Voa mi bese otvoreno za 2 metorlogija iako pokazuvase sliki on samo ama posle pise nadole so me

prasa me prasa I za kalibracija na kolku vreme se kalibrira ke kazis ednas godisno e zakonski ama pka
vo zavisnost od kolku se upotrebua materijalot

Диференцијален метод - Одделно мерење, односно конрола на отстапувањето на секој параметар на

запленикот одделно. Овој метод опфаќа контрола на основниот и делителниот чекор, мерење на
дебелината на забецот и широчината на меѓузабјето, контрола на профилот на забците и контрола на
ексцентричноста на запчестиот венец.

Комплексен метод - Едновремена контрола на повеќе параметри, односно одредувсње на збирните

отстапувања кои настануваат како резултат на истовременото дејство на отстапувањата на повеќе
параметри на контролираниот запченик. Се изведува со спрегнување на контролираниот запченик со
еталон-запченик со бочен зјај (тангенцијална контрола) или без бочен зјај (радијална контрола).

Мерка преку запци -Контролата на мерката преку запци се врши со помош на микрометар, со
специјални плочести пипки. Мерењето се врши на тој начин што со микрометарот се опфаќа одреден
број запци

Контрола на запчаници- мерење на тетивна дебелина на забец Мерење на дебелината на забецот

може да се врши со специјални подвижни мерила. Хоризонталната поделбена скала служи за мерење
на дебелината, а вертикалната за висинското поставување на мерката, така што челустите ги допораат
боковите на забецот по делителниот круг. Вредноста на мерката се поставува со нониусот и се фиксира
во таа положба со завртка. При поставување на мерилото на запченикот висинскиот линијар треба да ја
допира темената површина на забецот и читањето се врши со нониусот на вертикалната скала.

Тангенционален метод-Основен метод за контрола на кинематичката точност на запченикот е

тангенцијалната контрола на еднопрофилно спрегнување со еталон-запченикот. Овој метод дава
можност за континуирано мерење на точноста на завртниот агол на контролираниот запченик во однос
на завртниот агол на еталон заппченикот.Тангенцијалниот метод со спрегнување се состои од уред за
точно движење, соодветно со преносниот однос на контролираниот запченик и еталон-запченикот и
уред за читање или запишување кој ги регистрира вистинските отстапувања на запченикот .Овој уред
служи за контрола на кинематичката точност а едновремено можат да се регистрираат и цикличките
грешки.

Радијалното фрлање претставува разлика помеѓу најгоемото и најмалото растојание од вистинска

површина до базната вртежна оска во нормалниот пресек. Тоа се јавува како резултат на
ексцентричноста на посматраниот пресек во однос на вртежната оска и нецилиндричноста
Универзален мерач на должина -служи за непосредни мерења и за споредување на мерките со
еталон. Читањето се врши преку спиралниот окулатор. Спиралниот окоулатор е вграден во
микроскорпот а за читање се користи Архимедова спирала. Може а се врши и мерење на Надворешни и
Внатрешни мерки исто така и да се врши мерење на среден пречник и чекор на надворешен и
внатрешен навој.

Профил проектите, како и микроскопите служат за контрола на предметите со мали димнезии но со сложена
форма. За разлика од микроскопите, кај кои во поголем број случаи пресликаниот предмет се посматра со помош
на окулар, профил – преокторите го пресликуваат ликот на мерниот предмет на екран.Работата на профил-
преокторот може да се изведува на два начина: 1,со споредување на пресликаната контура на предметот на
екранот, со цртеж или шаблон со соодветно мерило,2, со мерење на големните на пресликаната контура со
помош на стаклени линијар. Овој начин се применува при профил – проекторите со мерна масичка кој се
поместува со микрометарска завртка во двете координати

Алатен микросоп -посматраниот предмет се посатра на окулатор- универзален оптичко механички мерен уред.
Наменет е за мерење на должина и агли на предмети со сложена форма во поларни и правоаголни
координати.Микрометарот располага со три типа на окулатори аголен профилен и окулатор со двојно
пресликување.

Оптичка поделбена глава се користи за одредување на агли и поделба при контрола на брегови, брегасти
осовини, ексцентри и се користи за точно завртување на обработуваниот предемт за одреден агол при прецизна
обработка.

