პიროვნებისადმი საინფორმაციო-საპროცესო

მიდგომები
მეცნიერებათა და ხელოვნების ფაკულტეტი

პრეზენტატორები : მელაძე მარიამი

მიმინოშვილი ლია
მოლაშვილი
გიორგი
მჭედლიძე სალომე
ნადარაია კესო
პეტრიაშვილი
გვანცა

კურსის ხელმძღვანელი : ქეთევან მაყაშვილი

 პიროვნებისადმი საინფორმაციო-საპროცესო
მიდგომები :

 გასული საუკუნის 60_იანი წლებიდან ტექნოლოგიური

რევოლუციის წამყვან ძალად იქცა კომპიუტერი, რის
შემდეგაც ფსიქოლოგიაშიც გამოჩნდა „კომპიუტერული
მეტაფორა“

კოგნიტური სტრუქტურები და კატეგორიები :

 სელექცია
 კატეგორიების შექმნა

გვანცა პეტრიაშვილი
 „მე“-ს სქემა

 ჰაიზელ მარკუსი ფიქრობდა, რომ „მე“ არის ცნება ან

კატეგორია, რომელსაც ადამიანი იქმნის ზუსტად ისევე,
როგორც სხვა მოვლენათა კატეგორიებს. ამგვარ
კოგნიტურ სტრუქტურებს ეწოდა მე-სქემები .

 მე-სქემა გავლენას ახდენს ჩვენ მიერ საკუთარი

თავის და სხვა ადამიანების აღქმაზე ,
დამახსოვრებაზე და გამოტანილ დასკვნებზე .

 „მე“-სექმა ფაქტების,
ინტერპრეტაციების, ფანტაზიების და
მისწრაფებების რთული ნაზავია .
გვანცა პეტრიაშვილი
 ვერიფიკაცია და განდიდება

 ვერიფიკაცია - ადამიანი თვითონ პოულობს ისეთ ხალხს,

ვინც მას ისეთად ხედავს , როგორადაც თვითონ ხედავს
საკუთარ თავს .

 განდიდება - ადამიანი მიდრეკილია საკუთარი თავი

ნათელ ფერებში დაინახოს, ანუ მას თვითგანდიდების
მოტივი ამოძრავებს. ამ მოტივის გამო ვაზვიადებთ
საკუთარ დადებით თვისებებს და უარყოფითს
„ვაიგნორებთ“.

გვანცა პეტრიაშვილი
 გამოყენებული ლიტერატურა :

 ბალიაშვილი, მარინა. 2012. პიროვნების ფსიქოლოგიის

საფუძვლები. თბილისი. https://bit.ly/333uokn . (25.11.2020)
 http://dictionary.css.ge/content/schemes (25.11.2020)
 https://tsu.ge/data/file_db/faculty_psychology/fsiq_da_%20cx%20Zimb
ardo.pdf
(25.11.2020)
 შესაძლებელი მე - სქემები
შესაძლებელი მე - ების განსაზღვრება ჰეზელ მარკუსმა
შეიმუშავა. ამ განსაზღვრების მიხედვით ,,შესაძლებელი მე-
ები’’ მოიცავს:
1. იდალური მე - ები, რომელიც ადამიანს სურს რომ გახდეს
2. მე-ები როგორადაც შეგვიძლია გავხდეთ
3. მე-ები, რომლის გახდომაც არ გვინდა/ან გვეშინია.

კესო ნადარაია
 მტკიცე სიმბოლური მოგონებები, რომლებიც
პირადი ხასიათისაა
მიზნები,
გეგემები,
განზრახვები და
მოლოდინები
რას ფიქრობენ
სხვები
მე- კონცეფცია

მოსაზრებები
საკუთარი
თავის შესახებ საკუთარი სხეულის
აღქმა
შეხედულებები მოტივებისა
და ღირებულებების შესახებ

კესო ნადარაია
 შესაძლებელი მე - ები ქცევის მოტივაცია

შესაძლებელი მე - ები საშუალებას აძლევს ინდივიდს,

განიხილოს საკუთარი მე მიმართულებები და
განსაზღვროს უკეთესი და უარესი ორიენტირები

კესო ნადარაია
 თვითრეგულატორები

თვითრეგულატორები წარმოადგენს იმ სტანდარტებს, რასაც

ინდივიდი თვლის რომ უნდა შეესატყვისებოდეს. აღნიშნული
სტანდარტები ყალიბდება ბავშვობაში და მონაწილეობს ქცევის
რეგულაციაში.

იდეალური მე - მოიცავს სასურველ ნიშანთვისებას, ხოლო

იმპერატიული მე-ში თავმოყრილია ის თვისებები,რომელიც
ინდივიდის აზრით მას საზოგადოებისგან მოეთხოვება.

კესო ნადარაია
 რა კავშირშია რეალური,იდეალური და იმპერატიული - მე
იმედგაცრუებასთან და შფოთვას შორის?

