PROSES PENYUSUNAN SEMULA

• Salah satu proses penerbitan ayat dalam bahasa

Melayu ialah proses penyusunan semula.
• Bentuk perkataan dalam ayat asal diubah
susunannya dan diterbitkan semula dalam satu
struktur ayat gramatis yang baharu.
• Proses penyusunan semula ayat-ayat, biasanya
akan mengakibatkan berlakunya perubahan dan
pengguguran kata-kata tertentu, dan
penggantian atau penambahan kata-kata lain
pada ayat yang diterbitkan.
• Dalam bahasa Melayu, terdapat tiga jenis
proses penyusunan semula iaitu :
- Penyusunan semula frasa nama sebagai subjek
- Penyusunan semula frasa nama sebagai objek
- Penyusunan semula melalui ayat songsang
• Pada umumnya, ayat yang disusun semula itu
tidak membawa perubahan makna ayat.
 (i) PENYUSUNAN SEMULA FRASA NAMA
SEBAGAI SUBJEK
• Penyusunan semula frasa nama sebagai
subjek boleh berlaku melalui proses
transformasi pasif.
• 1(a) Ali menendang bola itu.
1(b) Bola itu ditendang oleh Ali.
Ayat 1 (a) ialah ayat aktif ; subjek frasa nama
ialah Ali dan objeknya bola itu.
• Sebaliknya, ayat 1 (b) pula ialah ayat yang
telah dipasifkan, yang menyebabkan frasa
nama bola itu yang berfungsi sebagai objek
dalam ayat aktif dikedepankan untuk menjadi
subjek baharu kepada ayat pasif, sementara
subjek asal Ali dalam 1 (a), telah berpindah
kepada kedudukan selepas kata kerja.
• Imbuhan kata kerja juga berubah, iaitu meN-,
digantikan dengan di- dan kata sendi nama
oleh mendahului frasa nama Ali.
 (ii) PENYUSUNAN SEMULA FRASA NAMA
SEBAGAI OBJEK
• Boleh terjadi pada ayat-ayat yang mengandungi
dua jenis objek iaitu objek tepat dan objek sipi,
seperti yang terdapat dalam ayat berikut :
1. Ali menghadiahi Ahmad sebuah buku.
2. Guru mengajar murid-muridnya matematik.
3. Abang memberi ayah wang.
4. Hasnah mengirimi adiknya surat.
5. Baginda menganugerahi Perdana Menteri itu
bintang kehormatan.
• Dalam tiap-tiap ayat tersebut, frasa nama yang berkedudukan
secara langsung selepas kata kerja dianggap sebagai objek
tepat, manakala frasa nama yang mengikuti objek tepat ialah
objek sipi.
• Namun demikian, ayat-ayat seperti 1-5 ini boleh disusun
semula dengan menukar ganti kedudukan kedua-dua jenis
objek tersebut melalui suatu proses transformasi.
• Proses ini memindahkan kedudukan objek tepat dalam ayat
asal ke bahagian akhir dengan didahului kata sendi nama
kepada, dan meletakkan frasa nama objek sipi pada
kedudukan selepas kata kerja untuk menjadikannya objek
tepat yang baharu.
• Kata kerja dalam ayat yang diterbitkan berubah juga
bentuknya, iaitu imbuhan –i pada kata kerja, jika ada
digantikan dengan imbuhan –kan.
• Pelaksanaan transformasi ini terhadap ayat 1-5
akan mengakibatkan penyusunan semula ayat-
ayat tersebut kepada bentuk seperti yang
berikut :
1(a) Ali menghadiahkan sebuah buku kepada
Ahmad.
2(a) Guru mengajarkan matematik kepada murid-
muridnya.
3(a) Abang memberikan wang kepada ayah.
4(a) Hasnah mengirimkan surat kepada adiknya.
5(a) Baginda menganugerahkan bintang
kehormatan kepada Perdana Menteri.
 (iii) PENYUSUNAN SEMULA MELALUI AYAT
SONGSANG
• Ayat yang mengandungi keterangan tempat,
keterangan masa, keterangan syarat,
keterangan musabab dan seumpamanya boleh
disongsangkan apabila keterangan itu hendak
difokuskan. Perhatikan ayat yang berikut :
1(a) Orang tua itu pergi ke sungai.
1(b) Ke sungai orang tua itu pergi.
2(a) Mereka tiba di sini semalam.
2(b) Semalam mereka tiba di sini.

3(a) Dia akan membeli rumah itu kalau

mendapat pinjaman daripada kerajaan.
3(b) Kalau pinjaman daripada kerajaan, dia akan
membeli rumah itu.

4(a) Ali tidak datang ke sekolah kerana dia sakit.

4(b) Kerana dia sakit, Ali tidak datang ke sekolah.
• Dalam ayat 1(a)-4(a), keterangan tempat ke
sungai, keterangan masa semalam, keterangan
syarat kalau mendapat pinjaman daripada
kerajaan dan keterangan musabab kerana dia
sakit hadir di akhir ayat.
• Namun, apabila keterangan-keterangan
tersebut hendak difokuskan, maka berlakulah
penyusunan semula.
• Keterangan dalam ayat-ayat tersebut
diletakkan di hadapan seperti yang terdapat
ayat 1(b)-4(b).
• Begitu juga, apabila kata kerja hendak
difokuskan, maka kata kerja dalam ayat-ayat
tersebut dikedepankan seperti ayat yang
berikut :
1(c) Pergi ke sungai, orang tua itu .
2(c) Tiba di sini, mereka, semalam.
3(c) Akan membeli rumah, dia, kalau mendapat
pinjaman daripada kerajaan.
4(c)Tidak datang Ali ke sekolah, kerana dia sakit.
 RUJUKAN
Faridah binti Nazir. (2014). Sintaksis Bahasa
Melayu. Puchong : Penerbitan Multimedia
Sdn. Bhd.
Nik Safiah Karim, Farid M. Onn, Hashim Musa,
Abdul Hamid Mahmood. (2015). Tatabahasa
Dewan. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan
Pustaka.
SEKIAN, TERIMA KASIH !