Masining na Pagpapahayag

Wastong gamit ng “NG”

 1. Ginagamit ang “ng” kasunod ng mga pang-uring
pamilang.
Mga Halimbawa:
•Bumili si Rex ng apat na tinapay para sa
anak niya.
•Naglabas ang nanay ng walong baso ng
tubig para sa mga bata.
2. Ginagamit ang “ng” sa mga pangngalan.

Mga Halimbawa:
•Pumunta ng paaralan ang guro.
•Kinuha ng bombero ang balde sa kusina.
3. Ginagamit ang “ng” upang magsaad ng
pagmamay-ari.

Mga Halimbawa:
•Ang tiwala ng tao ay mahirap makuha
kaya ingatan mo ito.
•Ang silid-aralan ng mga bata ay
ibinaha.
4. Ginagamit ang “ng” kapag ang sinusundan na
salita ay pang-uri.

Mga Halimbawa:
•Bumili ng magandang damit ang tatay
para ibigay kay nanay.
•Kinuha ng masunuring bata ang
basura at iniligay sa nararapat nitong
kalagyan.
5. Ginagamit ang “ng” upang pananda sa gumaganap
ng pandiwa sa pangungusap.

Mga Halimbawa:
•Binigay ng guro ang mga libro sa
mga mag-aaral niya sa ikaapat na
baitang.
•Inalis ng matanda ang mga
nakaharang na bakod sa daan.
 Wastong gamit ng “NANG” 🤔
1. Ginagamit ang “nang” sa gitna ng mga pandiwang
inuulit
Mga halimbawa:
•Takbo nang takbo ang bata sa parke sa
sobrang kaligayang naramdaman niya.
•Madalas nauubusan ng pera si Demetrio
sapagkat siya ay yung tipong bigay nang
• bigay sa ibang tao.
2. Ginagamit ang “nang” pampalit sa “na at ang”, “na
at ng”, at “na at na” sa pangungusap.
Mga Halimbawa:
•Umaga nang dumating si Jose sa bahay nila.
(Umaga na ng dumating si Jose sa bahay nila.
•Sobra nang pagkamasungit ni Alysa. (Sobra na
ang pagkamasungit ni Alysa.)
•Hayaan mo na na kunin niya yung mga gamit
niya. (Hayaan mo nang kunin niya yung mga
gamit niya.”
3. Ginagamit ang “nang” para magsaad ng dahilan o
kilos ng galaw.

Mga Halimbawa:
•Nag-aral nang tahimik ang magkapatid.
•Umalis ka nang maaga upang iyong
maabutan ang tatay mo sa bahay.
 A. May ang ginagamit kung ang
→ MAY sumusunod na salita ay

1. Panggalan (noun) - 2. Pandiwa (verb)
Halimbawa: Halimbawa:
a. May pulis sa ilalim a. May umaawit sa
ng tulay. banyo.
b. May ipis ang iyong b. May umaalulon
pagkain. g na aso sa
tumana.
3. Pang-uri (adjective)
Halimbawa:
a. May isang linggo na siyang hindi
pumapasok sa paaralan.
b. May magarang sasakyan ang iyong
kuya.
4. Pang-abay (adverb)
Halimbawa:
a. May iisa siyang salita.
→ MAYROON
B. Ang mayroon ay ginagamit kung ang sumusunod na
salita ay isang kataga, panghalip na panao (personal
pronoun) o pamatlig at pang-abay na panlunan (adverb
of place).
Halimbawa:
1. Mayroon siyang malaking suliranin sa kanyang
asawa.
2. Mayroon kayang pasok bukas?
3. Mayroon itong mabisang sangkap laban sa pagtatae.
4. Mayroon na ba siyang gamit sa pananahi?
Ginagamit din ang mayroon sa pagsagot sa
tanong:
Halimbawa:
May asin na kaya ang sinangag?
Mayroon na.
Ang kung ay ginagamit na pangatnig sa mga sugnay na di
makapag-isa sa mga pangungusap na hugnayan

Mga Halimbawa:

1. Kung siya’y narito, tayo’s magiging masaya.

2. Sumama ka sa kanila kung ibig mo.
3. Kung hindi umulan, marahil ay naparito ako.
Ang kong naman ay buhat sa panghalip na ko at
nilalagyan lamang ng pang-angkop na ng sa
pakikiugnay sa salitang sumusunod. 

