Mapa rozwoju

Sprawność: odporność fizyczna, psychiczna,

społeczna, emocjonalna.
Zdolność regeneracji: mentalna, emocjonalna
(kreatywna), społeczno-ekonomiczna, sensoryczna.
Równowaga: kontrola postury, pozycji oraz postawy
(rezultat współpracy propriocepcji, funkcjonowania
przedsionkowego, mechanoreceptorów i wzroku, w
której pośredniczy móżdżek).
 Zdolności koordynacyjne
„Zdolność wykonywania złożonych ruchów dokładnie, szybko
i w zmiennych warunkach”.
I poziom – oznacza ruchy charakteryzujące się
dokładnością, przy których nie ma znaczenia szybkość ich
wykonywania,
II poziom – oznacza możliwość wykonania dokładnych
ruchów w określonym i jak najkrótszym czasie,
III poziom – oznacza możliwość wykonania określonych
ruchów dokładnie, bezbłędnie i możliwie szybko oraz tak,
aby były one zawsze adekwatne do ciągle zmieniających się
warunków zewnętrznych
Specyficzne zdolności koordynacyjne
Orientacje czasowo – przestrzenna,
Równowaga,
Różnicowanie kinestetyczne,
Szybkość reagowania,
Sprzężenie ruchów,
Częstotliwość ruchów,
Kompleksowa reakcja motoryczna – miękkie objawy
neurologiczne (niewielkie nieprawidłowości w
funkcjonowaniu sensorycznym i ruchowym)
 Koordynacja ruchowa
Praca nad schematem ciała i kształtowanie orientacji wokół linii
środkowej.

Pozwala nam na lokomocję (chód, bieg) w fazach aktywnych i

reaktywnych.

Koordynacja ręka – ręka

Koordynacja oko – ręka (wodzenie wzrokiem i sięganie do przedmiotu).
Koordynacja oko – noga (sięganie ręką do kolana, stopy).
Koordynacja ręka – noga (bieg, chodzenie po schodach, pływanie,
wspinanie)
Koordynacja wzrokowo-ruchowa
Zharmonizowana praca ruchów gałek ocznych z
ruchami całego ciała.
Bompa, 1990
„(…) znacznie więcej niż współpraca zmysłów z
obwodowym i ośrodkowym układem nerwowego oraz
mięśniami szkieletowymi. (…) zdolność wykonywania
złożonych przestrzennie ruchów lub powtarzających się
sekwencji ruchowych”.
Układ ręka – oko: dominujące oko + dominująca ręka
znacznie ułatwia czynności manipulacyjne
 Koordynacja w praktyce
Koordynacja: ćwiczenia / zadania motoryczne (task oriented coordination)
wzbogacające doświadczenie motoryczne oraz doskonalące podstawowe formy
ruchu (bieg, rzut, skok, czworakowanie, czołganie, przetoczenia),realizowane w
postaci gier i zabaw: tory przeszkód, skoki, rzuty, podpory).

Wprowadzenie treningu zadań szybkości reakcji na sygnał dźwiękowy i wzrokowy.

Szybkość: kształtowanie koncentracji, zdolności psychomotoryczne, szybkość

ruchu prostego, moc, technika, koncentracja, elastyczność mięśni i labilność
procesów nerwowych, zakres ruchomości w stawach

SZYBKOŚĆ NIE TOLERUJE MONOTONII – modyfikowanie ćwiczeń

rozgrzewkowych zarówno pod względem intensywności jak i formy czy struktury
ruchu
 Koordynacja w praktyce
Dla człowieka konieczność i możliwość pokonywania siły grawitacji to podstawowe
warunki kształtowania się reakcji równoważnych, nabywania świadomości
kierunku ruchu i orientacji w przestrzeni.

Strategie: „EMOTIONS DRIVES MOTIONS!”

-programowanie siły mięśniowej,

-dopasowanie ustawienia części ciała,
-stabilność antygrawitacyjna,
-dopasowanie aktywności mięśni,
-usytuowanie względem linii środka ciała,
-usytuowanie względem płaszczyzny podparcia,
-doświadczenie,
-ruch zorientowany na zadanie.
 Funkcje wzroku
Funkcje wzroku w uczeniu się czynności ruchowych (w tym
tych prowadzących do zwiększenia zakresu ruchu):

- intencyjna – zapoczątkowanie ruchu,

-przestrzenna – precyzyjna ocena przestrzeni,
-ochronna – rozpoznanie i przewidywanie niebezpieczeństwa,
-kontrolna – śledzenie wykonanego ruchu,
-obserwacyjna – monitorowanie czynności ruchowych
wykonywanych przez inne osoby (metoda naśladowcza /
opowieści ruchowej / odtworzeniowa).
 
