CHÂN KHOÈO BẨM SINH

ĐIỀU TRỊ THEO PONSETI

I. NHẮC LẠI VỀ CHẨN ĐÓAN
 Chẩn đóan xác định chân khòeo bẩm sinh :
(Talipes equinovarus)
– Có đủ 4 biến dạng ở cổ chân-bàn chân :
Gập lòng +Áp + Vẹo trong + Vòm bàn chân
– Co rút gân gót
– Có giới hạn TVĐ cổ chân và bàn chân

 Chẩn đóan phân biệt :

– Cứng đa khớp bẩm sinh (AMC : Arthrogryposis Multiplex
Congenita)
– Thoát vị tủy-màng tủy do tật nửa đốt sống (Spina Bifida)
– Bàn chân đụng gót vẹo ngòai (Talipes calcaneo-valgus)
– Bàn chân bị khòeo thứ phát sau các bệnh lý tổn thương
TKTW
II. LƯỢNG GIÁ PIRANI VÀ
TIÊN LƯỢNG ĐIỀU TRỊ
 Dự đóan số lần bó bột :
TS điểm = TS lần bó bột

 Tiên lượng phẫu thuật :

– TS điểm Pirani 5 - 6 : có chỉ định phẫu
thuật
– TS điểm Pirani 4 - 5 : 75% trường hợp
cần phẫu thuật
– TS điểm Pirani ≤ 3,5 : không cần phẫu
thuật

 Lưu ý điểm của bàn chân sau rất

quan trọng :
– Riêng bàn chân sau nếu có số điểm là
3 điểm  có chỉ định phẫu thuật
 III. PHƯƠNG PHÁP PONSETI
Điều trị phối hợp VLTL và Ngọai Chỉnh Hình

Phương pháp PONSETI KHÁM CHỈNH HÌNH

+ Nắn chỉnh biến dạng :

VẬT LÝ TRỊ LiỆU
bó bột và thay bột mỗi
tuần
NẮN CHỈNH
+ Phẫu thuật sớm gân gót BÓ BỘT
trong bao gân (sau phẫu
thuật bó bột 3 tuần) CO RÚT PHẪU THUẬT
GÂN GÓT ? GÂN GÓT
+ Mang giày nẹp giữ bàn
chân dang 700. Thời gian VẬT LÝ TRỊ LiỆU

mang giày nẹp kéo dài

MANG GiẦY NẸP
đến 5 tuổi. MANG GiẦY NẸP

TÁI KHÁM KiỂM TRA + THEO DÕI TÁI PHÁT

TẬP ĐỨNG ĐI
III. PHƯƠNG PHÁP PONSETI
Điều trị phối hợp VLTL và Ngọai Chỉnh Hình
1. Bó bột nắn chỉnh :
– VLTL thực hiện
– Bó bột đùi-bàn chân, gối gập 900, bàn chân ở tư thế dang và
quay ngửa
– Thay bột mỗi tuần
– Mỗi lần thay bột bàn chân được nắn sửa nhiều hơn để đạt
đến tư thế bình thường
III. PHƯƠNG PHÁP PONSETI
Điều trị phối hợp VLTL và Ngọai Chỉnh Hình

Đề phòng tai biến :

1. Tránh quay sấp bàn chân vì làm tăng thêm biến dạng vòm  biến dạng
bàn chân hình hạt đậu
2. Việc cố gắng điều chỉnh nhón gót trước khi sửa vẹo trong sẽ gây biến
dạng bàn chân lăn
III. PHƯƠNG PHÁP PONSETI
Điều trị phối hợp VLTL và Ngọai Chỉnh Hình
2. Phẫu thuật gân gót trong bao gân :
– BS Chỉnh hình thực hiện
– Sau giai đọan bó bột, nếu gân gót vẫn còn co rút  sẽ phẫu
thuật gân gót trong bao gân
– Sau phẫu thuật, bó bột liên tục 3 tuần để lành mô mềm
– Bột sau phẫu thuật giữ bàn chân dang 60-700 và gập lưng
cổ chân 20-300

– Tiêu chuẩn chỉ định phẫu thuật sau bột nắn chỉnh :
• TS điểm Pirani < 3
• Gập lưng cổ chân đạt 50
• Dang bàn chân đạt 600
III. PHƯƠNG PHÁP PONSETI
Điều trị phối hợp VLTL và Ngọai Chỉnh Hình
3. Mang giày nẹp và theo dõi tái phát :
– VLTL thực hiện
– Tiêu chuẩn chỉ định mang giày nẹp dang bàn chân :
• Sau giai đọan bó bột nắn chỉnh, bàn chân gập lưng đạt 20 0 và
dang bàn chân đạt 600
• Sau phẫu thuật gân gót trong bao gân, đã qua 3 tuần bó bột
lành mô mềm
III. PHƯƠNG PHÁP PONSETI
Điều trị phối hợp VLTL và Ngọai Chỉnh Hình
3.1. Mang giày nẹp :
– Giày nẹp giữ bàn chân ở tư thế dang ra ngòai 700 và bàn
chân vuông góc cẳng chân
– Thời lượng mang giày nẹp :
• 3 tháng đầu : mang suốt ngày đêm liên tục 24/24

• Sau thời gian này, mang nẹp 12 giờ ban đêm và từ 4-6 giờ ban
ngày  tổng cộng 16-18 giờ/ngày

• Ở giai đọan sau, chuyên viên VLTL sẽ quyết định thời lượng
mang giày nẹp tùy theo tình trạng mỗi trẻ :
– Chỉ cần mang nẹp ban đêm
– Phải mang khi ngủ đêm và cả buổi ngủ trưa trong ngày

• Tiếp tục mang giày nẹp vào ban đêm cho đến 5 tuổi
IV. PHƯƠNG PHÁP PONSETI
Điều trị phối hợp VLTL và Ngọai Chỉnh Hình
3.2. Theo dõi tái phát và tái khám :
– Dấu hiệu tái phát :
• Giảm dang bàn chân, giảm gập lưng cổ chân
• Bàn chân trước bị áp và quay ngửa
• Gót vẹo trong khi đứng đi
– Chỉ cần xuất hiện một trong những dấu hiệu trên  bó bột
lại ngay và bắt đầu điều trị theo phác đồ
– Hẹn tái khám :
• 3 tháng đầu : tính từ ngày mang giày nẹp  hẹn tái khám 2
tuần sau  4 tuần  6 tuần
• Từ tháng thứ 3 :
– Tái khám 3 - 4 tháng/lần cho đến 3 tuổi
– Tái khám 6 tháng/lần cho đến 4 tuổi
– Tái khám 1 - 2 năm/lần cho đến khi bộ xương trưởng thánh
V. KẾT QỦA ĐIỀU TRỊ

Mang giày nẹp

sau mổ