Mga Halimbawa:
1. Ang aklat kong bago ay nawala.
2. Isasalaysay kong lahat ang
nangyari.
3. Nakita kong malubha ang kanyang
sakit.
ang ko ay inaangkupan ng ng sa pakikiugnay sa
pang-uring bago at gayon din sa pang-abay
na lahat.  Samakatuwid ang ko ay
nagiging kong dahilan sa pang-angkop,
samantalang ang kung ay talagang iisang salita
at ito ay isang pangatnig ng hugnayang
pangungusap.
Sina at Nina → pantukoy na pantanging ngalan
ng tao
Sila at Nila → Panghalip na pananong palagyo
- Ito ay nagmula sa dalawang salita
na: hindi ba?
- Maaaring paikliin ang hindi bilang:
‘di (pormal) o di (medyo pormal)
Wastong Gamit ng Gitling

A. Kadalasang ginagamit ang gitling (-) kapag inuulit

ang buong salitang-ugat (root word) o dalawang
pantig (syllable)  ng salitang-ugat.

Mga Halimbawa:
1. Gabi-gabi na lamang siyang umaalis ng bahay.
2. Kung kani-kanino niya ibinibigay ang kanyang mga
laruan.
 B. Ginagamit ang gitling sa pagitan ng isang unlapi
(prefix) na nagtatapos sa katinig (consonant) at ang
salitang nilalapian ay nagsisismula naman sa patinig
(vowel). Ang paggamit ng gitling dito ay mahalaga
upang maging malinaw ang ibig ipahiwatig at hindi
magkaroon ng iba pang kahulugan ang salita.
Mga Halimbawa
1. Ayaw ni Mario ng may kasama kaya mag-isa siyang nagtungo sa
gubat.
2. Madalas siyang umuwi ng probinsiya lalo na at tag-ani.
3. Ang pag-ayaw ni Petra sa kanilang kasal ay kasalanan ni
Pedro.

C. Ang gitling ay ginagamit rin
kapag ang isang salita ay
hindi na maaring isulat pa ng
buo dahil sa kakulangan ng
espasyo. Ito ay nangyayari
sa pagsusulat,
pagmamakinilya o paggamit
ng kompyuter sa isang linya
sa isang papel. Dapat lamang
tandaan na ang pagigitling ay
ayon sa tamang pagpapantig
ng salita.
Mga Halimbawa
1. Nalulungkot si Amelia dahil
ang kanyang matalik na
kaibigang si Aniceta ay aalis
na pa-
     tungong Amerika sa isang
linngo.
2. Masayang
nakikipagkuwentuhan si
Mang Kanor sa mga
kumpare nang biglang duma-
      ting si Aling Dabiana at
siya ay hambalusin. 
D. Ang gitling ay ginagamit din kapag
pinagsama ang apelyido na isang ginang at
ang kanyang naging asawa.

Mga Halimbawa

1. Gng. Debbie Dela Cruz-Villavicencio

2. Jocelyn Marquez-Araneta
E. Ginagamit ang gitling sa pagitan ng
nawalang kataga o salita ng dalawang
salitang pinagsama.

1. pamatay ng kulisap =  pamatay-kulisap

2. bahay na inuman = bahay-inuman
3. karatig na bayan =  karatig-bayan
4. pugad ng baboy = pugad-baboy
F. Ginigitlingan ang isang salita kung may unlapi
ang tanging ngalan ng tao, lugar, tatak, simbolo,
sagisag, brand atbp.

