Prve kalifit ndr organet tjera shtetrore ishte edhe Kuvendi i Sheikve i quajtur Shura.Pas kalifit ishte edhe Veziri (kryeministri). Administrata ishte e ndar n resor apo Divane (ministri). N kalifatin arab njsia m e madhe administrativo-territoriale dhe ushtarake quhej Emirati n krye t saj qndronte Emiri i cili njherit ishte edhe mkmbs i kalifit dhe kishte kto funksione: Pushtetin m t lart administrativo-politik, Komandant suprem i ushtris s Emiratit.

Rregullimi shtetror
Kalifi. Bashkpuntort. Kuvendi i t gjith sheikve Shura. Veziri. Emiri. Xhihadi. Harai. N kalifatin arab kan sunduar dy dinasti: - Dinastia e Omajadve (deri n vitin 750), - Dinastia e Abasidve (750 1258).

Referencat :
Harta e Kalifatit Arab : http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/72/Map_of_expansion_of_Caliphate.svg Literatura : Nga ligjeratat e Prof.dr. Isuf Ahmetit.