რეალური მე იდეალური მე რეალური მე იმპერატიული მე

კესო ნადარაია
 შფოთვა და იმუნური სისტემა

იმუნური სისტემა არის მილიარდობით უჯრედის კოლექცია,

რომლებიც მოძრაობენ სისხლის მიმოქცევაში. ისინი
გადაადგილდებიან ქსოვილებში და ორგანოებში, შესაბამისად იცავენ
უცხო სხეულებისგან - ანტიგენებისგან ორგანიზმს.

როდესაც ვნერვიულობთ, ვშფოთავთ და ა.შ აქტიურდება სტრესის

ჰორმონი : კორტიკოსტეროიდები, რომლებიც ამცირებს სისხლში
ლიმფოციტების რაოდენობას. შესაბამისად იმუნური სისტემის
აქტივობაც იკლებს.

კესო ნადარაია
 სტრესი

იზრდება გულის ცემა და კორტიკოსტეროიდების საჭმლის მომნელებელი

არტერიული წნევა მოქმედება სტრესის დროს სისტემის დარღვევები
ამცირებს სისხლში
ლიმფოციტების რაოდენობას

იზრდება სხვადასხვა დაავადებათა განვითარების რისკი

კესო ნადარაია
  ავტორთა ერთი ნაწილის აზრით ,,მე-სქემები’’ ქცევის
რეგულაციაში უდიდეს როლს ასრულებენ. ხოლო ,,მე-ს
ცნობიერების თეორიის’’ თანახმად მე-ს შინაარსი გავლენას
ახდენს ქცევაზე, განსაკუთრებით მაშინ როდესაც ყურადღებას
ვამახვლიებთ ჩვენს მე-ზე

კესო ნადარაია
  როდესაც ,,მე-სა’’ და ჩვენს ქცევას შორის კავშირს
ვაცნობიერებთ, ამის შემდეგ ჩვენსავე ქცევას ვადარებთ
საკუთარ სტანდარეტებს.

 დეპრესიის დროს ადამიანს უკიდურესად უარყოფითი

,,მე’’- სქემები აქვს. ასეთ დროს ადამიანი ყოველ განცდილ
მარცხს საკუთარ თავს და უუნარობას აბრალებს.

კესო ნადარაია
 სტრესი და მისი დაძლევა
 რიჩარდ ლაზარუსმა და ფოლკმანმა შემოგვთავაზეს მოდელი,
რომელიც ხაზს უსვამს სტრესის კოგნიტურ ბუნებას. მათი აზრით
სტრესი არის ორმხრივი პროცესი. იგულისხმება: გარემო ქმნის
სტრესულ სიტუაციებს და ადამაინი ეძებს გზებს გაუმკლავდეს ამ
პრობლემებს.

 მათი აზრით სტრესის კოგნიტური ბუნების შეფასება გულისხმობს

ორი ფატქორს: ადამინმა გაანალიზოს,რომ ის არის საფრთხეში და
ადამიანის უნარი გაანალიზოს აქვს თუ არა რესურსები იმისათვის,
რომ გაუმკლავდეს სტრეს.

კესო ნადარაია
  სტრესი წარმოიქმნება იმ შემთხვევაში, როდესაც ადამიანი
მიიჩნევს, რომ გარემოებები უყენებენ მას ძალზე მაღალ
მოთხოვნებს , რისი რესურსებიც მას არ გააჩნია და ამით
საფრთხეში დგება მისი კეთილდღეობა.

კესო ნადარაია
 სტრესის საწინააღმდეგო ვაქცინა

დონალდ მაინჰენბაუმის ,,სტრესის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია’’

ეს მეთოდი მოიცავს შემდეგ საფეხურებს:

1. კლიენტისთვის სტრესის კოგნიტური ბუნების გაცნობა
2. სტრესის დაძლევის პროცედურები და მცდარი კოგნიციების შეცვლა-
კორექცია.
3. კლიენტისათვის აღნიშნული პროცედურების რეალუ პირობებში
გამოყენების სწავლება.

კესო ნადარაია
  გულსისხლძარღვთა სისტემა - არტერიული წნევა იზრდება, ასევე
გულისცემის სიხშირეც იზრდება. ხანგრძლივის სტრესისის შემთხვევაში
შეიძლება გამოიწვიოს გულის შეტევა და ინსულტი.

 საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემა - სტრესის დროს კუნთები დაჭიმულია

და თუ სტრესი ხანგრძლივია მაშინ შეიძლება განვითარდეს კუნთების სპაზმი.

 რესპირატორული სისტემა - გახშირებული სუნთვა, ხოლო ხანგრძლივი

სტრესის დროს სუნთქვა უფრო გახშირებულია. შესაძლებელია განვითარდეს
პანიკური შეტევა, სუნთქვის უკმარისობა.

 ენდოკრინული სისტემა - ჯირკვლები გამოყოფენ ადრენალინს და

კორტიზოლს. ღვიძლი სისხლში ზრდის გლუკოზის რაოდენობას რაც
ენრგიით უზრუნველყოფს ადამიანს. ხოლო ხანგრძლივი სტრესის შემთხვევაში
კი ადგილი აქვს: დიაბეტს, გუნება-განწყობილების დაქვეითება, წონაში
მომატება და ა.შ.

