EE 2005: Tín hiệu và hệ thống

Lecture 9
Chuỗi Fourier & Bộ lọc

Signals and Systems --HK153--  Tran Quang Viet – FEEE – HCMUT

 Hàm mũ phức & chuỗi Fourier

jnω0 t

Xét hàm: n (t)=e , n  0, 1, 2,....

Tổng các hàm n(t) sẽ là hàm tuần hoàn chu kỳ T0=2/0

Tín hiệu tuần hoàn f(t) chu kỳ T0 có thể được biểu diễn:


f(t)=  D n e jnω0 t

n= 
(Chuỗi Fourier hàm mũ phức)

EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Hàm mũ phức & chuỗi Fourier

f(t) là tín hiệu thực  Chuỗi Fourier lượng giác

  
f(t)=  D n e D e  n
*
f(t)=f (t) jnω0 t
 *  jnω0 t
n  D *
e jnω0 t

n=  n=  n= 

Dn  D 
n
D*n  D  n
chuỗi Fourier được viết lại như sau:
 
f(t)=D0   (D n e jnω0 t
 Dne  jnω0 t
) =D0   (D n e jnω0t  D*n e  jnω0 t )
n=1 n=1


f(t)=C0   C n cos(nω0 t+θ n )
n=1

C0 =D0 ; C n =2|D n |; θ n  D n

EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Hàm mũ phức & chuỗi Fourier

3
Ví dụ : f(t)=  D n e
jn2πt

n= 3

D0  1, D1  D 1  1/ 4, D 2  D 2  1/ 2, D3  D 3  1/ 3

1 2
 f(t)=1  cos(2π t)  cos(4π t)  cos(6π t)
2 3
 f(t)=f 0 (t)  f1 (t)  f 2 (t)  f 3 (t)

1 2
f 0 (t)=1, f1 (t)  cos(2π t), f 2 (t)  cos(4π t), f3 (t)  cos(6π t)
2 3

EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Hàm mũ phức & chuỗi Fourier

EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Hàm mũ phức & chuỗi Fourier

Để thuận tiện trong việc phân tích & xử lý tín hiệu ta dùng
khái niệm đồ thị “phổ ” tín hiệu tuần hoàn:

Xem ejn t là 1 thành phần tần số n0 thì Dn là giá trị của
0

thành phần tần số này  |Dn|: phổ biên độ, Dn phổ pha.
Do n có thể âm hoặc dương nên đây là phổ 2 bên: tần số âm
& dương

Xem cos(n0t) là 1 thành phần tần số n0 thì Cn là giá trị của
thành phần tần số này  |Cn|: phổ biên độ, Cn phổ pha.
Do n dương nên đây là phổ 1 bên: tần số dương

EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Hàm mũ phức & chuỗi Fourier

Xét ví dụ trước, ta có phổ 2 bên & 1 bên như sau:

EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Xác định hệ số khai triển chuỗi Fourier

 
f(t)=  D n e jnω0 t
 f(t)e  jkω0 t
=  D n e j(n k)ω0t
n=  n= 

t1 +T0  t1 +T0
 f(t)e  jkω0 t
dt=  D n  e j(n k)ω0t dt  T0 Dk
t1 t1
n= 

1 t1 +T0
 Dk =
T0 t1
f(t)e  jkω0t dt


1 t1 +T0
Vậy: f(t)=  D n e jnω0 t
Với: Dn =  f(t)e  jnω0t dt
n=  T0 t1

Chuỗi Fourier Hệ số khai triển Fourier

EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Xác định hệ số khai triển chuỗi Fourier

Ví dụ:
1

1 T1 2T 1
D0 =  dt  1 
T -T1 T 3
1 T1  jnω0t 1 T1 1
Dn =  e dt  e  jnω0t  (e  jnω0T1  e jnω0T1 )
T -T1  jnω0 T  T1
 j2n
1 1  n  1  n 
 sin(nω0 T1 )  sin    sinc  
n n  3  3  3 

1  n  jnω0t
f(t)=  sinc  e
n=  3  3 
EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Xác định hệ số khai triển chuỗi Fourier

Phổ của tín hiệu

EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Chuỗi Fourier & bộ lọc

Xét tín hiệu tuần hoàn là ngõ vào của hệ thống LTI có đáp
ứng tần số H(j)  dễ dàng xác định đáp ứng của HT
dùng chuỗi Fourier:
 
f(t)=  D n e jnω0 t
H(jω) y(t)=  D n H(jnω0 )e jnω0t
n=  n= 

f(t) H(jω) y(t)

 

 C cos(nω t  D
n=0
n 0 n )  C |H(jnω )|cos[nω t  D
n 0 0 n  H(jnω0 )]
n=0

Hệ thống LTI xử lý riêng từng thành phần tần số theo quy

luật của đáp ứng tần số  hệ thống có tính chất chọn lọc tần
số  Bộ lọc
EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Ví dụ 1

25s 25s
s 2 +25s+625 s 2 +25s+625

EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Ví dụ 2

(MIT OCW)
EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT
 Ví dụ 2

(MIT OCW)
EESignals
2015 : and
Signals & Systems
Systems --HK153-- 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet –– FEEE
FEEE –- HCMUT