MARDİN ARTUKLU

ÜNİVERSİTESİ
GÜLER DUMAN
206 510 42

ERDAL DİNÇ

KARAYOLU
DRENAJ
KARAYOLU DRENAJI
•  Su yol alt yapısının oluşturulmasında zemini sıkıştırılmasına
yardımcı olarak kullanılır.
•  Üst yapının temel ve alttemel tabakalarının sıkıştırılmasında
kullanılır.
•  Ancak, yapımı tamamlanıp trafiğe açılmış bir yolun gerek yüzeysel
gerekse yeraltı suyuna karşı sürekli olarak korunması gerekmektedir.
SUYUN YOL ÜZERİNDEKİ ZARARLI
ETKİLERİ
•  Yol tabanı ve gövdesini oluşturan zemin tamamen veya kkısme suya doygun duruma geçerse , zemin
içsel sürtünme katsayısı
• azalacağından kayma mukavemeti düşer , dolayısıyla kısme gücünde azalma meydana gelir.
•  Kil ve silt gibi bazı zeminler bünyelerine su aldığında hacim değişikliği gösterirler. Bunun sonucunda
oluşan kabarmalar üst
• yapıda kırılma ve dağılmalara yol açar.
•  Zemin bünyesinde bulunan serbest , kapilar ve adsorbe halindekis su sıcaklık değişimi ile fiziksel
değişim gösterir. Bunun sonucunda taşıma gücünde azalma oluşur.
•  Yağışlardan sonra oluşan yüzeysel sular yol yüzeyini yani kaplama ve banket ile yarma ve dolgu
şevlerinin erozyonuna neden olurlar.
•  Yol yüzeyinde oluşan su birikintileri lastik ile yolkatsayısını Sürtünme katsayısını azalttığı için kazalara
neden olur.
•  Yolun yarma kesimlerinde, yol gövdesine doğru olan yeraltı suyu. akımları zeminde kayma yüzeyleri
oluşturarak yarma şevinin stabilitesini bozup heyelana neden olurlar.
DRENAJ VE ÇEŞİTLERİ
• Drenaj; yol platformu ve yol ile ilgili yağış havzasına yağmur , dolu ve
kar halinde düşen ve doğal yataklarda akan yada çukur yerlerde birike
yüzeysel sular ile zemin danesi aarasındak boşluklarda durgun veya
akar halde bulunan yeraltı sularının yola ve çevreye zarar vermeyecek
şekilde kontrol altına alınıp uzaklaştırılmasıdır.
• Yüzeyselveremeyecek. yeraltı drenajı olmak üzere. iki çeşittir.
YÜZEYSEL DRENAJ SİSTEMİ
• Drenaj yönünden iyi bir geçki seçimi ve
• projelendirme için;
•  Kolaylıkla su altında kalabilecek vadi tabanları yerine
• yamaçlar ve yeraltı su düzeyinin derinde olduğu bölgeler
• tercih edilmelidir.
•  Düz arazide , kırmızı çizgi sağanak sonucu yolun su altında
• kalmasını önleyecek şekilde yukarıdan geçirilmelidir.
•  Bir akarsu boyunca giden yollarda , kırmızı çizgi , akarsuya ait
• en yüksek su düzeyinin üzerinde kalmalıdır.
•  Tepelerin aşılması sırasında daha az kar tutan güney yamaçlar
• tercih edilmelidir.
•  Su ile temas halinde kolaylıkla hacim değiştirebilen zeminli
• bölgelerden geçilmemelidir.
•  Yolun inşaatı sırasında doğal su kaynakları ve yatakları
• mümkün mertebe aynen muhafaza edilmelidir.
•  Zemin etüdü ve sonuçlarına göre özel drenaj sistemi
• gerektiren yerler belirlenip drenaj projeleri yapılıp
• uygulanmalıdır.
•  Yol yüzeyine verilecek enine ve boyuna eğim bölgedeki yağış
• miktarı ve kaplama cinsine uygun seçilmelidir.
YÜZEYSEL DRENAJ
• 1.Kenar Hendekler:Yol yüzeyi, yarma şevleri ve bazı yeraltı drenaj
tesislerinden gelen sular ile civar araziden yola doğru akan suların
toplanıp uzaklaştırılması kenar. hendekleri ile sağlanır. Bu hendekler
genellikle yarmi içinde kalan yol kesimlerinde inşa edilirler.
• 2.Kafa Hendekleri:Erozyona müsait arazide, yamaçlardan
• gelen yağış ve sızıntı sularının yarma şevlerini bozup
• sürüntü maddelerinin kenar hendeği doldurmasını önlemek
• amacı ile yarma şevinin üst çizgisine 4-10 m mesafede
• olmak üzere inşa edilirler.