INFRAZVUK I

ULTRAZVUK
 INFRAZVUK
Podrucije mehanickih talasa, cije su
frekvencije nize od 20 Hz, nazuva se
INFRAZVUK.
IZVOR infrazvuka moze biti svako telo, koje
osciluje sa odgovarajucom frekvencijom
(masine, motori traktora, testere za presecanje
drvene gradje…) i mogu da izazivaju
vibracione bolesti.
Infrazvuk nastaje I prilikom pucanja teskih
artiljerijskih orudja, teskih granata, mina, itd.
Infrazvucni talasi nastaju I pri najobicnijim
okolnostima (otvaranje I zatvaranje vrata ,prozora,
olujni vetrovi-kao komponente raznih sumova I
slicno).
Tako nastali infrazvuk moze se registrovati samo
vrlo osetljivim instrumentima.
Vibracije sa frekvencijom infrazvuka koje se
proizvode posebnim aparatima, koriste se u raznim
lecenjima kao I za masazu covekovog tela.
Zahvaljujuci relativno velikoj talasnoj duzini
infrazvuk savladjuje lakse prepreke od zvucnog
talasa, on ih jednostavno obilazi.
Infrazvucne talase karakterise mali stepen
apsorpcije I difuzije pri prostiranju, sto
omogucava njihov relativno veliki domet,
posebno kada se prostiru u vodenim sredinama.
Ribe opazaju infrazvuk uzrokovan morskim
talasima na stotine hiljada km signalizirajuci
priblizavanje bure.
Takodje se posebno primenjuje kod vojnog
izvidjanja, odnosno otkrivanja protivnickih
uporista koja se zbog dubine zaklanjanja I
maskiranja ne mogu otkriti vizuelnim
posmatranjima.
 ULTRAZVUK
ULTRAZVUCNI TALASI su mehanicki talasi sa
frekvencijom vecom od 20 kHz.
Ultrazvuk niskih frekvencija (do 80kHz) emituje organe
nekih zivotinja (delfini, slepi misevi), a cesto ulazi u
sastav prirodnih I vestackih sumova, dok se ultrazvuk
visokih frekvencija dobija od vestackih izvora (obicno
su to aparati ciji je osnovni deo generator elektricnih
oscilacija odgovarajuce frekvencije).Pretvaranjem tih
oscilacija u ultrazvucne talase vrsi se pomocu pojava
magnitostrikcije(pri manjim) ili obratnog
pijezoelektricnog efekta(pri vecim).
Ultrazvucni talasi imaju znatno veci intezitet
(jacinu) od zvucnih talasa.
Prakticna primena je vrlo raznovrsna:koriste se u
tehnici za otkrivanje gresaka u metalnim odlivcima,
mogu se dobiti fine emulzije usitnjavanjem zrna za
fotografske ploce ili filmove koji se koriste za
dobijanje kvalitetnijih slika, za dobijanje finih
praskova, za skidanje rdje I masnih navlaka sa
povrsine metala, za ciscenje raznih mrlja I
prljavstine sa tkanine, moze se vrsiti mehanicka
obrada materijala-rezanje, glacanje I busenje, za
poboljsavanje kvaliteta I dubine obojenosti tkanina.
Posebno je vazna primena ultrazvuka u medicini I
farmaciji:ultrazvukom se mogu unistavati virusi,
bakterije, gljive, a pri vecim snagama cak I manje
zivotinje.
Otkrivanje tumora uspesno se ostvaruje ponocu
ultrazvuka.Te metode su zasnovane na razlicitoj
apsorpciji ultrazvuka od strane tkiva sa razlicitim
akusticnim svojstvima.Pri prolasku ultrazvuka iz
zdravog u obolelo tkivo ili obratno, dolazi do
njegove refleksije na osnovu koje se zakljucuje da li
postoje neke patoloske promene.
U hirurgiji ultrazvuk velikog inteziteta, primenjuje
se za secenje ili za spajanje kostiju sa miimalnim
povredjivanjem okolnih delova organizma.
Neke biljke donose vise I kvalitetnije plodove ako je
njihovo seme bilo izlozeno delovanjem ultrazvuka.
Koristi se I za merenje dubine mora I okeana.Za dno
broda se ucvrsti izvor iz kog se emituju ultrazvucni
impulsi u odredjenim intervalima
vremena.Ultrazvuk se odbija od dna I vraca nazad
do uredjaja za registrovanje.Znajuci brzinu zvuka
kroz vodenu sredinu I vreme izmedju emitovanog I
primljenog ultrazvucnog impulsa odredjuje se
dubina mora, odnosno okeana.Pomocu savremene
elektronike, sve je to automatizovano.
THE END