კესო ნადარაია
 ბიბლიოგრაფია

ბალიაშვილი მარინა, ,,პიროვნების ფსიქოლოგიის საფუძვლები’’,

თბილისი 2012.

იოსელიანი თემურ, ,, ადამიანის ფიზიოლოგია’’, 2001 წ.

Abraham hill, ,,stress managmant and self- help De –stress, A Complete

Guide to Overcoming Stress and Anxiety, help You Improve Happiness and
Achieving Goals, publisher: Eduardo Gibson.

კესო ნადარაია
 პათოლოგია და ცვლილება

• ფსიქოპათოლოგიას წარმოქმნის- არარეალისტრი, უმართებულო,

არაადაპტური კოგნიციები, თერაპია კი მცდელობაა შეამციროს ამგვარი
წარმოდგენები და შეცვალოს ის უფრო რეალისტური, ადაპტაციის
ხელისშემწყობი კოგნიციებით.

სალომე მჭედლიძე
 ალბერტ ელისი

• ამერიკელი ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი, სექსოლოგი. რაციონალურ-

ემოციური ფსიქოთერაპიის ავტორი.
• რაციონალურ-ემოციური თერაპიის ავტორი არჩევს, რაციონალურ და
ირაციონალურ რწმენებს, ორივე არის რეალობის შეფასება და არა მისი აღწერა
ან განჭვრეტა.

სალომე მჭედლიძე
 რაციონალური რწმენები

• რაციონალური რწმენები- შეესაბამისება რეალობას რაოდენობრივად და

ხარისხობრივად, მისი გამოყენება შესაძლებელია მრავალი მტკიცებულების
მოყვანით.
• კატეგორიულია, პირობითია, გამოიხატება სურვილებში, სწრაფვაში და ის
არის მოთხოვნადი.
• იწვებს ზომიერ ემოციებს, თუმცა მას მძაფრი ემოციების გამოწვევაც შეუძლია .
ზომიერი ემოცია პრობლემის გადაჭრის მოტივაციას ქმნის.
• ეხმარება ადამიანს მიზნების მიღწევაში. უწყობს თვითრეალიზაციას.

სალომე მჭედლიძე
 ირაციონალური რწმენები

• ირაციონალური რწმენები- რეალობიდან არ გამომდინარეობს, მას მოსდევს

მცდარი დასკვნები. ხშირად უკიდურესი გაზვიადებაა.
• ის წარმოადგენს ბრძანებას, გამოიხატება კატეგორიული, უპირობო, დოგმატური
მოთხოვნებით, რომელიც საკუთარი თავის ან სხვების მიმართ არაადექვატურ
მოთხოვნებში ვლინდება.
• მოთხოვნებს გამოხატავს სამი “უნდა“ თი.
• ემოციურ დარღვევებამდე მიჰყავს ადამიანი, აპათია და შფოთვა აქვეითებს
პროდიქტიულობას.

სალომე მჭედლიძე
 ფსიქიკური აშლილობა და ირაციონალური რწმენები

• ადამიანს ხელს უშლის მიზნის მიღწევაში.

• ელისი მიიჩნევს, რომ ფსიქიკურ აშლილობებს განაპირობებს-
ირაციონალური, არაკეთილგონიერი შეხედულებები და რწმენები, საკუთარი
თვის მიმართ დაუსაბუთებელი მოთხოვნები.
• მაღალი მოთხოვნები საკუთარი თვის, ადამაინებისა თუ მოვლენების მიმართ.
• საკუთარი თავის მიმართ ნეგატიური შეხედულებები.

სალომე მჭედლიძე
ფსიქიკური დარღვევათა კოგნიტური მოდელები

• აარონ ბეკის თანახმად, ფსიქოლოგიურ პრობლემებს იწვევს აზრები, რომელსაც

ავტომატურად წამოჭრის დისფუნქციური დაშვევები და საკუთარი თავის ნეგატიური
შეფასებები.
• ფსიქოპათოლოგია- როდესაც პიროვნება საკუთარ თავს და გარესინამდვილეს
აღიქვამს დეფორმირებულად, არაადექვატურად ახდენს მის ინტერპრეტაციას.
• თერაპევტის მიზნები

სალომე მჭედლიძე
 აარონ ბეკი- დეპრესია

 აარონ ბეკის მიხედვით, ფსიქოლოგიურ პრობლემებს იწვევს აზრები,

რომელსაც ახასიათებთ დისფუნქციური დაშვებები, და საკუთარი თავის
ნეგატიური შეფასებები.
 ფსიქოპათოლოგია- როდესაც პიროვნება საკუთარ თავს და
გარესინამდვილეს აღიქვამს დეფორმირებულად, არაადექვატურად ახდენს
მოვლენის ახსნასა და ინტერპრეტაციას და უჭირს, ვერ ახერხებს მიიღოს
გადაწყვეტილება.
 დეპრესიის კოგნიტური ტრიადა-
• ნეგატიური წარ,ოდგენები საკუთარ თავზე
• უარყოფითი წარმოდგენა სინამდვილის შესახებ
• მომავლის მიმართ ნეგატიური მოლოდინები.
 ბიბლიოგრაფია

 ბალიაშვილი, მარინა. 2012. პიროვნების ფსიქოლოგიის საფუძვლები.

