Αιτήματα και Νομοθεσία

για την αντιμετώπιση της

βίας κατά των γυναικών

Σεμινάριο: Γυναικείο κίνημα:

Ιστορικές αναφορές, Διεκδικήσεις,
Κατακτήσεις
Έτος: 2020-2021
Σουμπασάκη Κλειώ
-Τι είναι η βία κατά των γυναικών;
• Περιλαμβάνει κάθε πράξη βίας που
στηρίζεται στο φύλο και έχει ως
αποτέλεσμα ή είναι δυνατό να έχει ως
αποτέλεσμα, την σωματική, σεξουαλική ή
ψυχολογική βλάβη ή πόνο για τις
γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των
απειλών τέτοιων πράξεων, τον
εξαναγκασμό ή την αυθαίρετη στέρηση
της ελευθερίας είτε αυτό προκύπτει στην
δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή.
Πράξεις βίας κατά των γυναικών:
• Βιασμός
• Γυναικοκτονία
• Ενδοοικογενειακή Βία
• Σεξουαλική παρενόχληση στην
εργασία
• Σωματεμπορία
• Σεξουαλική κακοποίηση
• Ακρωτηριασμός γεννητικών
οργάνων
Αιτήματα – Ενδοοικογενειακή Βία
• Οκτώβριος 2002 - επίσημα φεμινιστικά δίκτυα της χώρας:
αιτήματα για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.
Ανάγκη από κονδύλια αλλά έλλειψη πολιτικής βούλησης.
Σχετικά με την Ενδοοικογενειακή βία:

• Τον χαρακτηρισμό της κακοποίησης των μελών της οικογένειας

ως αυτόφωρου αδικήματος.

• Την καλή μεταχείριση των θυμάτων και τον σεβασμό της

προσωπικότητάς τους από τις αστυνομικές και δικαστικές
αρχές.

• Τη δημιουργία κρατικών υπηρεσιών παροχής δωρεάν βοήθειας

προς τα θύματα.

• Τη δημιουργία ξενώνων για τις κακοποιημένες γυναίκες και τα

παιδιά τους: ένας ξενώνας για 10.000 κατοίκους.
Ωστόσο τι ισχύει σήμερα;
• Κακοποίηση μελών της οικογένειας  Αυτόφωρο
αδίκημα
• Ύπαρξη ξενώνα στον Δήμο Αθηναίων  Κατά το
διάστημα 2014-2018 φιλοξενήθηκαν 114
γυναίκες και 118 παιδιά.
• Καλή μεταχείριση και σεβασμός των θυμάτων
από δικαστικές και αστυνομικές αρχές  Ακόμα
είναι σημαντικό πρόβλημα και αίτημα των
φεμινιστικών συλλογικοτήτων.
• Έλλειψη ενημέρωσης θυμάτων
• Προσφύγισσες  Μία ιδιαίτερη περίπτωση
Έρευνα ΚΕΘΙ (2003) καταγραφής
περιστατικών βίας – προτάσεις.
• η καταγραφή των περιστατικών της
ενδοοικογενειακής βίας
• η υιοθέτηση ενός πλαισίου συνεργασίας
του κυβερνητικού παράγοντα με τις μη
κυβερνητικές οργανώσεις
• η δημιουργία κέντρων εκπαίδευσης στη μη
βία των βίαιων ανδρών
• η καθιέρωση ενός ελάχιστου εισοδήματος
για τα θύματα που στερούνται πόρων
ζωής. (π.χ Ιταλία)
Σωματεμπορία – Αιτήματα
φεμινιστικών δικτύων
• Δημιουργία ειδικού κονδυλίου για τον
μηχανισμό αρωγής
• Θεσμοθέτηση μηχανισμού για αναγνώριση
των θυμάτων (screening)
• Ειδική ποινική μεταχείριση θυμάτων
• Άδεια παραμονής θυμάτων
• Παροχή νομικής και ψυχολογικής βοήθειας
• Αποτελεσματική προστασία μαρτύρων
• Θέσπιση μέτρου δήμευσης περιουσίας
εμπλεκόμενων
Σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία -
Αιτήματα
• Σύνδεσμος για τα δικαιώματα της γυναίκας (ΣΔΓ)
 αίτημα για επικύρωση της διεθνούς σύμβασης
εργασίας 190
• ΔΣΕ 190  πρώτη διεθνή σύμβαση, που
αναγνωρίζει το δικαίωμα σε εργασία χωρίς βία
και παρενόχληση
• Αναγνωρίζει τους κινδύνους που
αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στην άτυπη
οικονομία
• Ρυθμίζει για πρώτη φορά τις επιπτώσεις της
ενδοοικογενειακής βίας στον κόσμο της
εργασίας
Αφίσα του
συνεδρίου για την
«Σεξουαλική
παρενόχληση στο
χώρο εργασίας».

