KAHULUGAN at KALIGIRAN NG EKOKRITISISMO EKOKRITISISMO
Ang salitang EKOKRITISISMO ay
nanggaling sa dalawang salitang EKOLOHIYA at KRITISISMO. EKOKRITISISMO
EKOLOHIYA - Tawag sa pag-aaral ng ugnayan o
interaksyon sa pagitan ng mga hayop, halaman at ng kalikasan. EKOKRITISISMO
KRITISISMO -Ang teknikal na katumbas ng
mga salitang "puna", "saloobin", o persepsyon na pawang bunga ng maagham na pagsusuri ng mga bagay-bagay sa paligid. Si Propesor Cheryll Burgess Glotfelty, noong 1996 ang unang nagtambal sa kaugnayan ng panitikan at kalikasan. Tinutukoy niya ang maraming mga sanaysay na tumatawag ng pansin sa sangkatauhan hinggil sa kahalagahan ng pangangalaga sa kalikasan. Sa taong ding iyon, kasama si Harold Fromm, inilathala nila ang kauna-unahang "klasikong Antolohiya ng mga piyesang pampanitikan" na may kaugnayan sa ekolohiya. TEORYANG EKOKRITISISMO
TEORYANG EKOKRITISISMO - Ito ang
bagong teorya ng panitikan, kultura at kalikasan. Tinututukan sa teoryang ito ang pandaigdig na krisis sa kalikasan sa pamamagitan ng panitikan na detalyeng naglalantad ng mga di kanais-nais na kaganapan sa kultura at pisikal na kapaligiran dahil sa walang humpay na pagpapalalo ng tao sa luntiang kalikasan. Ayon pa rin kay Glotfelty (1996), ang ekokritisismo ay tinatawag ding Green studies na kapwa nangangahulugang isang kritikal na dulog sa pagbasa ng panitikan. Sa kabilang banda, ang paraan ng pakikipag- ugnayan ng tao sa kalikasan ay nakakaapekto sa kung paano makikipag-ugnayan ang kalikasan sa sangkatauhan. Kapag nilapastangan ng tao ang kalikasan, ang kalikasan ay may sariling paraan sa pagbabalik sa sangkatauhan ng alinmang kalapastanganang kaniyang natamo mula sa sangkatauhan. Sa pagbasa sa mga akda, ang ekokritiko ay gumagamit ng mga metodolohiya mula sa iba pang disiplina gaya ng sa agham at sosyolohiya upang mapag-aralan ang kaugnayang namamagitan sa panitikan at kapaligiran. Sinusuri ng ekokritiko ang akda gamit ang lente sa kalikasan. Nililimi ng ekokritiko ang papel ng likas na kapaligiran na makikita sa imahinasyon at ang pagkakaugnayan ng kalikasan at tao, ang paraan ng paglalarawan ng panitikan sa tao kasama ang kalikasan, at kung paano naaapektuhan ang isa't isa. Mahalagang aparato din ang dulog na ito sa mga magtatangkang basahin ang mga panitikang- bayan na pumapaksa hinggil sa kalikasan. Maaaring makita kung gayon, ang paraan ng pagtatanghal ng kalikasan sa iba't ibang perspektibo. Sa gabay at tuon ng ekokritisismo, maaaring mailahad ang mga kaaya-ayang larawan ng isang lugar o kaya ay ang mga banta ng pagkasira nito na kailangang bigyang-diin upang mabawasan, kung hindi man lubos na maiwasan ang impak ng mga sakuna na bunga ng kawalan ng pangangalaga sa kalikasan. MARAMING SALAMAT SA PAKIKINIG!