 Orientacja przestrzenna
Opanowanie schematu własnego ciała (PAF),
Umiejętność manipulowania i rozpoznawania
przedmiotów,
Poznanie otoczenia treningowego i umiejętne
poruszanie się w nim,
Rozróżnianie kierunków i umiejętność poruszania
się według instrukcji słownych (cues),
Rozpoznawanie i lokalizacja bodźców
dźwiękowych / świetlnych
 Równowaga
„Sensoryczne zróżnicowanie ciała jest istotniejsze niż jego
motoryczna organizacja”
 Jak działa wzrok?
Akomodacja (nastawność) – dostosowanie do oglądania
przedmiotów w różnych odległościach (powstawanie
ostrego obrazu na siatkówce),

Fuzja – powstawanie spójnego obrazu w mózgu (obraz

płaski),

Stereopsja (widzenie przestrzenne) – obuoczna ocena

odległości / głębi,
Fiksacja – ukierunkowane spojrzenia / utrzymywanie wzroku
 Trening wzroku
-utrzymanie ostrego widzenia pomimo ruchów głowy i
ciała,
-zdolność określania przestrzennych zależności kończyn i
głowy (inter vs intra),
-utrzymanie równowagi podczas stania / pourszania się,
-wyższe procesy poznawcze (odczuwanie przestrzenne /
nawigacja przestrzenna / reprezentacja ciała),
- Reactive Agility / COD
 Trening wzroku
Sakkady – szybkie przenoszenie spojrzenia z punktu
na punkt
Widzenie centralne / obwodowe / soft vision
Mechanizmy śledzenia – wolne i dokładniejsze ruchy
Fiksacja wzroku – odruch optokinezy (pozwala
widzieć ostro pomimo przesuwania się obrazu na
siatkówce przy ruchach głowy / otoczenia)
Odruch przedsionkowo-okoruchowy (przedsionkowo-
oczny) – ostre widzenie przy ruchach głowy
 Trening wzroku
Sakkady – szybkie ruchy oka pozwalające na precyzyjne
przeniesienie spojrzenia z jednego obiektu na inny (wyzwalane
odruchowo / świadomie)

Maksymalna prędkość sakkad 600-700 °/s (przy świadomych 300-

400)

Cechy do oceny: amplituda (jak daleko wychyla się oko)

Kierunek wychylenia
Hipometria (undershoot tj. „niedociągnięcie”)
Hipermetria (overshoot tj. „naddanie”)
 Trening wzroku
Stymulowanie ruchów śledzących (światło, piłka Marsdena,
różdżka Wolfa),

Ćwiczenia wzrokowo – motoryczne (okręgi na tablicy / X –

pattern / wall ball drill / równoważnia / gra w łapki),

Trening akomodacji – przybliżanie / metoda skokowa, piłka

Marsdena

Okulomotoryka / ręka – oko – latarka / fiksator sakkadyczny,

celowanie
 Efekt Stroopa
Narzędzie podnoszące odporność na dystrakcję, czyli
czynnik rozpraszający uwagę, poprawiające koncentrację,
obniżające reakcje na stres, umożliwiające lepszą kontrolę
nad odbieraniem wrażeń zmysłowych i wysyłanych do
mięśni impulsów (lepsza koordynacja ruchowa).
Może umożliwić uzyskanie tzw. mental reps, podczas
treningów kwalifikacyjnych/ treningów podczas zawodów,
przeciwdziałać zjawisku "mental breakdown”
i zoptymalizować funkcjonowanie przemian
energetycznych w komórkach nerwowych.
 Efekt Stroopa
Aby obniżyć efekt kognitywnego zmęczenia jako
narzędzia treningowego używamy konfliktu między
dwoma ścieżkami układu nerwowego, tj.
przetwarzania automatycznego i kontrolowanego.
W praktyce celowo doprowadzacie do zmęczenia
kognitywnego prowokując wcześniej opisany konflikt
w trakcie treningu fizycznego, np. interwał na
ergometrze wioślarskim i test Stroopa w czasie
przerwy.
 Stroop Test
6 rund:
  300m row (tempo jak na PR w 2000m),
60 sekund testu Stroopa w aplikacji EncephalApp - Stroop Test

W zależności od fazy/cyklu przygotowań:

Off season, faza akumulacji - jedna sesja w miesiącu,

Faza intensyfikacji - jedna do dwóch sesji w miesiącu,
Faza przedstartowa - jedna sesja w tygodniu/ jedna sesja raz na dwa
tygodnie,
Faza startowa - nie wykonujemy.
Tak szybko, jak potrafisz, powiedz nazwy kolorów,
w jakich wyświetlone są wyrazy, które widzisz (nie
czytaj wyrazów – mów tylko nazwy kolorów):
zielony czerwony niebieski
żółty niebieski żółty
zielony czerwony niebieski
żółty niebieski żółty
Drugi zestaw kolorów przedstawisz nieco wolniej,
na tym polega efekt Stroopa.
 Zwinność
Zasady GAMESPEED i ograniczenia:
- Zadaniowe (cel zadania, panujące zasady, sprzęt),
- Percepcyjne (kontrola wzroku, skupienie, uwaga),
- Kognitywne (przewidywanie, rozpoznanie wzorca,
koncentracja, rozwiązywanie problemów),
- Fizyczne (charakterystyka siły i mocy,
antropometria, typ włókien),
- Motoryczne (kształtowanie wzorca ruchowego,
wybór i dostosowanie danego wzorca)
 Poruszanie się
Tworzenie zintegrowanego banku pamięci i układu komunikacji
pozwalającego na wytrenowanie zdrowej motoryki.