თბილისი. https://bit.ly/333uokn ( 22.11.2020)
 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/ (22.11.2020)
 http://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php (22/11/2020)
 პიროვნული აშლილობა

  ეს არის ინდივიდის პიროვნული  და  ქცევითი ტენდენციების დარღვევა,

რომელიც უშუალოდ არ მომდინარეობს დაავადებიდან, თავის  ტვინის
დაზიანებიდან  ან რომელიმე ფსიქიკური  აშლილობიდან. ის,  
ჩვეულებრივ,  მოიცავს პიროვნების რამდენიმე სფეროს და  თითქმის 
ყოველთვის არის ასოცირებული მნიშვნელოვანი  ხარისხის დისტრესტთან
და სოციალურ დისფუნქციასთან.
 ბეკი ცხადია არ უარყოფს,რომ საზოგადოდ ყოველგვარ პიროვნულ
დარღვევას გენეტიკური ფაქტორები და არასწორი აღზრდა განაპირობებს.
ამგვარი დარღვევა, ჩვეულებრივ, ვლინდება  ბავშვობას ან  მოზარდობაში 
და ზრდასრულობის ასაკშიც ნარჩუნდება
ლია
მიმინოშვილი
 პიროვნული დარღვევები

 ფსიქოლოგიური აშლოლობების ჯგუფი, რომლებსაც ა
ხასიათებთ ისეთი პიროვნებისთვის დამახასიათებელი
დარღვევები, როგორიცაა აკვიატებულობა, სიხისტე, ა
დაპტირების უუნარობა. 
 გამოიყოფა 3 კლასტერი
 კლასტერი  A  -  
  აზროვნების პროცესის თავისებურება, არაადეკვატური ა
ფექტი;
 კლასტერი  B  -    
  ხასიათის მერყეობა, დისოციაციური სიმპტომების არსებ
ობა, ყველაფრის უარყოფისადმი მიდრეკიილება;
 კლასტერი  C  -    
  მოუსვენრობა, კრიტიკისადმი და სიჯიუტისადმი მიდრეკი
ლება.

ლია მიმინოშვილი
 კლასტერი A

პარანოიდური  პიროვნული დარღვევა შიზოიდური  პიროვნული დარღვევა

. შიზოტიპური  პიროვნული დარღვევა

ლია მიმინოშვილი
 კლასტერი B

“თეატრალური”პიროვნული დარღვევა
ზღვრული  პიროვნული დარღვევა

ანტისოციალური  
 პიროვნული დარღვევა ნარცისისტული  პიროვნული დარღვე
ვა.

ლია მიმინოშვილი
 კლასტერი C

„თავის არიდების“  პიროვნული დარღვევა სხვაზე დამოკიდებულების  პიროვნული დარღვ

ევა

ობსესიურ-
კომპულსიური პიროვნული დარღვევა.

ლია მიმინოშვილი
 რა იწვევს პიროვნულ აშლილობას?

  პიროვნული აშლილობის
ჩამოყალიბების ალბათობა
უმთავრესად (60%-ით) გენეტიკურ
ფაქტორებზეა დამოკიდებული,
მაგრამ იმას, თუ რომელი ტიპი
ჩამოყალიბდება,
მნიშვნელოვანწილად განსაზღვრავს
ემოციური ფაქტორები, აღზრდა და
გარემო.
მაგალითად, კონფლიქტი ოჯახში, უარყოფა, აგრესია,
ძალადობა, განქორწინება, სიმკაცრე და ეკონომიკური
სიდუხჭირე ზრდის აშლილობის განვითარების რისკს.
სამშობიარო ტრავმამ შესაძლოა პროვოცირება გაუწიოს
აშლილობის ზოგიერთ ტიპს (იმპულსურს, ანტისოციალურს)

ლია მიმინოშვილი

ლია მიმინოშვილი
 პიროვნული აშლილობის პროგნოზი

  პიროვნული  აშლილობა არის მდგომარეობა,

რომელიც მთელი ცხოვრების მანძილზე 
გასტანს, ასე რომ,  დროთა განმავლობაში, არ
არის რაიმე ცვლილებები მოსალოდნელი.
პიროვნული  აშლილობების გამოსავლის 
შესახებ  არ მოიძებნება სანდო ინფორმაცია.
ცხრა გამოკვლევის  მიმოხილვამ,  რომელთა
დროსაც წარმოებდა  შემდგომი დაკ ვირვება, 
აჩვენა, რომ მხოლოდ ორი მათგანი
გრძელდებoდა 4 წელზე მეტ ხანს.

