2021 Voved Vo Biostatistika

Институт за епидемиологија и биостатистика со медицинска информатика,
Медицински факултет, Универзитет “Св. Кирил и Методиј“, Скопје
ВОВЕД ВО
(БИО) СТАТИСТИКА
Проф. д-р Весна Велиќ Стефановска
Институт за епидемиологија и биостатистика

Медицински факултет, Универзитет “Св. Кирил и Методиј“, Скопје
Laboratory Training for Field EEpidemiologists
P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
ПОИМ, СТАТИСТИЧКИ ЕДИНИЦИ,
СТАТИСТИЧКА МАСА
Laboratory
Проф.Training for Field
Весна Велиќ
EEpidemiologists
P I D E M I C A L E R T
Стефановска
A N D R E S P O N S E
Октомври, 2020
(Био) статистика подразбира
• Дескриптивна статистика - собирање, обработка и

презентирање на податоци
• Статистичка анализа - методи на квантитативна анализа на

појавите со можност за квалитативна интерпретација
• Статистичка теорија - изнаоѓа статистички методи, ги објаснува,

ги докажува и усовршува.
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – предмет на истражување
МАСОВНИ ПОЈАВИ
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – предмет на истражување
БОЛЕСТИ, СОСТОЈБИ, ПРИЧИНИ ЗА СМРТ...
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – статистичка маса
статистичка единица
СТАТИСТИЧКА МАСА
ПРОСТОРНО и ВРЕМЕНСКО дефинирање на статистичката маса !!!
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – варијабли / белези
КВАНТИТАТИВНИ
(нумерички или метрички)
ОСОБИНИТЕ според кои

статистичките
единици на одредена
статистичка маса меѓусебно се
разликуваат се нарекуваат
КВАЛИТАТИВНИ
ВАРИЈАБЛИ / БЕЛЕЗИ
или ПРОМЕНЛИВИ ГОЛЕМИНИ. (описни или категорички)
Laboratory
EEpidemiologists
КВАНТИТАТИВНИ
(нумерички или метрички)
• телесна тежина,
• висина,
Особините според кои
• возраст,
• должина на инкубација,
• преживување,
• титар на антитела,
• број на еритроцити,
• коефициент на интелигенција итн.
или ПРОМЕНЛИВИ ГОЛЕМИНИ.
АНАЛИЗА:
мерки на централна тенденција
(аритметичка средина, медијана и модус)
Laboratory
EEpidemiologists
КВАЛИТАТИВНИ
(описни или категорички)
• пол,
• брачна состојба,
Особините според кои
• боја на очи,
• вакцинален статус,
• здравствена состојба,
• вид на симптоми итн.
или ПРОМЕНЛИВИ ГОЛЕМИНИ.
АНАЛИЗА:
односи, пропорции и стапки
Laboratory
EEpidemiologists
КВАНТИТАТИВНИ КВАЛИТАТИВНИ
(нумерички или метрички) (описни или категорички)
Систолен крвен притисок:
пациент 1 – 100mmhg
пациент 2 – 139mmhg Класификација во три групи:
пациент 4 – 139mmhg нормален - ≤ 139 mmHg
граничен - 140 - 159 mmHg
зголемен - ≥ 160 mmHg
Laboratory
EEpidemiologists
групирање на податоци
Laboratory
EEpidemiologists
Статистички серии
Според прикажаното се делат на:
СТРУКТУРНИ серии Описни (атрибутивни, квалитативни) серии

(покажуваат структура на СЕ/ СМ според
квалитативни и квантитативни обележја)
Нумерички (квантитативни) серии
ВРЕМЕНСКИ серии
(промена на структура на СЕ/ СМ во тек на временски
интервали – часови, денови, месеци, години)
ПРОСТОРНИ серии
(распределбата на СМ во просторот (болест во дефиниран
регион, колективен имунитет според вакцинален опфат
итн.)
Laboratory
EEpidemiologists
мерни скали
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – мерни скали
1. ДИХОТОМНА ИЛИ БИНАРНА СКАЛА
2. НОМИНАЛНА СКАЛА
3. ОРДИНАЛНА СКАЛА
4. ИНТЕРВАЛНА СКАЛА
л и
јаб
а ри
5. РАЦИОНАЛНА (ОДНОСИ) СКАЛА
и в
д ов
ви
Laboratory
EEpidemiologists
1. ДИХОТОМНА ИЛИ БИНАРНА СКАЛА

