Karunungang-bayan

at Mga Salitang
Magkasingkahulugan at
Magkasalungat
 KARUNUNGANG-BAYAN

- isang sangay ng panitikan kung saan nagiging

daan upang maipahayag ang mga kaisipan na
nakapabilang sa bawat kultura ng bawat
tribu.
 1. SALAWIKAIN

- Ito ay isang patalinghagang pahayag na

ginagamit ng mga matatanda noong unang
panahon upang mangaral at akayin ang mga
kabataan sa mabuting asal.
 Halimbawa:

1. Anak na di paluhain, Ina ang patatangisin

2. Nasa Diyos ang awa, Nasa Tao ang gawa
 2. SAWIKAIN / IDYOMA

– ay nagtataglay ng patalinghagang pananalita.

Ito ay paraan ng pagpukaw at paghasa sa
kaisipan ng tao na may nakatagong
kahulugan.
 Halimbawa:

Bahag ang buntot - duwag o takot

Basa ang papel - masama ang kasaysayan
Bilugin ang ulo - madaling lukuhin
Batak ang katawan - sanay sa paggawa
Maitim ang buto - masamang tao
 3. KASABIHAN

– Ito ay bukambibig ng mga bata at

matatanda na kung tawagin sa Ingles ay
Mother Goose o Nursery Rhymes. Ito ay
may payak na kahulugan pagdating sa kilos,
ugali, at gawi ng isang tao.
 Halimbawa:

Gaya-gaya Puto maya

Ibig nang mag-asawa

Haba ng hair
Utak mo Puro air
 4. BUGTONG

--Ang mga bugtong ay pahulaan sa

pamamagitan ng paglalarawan. Ito ay
binibigkas nang patula at may lima hanggang
labindalawang pantig. Ang mga Tagalog ang
pinakamayaman sa bugtong.
 Halimbawa:

Ø Dito ko itinanim, doon tumubo

(flashlight)

Ø May isang prinsesa nakaupo sa

tasa. (kasoy)
 5. PALAISIPAN

- Ito ay nasa anyong tuluyan na kalimitang

gumigising sa isipan ng mga tao upang
bumuo ng isang kalutasan sa isang suliranin.
 Halimbawa:

Ø Sa gitna ng dagat ano ang iyong

makikita? (letrang G)

Ø Iisa na, kinuha ko pa ang isa may

dalawa pang natira (kabibe)
 6. BULONG

- Ang bulong ay mga pahayag na may sukat at

tugma na kalimitang ginagamit na pangkulam
o pangontra sa kulam, engkanto, at
masamang espiritu.
 Halimbawa:

Ø Tabi-tabi po nuno, makikiraan lang po.

Ø Pwera usog, pwera kulam.

Ø Huwag magagalit kaibigan

Aming pinuputol lamang
ang sa ami’y napag-utusan
 Kasingkahulugan

– ay tumutukoy sa mga salitang

magkaparehong kahulugan.
 Halimbawa:

matalino – madunong
wagas – dalisay
mayaman – mariwasa
masikip – makitid
 Kasalungat

–ay tumutukoy sa mga salitang may taliwas

na pagpapakahulugan ng mga salita.
 Halimbawa:

makapal – manipis
masaya – malungkot
mabilis – mabagal
mayaman – mahirap
 Ipaliwanag:

Bawat isa sa atin ay arkitekto ng ating

kapalaran.
 Ipaliwanag:

 Ang ginagawa sa pagkabata, kadalasan ay

nadadala sa pagtanda.
 Ipaliwanag:

Ang katotohanan kahit na ibaon,

mabubulgar rin pagdating ng panahon.
 Ipaliwanag:

Ang umaayaw ay hindi nananalo, ang

nananalo ay hindi umaayaw.
 Ipaliwanag:

Abot-tanaw
Abot-tanaw

Kahulugan: Naaabot ng tingin
Halimbawa: Abot-tanaw ko na ang aking
pangarap.
 Ipaliwanag:

Alilang-kanin
5. Alilang-kanin

Kahulugan: Utusang walang bayad, pakain

lang, pabahay at pakain ngunit walang
suweldo.
Halimbawa: Kawawa naman ang alilang-kanin
na si Perla.
 Ipaliwanag:

 Alog na ang baba

Alog na ang baba

Kahulugan: Matanda
Halimbawa: Alog na ang baba ngunit ayaw pa
rin tumigil sa pagta-trabaho ni Lolo Lito.
Balitang kutsero
 Balitang kutsero

Kahulugan: Maling balita, hindi totoong balita

Halimbawa: Hindi ako naniniwala sa mga
balitang kutsero ni Aries.
Balik-harap
 Balik-harap

Kahulugan: Mabuti ang pakikitungo sa harap

ngunit taksil sa likuran
Halimbawa: Nakakainis talaga ang mga taong
balik-harap.
 Bulang-gugo
 Bulang-gugo

Kahulugan: Galante, laging handang gumasta

Halimbawa: Masarap kasama ang taong
bulang-gugo.
Di mahapayang
gatang
Di mahapayang gatang

Kahulugan: Sobrang yabang
Halimbawa: Kung ako sa’yo ay hindi ko
kakaibiganin si Letty dahil siya ay di
mahapayang gatang.
Ibong mandaragit
 Ibong mandaragit

Kahulugan: Mananakop
Halimbawa: Ang dating ibong mandaragit na
Estados Unidos ang isa sa may pinakamalaking
naitulong sa mga nasalanta ng lindol sa Nepal.
Kusang palo
Kusang palo

Kahulugan: Sariling sipag
Halimbawa: Kung ako sa’yo ay magkukusang
palo ako at hindi aasa sa iba.
 Ipaliwanag:
Sumulat ng sariling salawikain at
ipaliwanag.
Nilalaman- 10 puntos
Paggamit ng mga salitang matatalinhaga- 5 puntos
Orihinalidad- 5 puntos
Paliwanag- 10 puntos