 C კლასტერში შემავალი პიროვნულ 

აშლილობებს უკეთესი  პროგნოზი აქვთ, ვიდრე
სხვა კლასტერებში შემავალ აშლილობებს.

ლია მიმინოშვილი
  გამოკვლევები ერთმანეთისგან განსხვავდებოდა შერჩევის წესის,კვლევის
მეთოდების თვალსაზრისით,გარდა ამისა შესწავლილი პირების რაოდენობა
ძალიან მცირე იყო.მიმდინარე ფარსთომასშტაბური გამოკვლევა,რომელსაც
ატარებს აშშ-ის ფსიქიკური ჯანმრთელობის ეროვნული ინსტიტუტი,ალბათ უფრო
ხარისხიან ინფორმაციას მოგვაწოდებს.
 კლინიკური დაკვირვებიდან გამომდინარე,ამ შემთხვევაში შეიძლება უმნიშნელო
გაუმჯობესებას ჰქონდეს ადგილი,რომელიც ნელა მიმდინარეობს,ეს
განსაკუთრებით ეხება აგრესიულ ან ანტისოციალურ ქცევას.
 ლია მიმინოშვილი
 მკურნალობა
 ძალიან ცოტაა  ისეთი  მტკიცებულება, რომლითაც კლინიცისტი იხელმძღვანელებდა
პიროვნული აშლილობის მკურნალობის დროს.  ამას  გარდა,  ძალიან ცოტაა ისეთი
გამოკვლევა,  რომელიც აკმაყოფილებს ბრმა კვლევის და შესაბამისი საკონტროლო
მკურნალობის მოთხოვნებს. ტაიერმა და დევიდსონმა დაადგინეს დამატებითი მიზეზები,
რომლებიც გვიხსნის კლინიკურად რელევანტური კვლევის სიმწირეს.
o თანამშრომლობა და ჩავარდნები (მკურნალობის რეჟიმის დარღვევა)
o მედიკამენტური მკურნალობა
o ანტიფსიქოზური მედიკამენტები
o ანტიდეპრესანტები
o გუნებგანწყობის სტაბილიზატორები
o მხარდამჭერი თერაპია
o კონსულტირება
o დინამიური ფსიქოთერაპია

ლია მიმინოშვილი
 ბიბლიოგრაფია

 ლიტერატურა  ბალიაშვილი მარინა,

,,პიროვნების ფსიქოლოგიის
 1. Harold L. Kaplan, Benjamin J.
საფუძვლები’’, თბილისი 2012.
Sadock; Synopsis of Psychiatry.
Lippincott Williams & Wilkins, 2007;
1470p. 2. Diagnostic and Statistical
Manual of Mental Disorders; Fourth
edition, American Psychiatric
Association, 2000. 943p. 3.
ნანეიშვილი გ., 2006. ფსიქიატრიის
მოკლე კურსი. შპს "თობალისი".

ლია მიმინოშვილი
 მე'ს
პროსკულტუტული
კვლევა

გიორგი მოლაშვილი
 საინფორმაციო-საპროცესო თეორიის
ბოლოდროინდელი მონაპოვარი

გიორგი მოლაშვილი​
 კულტურული პიროვნების
ცნობილი მკვლევარები
ამერიკელი ჰაზელ მარკუსი და
იაპონელი შინობუ კიტაიამა,
თვალნათლივ ემპირიული
კვლევის მასალებით, აჩვენებენ
ინდივიდის ფორმირებაში
კულტურული კონტექსტის
უზარმაზარ როლს.

გიორგი მოლაშვილი
 ბიბლიოგრაფია

•ბალიაშვილი, მარინა. 2012. პიროვნების ფსიქოლოგიის საფუძვლები. თბილისი.

 •
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/personality-disorders/symptoms-causes/syc-20354463?fb
clid=IwAR124WLyTmr_meB7TAK2bJwn3cKfDwAm8IcoaCIBIbe_XGe2ZbSWYeUNrWQ
 

გიორგი მოლაშვილი
მადლობა ყურადღებისათვის!
 დამატებითი ლიტერატურა

„შესაძლებელი მე“

მოიცავს იმ მიზნებს, როლებს, სტატუსებს, რომელიც ადამიანებისთვის ამჟამად არ არის

დამახასიათებელი და რომლისკენაც ის მიისწრაფვის. შესაძლებელი მე-ს უმეტესობა ძირითადად
პოზიტიურია რადგან ადამიანი საკუთარ თავს მომავალში დადებითად წარმოდგენს მაგ:(კარგი
სამსახური, წარმატებული ფსიქოლოგი) თუმცა ზოგჯერ შესაძლებელია მე შეიცავდეს მომავალთან
დაკავშირებულ შიშს. შესაძლებელი მე ზნეობის მიღწევაზეა ორიენტირებული და ადამიანს ეხმარება
რომ, საკუთარი თავის შესახებ ცოდნის მობილიზება მოახდინოს და მიზნის მისაღწევად დაგეგმოს
შესაბამისი ქმედებები.