(само две категории кои меѓусебно се исклучуваат)
ПРИМЕР:
жив/мртов, здрав/болен, отпорен/осетлив, маж/жена, итн.
н и
ар
и н
- б
н и бли
том рија
и хо ва
д
Laboratory
EEpidemiologists
2. НОМИНАЛНА СКАЛА
(квалитативни белези, чии категории т.е. модалитети не се рангираат)
ПРИМЕР:
место на живеење, работен однос, вероисповест, брачна состојба итн.
1. град 1. вработен 1. во брак

2. село 2. невработен 2. разведен/а
3. пензионер 3. самец
л и
4. студент
ја б
ри
ва
л ни
и на
м
но
Laboratory
EEpidemiologists
3. ОРДИНАЛНА СКАЛА
(квалитативни белези каде растојанието меѓу категориите не може да се изрази бројно, но тие
категории имаат свој логичен редослед)
ПРИМЕР:
социјални класи, модалити на тежина на инфекција, јачина на болка од 1-7 итн.
1. ниска 1. инапарентна
2. средна 2. лесна
3. висока 3. типична
бли
4. тешка
и ја
ар
и в
рн
н а
рди
о
Laboratory
EEpidemiologists
4. ИНТЕРВАЛНА СКАЛА
(разликата помеѓу различните вредности е мерлива и еднаква: категоријата “нула” е
арбитрарна - нула степени не значи отсуство на температура.
ПРИМЕР:
Телесна температура - разликата помеѓу од 390Ц – 400Ц е иста како помеѓу 370Ц - 380Ц.
pH вредност
бли
и ја
вар
ни
л
р ва
те
ин
Laboratory
EEpidemiologists
5. РАЦИОНАЛНА СКАЛА (ОДНОСИ / ПРОПОРЦИИ)

(дефиниција за “нула“ е отсуство на појава)
ПРИМЕР:
Варијаблите како висина, тежина, ензимска активност итн.
Тежината од 4гр е двојно поголема од тежина од 2гр.
бли
и ја
р
ва
н и
ц ија
ор
оп
пр
Laboratory
EEpidemiologists
табеларен и графички приказ
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – проста или едноставна табела
Табела. Дистрибуција на лица со срцев инфаркт според пол
Пол
Број на лица со срцев инфаркт Заглавие - се впишува кои
(f) белези ќе бидат внесувани и
Жени 13
со каков вид на бројност т.е.
фреквенција
Мажи 7
Вкупно 20
Претколона - се
внесува белегот
што треба да се
прикаже
Содржи само една статистичка серија на
една статистичка маса
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – сложена табела
Табела . Дистрибуција на лица со дијабет и срцев инфаркт според пол
Број на лица со дијабет Број на лица со срцев инфаркт

Пол
(f) (f)
Жени 8 13
Мажи 12 7
Вкупно 20 20
Содржи две статистички серии на една

статистичка маса
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – комбинирана табела
Табела 3. Дистрибуција на лица според пол и патохистолошки наод
Пол
Патохистолошки наод Вкупно
мажи жени
Cystis
20 22
branhiogenes 42
Cystis colli mediana 10 8

18
Останати 14 8 22
Вкупно 44 38 82
прикажуваат податоци кои се добиени со вкрстување

на две или повеќе различни обележја
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – графички приказ
Laboratory
EEpidemiologists
собирање на податоци
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – собирање на податоци
1. Одредување на ТЕРИТОРИЈА
2. Одредување на ВРЕМЕ
стандардизиран прашалник
3. Одредување на НАЧИН
креиран прашалник
пациенти
4. Дефинирање на лица што ДАВААТ ПОДАТОЦИ
блиски
5. Дефинирање на лица/ установи што СОБИРААТ ПОДАТОЦИ