21-21 Ιανουαρίου
1994.
Δικαίωμα στην αυτοάμυνα
• Άρθρο 22 ΠΚ  Δικαίωμα στην άμυνα ως
λόγο άρσης του άδικου.
• Έχει εφαρμοστεί ελάχιστες φορές όταν
πρόκειται για άμυνα στην έμφυλη βία.
• Γεωργία Παπαδάτου (1990)  Η πρώτη
γυναίκα στην Ελλάδα που το δικαστήριο
της αναγνώρισε το δικαίωμα στην
αυτοάμυνα
• Γεωργία Χρυσάκη (δεκαετία ‘90), 70χρονη
γυναίκα (2017), Π. (2018)
Βιασμός και Γυναικοκτονία
• Βιασμός: Άρθρο 336 - Ποινικός Κώδικας
(Νόμος 4619/2019):
Όποιος με σωματική βία ή με απειλή σοβαρού και άμεσου
κινδύνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας εξαναγκάζει
άλλον σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης τιμωρείται
με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
• Παγκόσμιος Οργανισμό Υγείας: «Η γυναικοκτονία είναι η
ανθρωποκτονία από πρόθεση γυναικών επειδή είναι
γυναίκες».
• Ως εγκληματική πράξη έχει ήδη ενσωματωθεί στη νομοθεσία
σε πολλές χώρες, όπως η Ιταλία, η Κύπρος, η Χιλή, η Κόστα
Ρίκα, το Ελ Σαλβαδόρ, η Γουατεμάλα και το Μεξικό.
Ενδοοικογενειακή Βία
• Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης: Υιοθετήθηκε
το 2011, επικυρώθηκε στην Ελλάδα το 2018

• Νόµος 3500/2006 για την αντιµετώπιση της

ενδοοικογενειακής βίας.

• Διατάξεις των άρθρων 312 και 333 του νέου

Π.Κ:

• Από ένα έτος φυλάκισης μέχρι τρία έτη ή

χρηματική ποινή ή σε περίπτωση βαριάς
σωματικής βλάβης μπορεί να υπάρξει ακόμα
και κάθειρξη.
• Σε περίπτωση που η γυναίκα υποστεί
κακοποίηση µπορεί:
• 1. Μήνυση ή συστάσεις
• 2. Ιατροδικαστική εξέταση
• 3. Καταγραφή περιστατικού ως
κακοποίηση
• 4. Μετακόμιση κάπου αλλού και εξώδικη
δήλωση
Σωματεμπορία
• Είναι η παράνομη διακίνηση των ανθρώπων με τη χρήση βίας,
απειλών ή άλλων εξαναγκαστικών μέσων με σκοπό συνήθως
την σεξουαλική ή εργασιακή τους εκμετάλλευση.

• Το Πρωτοκόλλο του Palermo αποτελεί το πρώτο νομικά

δεσμευτικό κείμενο που καλύπτει όλες τις πτυχές της
διακίνησης προσώπων.

• Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης ενάντια στην εμπορία

ανθρώπων συμπληρώνει το Πρωτόκολλο του Παλέρμο.
• Η Ελλάδα συμμορφώθηκε στα διεθνή κείμενα με τον νόμο
3064/2002 - ΦΕΚ 248/Α/15-10-2002: Καταπολέμηση της εμπορίας
ανθρώπων, των εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας, της
πορνογραφίας ανηλίκων και γενικότερα της οικονομικής
εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής και αρωγή στα θύματα των
πράξεων αυτών.

• Άρθρο 351: 1. Όποιος, με τη χρήση βίας, με επιβολή ή με

απαγωγή, προσλαμβάνει, μεταφέρει ή προωθεί εντός ή εκτός της
επικράτειας, παραδίδει με ή χωρίς αντάλλαγμα σε άλλον ή
παραλαμβάνει από άλλον, πρόσωπο, με σκοπό να προβεί ο ίδιος ή
άλλος στη γενετήσια εκμετάλλευσή του, τιμωρείται με κάθειρξη
μέχρι δέκα ετών και χρηματική ποινή δέκα χιλιάδων έως πενήντα
χιλιάδων ευρώ.

