ТАБЕЛАРНО И ГРАФИЧКО

ПРИКАЖУВАЊЕ НА
СТАТИСТИЧКИТЕ СЕРИИ

Проф. д-r Milka Zdravkovska

 1. Табеларно прикажување
 Табелирање претставува прегледно
прика`ување на претходно групирани
податоци (статистички серии) со табела;
 Статисти~ката табела мора да содр`и:
наслов, реден број, шема и извор на
податоците;
 Се состои од редови (хоризонтални) и
колони (вертикални), а секој податок е
впишан во посебно поле - рубрика;
 Шематскиот дел на табелата се состои од:
предколона, заглавие, рубрики и збирни
рубрики;
Според содржината табелите се делат на
прости и сложени!
Простите табели содржат само една
статистичка серија, а сложените содржат
две или повеќе серии на податоци!
Tabela br. 2. Distribucija na ispitanicite od dvete ispituvani
grupi
spored vakcinalen status
vakcinalen tretman so tretman so
status Prednisolon Ketoprofen
(N1) (N2)
nevakciniran 12 (34.3%) 10 (28.6%)
edna doza 16 (45.7%) 21 (60.0%)
dve dozi 7 (20.0%) 4 (11.4%)
vkupno 35 (100.0%) 35 (100.0%)
 2. Графичко прикажување
 Метод на прикажување на табелираните
податоци во визуелна форма;

 Ако статистичките податоци се прикажуваат

со геометриски облици, графичките прикази
ги нарекуваме дијаграми;

 Разликуваме: точкасти дијаграми, линиски,

површински и просторни дијаграми;
Точкаст / дијаграм на растурање
Grafikon br. 15. Korelacija pome|u HgA1c i vozrasta kaj pacientite
so HgA1 pod 6,1 (N1) vo periodot 2016- 20018 godina
r = 0,23
7,5

7,0

6,5

6,0

5,5
HgA1c

5,0

4,5

4,0

3,5

Regression
3,0
10 20 30 40 50 60 70 80 95% confid.

vozrast / godini

Се користи за прикажување на корелација помеѓу две нумерички варијабли

Линиски дијаграми: фреквенциски полигон,
временски линиски дијаграм, кумулативен
(интегрален) дијаграм и поларен дијаграм.
(за временски серии)
Gr af i kon br .9 Regi st r i r ani zabol eni l i c a od sal monel ozni t e
t okso-i nf ekc i i v o R.Makedoni ja i S kopje
- po mesec i -

800
700
600
500
400
300
200
100
0
jan f ev mart apr maj jun jul avg sep okt noe de k

R.Makedoni ja S kopje
 Површински дијаграми: столбест
дијаграм, хистограм и кружен дијаграм
1. Столбест дијаграм - се користи за дисконтинуирани
статистички серии!
Gr af i kon br .7 Regi st r i r ani zabol eni l i c a od gr i p v o Ohr i d
- po pol -

140
120
100
80
60
40
20
0
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

Ma` I @eni
2. Хистограм - се користи за континуирани
статистички серии (нумерички)
12
12

10

9
8
8 0-4 god.
7
6 5-9 god.
10-14 god.
5 15-19 god,
4
4 20-24 god.
25-29 god.
2 1 nad 30 god.

0
zabol eni po vozr asni gr upi
3. Кружен дијаграм ( пита ) - се користи за
прикажување на податоци изразени во %
Grafikon br.23 Procentualna zastapenost na izoliranite
bakterii od ispirocite od race od vrabotenite lica

S.aureus
Proteus
13%
3%

Enterobacter
13%
Kolif.bak.
64% E.coli
7%
 Analiza na struktura na
atributivni (opisni) obele`ja

 Релативни броеви:
- односи
- пропорции
- стапки
- индекси
 Odnosi - kakov e odnosot na ispitanicite so
edno atributivno obele`je, sprema onie so drugo
atributivno obele`je vo edna statisti~ka masa;

 Proporcii - kakov e odnosot na ispitanicite so

edno atributivno obele`je, sprema celata
statisti~ka masa;

 Stapki - proporcii pomno`eni so nekoja

dekadna edinica ( 1000, 10 000, 100 000 )
 ODNOSI, PROPORCII I STAPKI

a b a b
; ;
b a
odnosi
ab ab
proporcii
Broj na umreni
---------------------- x 1000 = umreni / 1000 `iteli
Vk. Br. naselenie
 Odnosи и nivni karakteristiki :

- broitelot i imenitelot nemora da

bidat izrazeni vo isti merni edinici
( ma`i/`eni; BMI-tt/vis.2)

- opsegot na mo`nite vrednosti e od 0 do

beskone~nost;
 Proporciи - karakteristiki :

-nedimenzionalni veli~ini se i nemaat

edinica vo koja }e se izrazuvaat;
-bez razlika za koja edinica ili dimenzija na

posmatrawe stanuva zbor, taa se sodr`i i vo

imenitelot
i vo broitelot;
- rasponot im e od 0 do 1 ( 0,5; 1/2; )
 Stapkи:
- Stapkite ja izrazuvaat brzinata na
javuvawe, odnosno dvi`eweto na nekoja
pojava vo edinica vreme
( ra|awe, zaboluvawe, invalidnost,
umiрawe);
- Pretstavuvaat takov vid na пропорции,
kade {to faktorot vreme e sostaven del na
imenitelot;
 ИНДЕКСИ НА ДИНАМИКА
 Многу масовни појави покажуваат промена во
времето, се набљудуваат од година во година
(или во кој било временски период) и покажуваат
варијабилност. Индексите на динамика го
покажуваат движењето на појавата и нејзината
промена во текот на времето во вид на релативни
варијации. Можат да бидат:
 Со постојана база
 Со променлива база (верижни, ланчани
индекси)
 Се користат за анализа на период помал од 7
години (3, 4 , 5 или 6 години)
 Индекси на динамика со постојана база
пресметување на индекс на динамика со постојана база на бројот на пациенти
соПример:
дијагностицирана болничка инфекција во периодот 2007-2013 година.

