KAHALAGAHAN

NG SULATING
PANG-AKADEMIKO
SA MAG-AARAL
 1. Ang pagsulat sa iba’t ibang disiplina ay
magbibigay ng kaalaman at kasanayan sa
mag-aaral sa proseso ng pagsulat na
magagamit niya sa iba’t ibang gawain.

2. Magbibigay ito ng pagkakataon sa mga

mag-aaral na maiugnay ang dating kaalaman
at karanasan sa kasalukuyang pinag-aaralan.
3. Ang mga natutunan ng mga mag-aaral mula
sa aklat at talakayan ay nagagamit niya,
nailalagay ang wikang natutunan sa kanyang
sariling pahayag sa pagsulat.

4. Lumilinang ito ng kakayahan sa mag-aaral na

mag-isip, mag-analisa, sumuring magbasa at
makipagtalakayan.
 5. Nalalaman at nasasanay siya sa mga
mekanismo at propeso ng pagsulat, mga pag-
uugnay at iba’t ibang rehistro at istilo ng
pagpapahayag.

6. Magkaroon ang mga mag-aaral ng realisasyon

sa kabuluhan ng pagsulat sa buhay ng tao.
 KAUGNAYAN NG
PAGBASA AT PAGSULAT
 Ang pagbabasa ay isang kasanayan upang
makakuha tayo ng impormasyon, malibang,
mahasa at mapalawak ang kaalaman. Ito din ay
nagpapalawak ng ating bokabularyo na
magagamit sa mabisang pakikipag-usap at
pakikipagtalastasan.
 Ang mga impormasyon, kaalaman, at mga
bokabularyong nakakamit natin sa pagbabasa ay
naisusulat din natin ng maayos at ayon sa
tuntuning pambalarila. Ito ay isang kasanayan
nasa pakikipagtalastasan na isatitik mula sa
pagbabasa. Kaya ang ugnayan ng dalawang
kasanayan ay hindi mawawala. Ang mga nakalap
o mga bagong impormasyon na gusto nating
iparating sa iba ay maisasagawa natin sa
pamamagitan ng pagsulat.
mga kasanayan sa
pag-unawa
 Pagkuha ng tiyak na detalye

 Mahalagang pangyayari sa teksto.

 Iskaning at iskiming
Iskaning
 Ito ay ginagamit kung naghahanap ng isang
detalye, pangalan o katotohanan.
Iskiming
 Ito ay ginagamit kung nais malaman ang
kabuuang paksa ng isang artikulo upang
magawan ng buod at makuha ang sunod-sunod
na pangyayari sa isang binasa o kaya’y
makagwa ng isang balangkas ng nilalaman.
 Pagkilatis sa katotohanan

 Isang daan kung paano maging mabisa at

maingat ang paraan ng pagbabasa. Habang
binasaba ang isang pahayag ay kinikilatis ito
kung opinyon o katotohanan.
 Paghuhula

 Ang mga pangyayari sa isang teksto ay

nauunawaan ng mambabasa at nasasagot ang
mga tanong sa katapusan nito. Ang mga
panghuhula ay kaakibat sa pangangatwiran sa
mga naganap sa teksto.
 paglalahat

 Ang kakayahang mailahad ang sariling

opinyon sa nilalaman ng teksto. Para itong
buod sa tekstong binasa. Maaring isagawa ang
paglalahat kapag naunawaan ang isang teksto
ng mabuti.
Pagsusuri sa mga teknik na ginagamit sa awtor
sa paghahatid ng mensahe

 Ang iba’t ibang manunulat ay mayroong kanya-

kanyang istilo sa pagsusulat. Ito ay nahuhubog ng
isang manunulat sa pagsusulat. Ang ilan sa mga
maaari nilang gamitin ay ang pag-
uulit,pagbabahagi, paghahambing, bunga at sanhi
at iba pa. Sa mga kwento naman ay paglalahad,
flashback, pagsasalaysay at iba pa.
 Pagwawakas
 Ito ay naaayon sa panlasa ng mambabasa.
Kung ang pagwawakas ay masasagot ang mga
katanungan sa istorya. Ang mambabasa ang
makapagbibigay ng kongklusyon na ayon sa
sariling paghusga.
Iba’t ibang genre ng
nakasulat na teksto
 Dalawang anyo ng teksto
ayon sa paggamit ng salita
 Prosa o tuluyan

 Mga akdang nasusulat sa tuloy-tuloy na

karaniwang takbo ng pangungusap.
 HALIMBAWA:
• Pabula
• Maikling kwento
• Alamat
• Sanaysay
• Talumpati
• Nobela
• Ulat
• Talambuhay
• Kwentong bayan • Dula
 Patula
Tradisyunal na tula
 Binilang ang mga pantig
 May pagtutugma-tugma ng mga salita sa dulo
ng taludtod sa isang saknong

