Sanaysay

• Isang uri ng panitikang nasusulat sa anyong tuluyan na

karaniwang pumapaksa sa mga kaisipan at mga bagay-
bagay na sadyang kapupulutan ng aral at aliw ng mga
mambabasa
• Nabibilang ang mga sulating pampahayagang gaya ng
artikulo, natatanging pitak o lathalain, at tudling
• Mga akdang pandalub-aral gaya ng tesis, disertasyon, at
diskurso; gayundin ang mga panunuring pampanitikan at
ang akdang pampananaliksik
2 Anyo ng Sanaysay
• Nagtataglay ng makatotohanang impormasyon, piling
mga salita, at pahayag na maingat na tinalakay kaya’t
masasabing mabisa
• Layunin nito na mag-isip nang malalim at paglakbayin
ang guni-guni ng mambabasa

Pormal o maanyong
sanaysay
• Mapang-aliw, mapagbiro, at nagbibigay-lugod sa
pamamagitan ng pagtalakay sa mga karaniwan, pang-
araw-araw, at personal na paksa.
• Ang pananalita ay parang usapan lamang ng
magkakaibigan kaya magaan, madaling maintindihan, at
palagay na palagay ang loob ng may-akda

Pamilyar o di pormal
• Ang dalawang uring ito ng sanaysay ay parehong
nagbibigay- kabatiran
• Tanging nagkakaiba sa layunin ng bawat uri
• Pormal- magpaliwanag, manghikayat, at magturo
• Pamilyar- mangganyak, magpatawa o kaya ay manudyo o
magsilbing salamin sa lahat ng saloobin ng mga
mambabasa
• “Ang Ningning at Ang Liwanag” ay isang sosyo-
historikal, naglalayong ilarawan ang naging kasaysayan
ng lahing Pilipino sa kamay ng mga mananakop na
Espanyol sa mithiing maikintal sa mga mambabasa ang
madamdaming nasyonalismo
• Ang sanaysay ay nahahati sa tatlong bahagi: -Panimula, -
Katawan, -at Wakas.

Saan nabibilang ang akdang

nabasa?- Pormal
• Pagsulat ng sanaysay
• - No Assignment Policy
• - Climate Change
 • Ang hinuha ay mga pahayag ng mga inaakalang
mangyayari batay sa sitwasyon o kondisyon

- Ang tingin ko ay… - baka…

- Di kaipala… - di malayo…
- Marahil… - sa palagay ko…
- Siguro… - tila…
- Yata…

Mga Pahayag sa Paghihinuha ng

mga Pangyayari
• Talata – ay isang maiking kathang binubuo ng ng mga
pangungusap na magkakaugnay, may balangkas, may
layunin, at pag-unald ng kaisipang nakasaad sa
pinakapaksang pangungusap na maaaring lantad o di
lantad.

Ang Pagtatalata
Mga Uri ng Tauhan ng
Maikling Kuwento
• Nagtataglay ng makatotohanang katangiang tulad din ng
sa isang totoong tao.
• Nagbabago ang kanyang katauhan sa kabuoan ng akda
• Maaring nagsimula siyang mabait, masipag at masunurin
subalit dahil sa ilang pangyayari ay nagbago ang kanyang
katauhan

Tauhang Bilog [round

character]
• Tauhang hindi nagbabago ang pagkatao mula simula
hanggang sa katapusan ng akda.
• Bihirang magkaroon ng ganitong uri ng tauhan sa mga
akda subalit minsan ay kinakailangang maglagay nito
upang higit na lumutang ang tauhang binibigyang-pansin

Tauhang Lapad [flat

character]
Mga Panandang Anaporik
at Kataporik
• Reperensiya kung binangit na sa unahan ang salita
• - mauuna ang simuno sa pangungusap at sumunod naman
ang panghalip
• Halimbawa:
Ang matatanda sa pamilya ay dapat nating pahalagahan.
Sila ang kumalinga sa atin noong bata pa tayo. Suklian
natin ang kabutihan nila sa atin.

Anaporik
• Reperensiya na binanggit sa dakong hulihan na
nagdudulot ng kasabikan o interes sa pahayag
• Mauuna ang panghali sa pangungusap kaysa simuno
Halimbawa:
Sila ay aking iginagalang. Sila ay nararapat na parangalan.
Sa matatanda sa pamilya ko natutuhan ang maraming
bagay. Sila ang mga lolo at lola ko na aking iniidolo

Kataporik