Depresioni

• Kriteret klasike diagnostike për një episod depresiv të madh janë:

- Trishtimi i përhapur dhe / ose mungesa e interesit ose kënaqësisë
për aktivitetet që normalisht gjenden të këndshme
dhe
- Të paktën katër nga shenjat e mëposhtme:
• Humbje e ndjeshme e oreksit ose peshës
• Pagjumësia, veçanërisht herët zgjimi (ose, më rrallë, hipersomnia)
• Nxitja ose prapambetja psikomotorike
• Lodhje e konsiderueshme, duke e bërë të vështirë kryerjen e
detyrave të përditshme
• Aftësi e zvogëluar për të marrë vendime ose përqendrim
• Ndjenjë faji ose pa vlere, humbje e vetëbesimit ose vetëvlerësim
• Ndjenjë dëshpërimi
• Mendime për vdekje, ide vetëvrasjeje ose përpjekje
 Menaxhimi

• Kur përballeni me simptomat e

depresionit, merrni parasysh një shkak
themelor organik (p.sh. hipotiroidizmi ose
sëmundja Parkinson) ose efekte anësore
nga trajtimi mjekësor (kortikosteroide,
cikloserinë, efavirenz, mefloquine,
etj.). Kërkoni për një ngjarje nxitëse (p.sh.
përdhunimin, lindjen e fëmijës së fundit
dhe depresionin pas lindjes).
• Simptomat depresive janë çrregullimet më të zakonshme mendore
në pacientët me sëmundje të rënda kronike infektive të tilla si
infeksioni HIV ose tuberkulozi. Këto simptoma nuk duhet të
neglizhohen, veçanërisht pasi ato kanë një ndikim negativ në
respektimin e trajtimit.
• Simptomat e depresionit janë të zakonshme direkt pas një humbje
të madhe (keqardhje, internim, etj.). Ata gradualisht qetësohen, në
shumicën e rasteve, me mbështetjen e të afërmve. Mbështetja
psikologjike mund të jetë e dobishme.
• Trajtimi farmakologjik justifikohet nëse ekziston rreziku i vetëvrasjes
ose në rast të problemeve të rënda ose afatgjata me ndikim të
rëndësishëm në jetën e përditshme, ose nëse vetëm ndjekja
psikologjike nuk është e mjaftueshme.
• Para përshkrimit, sigurohuni që një trajtim dhe ndjekje 9-mujore
(mbështetje psikologjike, respektim dhe përgjigje) është e mundur.
• Preferohet të përdoret një frenues i rimarrjes së
serotoninës (SRI), veçanërisht në pacientët e moshuar:
fluoxetine  PO: 20 mg një herë në ditë në mëngjes
(maksimum 40 mg në ditë); përdorni me kujdes në
pacientët me çrregullime të rënda ankthi ose të cilët janë
të imobilizuar (p.sh. të plagosur)
ose
paroxetine  PO: 20 mg një herë në ditë para gjumit
(maks. 40 mg në ditë), veçanërisht nëse depresioni
shoqërohet me ankth të rëndë
ose  PO të
sertralinës : 50 mg një herë në ditë gjatë vaktit
(maksimumi 100 mg në ditë)
• Nëse përgjigjja është e pamjaftueshme pas 4 javësh dhe
SRI tolerohet mirë, rriteni dozën. Nëse SRI tolerohet
dobët, zëvendësoni me një SRI tjetër pa pritur ndonjë
interval midis të dyve.
Nëse ilaqet kundër depresionit nuk janë të
disponueshëm,  amitriptilina  PO mund të përdoret si
një alternativë: filloni me 25 mg një herë në ditë para
gjumit dhe gradualisht rritet mbi 8 deri në 10 ditë në 75
mg një herë në ditë (maksimum 150 mg në ditë). Doza
terapeutike është afër dozës vdekjeprurëse; në pacientët
e moshuar, zvogëloni dozën përgjysmë.
• Ekziston një vonesë prej 2 deri në 3 javë para se të
ndodhë efekti antidepresiv i SRI-ve, të paktën 4 javë për
amitriptilinë. Gjatë kësaj periudhe, ankthi mund të
përkeqësohet dhe rreziku i vetëvrasjes të rritet,
veçanërisht me fluoxetine. Diazepam  PO (2.5 deri në 5
mg 2 herë në ditë) mund të jepet për 2 javët e para të
trajtimit.
• Gjatë muajit të parë, pacienti duhet të ndiqet çdo
javë. Gjatë kësaj periudhe, mos i jepni pacientit më
shumë tableta sesa sasia e kërkuar për çdo javë ose ia
besoni trajtimin dikujt në rrethinën e ngushtë të pacientit
që mund të sigurojë fillimisht administrimin e ilaçit.
• E gjithë depresioni serioz mbart rrezikun e
vetëvrasjes. Biseda me pacientët për këtë nuk do të rrisë
rrezikun e përpjekjes për vetëvrasje. Përkundrazi -
njerëzit e depresionuar shpesh janë të shqetësuar dhe
ambivalentë për vetëvrasjen dhe ndihen të lehtësuar kur
janë në gjendje të flasin për të.
• Nëse simptomat kryesore nuk janë zgjidhur fare pas një
muaji në një dozë normalisht efektive, referojeni
pacientin te një psikiatër, nëse është e mundur; nëse jo,
provoni një antidepresiv tjetër.
• Trajtimi duhet të ndërpritet gjithmonë gradualisht për një
periudhë 4-javore. Informoni pacientin për problemet që
lidhen me ndërprerjen e menjëhershme të trajtimit
(shumë e zakonshme me paroxetine).
 Situata të veçanta: gratë
shtatzëna ose gjidhënëse
• -  Shtatzënia tek një grua nën ilaqet kundër depresionit:
Gjithmonë preferohet të ndërpritet trajtimi. Nëse është e
nevojshme të ndiqni trajtimin, vazhdoni trajtimin
normal. Sidoqoftë, nëse gruaja po merr paroxetine,
kaloni në sertraline.
• - Depresioni gjatë shtatëzënësisë ose gjatë periudhës
pas lindjes:
Depresioni është më i shpeshtë në periudhën pas lindjes
(ushqyerjes me gji) sesa në shtatzëni. Në rast të
depresionit të rëndë pas lindjes në një grua që ushqehet
me gji: përdorni paroxetine, mos administroni
fluoxetine. Në rast depresioni të rëndë gjatë
shtatëzënësisë: përdorni sertraline, shmangni
paroxetine.