Optymalne ruchy prowadzą do zdrowych struktur wg zasady „czynność

kształtuje strukturę”.

„Kontrologia” – biegłość, precyzja w mniejszych / głębszych aspektach

ruchowych, oznacza pracę nad „wewnętrznym ruchem” / mikroruchem

Precyzja – można ją zwiększyć przez wyobrażenie ruchu, który będzie

wykonywany – blend wysiłku fizycznego i umysłowego stymuluje oraz
odnajduje nowe ścieżki nerwowe jako skutek neuroplastyczności (Doidge
2007).
 Kompetencje motoryczne
-Playfulness,
- Anty rotacja / core bracing / core coiling,
- Upper body push / pull,
- Jumping / landing / rebounding,
- Throwing, catching, grasping,
- Lower body unilateral / bilateral,
- Acceleration / deceleration / reacceleration,
- Primal chains: push / pull / lunge / squat / bend /
rolling patterns/ X – pattern / GAIT
 Komponenty ruchowe
- płaszczyzna w jakiej przebiega,
-zakres ruchu (rozległość przestrzenna, odcinek, droga),
-wpływ siły na wykonanie (impet),
-prędkość,
-tempo,
-płynność (jakość/ciągłość przebiegu),
-dokładność (stopień zgodności między wynikiem i celem),
-stałość (stopień zgodności po wykonaniu kilku
powtórzeń),
 4 filary aktywności fizycznej
MOBILNOŚĆ, STABILNOŚĆ, SPRAWNOŚĆ, ZDROWIE
2 pierwsze możemy modyfikować bardzo szybko, kolejne 2
wymagają czasu, nadrzędny cel to przerwanie błędnego cyklu.
Zmiana w aktywności zachodzi wtedy gdy zmieniamy jeden
lub więcej filarów. Jeśli osoba wykroczy swoim
zachowaniem poza granicę tolerancji określaną za pomocą
trzech kryteriów:
1) Czy obecny wzorzec doprowadzi do sukcesu?
2) Czy jest efektywny?
3) Czy jest bezpieczny?
 4 filary aktywności fizycznej
Jeśli patrząc na ruch choć raz odpowiedziałeś nie należy
wprowadzić zmianę.
Zmianę wprowadza się w dwóch obszarach:
A) Obwodowy układ nerwowy – zmiana pobudliwości
mechanoreceptorów skóry, więzadeł, ścięgien i mięśni co
spowoduje lepszy przepływ informacji do centralnego
układu nerwowego,
B) Centralny układ nerwowy - zmianę wprowadzamy za
pomocą wskazówki zewnętrznej zawierającej parametr i
kierunek (w oparciu o informacje zwrotne pochodzące od
podopiecznego).
4 filary aktywności fizycznej
Aby móc skorzystać ze spersonalizowanej
informacji zwrotnej osoba ćwicząca musi
opisać uczucie występujące podczas dobrze i
źle wykonanego ćwiczenia.
W taki sposób tworzymy narzędzie do samo
regulowania wzorców ruchowych ponieważ
budujemy świadomość pozycji w dobrze/źle
wykonanym zadaniu, ćwiczący może sam
wprowadzić zmiany, kiedy zajdzie potrzeba.
 Jeżeli dochodzi do zaburzenia wzorca i nie jest to spowodowane
bólem, możliwe są dwie przyczyny:
-brak mobilności,
-brak kontroli motorycznej.

Mobilność jest zdolnością do kontrolowania ruchu i zatrzymania go

w dowolnym momencie, rozumiemy ją jako zwiększanie dokładności
w specyficznym obszarze reprezentacji ruchowej ( o ile jest on
aplikowany regularnie przez długi czas).

Mobilny czyli charakteryzujący się zdolnością natychmiastowej

adaptacji do nowych, odmiennych, zmieniających się wymagań.
 Profilowanie klienta fitness
Neurotyping jest systemem profilowania opartym o zrozumienie motywacji
psychologicznych człowieka opracowany przez Ballistic Advanced Training
Institution.
 
Mamy 3 rodzaje główne cechy związane z danym podtypem:

a) Komponent neurologiczny
b) Komponent mięśniowy
c) Komponent strukturalny
 
Każdy neurotyp charakteryzuje się wybranymi cechami, w zależności od
wrażliwości na brak konkretnego neuroprzekaźnika (dopamina, adrenalina czy
serotonina). Jest to alternatywa teorii dominacji osobowościowej, którą
proponuje E. Braverman