 METODOLOGIJA - „znanost o cjelokupnosti svih oblika i načina

istraživanja s pomoću kojih se dolazi do sistematskog i objektivnog

znanstvenog znanja, ili znanstvena disciplina u kojoj se kritički
ispituju i eksplicitno izlažu različite opće i posebne znanstvene
metode“.
 METODIKA - znanstvena disciplina pedagogije koja se bavi
pravilima i metodama predavanja.
 Metodika i metodologija su dva različita pojma.
 Metodika se smatra pedagoškom disciplinom koja
proučava zakonitosti vaspitanja i obrazovanja putem
jednog nastavnog predmeta.
 Metodologija pedagogije bavi se pitanjima metode
naučnog pedagoškog istraživanja.
 Metodologija metodičkih istraživanja je nauka o putevima
dolaska do naučnih saznanja u metodikama nastave.
 Metodička metodologija bavi se metodama naučnog
istraživanja nastavnog procesa u metodikama pojedinih
nastavnih predmeta.
 Metodička metodologija proučava puteve kojima
dolazimo do naučnih saznanja o nastavi.
 fundamentalna i operativna,
 transverzalna i longitudinalna i
 vremenska istraživanja.
 etapa pripremanja;
 etapa sprovođenja;
 etapa interpretacije i zaključivanja
Metodološki postupak istraživanja u metodici je
redoslijed obaveza pri proučavanju metodičkih problema
odnosno pitanja u razrednoj ili predmetnoj nastavi, u
nastavi jednog ili više nastavnih predmeta.
 Metode metodičkog istraživanja klasifikuju
se:
 kao analiza pedagoške teorije,
 opisivanje metodičke prakse i
 eksperimentalno provjeravanje metodičke

stvarnosti.
 Metoda analize metodičke teorije
Ova metoda ostvaruje se proučavanjem nastavnih planova i
programa, proučavanjem udžbenika, planova rada nastavnika,
nastavnih priprema za rad, evidencije o stručnom usavršavanju
nastavnika, o primjeni inovacija u nastavi i ostalim vidovima
vaspitno-obrazovnog rada u školi, analize učeničkih radova
(pismenih, matematičkih zadataka, likovnih radova, radova iz oblasti
radno-tehničkog i drugog stvaralaštva u okviru metodike pojedinih
nastavnih predmeta ili vannastavnih aktivnosti).
 Deskriptivna metoda

Deskripcija se oslanja na empirijske (iskustvene) činjenice koje su date

(postoje), i uzimaju se u obzir pri istraživanju. Namijenjena je istraživanju
metodičke prakse (empirije). Pored metodičke prakse, ovom se metodom
mogu ispitivati stavovi učenika, nastavnika i roditelja, odnosi (komunikacija)
u nastavi konkretnog nastavnog predmeta itd.
 Eksperimentalna metoda

Kad je u pitanju metodički eksperiment proučava se uticaj promjena na neki

metodički postupak kako bi se poboljšala njegova efikasnost. Na primjer,
vježbanje učenika u rješavanju matematičkih zadataka putem problema
(eksperimentalni faktor) i njegov uticaj na razvijanje sposobnosti kritičkog
mišljenja učenika.
 Većina metodičara koja se bavila metodičkim istraživanjima kao
najčešće tehnike navode:
 sistematsko posmatranje,
 anketiranje,
 intervijuisanje,
 testiranje,
 skaliranje,
 sociometrijski postupak,
 historiju slučaja i
 analizu sadržaja.
 Svi podaci prikupljeni istraživanjem se analiziraju,
obrađuju statistički i izvlače se zaključci o pojavi koja je
proučavana. Postoji više vrsta analiza. Kvalitativna
analiza odgovara na pitanje šta, kvantitativna analiza
odgovara na pitanje koliko i kauzalna analiza odgovara
na pitanje zašto.
 Uzorak je odabrani broj jedinica osnovnog skupa na
kojima se provodi istraživanje. Uzorak treba biti
reprezentativan da potpunije reprezentuje bitne odlike
osnovnog skupa u cjelini.
 jednostavni slučajni uzorak,
 sistematski uzorak,
 stratifikovani uzorak i
 uzorak grupa.
Između opšte i posebne metodologije postoji jedinstvo, a jedinstvo
postoji i između metodologije i metodike „što proizilazi iz jedinstva
nauke i nastavnog predmeta“. Metodologija daje naučne temelje
nastavi svakog pojedinog nastavnog predmeta, pa se tokom neke
promjene u određenoj metodici mora uzeti u obzir metodologija te
nauke. I metodika kao naučna pedagoška disciplina ima svoju
posebnu metodologiju koja omogućava provođenje naučnih
istraživanja u metodikama.
HVALA NA PAŽNJI!