Chiết xuất artemisinin và acid

artemisinic từ cây thanh hao hoa

vàng
• 1. Các thành phần hóa học chủ yếu có
trong cây THHV.
• 2. Cấu trúc của artemisinin.
• 3. Các tính chất lý hóa chủ yếu của
artemisinin.
• 4. Các phương pháp chiết xuất artemisinin
từ câyTHHV
1. Cây thanh hao hoa vàng
(Artemisia annua L.)
1.1. Đặc điểm thực vật , phân bố
• Thanh hao hay thanh hao hoa vàng, thanh
cao hoa vàng, ngải hoa vàng, ngải si (
danh pháp hai phần: Artemisia annua) là một
loài ngải bản địa của vùng châu Á ôn đới nhưng
mọc ở khắp nơi trên thế giới.
• Tại Việt Nam, cây thanh hao mọc hoang và
được trồng ở miền Bắc và ở Lâm Đồng
• Cây hàng năm, thân thảo, cao từ 1 m đến 2 m,
mọc ở các trảng cỏ
1.2. Sử dụng
• Lá và ngọn non dùng làm rau nấu canh
• Lá trị bệnh ngoài da, rôm sảy.
• Toàn cây chứa artemisinin chữa bệnh sốt
rét. Cây thanh hao cũng chứa một số hoạt
chất có thể hỗ trợ điều trị ung thư.
• Lá chứa artemisinin với hàm lượng nhiều
nhất trong toàn cây dùng để chiết
artemisinin làm thuốc chữa sốt rét, bán
tổng hợp một số thuốc chữa sốt rét khác.
1.3. Thành phần hóa học
- Hàm lượng artemisinin trong các giống Thanh
cao ở Việt Nam biến động từ 0,27% đến 1,62%
- Acid artemisinic, dexoxyartemisinin,
arteannuinC, artemisiten …
- tinh dầu, các tecpenoid
 2. Chiết xuất artemisinin từ THHV
2.1. Cấu trúc, tính chất
• Artemisinin là một sesquiterpenlacton
• Tinh thể hình kim không màu hoặc bột kết
tinh trắng, điểm chảy 156-157 oC
• Năng suất quay cực 66,3o
• Dễ tan trong ethanol, aceton; ít tan trong
benzen, toluen; không tan trong nước.
• Phân hủy trong acid, kiềm, nhiệt độ cao
trong dm phân cực.
2.2. Phương pháp chiết xuất
• Klayman chiết bằng petrolether, tách theo
phương pháp sắc ký.
• El Feraly chiết bằng hexan, phân bố dịch
chiết giữa 2 pha lỏng không đồng tan, tách
sắc ký cột.
• Ở Việt Nam, dùng xăng công nghiệp hoặc
n-hexan làm dm để chiết
 Quy trình chiết xuất

Lá Thanh cao
Xay thô

Bột lá n-hexan

Bã dược liệu Chiết 3 lần × 4h

Dịch chiết
Dung môi thu hồi Cất thu hồi dung môi

Dịch chiết cô đặc

Nước cái Để kết tinh 24h
Gạn
Artemisinin + Sáp Xăng công nghiệp

Ethanol 960
Artemisinin thô Than hoạt
Bã than hoạt Tẩy màu
Lọc nóng
Artemisinin/Ethanol
Nước cái Để kết tinh
Lọc
Artemisinin
3. Các dẫn xuất bán tổng hợp từ
artemisinin
3.1. Khử hoá artemisinin thành Dihydroartemisinin

• Phản ứng khử nhóm cacbonyl bằng

hydrua thực chất là một phản ứng cộng
nuclefin. Ion phức BH4-, AlH4- đóng vai
trò một chất nhường ion hydrua và là tác
nhân nucleofin.
• Phản ứng khử artemisinin được tiến hành
ờ nhiệt độ 0-5oC trong dung môi metanol
 3.2. Điều  chế artemether, arteether

• Phản ứng ete hoá DHA với metanol và

etanol xảy ra với sự có mặt của xúc tác
axit (Botrifloruaetyrat, HCl, p-
toluensunfonic axit).
• Phản ứng được thực hiện trong điều kiện
hồi lưu của dung môi trong khí quyển trơ.
3.3. Bán tổng hợp dẫn xuất este của DHA
(artesunat)
• Cho DHA tác dụng với anhidric hay axit
sucxinic trong dung môi với sự có mặt của
hỗn hợp xúc tác piridin và 4-
dimetylaminopiridin ở nhiệt độ 30-40oC
với thời gian là 5-8 giờ
• Kết thúc phản ứng, trung hoà với HCl
loãng, xử lý kết tinh ta thu được sản phẩm
là artesunat