ლიკა შომახია.
 პიროვნული აშლილობა

პიროვნული აშლილობა ესაა, შინაგანი გამოცდილებისა და გარესამყაროსკენ მიმართული

მოქმედებების პათოლოგიურად ხისტი, პატერნი (ნიმუში) რომელიც საზოგადოების მოლოდინების
შეუსაბამოა და იწვევს ადამიანების ფუნქციონირების დარღვევას. პიროვნული აშლილობა როგორც
წესი იწვევს სტრესს და ადამიანებთან ურთიერთობების პრობლემებს. პოროვნული აშლილობა
მოიცავს ქცევებს რომელიც განსაზღვრავს პიროვნებას მთელი ზრდასრული სიცოცხლის
განმავლობაში და არ ჰგავს იმ ქცევებს, რომელსაც ავლენს პიროვნება სხვა ფსიქიკური აშლილობების
დროს.

ლიკა შომახია
ბიბლიოგრაფია:
http://intermedia.ge/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90/104875-
%E1%83%9B%E1%83%94-%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%AA
%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%9B
%E1%83%94-%E1%83%A1-%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%9E
%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/193/user:
%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%20%E1%83%92%E1%83%9D
%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%AB
%E1%83%94:show:channel (სესილი გოგიბერიძე, „მე-კონცეფცია“ და მე-ს ასპექტები 16/10/2018)

 http://intermedia.ge/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90/108376-
%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A
%E1%83%98-%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D
%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/193/ (ნინო ჟამურაშვილი, „პიროვნული აშლილობები“
10/02/2019)

ლიკა შომახია
მცდარი უნიკალურობა და მცდარი
კონსენსუსი
• მცდარი კონსენსუსისა და მცდარი უნიკალურობის ეფექტის გათვალისწინებით , შესაძლოა
ვივარაუდოთ , რომ ინდივიდები უფრო მიდრეკილნი არიან მიიჩნიონ, რომ მათთვის
დამახასიათებელი დადებითი თვისებები თვისებები ნაკლებადაა გავრცელებული , ხოლო
უარყოფითი თვისებები, პირიქით, საკმაოდ გავრცელებულია, რამაც საერთოჯამში თვითშეფასების
ზრდას უნდა შეუწყოს ხელი.

• აღსანიშნავია, რომ მცდარი უნიკალურობის ეფექტი , როგორც ჩანს ,კულტურულ ფენომენს

წარმოადგენს და არა ზოგადადამიანურ მოვლენას.

• ზოგი მეცნიერი მცდარი კონსენსუსის ეფექტს თვითშეფასების ზოგად პრინციპებს უკავშირებს. XIX
საუკუნეში , ჯემსმა თვითშეფასების ოპერაციონალისტური განსაზღვრება შემოგვთავაზა, რომლის
თანახმად თვითშეფასება უშუალოდ დამოკიდებულია წარმატებასა და ინდივიდის პრეტენზიებზე.

• ცირა ღორჯომელძე
ბიბლიოგრაფია:
• ჟვანია, ი. (2008): ,,მცდარი უნიკალურობისა” და ,,მცდარი კონსენსუსის”
ეფექტებისკვლევა და მათზე მოქმედი ფაქტორები, სადისერტაციოს
ნაშრომი, თსუ, თბილისი.

• ცირა ღორჯომელაძე
 ინდივიდუალიზზმი და კოლექტივიზმი

• კოლექტივისტური ჯგუფის წევრები ჯგუფებს განიხილავენ უფრო ქმედითად, ვიდრე ინდივიდუალისტური

კულტურის წარმომადგენლები, რომლებიც მეტ ქმედითობას ინდივიდს მიაწერენ.

• ინდივიდუალისტური კულტურის მატარებლები მეტად იყენებენ პირველად, ხოლო კოლექტივისტურის

მეორად კონტროლს, რაც იმას ნიშნავს, რომ პრობლემის გადაჭრისას ინდივიდუალისტური კულტურის
წევრები ძალისხმევას პრობლემის წყაროზე, ხოლო კოლექტივისტური კულტურის წევრები
პრობლებისადმი საკუთარი დამოკიდებულების შეცვლაზე მიმართავენ.

• კოლექტივისტური კულტურის მატარებლებთან უფრო მეტად არის გამოხატული მიკუთვნების, ხოლო

ინდივიდუალისტური კულტურის მატარებლებთან გამოცალკევების, საკუთარი უნიკალობის განმტკიცების
მოტივაცია.

მარიამ სახვაძე
• “ დამოიკიდებელი მეს- კონცეფციის” წარმომადგენლები უფრო ადვილად ამყარებენ
და წყვეტენ ურთიერთობებს მაშინ, როდესაც “ ურთიერთდამოკიდებული მეს-
კონცეფციის” წევრები, ანუ კოლექტივიზმის წევრების ურთიერთობები მეტად
სტაბილური ხასიათისაა.