Mga Halimbawa

1. Si Adela ay maka-Sharon Cuneta.
2. Tiga-Batanes si Armando.
3. Hindi na matatawaran ang kanyang
pagiging maka-Filipino.
G. Kapag ginamit ang
panlaping (affix) ika ay
ginamit, ito ay Mga Halimbawa
kadalasang ginigitlingan
kung ang inunlapian ay
isang numero o 1. ika-9 ng gabi
2. ika-23 ng
tambilang (digit).
Oktubre
3. ika-10 pahina
4. ika-50
anibersaryo
5. ika-4 na linggo
 I. Ang gitling ay ginagamit din kapalit
H. Ginagamit ang gitling
kapag ang isang
ng salitang "hanggang"   o  "o kaya
praksyon (fraction) ay ay" sa isang panukat ng rekado, haba
isinulat nang patitik. ng oras o panahon.

Mga Halimbawa
Mga Halimbawa

1.     3 hanggang 5 kutsarita  =  3-5

1.     2/3 =  dalawang- kutsarita
katlo 2.     4 o kaya ay 6 butil = 4-6 butil
2.     6 1/4 = anim 3.     2 hanggang 5 oras = 2-5 oras
at isang-kapat
3.     3/8 =  tatlong-kawalo
4.     25 o kaya ay 30 minutos = 25-30
minutos
5.     2 hanggang 3 buwan = 2-3 buwan
 Iwanan →Bigyan o
Iwan
magtira ng anuman
→Nangangahulugang
bago lisanin o
pabayaan o lisanin sa
pabayaan ang isang
kinaroroonan.
.pook o ang isang tao
 Tinutukoy ng operahin ang tiyak na bahaging
tinitistis.
Halimbawa: Ooperahin bukas ang
mga mata ni Juvia.

  Tinutukoy ng operahan ang tao at hindi ang bahagi

ng kanyang katawan.
Halimbawa: Inoperahan na si Natsu kahapon.
 Pahiran - paglalagay
Pahirin - pag-aalis

Mga Hal.
• Pahiran mo ng sukang iloko ang noo niya. •
Pahirin mo ang pawis sa likod ng bata.
Subukin → Na ngangahulugang tingnan ang
kakayahan o kaalaman. Tingnan kung
magagawa.

Halimbawa: Subukin mong sagutin ang

mga tanong.
Subukan → Nangangahulugang manmanan,
maliyagan, tiktikan o palihim na subaybayan.

Halimbawa: Subukan natin kung talagang

mag-aaral siya.
A. tingin - mababaw na pagbibigay pansin

B. Titig - matagal na tingin, may diwa ng pagsusuri.

C. Tanaw - pagbibigay-pansin sa isang bagay na

malayo.

D. Sulyap - panakaw na tingin

PAGKAIN

KATANGIAN
PIGING O HANDAAN

MAGKAKASAMA
Parehong katanggap-tanggap
maging konsistent lamang tayo
sa paggamit sa paggamit sa
dokumento.
Subukan - pagtingin nang palihim
Subukin - pagtikim at pagkilatis

Hal. • Ibig kong subukan kung ano ang ginagawa nila tuwing
umaalis ako sa bahay.
• Subukin mo ang bagong labas na mantikilyang ito.
• Subukin mo kung gaano kabilis siyang magmakinlya. 

Iisa ang anyo ng mga pandiwang ito sa pangkasalukuyan at

pangnakaraan : sinusubok, sinubok. Magkaiba nag anyo sa
panghinaharap: susubukan, sususbukin
Pinto - ang inilalapat sa puwang upang
hindi ito mapagdaanan.

Pintuan - ang puwang sa dingding o

pader na pinagdaraanan.

Hal. Huwag kang humara sa pintuan

at nang maipinid na ang pinto.
Hagdan –ang inaakyatan
at binababaan

Hagdanan - nag
kinalalagyan ng hagdan
Maraming salamat sa
pakikinig!
Mhay Ann Buban
BSED-Social Studies

Prof. Lovely Arianne Cerina

(FILIPINO 3)