Powstanie Kozackie

grupa społeczna zamieszkująca przede

wszystkim Ukrainę. Utworzona w ciągu XV i
Kozacy XVI w. z różnych klas społecznych, głównie
chłopów. Kozacy tworzyli swoisty wolny stan
w Rzeczpospolitej. Dużą ich część stanowili
zbiegowie uchodzący w stepy na Zaporoże
(stąd nazwa Kozacy zaporoscy). Nominalnie
podlegali Rzeczpospolitej, w praktyce byli
całkowicie niezależni. Wyznawali
prawosławie
i mówili po rusku. Mieli samorząd i wojsko.
Posiadali gród warowny – Sicz. Ubiór –
osełedec, sejmitar, kaftan, szarawary, pistolet.
Łodzie – czajki.
 o z ac k ie
s t an i a k
Pow
Przez ponad stulecie Rzeczpospolitą Obojga Narodów trapiły powstania
kozackie. Były serią zbrojnych wystąpień Kozaków skierowanych
przeciwko Rzeczypospolitej w latach 1591–1704
i Carstwu/Imperium Rosyjskiemu w XVII i XVIII wieku. Niektóre
z nich trwały wiele lat i trudno było je poskromić. Najsłynniejsze
z powstań, powstanie Chmielnickiego, trwało z przerwami aż sześć lat,
obejmując swoim zasięgiem około połowy obszaru państwa.
Przyczyny wybuchu powstania Chmielnickiego
-dążenie magnatów polskich do uczynienia z kozaków chłopów
pańszczyźnianych
-dążenie kozaków do zwiększenia rejestru kozackiego (rejestr kozacki:
spis kozaków - żołnierzy będących na usługach Rzeczpospolitej i
otrzymujących żołd)
- konflikty wyznaniowe, próby narzucenia kozakom unii brzeskiej
-osobista niechęć Chmielnickiego do polskiej szlachty
Skutki powstania Chmielnickiego
-zmniejszenie i zubożenie ludności ukraińskiej
podzielenie Ukrainy między Polskę a Rosję
- wzrost znaczenia Rosji i Turcji
-osłabienie Polski
- utrata ziem wschodnich
Przyczyny konfliktów na Ukrainie i powstania
kozackiego
-negatywny stosunek ludności ukraińskiej do unii brzeskiej
- szerzenie się na prawosławnej Ukrainie religii rzymskokatolickiej
- zbyt wysokie świadczenia nadkładane na chłopów ukraińskich
-ucieczki zbuntowanych chłopów i przyłączanie się do Kozaków
- zmniejszenie liczby Kozaków rejestrowych przez sejm polski
Skutki powstania kozackiego:
-zniszczenie i splądrowanie dużej części RP,
-ludność zaczęła przenosić się, co doprowadziło do wyludnienia
poszczególnych obszarów , -osłabła również potęga militarna
Rzeczypospolitej
- osłabienie Rzeczypospolitej wewnętrznie oraz na arenie
międzynarodowej - potop szwedzki - utrata lewobrzeżnej Ukrainy na
rzecz Rosji - powstania kozacko-chłopskie (Sukimki i Warwnicy -
1664-65 oraz Decykla 1665)