Методите и мерилата за автоматска контрола се делат на:Методи за постоперациска (пасивна) контрола Методи
за технолошка и активна контрола При послеоперасика контрола со помош на мерилата за мерење се фиксира
некој параметар на мерниот предмет, со цел да се изврши сортирање на шкартот.Во активната контрола спаѓаат
методите кои за добивање на одредената точност дејствуваат автоматски на технолошкиот процес за време на
обработката. Активната контрола на мерките во основа одговара на поимот НАГОДУВАЊЕ на мерките.Мерилата
за активна конторла се делат во 4 групи1,Уреди за контрола на предметото непосредно во процесот на
обработка2.Уреди за нагодување3.Уреди за блокирање4.Уреди за вршење контрола пред процесот на обработка.

АНАЛИЗА НА ГРЕШКИТЕ ПРИ АКТИВНА ПРОЦЕСНА КОНТРОЛА -ГРЕШКА НА ДОБИВАЊЕ НА СИГНАЛОТ

1.Геометриска грешка при мерење на предметот 2. Топлотни деформации на мерната глава и обработуваниот
предмет 3.Еластични деформации на мерната глава и обработуваниот предмет 4.Трошење на мерните пипци
5.Грешки при мерење на рапави површини или испрекинати 6.Грешки на мерниот претворувач (нелинеарност)
ГРЕШКИ НА ТРАНСФОРМАЦИЈА НА СИГНАЛОТ -1. Инертност на трансформација 2.Не линеарност на претварање
3.Поместување на нулата 4.Пречки од вибрации 5.Влијание на околината

ЕКОНОМСКИ ЕФЕКТИ ОД ПРИМЕНИ НА УРЕДИ ЗА АКТИВНА КОНТРОЛА 1.Намалување на персоналот за контрола

2.Смалени производни прошоци 3.Заштеда во енергија 4.Можно опслужување на повеќе машини 5.Создавање на
услови за потполна автоматизација 6.Олеснување на работата 7. Зголемена точност 8.Пократко време на
обучување 9.Зголемена производност 10.Пократко време по прозивод 11.Избегнување на шкарт 12.Елиминирано
влијание на трошењто на алатот 13.Создавање на услови за статичка контрола на квалитет 14. Смалено влијание
на променливиот додаток за работа

Ovaa me prasa ИЗВОРИ И СТРУКТУРА НА ГРЕШКИ 1.машини и методи на обработка -крутост, точност,
температура и методи 2.обработуван предмет дименции, точност, крутост, температура, обработливост,
заостанати напони 3.алат абење температура, крутост, геометрија, точност и регулација 4.режими и услови на
обработка помест, брзина, длабочина,ладење и подмачкување 5.работник стручност,одговорност и норма
6.мерен контролен и помошен прибор крутост, точност, базирање, стегање, абење и мерење 7.околина
температура, влажност, вибрации 8.време

Видови мерења Според методата на мерење постојат : непосредни, посредни и комплексни мерења Според
начинот на мерење: апсолутни и гранични(споредбени) мерења Според условите на мерење: точни и неточни.
Според степенот на потребата: потребни и непотребни мерења. Видови грешки Случајна грешка, Систематска
грешка, Груба (прекумерната) грешка, Адитивни грешки, Мултипликативни грешки, статички грешки,
динамички грешки и апсолутна грешка, привидна апсолутна грешка, правилна апсолутна грешка, релативна,
споредбена, максимална (гранична грешка), среднокваратна грешка, средно квадратна грешка од средната
средност, средна грешка, средно аритметичка грешка

Хиреархиска структура на метеролошките лабаратории Дефинирање на единиците (BIPM Меѓународно биро за

тегови и мерки) Ненационални примарни еталони и Национални примарни еталони (Национален институт за
метрологија или назначена државна лабараторија) Референтен еталон (Лабаратории за калибрација најчесто
акредитирана) Работен еталон (Индустрија, универзитети, законодавство, болници) Мерење (Крајни корисници)

Калибрација на мерни инструменти Поимот калибрација најчесто се поврзува со постапка на подесување на

даден инструмент за тој да покажува „точна“ вредност.Всушност калибрацијата е само споредба на
покажувањата на резултатите од мерењата на два инструмента во исти услови, во една или повеќе мерни точки.
Еден од инструментите коишто се споредуваат треба да е неколку пати поточен од другиот инструмент , а за да
биде споредбата веродостојна, „поточниот“ инструмент треба да е следлив до некој национален или
меѓународен еталон.