FAKULTETI I INXHINIERISE TEKNOLOGJISE SE

INFORMACIONIT

DEGA INXHINIERIA INFORMATIKE, ELEKTRONIKE DHE

TELEKOMUNIKACIONIT

LENDA: EKONOMI DHE MENAXHIM

TEMA 5: FRANSHIZA DHE ALTERNATIVA TE TJERA

Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 1/22
 OBJEKTIVAT E KETIJ KAPITULLI: FRANSHIZA

 Popullariteti i Franshizes

 Avantazhet dhe disavantazhet e Franshizes

 Perdoruesit e franshizes jane te mbrojtur ligjerisht

 Pavaresisht rregullave te shtetit individet mund te bien pre e

mashtrimit nga shites te franshizave dhe te bizneseve te tjera

Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 2/22
 FRANSHIZA

Në kapitullin e mëparshëm analizuam dy nga rrugët e sipërmarrjes për

të patur biznesin e vet:
1. Hapja/ krijimi i një biznesi të ri;
2. Blerja e një biznesi ekzistues.

Në këtë kapitull, do të analizojmë rrugën e tretë të sipërmarrjes:

3.Franshiza
Do te shohim se kemi dhe nje rruge tjeter qe quhet “mundesi biznesi”
qe po perdoret gjithnje e me shume nga sipermarresit qe duan te kene
nje biznes te vetin.
Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 3/22
 FRANSHIZA

 Franshiza e produktit – shperndarja e produktit. Singer corporation

 Franshiza e prodhimit – manifaktures. Industria e pijeve freskuese.

 Franshiza e plote/e paster (franshiza e formatit te biznesit). Franshiza e plote

eshte nje marreveshje sipas se ciles franshizori i ofron franshizuesit nje sere
sherbimesh, ku perfshihet marketing, reklama, planifikimi strategjik, trajnimi,
krijimi I manualeve te operacioneve dhe udhezimet per kontrollin e cilesise.

Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 4/22
 POPULLARITETI I FRANSHIZES
Franshiza eshte e perhapur ne gjithe boten.
Logot e shume kompanive gjigande shihen ne qendrat tregtare ne
tere boten.
Franshiza ka luajtur nje rol madhor ne globalizimin e produkteve.
Burimi kryesor i vitalitetit të franshizës ka qënë synimi i bizneseve
amerikane për të kërkuar tregje të reja, të cilat i kanë gjetur në pjesë
të ndryshme të botës.
Ndonëse SH.B.A mund të vazhdojë të ketë rol mbizotërues në
përhapjen e franshizës, edhe vendet e tjera të botës po bëhen
gjithnjë dhe më tepër aktiv në këtë drejtim.
Një prej franshizave më të njohura që mund të përmendet është
rrjeti i restoranteve të hamburgerave McDonald`s.
Afërsisht 80% e bizneseve të restoranteve McDonald`s në të gjithë
botën janë franshize.

Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 5/22
 AVANTAZHET E FRANSHIZES

Bizneset që e përdorin franshizën si mjet për tu zgjeruar, e zgjedhin

këtë rrugë pasi mendojnë se marrëdhënia midis franshizorit dhe
franshizuesit është një marrëdhënie simbiotike. Pra, secila palë i
ofron palës tjetër dicka të dobishme, të cilën nuk mund ta siguronte
vetë. Të dyja palët përfitojnë nga kjo marrëdhënie dhe të dyja palët
kontribuojnë në këtë marrëdhënie. Interesat e franshizorit arrihen
më mirë në rastet kur bizneset franshizë janë të suksesshme dhe
për këtë arsye, franshizori i ofron franshizuesit një sërë
avantazhesh:
1. Asistenca në krijimin e biznesit;
2. Bazë për të gjykuar mundësitë për sukses;
3. Njohje e menjëhershme;
4. Fuqia blerëse;
5. Shtrirja dhe sofistikimi i materialeve të reklamave;
6. Përmirësimet e operacioneve.
Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 6/22
 DISAVANTAZHET E FRANSHIZES

Ndonëse sipërmarrësi që blen një franshizë ka një sërë avantazhesh,

duhet thene qe kjo forme biznesi gjithashtu ka edhe disavantazhe:

1. Kufizimet; per menaxhimin e biznesit, per linjen e produktit

2. Kostot; shpenzimet fillestare per marrjen e te drejtes se
franshizes, pjesa e perfitimeve qe i shkon franshizorit, tarifat per
reklamat apo sherbime te tjera.
3. Përfundimi i kontratës;
4. Pritshmëritë jorealiste.

Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 7/22
 VLERESIMI I ALTERNATIVES SE FRANSHIZES

Të zgjedhësh ndërmjet franshizës dhe nisjes së biznesit të ri

mund të jetë e vështirë.
Kur merret një vendim duhet ta vendosni veten në pozicionin e
franshizuesit të ardhshëm dhe në këtë process duhet të merrni
në konsideratë edhe aspekte të tilla si: interesat, personaliteti dhe
konteksti.
Kushtet qe duhet te plotesoje nje franshizues i suksesshem:
Te punoje me orare te zgjatura, te perballen me sakrifica
personale, te jene te gatshem te punojne me te tjere, te jete
mbikeqyres i mire, te jete njeri i organizuar, te pranojne urdhera
dhe politikat nga franshizori.
Pra, franshizuesi ideal duhet te nderthure karakteristikat e
sipermarresit me ato te menaxherit te korporatave.
Krahas karakteristikave psikologjike ka dhe vecori te tjera si psh.
pervoja e franshizuesit potencial, apo nese e pelqen ose jo
biznesin qe synon te ndermarre.
Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 8/22
 VLERESIMI I ALTERNATIVES SE FRANSHIZES

Liste per vleresimin e opsionit te franshizes

1. Sa janë njësitë franshize? Sa njësi janë në pronësi të
biznesit vetë?
2. Kur është krijuar franshiza?
3. Cilat janë produktet/ shërbimet që ofrohen nga dyqanet
franshize?
4. Sa para duhen për të nisur një franshizë?
5. Sa është tarifa e franshizës?
6. Sa është tarifa mujore që duhet ti paguajë franshizuesi
biznesit franshizor?
7. A ka një tarifë për reklamat që duhet të paguhet nga të
gjithë franshizuesit?
8. A ofron franshizori ndonjë formë financimi për franshizat?
9. Cfarë lloj asistence të vazhdueshme ofron franshizori?
10. Cfarë trajnimesh ofron franshizori?
Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 9/22
 VLERESIMI I ALTERNATIVES SE FRANSHIZES

INDUSTRIA
Element tjeter i rendesishem eshte industria ne te cilen do te
konkurroje biznesi. Duhet bere nje studim tregu me qellim qe te
njehe mjedin ku do te veproje biznesi.
FRANSHIZORI

Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 10/22
10
 FRANSHIZA DHE LIGJI

Në një aktivitet si franshiza, në të cilin janë përfshirë shumë njerëz dhe

shuma të mëdha arash, mund të ndodhin praktika abuzive.
Disa prej franshizorëve janë të pangopur dhe janë të gatshëm që ti
mashtrojnë bizneset franshizuese.
Ka të tjerë franshizorë, të cilët mund të përdorin marrëveshjen e franshizës
ashtu si u intereson vetë, shpesh duke shkelur edhe kushtet e kontratës.
Për shkak se marrëdhëniet ndërmjet franshizorëve dhe franshizuesve
shpesh herë kanë rënë pre e taktikave të pandershme, SH.B.A ka vendosur
rregulla në nivelin federal (legjislacion që zbatohet në të gjithë vendin) edhe
në nivelin e shteteve individuale.

Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 11/22
11
 FRANSHIZA DHE LIGJI

Dokumenti standard i ofertës së franshizës - një dokument që i kërkohet

me ligj franshizorit.
Ky dokument i ofron franshizuesit potencial të dhëna për një sërë cështjesh
të rëndësishme.

Dokument tjetër i rëndësishëm që franshizori ka si detyrim të dorëzojë

është edhe Deklarata e Informimit (Uniform Franchise Offering Circular
UFOC).
Qëllimi i Deklaratës së Informimit është tu japë mundësi franshizuesve
potencialë që të përcaktojnë nëse një biznes i caktuar është i besueshëm,
pra nëse ia vlen të kryhet biznesi me të.

Deklarata e Informimit mund të shërbejë edhe si një bazë e rëndësishme

për të gjykuar kostot dhe përfitimet e marrjes së franshizës.

Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 12/22
12
 MUNDESI TE TJERA PER SIPERMARRESIT

 MUNDESI BIZNESI, shitja e nje produkti ose sherbimi, qe sipas

premtimeve te shitesit do ti ofroje bleresit fitime. Ne kete rast, te
dyja palet jane te ndervarura nga njera tjetra, pra suksesi i njeres i
njeres pale varet nga suksesi i tjetres. Formati i mundesise se
biznesit perfshin nje marrdhenie afatshkurter. Kjo karakteristike e
dallon kete forme biznesi nga franshiza. Nje dallim tjeter ndermjet
ksaj forme biznesi dhe franshizes ka te beje me kufizimet qe ka
secila prej tyre.

 PERFAQESUESI I PRODHUESIT. Ne kete lloj marreveshje sipermarresi

perfaqeson nje prodhues ose ndonje firme furniture me klientet.
Zakonisht fitimet e perfaqesuesit llogariten ne baze te shitjeve. Pra
sipermarresi i mbulon vet shpenzimet e punes.
Keta sipermarres kane nje shkalle te larte pavaresie

Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 13/22
13
 Faleminderit!

14
Lenda: EKONOMI DHE MENAXHIM - Inxhinieria Teknologjise se Informacionit - Viti i trete, Bachelor 14/22
14