3.

ERREPRESENTAZIOA
11/08/17
SARRERA: IRUDIA ETA ERREPRESENTAZIOA

Irudia (RAE)

 Zerbaiten antzeko, pareko edo itxura duen figura.

 Opt. Objektu baten figura duen erreprodukzioa

argi-izpien konbinazioak eraginda.

 Ret. Errealitatearen birsorkuntza irudizko osagaien

bidez, artista baten intuizioak edota ikuspegiak eratu

dituena eta dekodetu/irakurri behar direnak.
Errepresentatu (RAE)

 Zerbaiten irudia edo sinboloa izatea, edo bikain

imitatzea

Errepresentazioa (RAE)

 Errealitatea ordezkatzen duen irudi edo ideia

ERREALITATEAREN (EREDUA) ETA IRUDIAREN
ARTEKO LOTURA

 André Bazin:

“Artearen historia osoaren gakoa zera izan da:

ordezkatuko duen munduarekin bat egingo duten
irudiek errealitatearen ilusioaren beharra izatea edota
artistaren adierazpena bera erakutsi behar izatea”.
 Las Meninas, 1656

Eredu 1, 6 min

Eredu 2

Eredu 3

M
a
d
r
i
d

d
e
11/08/17
s
Zer da hau?
Zer da hau?
Joan Fontcuberta:

“Argazkigintzaren historia errealitatera

gerturatzeko borondatearen eta errealitatea
islatzeko zailtasunaren arten ulertu behar da”
(2016)

11/08/17
◦ Bitartekaritza: egilearen ikuspegia.
◦ Espazio zati bat aukeratzen du eta
errealitatearen instant bat
◦ Xedea: komunikatu, adierazi edo hunkitu.
 Abiapuntua 1 (Material sensible): Zer da
errealitatea argazkilaritzaren ikuspegitik?

Ikuspegi profesional batetik:

-Fotokazetaritza errealitatearen
dokumentu/agiri bat da
(Samuel Aranda, fotokazetaria).
-Argazkilaritza/errepresentazioa??

11/08/17
 Oded Balilty:

“Argazki bat ateratzean objektiboa eta neutrala naiz

erabat. Gertatzen dena erretratatzera mugatzen
naiz soilik; errealitatea jasotzea. Nire iritzi
pertsonala ez da nire lanarekin nahasten”.

 Baliltyren lana objektiboa da?

 Errealitatea islatzen du?
Argazki-irudiaren ezaugarriak:

 Argazki kamerek/gailuek mekanikoki

erreproduzitzen dutena eta hautematen
duguna gauza bera da? Edo oso antzekoak?
 IRUDIBERA interpretatzeko kode bera partekatu
behar dute igorleak eta hartzaileak.

 IRUDI OROK ZERBAIT ADIERAZTEN DU.

 IRUDI ORO ZEINU BAT DA.

 Zeinua da adierazpena eta adierazlearen arteko

batasuna/lotura, eta elkar bat egiteko kode baten

beharra dute.
CHARLES SANDERS PIERCE

Zeinu motak:

 Ikonoak: erreferentearen (mapa, pintura

figuratiboa, onomatopeiak) eta zeinuaren arteko
antzekotasun lotura

 Sinboloak: hitzarmenezko harremana zeinua eta

objektuaren artean (usoa, balantza, ereserkiak).

 Indizeak: hurbiltasun edo lotura fisiko bat zeinua

eta ordezkatzen duen objektuaren artean
(arrastoak, kea, itzalak).
Arriskuak eta gaizki ulertzeak:

◦ Automatikoki, oharkabean, argazkilaritza

errealitatearekin identifikatzen dugu.
◦ Ulertu behar dugu argazkilaritza errepresentatu
nahi izan den horren existentzia eta
presentziaren AGIRI moduan.

KONTUZ! Gogoratu Oded Baliltyk zioena:

Argazki baten irudia errepresentazio bat da,

errealitate baten eraikuntza.
 Abiapuntua 2: Errealitatearen isla? Callejeros

“Callejeros solo tiene un objetivo: mostrar la

realidad. Reflejar cómo es la sociedad
española. Por ese motivo recorremos todo
tipo de barrios y lugares y conversamos con
la gente que los habita” (elkarrizketa
pertsonala, Sonia Lopez, 2012)

11/08/17
 Abiapuntua 2: Errealitatearen isla? Callejeros

1)-Bateraezinak izan diren hainbat osagairen uztarketa:

informazioa/fikzioa; bizitza pribatua/ikuskizun publikoa,
autentizitatea/morboa/eszenaratzea/naturaltasuna…

2)-Gaiak: sexua, morboa, eremu intimoko gaiak…

3)-Protagonistak pertsonaje anonimoak, euren burua agertzeko

prest. PERTSONAJE BIHURTU.