Malayang taludturan (Free Verse)

 Hindi nilalagyan ng sukat o tugma
 halimbawa
• Kantahin
• Bugtong
• Salawikain
• Palaisipan
• Sariling tula
 Maikling kwento
“Isang paksang pampanitikang kilala ng guni-guni at
bungang-isip na hango sa isang buhay na tulad ng
nangyari o maaaring mangyari. Ang mga katangian
nito, ayon sa kanya ay maaaring basahin sa isang
upuan, nagniningning, nakapupukaw, at mabisang
basahin nakapagpapadama o nakapagkikintal ng diwa
o damdaming may kaisahan. Nararapat ding ang
panyayaring isinasalaysay ay tuloy-tuloy buhat sa
simula hanggang sa wakas.” – Edgar Allan Poe
 Layuning umaliw sa mga mambabasa.
 May kapangyarihang maglahad ng maselang
pangyayari sa buhay ng pangunahing tauhan at
itinatatak sa puso at diwa ng mga mambabasa
Mga salik ng maikling
kwento
 Tauhan
 Magpapatakbo sa daloy ng mga pangyayari sa
akda.
 Sa kanyang galaw at ugali nakasalalay nang
malaki ang kagandahan ng kwento.
 Kailangan siya’y maging tunay at buhay.
 Nakikilala sila sa pamamagitan ng kanilang
panlabas na anyo at pananamit, kilos na
nagpapahiwatig ng kanilang ugali at mga
salitang ginagamit.
 tagpuna
 Tinutukoy nito ang pook at panahong
pinangyarihan ng mga tagpo sa akda.
 Sa lugar na ginagalawan o kapaligiran ng mga
tauhan.
 Inilalarawan nito ng buong linaw ang mga
kaugalian ng mga nasa kapaligiran.
 Banghay o balangkas
 Pagbabalangkas ng mga pangyayari.
 Maayos, magkaugnay at kapani-paniwal.
 Payak man o karaniwan sa pangyayari dapat
kawili-wili na nakasalalay sa makatwirang
pagkakasunod-sunod na makapagpapadulas sa
daloy ng kasaysayan.
 Paksa

 Leksyong moral na nilalaman ng kwento.

 Mahalagang kaisipan ng isang akda.
(significant idea)
Mga bahagi ng maikling kwento
 Simula

 Ang bahaging ito ang magbibigay ng kawili-

wili at kapana-panabik na pangyayari upang
ipagpatuloy ng mga mambabasa ang kanilang
pagbabasa. Sa bahaging ito paaasahin ng may-
akda ang mga mambabasa
 Tunggalian

 Ito ang suliranin sa pagitan ng magkasalungat

na paniniwala.Ang suliranin ay nagsisimula sa
pagtutunggali ng mga tauhan o pangyayari sa
kwento.
 Kasukdulan

 Sa bahaging ito ay pinakamasidhing pananabik

ang madarama ng mga mambabasa sapagkat
dito pagpapasyahan ang kapalaran ng
pangunahing tauhan.
 Wakas
 Ito ang pagtatapos ng maikling
kuwento.Maaaring ito ay magtapos sa masaya
o malungkoto kabiguan.Maari ring ipaloob rito
ang paliwanag sa tiyak na sinapit ng mga
pangunahing tauhan o kaya`y ipaubaya sa
mambabasa ang pagbibigay ng wakas sa akda.
Subalit anuman ang maging wakas kailangan
ito`y kapu-pulutan ng aral.
Mga uri ng maikling kuwento
 Kuwento ng katutubong kulay o
tagpuan
 Binibignyan ng diin sa kwentong ito ang
kapaligiran at pag-uugaling,pananaw,mga
ginagamit na salita t pangungup ng mga tao sa
isang lugar at tagpuan ang higit na
namamayami.
Kuwento ng madulang pangyayari

 Ang binibigyang diin ay ang pangyayari na

totoong kapuna-puna at makabuluhan at
nagbubunga ng isang bigla at kakaibang
pagbabago sa kapalaran ng mga tauhang
nasasangkot.
 Kuwento ng tauhan

