Lënda: Mjekësi Ligjore IDENTIFIKIMI MJEKOLIGJOR - Identifikimi mjekoligjor si terminologji dhe procedurë mjekoligjore ka zënë vend në vendin tonë pas luftës së fundit të fundviteve 90’. - Metodat e identifikimeve mjekoligjore bazohen në metodat e përbashkëta mjekoligjore dhe kriminalistike, si dhe përmes njohurive të shkencave tjera siq janë anatomia e njeriut, antropologjia, stomatologjia, informatika, fotorekonstruksioni dhe së fundmi metoda e ADN-së. IDENTIFIKIMI MJEKOLIGJOR - Triada e simboleve te identitetit te qenies njerezore – Gjurmet e gishterinjeve, Profili gjenetik I AND-se dhe veqorite e dhembeveIdentifikimi mjekoligjor si terminologji dhe procedure mjekoligjore ka zene vend ne vendin tone pas luftes se fundit te fundviteve 90’. - Metodat e identifikimeve mjekoligjore bazohen ne metodat e perbashketa mjekoligjore dhe kriminalistike, si dhe permes njohurive te shkencave tjera siq jane anatomia e njeriut, antropologjia, stomatologjia, informatika, fotorekonstruksioni dhe se fundmi metoda e ADN-se. IDENTIFIKIMI MJEKOLIGJOR - Sipas llojeve te objekteve identifikuese, procesi I identifikimit perfshihet ne 3 kategori, sipas teoris se shenjave (mark theory); 1. Identifikimi “in toto”, I objektit ne baze te teresise, qe mund te jete: 1.1. Kufome me konstrukt trupor te ruajtur ne inde dhe eshtra; 1.2. Kufome me konstrukt trupor te kalbezuar ne nje shkalle te mesme dhe te larte te dekompozimit te indeve te buta – kockat e ruajtura; IDENTIFIKIMI MJEKOLIGJOR 1. Identifikimi “in toto”, I objektit ne baze te teresise, qe mund te jete: 1.3. Kufome e shkaterruar, me pamje te nje shperfytyrimi te veqorive te konstruktit trupor, si ne indet e buta, poashtu edhe ne eshtra; 1.4. Personi I gjalle, kur nuk eshte ne gjendje te jape te dhena rreth identitit te vet, ose per t’iu shmangur drejtesise kerkon te fshehe identititin permes dokumentave false apo operacioneve plastike kryesisht te fytyres etj; IDENTIFIKIMI MJEKOLIGJOR 2. Identifikimi “in situ”, I objektit ne baze te pjeseve ( te se pjesshmes), e shkeputur nga e tera si pasoje e veprimit te faktoreve natyrore (fenomenete kalbezuese), shtazore (nga copetimi I kafsheve te egra) dhe njerezore (dhuna kriminale); Ne kete grup perfshihen pjese te ndryshme organesh indesh dhe eshtrash te trupit, gjurme me natyre biologjike si njollat e gjakut, te sperms, thonjet, floket etj; IDENTIFIKIMI MJEKOLIGJOR 2. Identifikimi “indirectum”, I objektit ne baze te gjurmeve, qe sipas principit te njohur te Locard-it: kur dy objekte takohen midis tyre, do te shkembejne gjurmet perkatese tek njeri-tjetri”, nenkupton ate se objekti gjurmelenes do te pasqyroje veqorite e tij tek objekti gjurmembajtes; “Nuk ka asnje kriminel, sado dinak qe te jete, te mos lere prapa pa dashur gjurmet e fajesise se tij, gjate largimit nga vendi I ngjarjes” – Edmond Locard- Francezi I cili konsiderohet si babai I kriminologjise moderne. Objektet e identifikimit mjekoligjor 1. Personat e vdekur (kufomat); 2. Personat e gjalle; 3. Provat materiale, si mbetje me natyre biologjike; 1.1. Ne kufomat e fresketa te panjohura; Ne kufomat e kalbezuara dhe te konservuara; Ne kufomat e skeletizuara ose ne mbetjet skeletike; Ne kufomat e katastrofave natyrore (termete, cuname, ciklone etj); Ne kufomat ne krimet kunder njerezimit (luftera, gjenocide, akte terroriste etj); Ne kufomat ne aksidentet ajrore, ujore dhe tokesore. Objektet e identifikimit mjekoligjor 2. Personat e gjalle – kryhet si pjese perberese e ekspertimit mjekoligjor dhe atij kriminalistik, ne keto raste: 2.1. Ne identifikimin e femijeve te porsalindur, kur ka dyshime qe jane ngaterruar ne maternitet; te humbur dhe te gjetur me pas, kur nuk jane ne gjendje te japin te dhena rreth identitetit te tyre; Te personat me gjendje civile false; Te personat te shpallur “wanted”, permes dokumenteve false apo operacioneve plastike kryesisht te fytyres; Te personat e perfshire ne krimet seksuale, ku lind nevoja e percaktimit te pjekurise seksuale etj; Te personat qe kerkojne korigjimin e moshes; Te qeshtjet e atesise/amesise biologjike dhe trashegimise; Objektet e identifikimit mjekoligjor 3. Provat materiale, si mbetje me natyre biologjike; 3.1. Ne mbetjet indore, si pjese kockash, indesh te buta, dhembe, thonje, floke etj; Ne lengjet biologjike si gjak, sperme, djerse, peshtyme, urine, feqe etj; Ne gjurme te lena nga objektet gjurmelenese, si shenjat e gishtave, shenjat e kafshimeve, shenjat e puthjeve, plaget e ndryshme, frakturat etj; Ne insekte te ndryshme si miza, larva, bubrrece, krimba etj, qe duke ngrene indet e kufomes mbajne ne trupin e tyre permbajtje lende organike te kufomes; Percaktimi I identitetit te nje procesi te vdekur permes indeve te forta
- Identifikimi permes kockave;
- Perkatesia racore e eshtrave; - Percaktimi I seksit permes eshtrave; - Percaktimi I moshes permes eshtrave; - Percaktimi I lartesise se shtatit permes eshtrave; - Identifikimi permes dhembeve; - Identifikimi dentar I pergjithshem (grupor); - Identifikimi dentar I veqante (individual); - Identifikimi I shenjave te kafshimit;