4) Dekoratu bateko protagonista.

5) Ikuslea voyeur bihurtu.

6) Egunerokotasuna ikuskizunaren izenean aldatu.

11/08/17
11/08/17
11/08/17
11/08/17
 Errealitatea
versus
errealismoa (hitzarmen
sozial eta politikoa;
korronte artistikoak)

11/08/17
Jean François Millet, “Buruxkariak”, 1857
analogia versus adierazkortasuna

XX. gizaldia. Abanguardiak: errealitatearen ilusioaren

gainetik adierazteko beharra. Hizkuntza berriak, forma
berriak.
 Zerk adierazten du irudi honek?

Irudi analogikoen pareko estatusa du?

Jackson Pollock (1950) Autumn Rhythm
Irudiak sailkatzeko eskala bat:

1. Ikonizitatea / Abstrakzioa

Irudiak sailkatzeko eskala bat, irudiak errealitatearekin duten

antzekotasunaren mailaren arabera (Justo Villafañe,
Introducción a la teoría de la imagen, 1985).

Ikonizitatea maila11: irudi naturala, irudi erreal bat.

Ikonizitate maila 10: figura tridimentsionalak, maketak,

eskulturak direla…
IKONIZITATE MAILA 9: hologramaK (argia erabiliz irudi
tridimentsionalak).
IKONIZITATE MAILA 8: kolorezko argazkiak
IKONIZITATE MAILA 7: zuri-beltzeko argazkiak.
IKONIZITATE MAILA 6: irudi figuratibo errealista.

Antonio López, Madrid desde las torres blancas (2008).

Hiperrealismoa
IKONIZITATE MAILA 5: irudi figuratibo ez errealista

Figurak identifikatzeko gai gara,

baina espazio-harremanak
itxuraldatuta daude

Pablo Picaso, Jacqueline en cuclillas (1954)

IKONIZITATE MAILA 4: piktogramak (modu/forma
eskematikoak baliatuta adierazten dute edukia).
IKONIZITATE MAILA 3: eskema argigarriak
(erreferentearekin harreman organikoa dute)
IKONIZITATE MAILA 2: eskema arbitrarioa edo sinbolikoa.
IKONIZITATE MAILA 1: irudi ez figuratiboa, abstraktoa.

Jakson Pollock, Ritmo de otoño (1950)

2. Konplexutasuna / Soiltasuna

Faktore erabakiorrak:

- Ikonizitate maila.

- Ezagutza maila.

- Osagaiak euren artean osatzen dituzten

loturak.

- Errepresentazioaren zentzu irekia eta itxia.

- Ikuslearen trebetasuna.
3. Denotazioa / Konnotazioa
Esanahi bakarra / Polisemia

◦ Denotazioa:  Hitz baten oinarrizko esanahi ez-

subjektiboa.
◦ Konnotazio: Hitz baten esanahiari hiztunak egoeraren
edo testuinguruaren arabera eransten dion esanahia.
Ipuinak konnotazio epikoak ditu. Konnotazioz beteriko
hitza.
4. Originalitatea/ Erredundantzia
Erredundantziak baliatzen du ikonografia
sortzea

◦ Ikonografia: Gai edo izaera jakin bateko irudien

multzoa. Kristau tradizioak, oro har, ikonografia oparoa
erakutsi du.

Irudi multzo horiek tradizio bat dute, gai

eta pertsonaje jakin horiek ezaugarri
komunak dituzte eta, beraz, eskema
horiek errepikatzen dituzte
Uste duzue pertsonaje bera dela?
Zer dute komunean?
Zeintzuk dira desberdintasunak?
Zer behar dugu pertsonajea identifikatzeko?
Jan Van Eyck, San Jeronimo (1430) Alberto Durero, San Jeronimo (1495)
Leon Bonnat, Job (1880)
Alberto Durero, Job bañado por su
mujer (1504)
Azken afaria, Leonardo da vinci,
1495
Viridiana, Luis Buñuel, 1961