• Η Ελλάδα αποτελεί χώρα προορισμού και διέλευσης των θυμάτων

παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων που εισέρχονται
στην Ε.Ε. Εκτιμάται ότι περίπου 20.000 γυναίκες, μεταξύ των
οποίων και 1.000 κορίτσια ηλικίας 13 – 15 ετών, είναι θύματα
σεξουαλικής εκμετάλλευσης στην Ελλάδα.
Σεξουαλική παρενόχληση στην
εργασία
• Άρθρο 2 παρ. δ’ του Ν.3896/2010 - Εφαρμογή
της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης
μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα
εργασίας και απασχόλησης.

• Η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να διωχθεί

ποινικά ως το αδίκημα της προσβολής
γενετήσιας αξιοπρέπειας κατά το άρθρο 337
Π.Κ. που προβλέπει ποινή φυλάκισης από 6
μήνες έως 3 χρόνια και χρηματική ποινή
τουλάχιστον 1000 Ευρώ.
• Έρευνα της ActionAid 2019-2020: 9 στις 10
γυναίκες έχουν βιώσει τουλάχιστον 1 φορά
σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας
τους.

• Κοινό χαρακτηριστικό των μαρτυριών είναι η

αγωνία των γυναικών να γίνουν οι ιστορίες τους
πιστευτές και η επίπονη απογοήτευση μπροστά
στην αντίδραση του εκάστοτε ακροατή όταν
ανταποκρίνεται με την ερώτηση “Μήπως έκανες
κάτι και το προκάλεσες”;
Σκίτσο της @frik.adela
Πηγές / Αρθρογραφία
• Συμβουλευτικό Εργαλείο για την Πρωτογενή Πρόληψη της Βίας κατά των
Γυναικών - Διοτίμα
• https://www.kethi.gr/nea/i-bia-kata-ton-gynaikon-se-arithmoys-0
• https://provocateur.gr/femme/20004/sthn-kypro-eishxthh-to-adikhma-ths
-gynaikoktonias-ston-poiniko-kwdika-ki-ayto-einai-mia-terastia-nikh?fbcli
d=IwAR0LRlTKZu6zvbujP5CnKulVQ8XMxQrGPHI1DMneXVqGszq32BxUzK15q
8M
• https://www.lawspot.gr/nomikes-plirofories/nomothesia/n-4619-2019/arth
ro-336-poinikos-kodikas-nomos-4619-2019-viasmos
• https://www.news.gr/gynaika/paidi-oikogeneia/article/161894/kakopoihsh-
gynaikon-ti-prostasia-dinei-o-nomos.html
• Η αντιμετώπιση της εμπορίας των ανθρώπων – Επισκόπηση του
νομοθετικού πλαισίου στην Ελλάδα και διεθνώς – Διοτίμα
• https://www.lawspot.gr/nomikes-plirofories/nomothesia/pk/arthro-351-poi
nikos-kodikas-somatemporia
• https://www.a21.org/content/greece/gr4wco
• https://popaganda.gr/stories/sexoualiki-parenoxlisi-ergasia/
• http://womensos.gr/nomothesia-3/
Πηγές / Αρθρογραφία
• https://3pointmagazine.gr/9-stis-10-gynaikes/?fbclid=IwAR11jTD
GKltzxjzCi7Brb19shV3ky_Is8RvmLIW6nqBVCczZ5WIGPqSDNPw
• Εθνικό Παρατηρητήριο για την αντιμετώπιση της βίας κατά των
γυναικών Πρώτη εθνική έκθεση της Ελλάδας Νοέμβριος 2004
• Απολογισμός προγράμματος κοινωνικής πολιτικής 2015-2019 –
Δήμος Αθηναίων
• https://tomov.gr/2020/12/11/syndesmos-ta-dikaiomata-tis-gynai
kas-na-epikyrothei-diethnis/
• «Δεν Αντέχω να Μένω στη Φυλακή, Δεν Ήθελα να τον Σκοτώσω» -
Η Ιστορία της Π. που Ζητά μια Δεύτερη Ευκαιρία, της Μαρίας
Λούκα
• https://www.xen.gr/2020/11/16/italy-femicide-children/?fbclid=Iw
AR3qLJu0nRqIAuBbYQSkj4QaNJulanzqiYvyuEXTVVj5_o366MMIjniXFu
M
• ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ
ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ
ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ.
• Notafeministproject.gr