 Ang binibigyang diin sa kwentong ito ay ang

kilos,salita at kaisipan ng tauhan.
 Kuwentong sikolohiko

 Ang mga tauhan ay nilalarawan sa atin ng

kanilang pag-iisip at damdamin.
 Kuwento ng katatakutan

 Ang diin ng kuwentong ito ay nasa damdamin

sa halip kilos na siyang gumaganyak ng
pagkawili.
 Kuwento ng kababalaghan

 Ang mga pananabik sa mga bagay na kataka-

taka ang siyang nabibigyang
pansin,pagpapaliwanag ng siyentipiko ang
ginagamit upang ang paglalahad ng mga
kataka-takang pangyayari ay lalong maging
kapani-paniwala.
 Kuwento ng katatawanan

 Matanda at kilalang-kilalang uri ng kwento,

ang galaw ng pangyayari ay mahinay at may
mangilan-ngilang paglihis sa balangkas nito.
 Kuwento ng talino
 Layunin nito ay lumikha ng isang kalagayang
masuliranin upang ang mambabasa ay
mamalagi sa dilim hanggang sa dumating ang
talagang oras at saka ilalahad ang kalutasan na
mapagkikilalang napakadali pala naman. Ang
ganitong kuwento ay naglalahad ng isang
palaisipan at iniiwang walang liwanag o
kasaguta.
 Kuwento ngpagibig
 Tinatawag din itong kwento ng romansa,pag-
ibig ang nangingibabaw ng katangiang
pumupukaw sa ating pagkawili.
 tula
 Ang tula ay isa ring genre ng nakasulat na
teksto.Ito`y nakasulat sa paraang taludturan at
saknungan.Ito ay maaaring may sukat at tugma
at maari ring malaya.
 Ang tula ay isang paraan ng pagpapahayag na
naglalarawan ng kaisipang nagbibigay hugis sa
ibat-ibang anyo ng damdamin sa buhay.
 Pati ang mga pananalita ng isang makata,
nagtataglay ito ng may angking aliw-iw at
indayog ng tula.Bilang isang anyo ng
panitikan, ang tula ay lubhang nagiging
masining at matalinghagang ngunit hindi
lumilihis sa katotohanan ng buhay.Ang
kahulugan ng tula ay likha at ang makata ay
isang manlilikha.
 Ang isang tula ay maaring may tatlong
iinterpretasyon o pakahulugan: yaong sa
manunulat, sa mga guro at mag-aaral,
bagama`t ang pinakadiwa nito ay iisa lamang.
 Ayong kay JC Balmaceda,ang tula ay isang
kaisipang naglalarawan ng kagandahan at
kariktan na natitipon sa isang kaisipan uoang
maangkin ang pinakadiwa nito ay iisa lamang.
 Ayon kay Regalado, ang tula ay
kagandahan,diwa,katas,larawan at kabuuang
tonong kariktang makikita sa alinmang langit.
 Ayon kay Sitwel,ang tula ay ang napataas na
antas ng kamalayan(heigthened
consciousness).
MGA KATANGIAN NG
TULA
 May Diwa
 Ang magandang diwa sa pagsulat ng tula ay
nasa malikhaing pagiisip ng isang makata,
nakasalalay sa kanyang magandang pananaw
ang kasiningan ng tula. Ang ilan ay dapat na
may inspirasyon upang patuloy nilang malikha
ang tula sa masining n pagpapahayag.
 Tugma
 Ang bawat tunog ng huling pantig sa mga
talutdtod ng tula ay kinakailangan na maging
maayos, ginagamitan ito ng pagkatugma sa
bigkas at diin ng bawat salita. Nagbibigay ito
ng kariktan o kagandahan ng paglikha ng tula.
 Sukat
 Ang bawat taludtod ng isang tula ay
kinakailangan may bilang ang ilang mga tula
ay maaring may tigwalong pantig o kaya’y
labindalawa at iba pa. Ito ang bahaging
nagbibigay ng kaayusan sa bawat saknong ng
tula.
 Magandang pagpapahayag
(talinhaga)
 Ang isang tula ay may katangiang kariktan o
magagandang paglalarawan ng mga salita.
Ginagamitan ito ng mga tayutay na salita o
mga patayutay na pahayag na nagbibigay
kulay at ganda sa paglikha ng tula.
URI NG TULA
Tulang liriko o tulang padamdamin

 Matapat, mahimig nagpapahayag ng

damdamin at maaring awitin gaya ng himno,
Soneto, Oda, Salmo, at Elihiya.
 Tulang pasalaysay o epiko

 Nagkukuwento o nagsasalaysay ng isang kawil

ng mga pngyayari na maaring tunay o hango
lamang sa guniguni gaya ng awit at korido,
Epiko at mga tulang kontemporaryo.
 Tulang dramatiko o pandulaan

 Ipanapahayag ng mga tauhan ang kanilng

sarili sa kwento sa pamamagitan ng galaw o
salita gaya ng Duplo, karagatan, Komedya,
Melodrama at balagtasan.