I E

O G
OL
C H
S Y
PP
O O
SL
E N
EV
L
TERREINVERKENNING

Hans Boone - Manon Gossiaux

 Algemene info …

 Handboek
rood: niet kennen
zwart: lezen
groen: examenleerstof

! Extra : online oefenmodule

licentiecode invoeren

 Evaluatieschriftelijk examen 20 pt.

Inhoud module:
 Terreinverkenning
 Twee fundamentele ontwikkelingstheorieën
 De prenatale ontwikkeling
 De babytijd
 De peuterjaren
 De kleuterjaren
 De schoolperiode
 De adolescentie
 De volwassenheid
 De ouderdom
DEFINITIE
“Ontwikkelings- of levenslooppsychologie”

LLP = de studie van het gedrag doorheen de

verschillende levensfasen van de mens.
TERREINVERKENNING
 Def. ontwikkelings- of levenslooppsychologie
 Intro

 De indeling in fasen
 Factoren die de ontwikkeling sturen
Gedrag …

Ruime betekenis! :
zichtbare handelen

waarnemen

denken

fantaseren

gevoelens en verlangens …
INTRO

ONTWIKKELEN = VERANDEREN
kwantitatief & kwalitatief

ONTWIKKELINGSGEBIEDEN (verschillende aspecten in de mens)

biologisch of lichamelijke ontwikkeling
motorische
 fijne motoriek
 grove motoriek
cognitieve
affectieve
sociale
morele
seksuele
wisselwerking !
taalontwikkeling
perceptuele
…
DE INDELING IN FASEN

CONTINUÏTEIT
of
DISCONTINUÏTEI
T
in de ontwikkeling???
 CONTINU
DISCONTINU
Een mens is voortdurend in Periodes met een vrij stabiele
verandering… verschijningswijze
worden afgewisseld door relatief
Verschillende aspecten ontwikkelen korte overgangsfasen,
niet steeds synchroon, daarom kan die soms zelfs het uitzicht kunnen
geen sprake zijn van “afgescheiden hebben van een crisis waar men
periodes”. doorheen moet.

Nieuwe vaardigheden ontstaan ook

niet “ineens”…

! Sommige fasen zijn zeer cultureel

bepaald.
FACTOREN DIE ONTWIKKELING STUREN

 Rol van de ERFELIJKHEID

 Invloeden van het MILIEU
INTERACTIES tussen erfelijkheid en milieu

 ZELFSTURING als derde factor

Vgl. vroegere visie: nature versus nurture

Geschiedenis
 erfelijkheid  milieu
 “nature”  “nurture”
 nativisme  empirisme
 pedagogisch  pedagogisch
pessimisme optimisme
 “de mens is bij zijn
geboorte een
onbeschreven blad”
 leerprocessen
Rol van erfelijkheid
 cellen bevatten in hun kern  46 chromosomen
= intens dooreen gestrengde draden

De twee strengen zijn aan elkaar verbonden door zogenaamde

baseparen. Een basepaar verbindt twee tegenover elkaar liggende
nucleotiden. De volgorde van nucleotiden in een streng noem
je een sequentie. Omdat er zeer veel sequenties mogelijk zijn, kan de
volgorde van nucleotiden unieke erfelijke informatie verschaffen.
Invloeden vanuit het milieu
Interacties tussen milieu en erfelijkheid
Zelfsturing als derde factor

= FILOSOFISCHE
DISCUSSIE …
 Bron: Hillewaert, R., Gossiaux M.., & Boone, H. Zelfhantering 2. Vspw-
Gent, 2008. (onuitgegeven cursus).
 Feldman, R.S., Ontwikkelingspsychologie (deel 1 en 2). Pearson
Education, 2008.
 Craeynest,P., Psychologie van de levensloop. Inleiding in de
ontwikkelingspsychologie. Acco, Leuven, 2018.