Wastong Gamit

ng Salita
MA. BEATRIZ H. LAZARTE, LPT
 Gamit ng Nang at ng
Mga Gamit ng NG Mga gamit ng NANG
• Katumbas ng OF sa Ingles. • Katumbas ng WHEN sa Ingles
Halimbawa: Halimbawa:
pag-iibigan ng dalawa. nang pumutok ang bulkan
buwan ng Disyembre nang nagpakasal sa iba

• Pang-ukol na tagaganap ng pandiwa. • Katumbas ng SO THAT, IN ORDER TO sa

Halimbawa: Ingles.
ginamot ng doktor Halimbawa:
pinagsanayan ng mag-aaral magsaya nang di tumanda kaagad
magtipon nang may madudukot
pagdating ng kagipitan.
 Gamit ng Nang at ng
Mga Gamit ng NG Mga gamit ng NANG
• Pang-abay na NA at pang-akop na NG
ay pinagsasama. Ang NG ay isang anyo
• Pang-ukol ng layon ng pandiwa ng NA na kung sumusunod sa isang
salitang kaugnay ay nagtatapos sa
Halimbawa: patinig ay nagiging NG.
kumuha ng iksamen Halimbawa: Tapos nang mag-aral
Wala nang mga bata
namili ng prutas
• Ugat ng pandiwang inuulit o kaya'y
pang-angkop sa pandiwa.
Halimbawa: maglinis nang maglinis
bumasa nang bumasa
 Gamit ng May at Mayroon
Gamit ng May
• Ginagamit kung ito'y sinusundan
ng mga sumusunod na bahagi ng
pananalita:
pandiwa - may tinatanggap
pangngalan - may tao sa pinto
pang-uri - may mabangong bulaklak
panghalip na:
panao na paari - may kanilang
sariling bahay
pantukoy na mga - may mga baril sa
bulsa
Gamit ng Mayroon
• Ginagamit kung ang mga bahagi ng
pananalitang nabanggit ay nasisingitan
ng kataga o panghalip na panao na
palagyo.
Mayroon bang pasok?
Mayroon ka bang aklat?
• Ginagamit kung nag-iisa at panagot sa
tanong o gamit sa pangngalan.
May panauhin ba sila? Mayroon!
• Nangangahulugang “mayaman”
Sila ay mayroon sa aming nayon.
 Gamit ng Kung at Kong
Gamit ng Kung Gamit ng Kong

• Katumbas ng IF sa Ingles. • Kong (ko+na) - panghalip na panao,

paari
Halimbawa:
Magtatagumpay ka kung Halimbawa:
magtitiyaga ka. Ang aklat kong binasa ay kawili-wili.
 Gamit ng Kung Di at Kundi
Gamit ng Kung Di Gamit ng Kundi

• Kung di - katumbas ng if not sa • Kundi - katumbas ng but sa Ingles

Ingles
Halimbawa:
Halimbawa: Wala akong pinag-aralan kundi Filipino.
Kung di ka kukuha ng pagsusulit,
hindi ka makakapasok.
 Gamit ng Pahirin at Pahiran
Gamit ng Pahirin Gamit ng Pahiran

• Pahirin - to wipe off • Pahiran - to apply

Halimbawa: Halimbawa:
Pahirin mo ang pawis mo. Pahiran mo ng Vicks ang likod ng bata.
 Gamit ng Subukin at Subukan
Gamit ng Subukin Gamit ng Subukan

• Subukin - to test, to try • Subukan - to see secretly, to observe

Halimbawa: Halimbawa:
Subukin mo ang paraang ito. Subukan mo kung ano ang ginagawa nila
sa loob.
 Gamit ng Walisin at Walisan
Gamit ng Walisin Gamit ng Walisan

• Walisin - to sweep (precede the • Walisan - to sweep (precede the name

object to be swept) of the place to be swept)

Halimbawa: Halimbawa:
Walisin mo ang alikabok sa ibabaw ng Walisan mo ang bakuran.
telebisyon.
 Gamit ng Pinto at Pintuan
Gamit ng Pinto Gamit ng Pintuan

• Ang pinto (door) ay bahagi ng • Ang pintuan (doorway) ay ang

daanan na isinasara at ibinubukas. kinalalagyan ng pinto. Ito rin ang
Ginagawa ito upang ilagay sa bahaging daraanan kapag bukas na ang
pintuan. pinto.

Halimbawa: Halimbawa:
Ibinukas niya ang pinto upang Hindi pa naikabit ang pinto sa pintuan.
makapasok ang mga bagong dating.
 Gamit ng Hagdan at Hagdanan
Gamit ng Hagdan Gamit ng Hagdanan

• Ang hagdan (stairs) ay may mga • Ang hagdanan (stairways) ay bahagi ng

baytang at inaakyatan at bahay na kinalalagyan ng hagdan.
binababaan sa bahay.

Halimbawa: Halimbawa:
Mabilis niyang inakyat ang hagdan Asan ang hagdanan niyo?
upang marating ang naghihintay na
kasintahan.
 Gamit ng Iwan at Iwanan
Gamit ng Iwan Gamit ng Iwanan

• Ang iwan (to leave something) ay • Ang iwanan (to leave something to
nangangahulugang huwag isama. somebody) ay nangangaluhugang
paglalaanan o bibigyan.

Halimbawa: Halimbawa:
Iwan na natin siya sa bukid at saka Iiwanan ko siya ng perang magagamit niya
na lamang siya sumunod bukas ng sa pagbili ng aklat na gagamitin niya sa
umaga. klase.
 Gamit ng Sundan at Sundin
Gamit ng Sundan Gamit ng Sundin

• Ang sundan (follow where one is • Ang sundin (follow an advice) ay

going or what one does) ay nangangahulugang sumunod sa payo o
nangangahulugang gayahin ang pangaral.
ginagawa ng iba o pumunta sa
pinuntahan ng iba.

Halimbawa: Halimbawa:
Sinundan niya ang ang pagiging Susundin mo ang payo ng iyong mga
manunulat ng kanyang ama. magulang upang ika'y hindi mapahamak.

Susundan ko si Fely sa ilog.

 Gamit ng Operahin at Operahan
Gamit ng Operahin Gamit ng Operahan

• Ang operahin ay pagtistis sa • Ang operahan ay pagtistis sa tao.

organo ng katawan.

Halimbawa: Halimbawa:
Ooperahin ang puso ni Aling Dolor sa Inoperahan si Tony sa PGH.
Heart Center
Iba't ibang paraan ng
pagdadala:
 AKIBAT
(as emblem across front
from shoulder to side)
 ALAKBAT
(slung from right shoulder to
side)
 AMBIYANG
(on enlaced arms of two,
persons)
 BABA
(piggy back)
 BAKTOT
(slung across shoulder with load
resting on back, as bag or knapsack)
 KALADKAD
(pulled by dragging along floor)
 KANDONG
(held on lap, skirt or apron)
 KARGA
(as load, lulan)
 KALUNGKONG
(held in protective embrace to
cover from cold, as mother does
too her baby)
 KILIK
(pressed against one's hip
with an arm supporting load
from below)
 KIMKIM
(held in the fist, usually a
small object, as coin)
 KIPKIP
(under armpit)
 KUYOM
(in the fist, usually creased
or crumpled)
 DAGIT
(away with talons)
 HAWAK
(held in the hand/tangan)
 HILA
(pulled,hauled)
 PANG-AL
(held between the
teeth/pang-it)
 PANGKO
(in the arms)