• კოლექტივისტური კულტურის წარმომადგენლებს საკუთარი ჯგუფის რაობა ესმით,

როგორც საერთო ბედის მქონე ადამიანების ერთობლიობა. პრეოსტორიულ დროს
ჯგუფის წევრობა გადარჩენის აუცილებლოვას წარმოადგენდა, რადგან განაპირობებდა
საკვების მოპოვების შესაძლებლობას.
• კოლექტივისტურ კულტურაში მეტად მნიშვნელოვანია იერარქია, ჰარმონია, ღირსებების
შენარჩუნება
• ინდივიდუალისტურ კულტურებში მეტია ჯგუფების რაოდენობა და შესაბამისად
არჩევანიც. ადამიანებს საშუალება აქვთ საკუთარი შეხედულებისამებრ აირჩიონ რომელ
ჯგუფს მიაკუთვნონ თავი.

მარიამ სახვაძე
 ბიბლიოგრაფია

• ნანა სუბმაძე, 2012. “თაობები და ღირებულებები.”

• https://csogeorgia.org/storage/app/uploads/public/5cd/c9b/9c0/5cdc9b9c0fcbc833429472.
pdf

• მარიამ სახვაძე
 „მე“-ს ვერიფიკაციის თეორია
• ხალხს სურს სხვებმა დაინახონ ისინი ისე, როგორც ხედავენ საკუთარ თავს . ეს
საჭიროა, როგორც სამყაროს პროგნოზისთვის, ისე ქცევის მართვისთვის .
მაგალითად, ადამიანის რწმენა, რომ ის არის ინტელექტუალური საშუალებას
აძლევს მას იწინასწარმეტყველოს, რომ სხვები შეამჩნევენ ჩვენს გამჭრიახობას .

• დადასტურება ყველაზე გავლენიანია, როცა საქმე ეხება პიროვნულ ნიშნებსა და

ქცევას. საკუთარი თავის ხედვა მტკიცედ უნდა იყოს დაცული, ურთიერთობა
უნდა იყოს მდგრადი და თავად ქცევა უნდა იყოს შედეგიანი.
• კვლევებით დგინდება, რომ ადამიანების ცდილობენ იპოვონ პარტნიორები ,
რომლებიც დაადსტურებენ ერთ ან რამდენიმე შეხედულებას . თუ ეს ვერ
მოხერხდა მათ შეიძლება გააორმაგონ ძალისხმევა და შეეცადონ მიიღონ
დასტური, წიინაღმდეგ შემთხევაში ასრულებენ კავშირს.

სირაძე ცირა
 ორ მოტივს შორის კავშირი

• საკუთარ თავზე პოზიტიური შეხედულების მქონე ადამიანების მე-ს

დადასტურების სურვილი დაკავშირუბულია განდიდების მოტივთან. ის,
ვინც საკუთარ თავს ორგანიზებულად მიიჩნევს, ამ ორი მოტივით ისინი
მოძებნიან იმ უკუავშირს, რომელიც მათ ორგანიზებულობას
დაადასტურებს.
• საპირისპიროდ, ნეგატიური შეხედულების მქონე ადამიანებს ორი მოტივი
ურთიერთსაწინააღმდეგო მიმართულებისკენ უბიძგებს. დადასტურების
მოტივით მოძებნის იმ ადამიანებს ვინც ამ ხედვას დაუდასტურებს, ხოლო
განდიდების მოტივით მოძებნის მტკიცებულებას, რომ სხვები მათ
როგორც ორგანიზებულს ისე აღიქვამენ.
• ნეგატიური ხედვის მქონე ადამიანებს განასხვავებს მათი
ამბივალენტურობა შექებისა და მიღების შესახებ.
 ბიბლიოგრაფია
• Social psychology. Self-Verification Theory.
http://psychology.iresearchnet.com/social-psychology/social-psychology-theories/s
elf-verification-theory/

• Swann B, William. 1983. Bringing social reality into harmony with the self.
Journal: Social psychological perspectives on the self. pp. 33-66.
 სტრესი
• სტრესი  – როგორც ადაპტაციური მექანიზმი, პირველად კანადელმა ფიზიოლოგმა და
ენდოკრინოლოგმა ჰანს სელიემ შეისწავლა. სტრესი არის ორგანიზმის რეაქცია გარემო
პირობების ნებისმიერი ტიპის ცვლილებაზე, რომელთანაც მორგება და შეგუებაა საჭირო . 
• მექანიზმი: ინფორმაციას მოსალოდნელი საფრთხის შესახებ ჩვენი თავის ტვინი
გადაამუშავებს და იწყებს სათანადო იმპულსების გზავნას, პროცესში ერთვება
ჰიპოთალამუსი, ჰიპოფიზი და თირკმელზედა ჯირკვლები, სწორედ აქ გამომუშავდება
სტრეს ჰორმონები, მათ შორის  – ადრენალინი, რომელიც ჩვენი სხეულის მობილიზებას
უზრუნველყოფს
• გახანგრძილვებულმა სტრესმა შესაძლოა გააუარესოს გულ -სისხლძარღვთა
დაავადებები, ქრონიკული ანთებითი პროცესები ორგანიზმში, გახდეს ინსულტის ან
ინფარქტის მაპროვოცირებელი. გარდა ამისა ქრონიკულ სტრესს და ორგანიზმის
გამოფიტვას შესაძლოა მოჰყვეს სხვა მთელი რიგი დაავადების გაღრმავება , იქნება ეს
დიაბეტი, ალერგიები, წყლულები თუ ფსიქიკური აშლილობები.