примарни
6. Одредување на МЕТОД секундарни
Laboratory
EEpidemiologists
методи на собирање на податоци
Laboratory
EEpidemiologists
(Био) статистика – методи на прибирање на податоци
1. ПОПИС
2. РЕГИСТРАЦИЈА
3. АНКЕТА
4. ИНТЕРВЈУ
Laboratory
EEpidemiologists
1. ПОПИС
• собира одредени податоци за голема статистичка маса

• за сите единици на таа маса
• утврдува состојба со статистичката маса
• утврдува структура во еден одреден временски момент.
Laboratory
EEpidemiologists
Laboratory
EEpidemiologists
2. РЕГИСТРАЦИЈА на болести, раѓање, умирање итн.

• значително се разликува од пописот
• податоците се собираат постојано и тоа во моментот на

јавување или кратко време по него.
• штом се добијат (најчесто во вид на пријави), се внесуваат во

одредени регистри
• дава увид во фреквенцијата на појавата во одредени

временски интервали (денови, недели, месеци, години и др.)
Laboratory
EEpidemiologists
3. АНКЕТА
• подразбира специјализиран прашалник
• истражувачот е вклучен во реализацијата
• се нарекува и непосредно собирање
• се користи со еднаков успех кај заразните, незаразните и кај
заболувањата со непозната етиологија.

Laboratory
EEpidemiologists
4. ИНТЕРВЈУ
• базиран е на усно поставување на прашања
• го спроведува истражувач или анкетар
• може да биде снимен или нотиран со прибелешки

Laboratory
EEpidemiologists
ВИ БЛАГОДАРАМ
Laboratory Training for Field EEpidemiologists

P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E

2021 Voved Vo Biostatistika

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2021 Voved Vo Biostatistika

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Институт за епидемиологија и биостатистика со медицинска информатика,

Медицински факултет, Универзитет “Св. Кирил и Методиј“, Скопје

Проф. д-р Весна Велиќ Стефановска

Институт за епидемиологија и биостатистика

• Дескриптивна статистика - собирање, обработка и

• Статистичка анализа - методи на квантитативна анализа на

• Статистичка теорија - изнаоѓа статистички методи, ги објаснува,

БОЛЕСТИ, СОСТОЈБИ, ПРИЧИНИ ЗА СМРТ...

ПРОСТОРНО и ВРЕМЕНСКО дефинирање на статистичката маса !!!

ОСОБИНИТЕ според кои

Систолен крвен притисок:

Според прикажаното се делат на:

СТРУКТУРНИ серии Описни (атрибутивни, квалитативни) серии

1. ДИХОТОМНА ИЛИ БИНАРНА СКАЛА

1. ДИХОТОМНА ИЛИ БИНАРНА СКАЛА

1. град 1. вработен 1. во брак

5. РАЦИОНАЛНА СКАЛА (ОДНОСИ / ПРОПОРЦИИ)

Тежината од 4гр е двојно поголема од тежина од 2гр.

Табела. Дистрибуција на лица со срцев инфаркт според пол

Табела . Дистрибуција на лица со дијабет и срцев инфаркт според пол

Број на лица со дијабет Број на лица со срцев инфаркт

Содржи две статистички серии на една

Табела 3. Дистрибуција на лица според пол и патохистолошки наод

Cystis colli mediana 10 8

прикажуваат податоци кои се добиени со вкрстување

5. Дефинирање на лица/ установи што СОБИРААТ ПОДАТОЦИ

6. Одредување на МЕТОД секундарни

• собира одредени податоци за голема статистичка маса

2. РЕГИСТРАЦИЈА на болести, раѓање, умирање итн.

• податоците се собираат постојано и тоа во моментот на

• штом се добијат (најчесто во вид на пријави), се внесуваат во

• дава увид во фреквенцијата на појавата во одредени

Laboratory Training for Field EEpidemiologists

You might also like