“Si Juan na laging wala sa klase”

Si Juan Franciso ay anak ng mayamang mag-

asawa. Pagmamay-ari ng ama niya ang
pinaka-malaking hacienda sa baryo nila. Isa
namang simpleng maybahay ang ina niya,
hindi na nito kailangang magtrabaho sa dami
ng pera nila.
Dahil nag-iisa siyang anak ng mayamang mag-
asawa, kampante si juan na hinding-hindi na siya
mamumulubi hanggang sa pagtanda niya. Ito ang
dahilan kung bakit tamad siya mag-aral.
“Hindi ko naman kailangan gumradweyt, e, hindi
ko na nga kailangan mag-aral sa dami ng pera niyo
ni daddy,” palaging katwiran ni juan tuwing
pinapagalitan ng ina dahil sa hindi pagpasok sa
klase niya.
Nagpatuloy ang hindi kaaya-ayang gawain ni
juan. Kahit guro niya ay pinupuntahan na
siya sa bahay nila upang kamustahin kung
bakit wala siya sa klase.
“Anak, kailangan mong mag-aral. Ang pinag-
aralan ang tanging bagay na hinding-hindi
makukuha sa iyo nino man,” sabi ng ina ni
Juan pagka-alis ng guro niya.
Hindi na mabilang-bilang ang mga pagkakataong
pinuntahan siya ng guro niya sa bahay nila.
Ngunit, talagang tamad si Juan. Mas gugustuhin
pa niyang lumiban sa klase at maglaro sa
kompyuter or mamasyal kasama ang barkada.
Isang araw, habang naglalaro ng kompyuter si
Juan at kaibigan niyang si Pedro sa kwarto niya,
may narinig siyang isang malakas na sigaw ng ina
niya.
“Juan! Juan! Ang daddy mo,” sabi ng ina ng batang
tamad mag-aral.
Inatake sa puso ang ama ni juan. Sinundan ito ng iba’t
ibang komplikasyon. Halos dalawang buwan na
nakaratay ang daddy niya sa ospital bago ito pumanaw.
Pati yung hacienda na pagmamay-ari nila ay naibenta
pambayad sa gastusin sa ospital.
“Anak, sa darating na pasukan, kailangan mong lumipat
ng eskwelahan. Hindi na natin kakayanin yung bayarin
sa pribadong paaralan diyan sa baryo,” malungkot ng
sabi ng ina ni Juan sa kanya.
Naghirap silang mag-ina. Maraming pagkakataon na
kinailangan ni juan na pumunta sa paaralan na walang
laman ang tiyan o ang bulsa niya. Doon niya napagtanto
na kung sana e nag-aral siya ng mabuti eh gradweyt na
siya sa kolehiyo at makakatulong na sa ina niya.
Mas bata sa kanya ang mga kaklase niya at ang mga
kasing-edad niya naman ay nagtatrabaho na. Labis ang
panghihinayang ni juan sa mga nasayang na panahon
ngunit wala na siyang magagawa.
“Kung sana pinahalagahan ko na noon pa
ang pag-aaral ko, ‘di sana hindi na
nahihirapan si mama maglabada,” ang
pagsisisi na laging bumubungad sa kanya
sa tuwing makikita ang ina na hirap na
hirap makakain lang sila.
Ang Bahay na Bigla na lang nawala Isang
Gabi
Nag-iisang anak nina mang kanor at aling
pacita si Jose kung kaya’t ginagawa nila
ang lahat para dito. Nakatira ang maliit
na pamilya sa isang baryo sa probinsya ng
Santo Tomas. Simula noong ipinanganak
si Jose ay doon na sila tumira.
Hindi masyadong malaki ang bahay nina Jose
pero palaging malinis ang loob nito lalong-lalo na
ang silid ng nag-iisang anak ng mag-asawa.
Kahit hindi man marangya ang pamumuhay nila,
masasabing komportable ang buhay na ibinibigay
nina Mang Kanor at Aling Pacita kay Jose. Kaya
lang, habang lumalaki ay tumitigas ang ulo ng
kanilang anak.
“Wala pa si Jose? Anong oras na,” sabi ni
Mang Kanor.
Dali-dali na nagbihis ang mag-asawa at
naglakad patungong baryo. Wala na
kasing masasakyan na dyip pag sumapit
na ang alas diyes ng gabi. Sinundo nila si
jose sa isang tyangge.
“Nagku-kwentuhan lang naman po kami ng
mga barkada ko. Wala namang masama doon,
uuwi ako kung hindi man mamaya, e, bukas
pag may dyip na,” sabi ni Jose.
Walang nagawa ang mag-asawa. Hinintay
nila si Jose malapit sa tyangge na
tinatambayan ng grupo niya hanggang
magpasya ang magbabarkada na umuwi.
Padabog pa si Jose noong dumating na sila sa
bahay nila habang ang ama’t ina niya ay
pagod kakalakad.
Nagpatuloy ang ganung ugali ni Jose. Palagi
siyang sinasabihan ng mga magulang niya na
umuwi agad pagkatapos ng klase pero wala
ito sa kanya hanggang isang gabi ay
dumating ang hindi niya inaasahan.
Mag-aalas onse na ng gabi nang dumating si
Jose sa kanila. Malayo pa lang ay tanaw na
niya ang mga ka-baryo nila na
nagsisitakbuhan papunta sa kanilang bahay
na may bitbit na balde.
“Jose ang bahay niyo nasusunog,” sigaw ni
mang tonyo, ang karpentero na nakatira
malapit sa kanila.
Natulala si Jose. Naalala niya ang bilin ng mga magulang
niya na umuwi ng maaga at nami-miss na nilang
maghapunan kasama siya. Pumatak ang luha niya ng
hindi niya namamalayan.
Madaling-araw na ng naapula ang apoy. Halos kusina na
lang nina Jose ang natira. Hindi na rin makilala ang
katawan ng mga magulang niya. Natagpuan ang mga ito
sa kanilang hapag-kainan.
“Tay, nay patawad,” ang nasabi ni Jose sa harap ng mga
bangkay ng magulang niya bago siya nagsimulang
humagulgol.