Во 2008 година бројот на пациенти со болничка инфекција во однос на 2007 се зголемил

за 4,4 %;
Во 2013 бројот на пациенти со болничка инфекција во однос на 2007 се намалил за 8,9%
итн.
 Индекс на динамика со променлива база
Кај индексите на динамика со подвижна база (верижни), за база се
зема вредноста на секоја претходна година. Базата секогаш изнесува
100%
Пример:индекси со подвижна база на бројот на пациенти со
дијагностицирана болничка инфекција во периодот 2007-2013 година.

Во 2009 година бројот на пациенти со болничка инфекција во однос на 2008 година се

зголемил за 19,1 %; Во 2013 во однос на 2012 се намалил за 6,8%.
 Analiza na struktura na numeri~ki
(kvantitativni) obele`ja

Средни вредности:
 Aritmeti~ka sredina ( prosek )

 Medijana

 Modus ( tipi~na vrednost )

 Aritmeti~ka sredina ( prosek )
 Мерка на централна тенденција која
најчесто се користи
 Se ozna~uva / se bele`i so H (iks bar)

 Se presmetuva za:

- negrupirani podatoci
- grupirani bez grupen interval
(ponderirani podatoci/vrednosti)
- grupirani so grupen interval
ARITMETI^KA SREDINA
( PROSEK )

X
 x
negrupiran i
N

X
 f x
grupirani
f
 Aritmeti~kata sredina ( prose~na vrednost,
prosek ) e najpogodna i naj~esto upotrebuvana
sredna vrednost za ponatamo{ni analizi na
numeri~kite serii!Незината примена е
најадекватна кога имаме нормална
дистрибуција на фреквенциите!
 Nezin nedostatok e toa {to na nea silno vlijaat
ekstremnite vrednosti (mnogu niski / mnogu
visoki)!
 Korekcija na prosekot pravime so merkite na
varijabilnost (merki na disperzija, otstapuvawe
od prosekot) !
 Merki na varijabilnost
(disperzija)
 Sredno ili prose~no otstapuvawe
 Varijansa
 Standardna devijacija

 Merkite na varijabilnost (disperzija) se

presmetuvaat i za negrupirani i za grupirani
podatoci!
 Naj~esto upotrebuvana merka na disperzija e
standardnata devijacija!
 Standardna devijacija za negrupirani podatoci

σ
 d 2

 Standardna devijacija N
za grupirani podatoci:

σ
 f  d2
 Koeficient na varijacija f

KV  σ
x
 100
 Standardnata devijacija poka`uva
kolkavo e otstapuvaweto na
frekvencijata od prosekot!
 Ja poka`uva homogenosta na

statisti~kata masa ( primerokot )!

prosek  1 SD - 68,3%
prosek  2 SD - 95,5%
prosek  3 SD - 99,7%
Нормална дистибуција на фрек­ве­нциите
 Ako e standardnata devijacija mala,
statisti~kata masa e homogena!
Primer: Prose~nata vozrast iznesuva 24 
1,8 godini (od 22 do 26 god.)

 Ako e standardnata devijacija golema,

statisti~kata masa e nehomogena!
Primer: Prose~nata vozrast iznesuva 36 
14,7 godini (od 21 do 51 god.)
Аритметичка средина на негрупирани податоци
Пример: . Во една ординација во текот на една недела направен е следниот
број на лекарски прегледи. Да се одреди просечната вредност и
стандардната девијација на бројот на лекарски прегледи!

 =  d 

=
98
= 4,04
N 6
 Аритметичка средина на групирани податоци
Пример 1. Одредувањето на аритметичката средина при постоење на
пондерирана дистрибуција на фреквенциите (групирани без групен интервал)
Да се одреди просечната вредност на хемоглобинот кај 23 испитаници?

Хемоглобин mg/L Фреквенција f f*X

120 3 360

130 2 260

140 4 560

150 5 750

160 4 640

170 5 850

∑=23 ∑fX= 3420

 Аритметичка средина на групирани податоци
Пример 2. Одредувањето на аритметичката средина кај групирани податоци со
групен интервал
Да се одреди аритметичката средина и стандардната девијација на систолната
тензија кај 20 испитаници

Систолна тензија
f X f*X d d2 fd2
mmHg

140-149 2 145 290 -30,5 930,25 1860,5

150-159 2 155 310 -20,5 420,25 840,5

160-169 3 165 495 -10,5 110,25 330,75

170-179 4 175 700 -0,5 0,25 1
180-189 4 185 740 9,5 90,25 361

190-199 5 195 975 19,5 380,25 1901,25

 =  fd 

=
5295
= 264,75 = 16,3
f 20

Систилната тензија изнесува просечно 175,5 ± 16,3 mmHg