GİRİŞ

Müzik Endüstrisi Kavramı

«blues» geleneği
Müzik Endüstrisi
 plak şirketleri,

 satış sektörü,

 değişik formatlarda üretilen kayıtların üretimi ve satımı,

 müzik basını,

 çalgılar, kayıt ve yeniden üretim teknolojileri

 ticaret, imtiyaz ve yasal haklar (telif)

 Aracılık faaliyetleri (Shuker 1998: 194).

Müzik Endüstrisi
 Çok katmanlı endüstriyel üretim bandı;

 Çok katmanlı yapı: iş bölümü ve uzmanlaşma üzerine.

 Müziğin «meta» olarak dolaşımı --- olumsuz anlam (!)

 Endüstri Devrimi’nin biçimlendirdiği yeni üretim dinamikleri.

 Bilimsel merak ve gelişmelerle;

• ışık, ses ve zaman konularında çalışmalar,
• Thomas Young, titreşmekte olan bir diyapozonun titreşimlerini bir düzlem
üzerine gözle görülür izler halinde kaydetme,
• J.C.M. Duhamel ise 1830’larda elektrik verdiği bir telin titreşimlerini kağıt
üzerine kaydetme (Ünlü 2004: 21).
• 1877- Edison, fonografı (Jones 1992: 26).
Müzik Endüstrisi
 Edison Fonografı «niyetler»;

 görme engellilerin yararlanabileceği işitsel kitaplar,

 şarkı söyleyen-ağlayan-gülen oyuncak bebekler,

 devlet büyüklerinin konuşmalarının saklanabilmesi,

 alarmlı saatler…..
Müzik Endüstrisi

 1879 ve 1885 arası Bell, Bell and Tainter

 bant kaydı

 manyetik kayıt, silindir kaydı(Jones 1992: 26).

Müzik Endüstrisi

- 1877-1890 arası dönemde konuşma kayıtları ve kısıtlı sürelerde

müzik,

 1890’ların ortaları

 Edison fonografı araştırma amaçları için ses belgeleme

 Berlin gramofonu da ticari kayıt endüstrisinin ana aracı

 Kayıtlar çevresinde şirketleşme.

Müzik Endüstrisi
 Şirketleşme- PLAK ŞİRKETLERİ

 Amerika’da hakim şirketler (sonradan RCA adını alan) Victor Talking

Machine Company, (sonradan CBS olan) The Colombia
Phonograph Company ve Edison Company.

 Avrupa’da British Gromphone Company (EMI), Polygram

olan) The German Lindstrom Company (Polygram) ve
French Pate Company.

 Bugünün ulus-aşırı Büyük Şirketleri, bu altı şirketin

torunlarıdır (Malm 1992: 350- 351).
Müzik Endüstrisi

 Küresel politikalar- yerele ilgili

 yeni pazarlar açmak, şubeler kurmak ve ‘yerli’ müzikleri ile ilgili bilgi
toplamak

 Hindistan ve diğer Asya ülkelerinde şubeler;

 1907 itibariyle Ermenistan, Gürcistan, Ukrayna, Rusya

İmparatorluğu, İskenderiye, Fas, Cezayir, Tunus, Yakın Doğu,
Türkiye, Yunanistan ve Arnavutluk…
Müzik Endüstrisi
 Küresel politikalar- yerele ilgili
 Batı dışı dünyanın yerellerindeki malzemeleri ne şekilde
işleyeceğine,

 bu yerellere nasıl ulaşacağı,

 buralardaki müziksel unsurları nasıl batı pazarına dahil edebileceği.

 Avrupalı ve Amerikalı dinleyicilerin ilgisini çekecek yerel kayıtlar,

 Avrupa ve Amerika’da yaşayan farklı etnik kökendeki dinleyicilerin

ilgisini çekecek kayıtlar (Malm 1993: 353).

 Blues, caz..

 tango, bossalar, Latin müzik üslupları, «world music» kategorisi.

Müzik Endüstrisi
 Büyük Şirketler (Major Companies)

Amerika’da hakim şirketler (sonradan RCA adını alan) Victor Talking Machine Company, (sonradan
CBS olan) The Colombia Phonograph Company ve Edison Company.

Avrupa’da British Gromphone Company (EMI), Polygram olan) The German Lindstrom Company
(Polygram) ve French Pate Company.

 Pazara hakim, çok uluslu şirketler.

 Üretim ve dağıtımda «tek el».

 Ana akım (main stream) şekillendiren ve dağıtan.

 Çok katmanlı endüstriyel üretim

Müzik Endüstrisi
 Büyük Şirketler (Major Companies)

 medya pazarına hakim olmaya yönelik küresel savaş,

 Her büyük şirket daha büyük bir iletişim ya da elektronik

holdinginin bir bölümü (Philips’in Polydor, Deutsche
Gramophone, Phonogram ve Decca’yı, Sony’nin CBS,
Epic, Def Jam’ı içermesi gibi).

 Batı dışı şubeleşme ve çok sayıda plak etiketine sahip

olma (Shuker 1998: 182).
Müzik Endüstrisi
 Büyük Şirketler (Major Companies)

 bütünleşmiş şirketler,

 kendi sanatçılarının kayıtlarının üretimi, imalatı, dağıtımı,

pazarlaması ve tanıtımını denetleyen ya da kontrol eden
şirketler.

 kendilerine ait perakende mağazalar ya da radyo

istasyonuna sahip olma,

 ticari müzik radyosu ve müzik dükkanlarının raflarına

egemen olma.