გიორგი ქორიძე
 სტრესი და მისი დაძლევის სტადიები
• განგაშის სტადია – ის უმთავრესად ისეთი ფიზიოლოგიური
ცვლილებებით გამოიხატება, როგორებიცაა სისხლში ადრენალინის
კონცენტრაციის მომატება, მაჯისცემისა და სუნთქვის გახშირება, ოფლის
გამოყოფის გაძლიერება, თვალის გუგების გაფართოება და ა.შ.;
• წინააღმდეგობის სტადია – ორგანიზმი იწყებს სტრესორისთვის
წინააღმდეგობის გაწევას, თუმცა შინაგანად განაგრძობს მის
განკარგულებაში არსებული რეზერვების ხარჯვას;
•  გამოფიტვის სტადია – სტრესორის გახანგრძლივებული ზემოქმედების
შედეგად ორგანიზმის განკარგულებაში არსებული რეზერვები
კატასტროფულად მცირდება.
 ბიბლიოგრაფია
• თამარ ალადაშვილი: სტრესი და მისი მართვა, თბილისი 2020 წელი.
https://drugprevention.ge/2020/03/26/stress/

• მარინე ჯაფარიძე: სტრესი და მისი დაძლევის მაგალითები, 2013 წელი.

https://edu.aris.ge/news/stresi-da-misi-dazlevis-strategiebi.html
 მე-კონცეფცია

პასუხების ერთიანობა კითხვაზე „ვინ ვარ მე „

• მე-კონცეფცია ერთგვარი სქემის როლს ასრულებს და გავლენას

ახდენს თვითობაზე, საკუთარ თავთან დაკავშირებული
ინფორმაციის გადამუშავებაზე , მას გააჩნია კოგნიტური ასპექტი

• თანამდეროვე გაგებით მე-კონცეფცია ეს არის აზრების ,

გრძნობებისა და ქცევების მარეგულირებელი შინაგანი ინსტანცია .

• მას შემდეგ, რაც პიროვნება ჩამოაყალიბებს მე -კონცეფციას ,

ცდილობს საკუთარი პოზიციების დაცვასა და თვითრეალიზაციას ;
საკუთარი თავისადმი გარკვეული დამოკიდებულების შექმნას ,
თავის კარგად წარდგენას და კარგი შთაბეჭდილების მოხდენას

მარიამ ფარეშიშვილი
 ფაქტორები რომელებიც ზემოქმედებს მე კონცეფციაზე

როლები რომლებსაც ვასრულებთ დედა, მეუღლე, მეგობარი, მოსამსახურე, შვილი და სხვა

სოციალური როლები

სოციალური იდენტიფიკაციები რომელ ინდივიდთან და სოციალურ ჯგუფთან ვახდენთ

გაიგივებას

წარმატებები და მარცხები ჩვენი როგორ გვაფასებენ სხვა ადამიანები, კულტურა რომელსაც

შეფასებები სხვათა მიერ მივეკუთვნებით

მე კონცეფცია ზემოქმედებს
ქცევაზე
• ადამიანები რომლებიც წარმატებულად და შრომისმოყვარედ მიიჩნევენ თავს უფრო ადვილად ართმევენ
თავს სირთულეებს , ვიდრე ისინი ვინც თავს წარუმატებლად მიიჩნევენ

მარიამ ფარეშიშვილი
 “თვითპრეზენტაცია” - დადებითი შთაბეჭდილება შევუქმნათ საკუთარ თავს(შინაგან
აუდიტორიას) და სოციალურ გარემოს(გარეგან აუდიტორიას)

• “სოციალური ქამელეონის” ეფექტი - როცა ინდივიდს აქვს მაღალი თვითკონტროლის უნარი და ცდილობს
მასთან დაკავშირებული სოციალური მოლოდინები გაამართლოს . მიმართულია გარე აუდიტორიაზე მათ
რეაქციებზე და შეფასებებზე

• ინდივიდები დაბალი თვითკონტროლით უფრო მეტად ითვალისწინებენ საკუთარ აზრებსა და გრძნობებს

და მათი ქცევა მათი განწყობების შესაბამისია

მარიამ ფარეშიშვილი
 • გერიგი, ზიმბარდო (2009). ფსიქოლოგია და ცხოვრება, თსუ,თბილისი.

• https://www.tsu.ge/data/file_db/faculty_social_political/psy-irine%20jvania.pdf

მარიამ ფარეშიშვილი
 გმადლობთ
ყურადღებისთვის!