‫دحادی شدیدی خوارځ واکی درملنه د ‪ 6‬میاشتی څخه کم‬

‫د ابتدایی مراقبت اصول‬

‫د ‪ ۶‬میاشتو څخه په کم عمر ماشومانو کی د ‪ SAM‬پیښیدل معموال د مور په شیدو د تغذی د نامطلوبه کړ نو‬ ‫•‬
‫ښودونکی ده‪ .‬د مور په شیدو د تغذی د بیا ځ لی تامینول د درملنې عمده برخه تشکیلوي‪.‬‬
‫غ و ماشومانو کې د فزیولوژیک او پتالوژیک مهم توپیرونه موجود وي‪ ،‬له همدې امله د حادې‬ ‫په شیدو خ ړو ونکو او ټ‬ ‫•‬
‫شدیدې خوارځواکۍ په اهتماماتو کې باید ددې عمر لرونکو ماشومانو په اړه ځانګړي اقدامات په نظر کې ونیول شي‬
‫د ‪ ۶‬میاشتنې څخه مخکې فزیولوژیک پروسې چې د بدن د حرارت د درجې د تنظیم ‪ ،‬د ګردو او معدی معایی د دندو‬ ‫•‬
‫څخه عبارت دي او دا چې دا هم وخت ته نه ورسیدلی نو له همدې امله کیدای شی تغیرشووو کړنو ته یا کلینکې فعالیتونو‬
‫ته د دوی د اهتماماتو په برخه کې اړتیا موجوده وي‬
‫په حاده خوارځواکۍ اخته د ‪ ۶‬میاشتو څخه د کم عمر ټولو شیده خوړونکو ماشومانو ته مخکنۍ سپارښتنې په بستر کی‬ ‫•‬
‫دننه اهتماماتو کې هم توصیه کوي‪ .‬په غیر اختالطی حادې شدیدې خوارځواکۍ اخته د ‪ ۶‬میاشتو څخه کمر عمره‬
‫ماشومانو لپاره نوی سپارښتونه‪ ،‬د خارج بستر اهتمامات توصیه کیږي‪.‬‬
‫کله چې د مور په شیدو تغذیه ممکنه نه وي‪ ،‬یوه رضاعی مور باید ولټول شی یا نیا باید تشویق شي چې د بیا ځل لپاره‬ ‫•‬
‫شیده تولید کړي ( یا باید د شیدو د ځای نیونکو پواسطه په پیاله تغذیه شی او د جدې څارنې الندې ونیول شي)‪.‬‬
 ‫ابتدایی ارزونه او تشخیص‬
‫• د روغتیایی مرکز د ‪ OPD‬ناروغانو په څانګه کې‪ ،‬شیده خوړونکی ماشومان او مور یا پالونکی یې چې د روغتیایی‬
‫کارکونکی پواسطه رالیږل شوی وی یا یې خپله مراجعه کړي وي باید د هغوی هر اړخیزه ارزونه صورت ومومي تر‬
‫څو تصمیم ونیول شي چې ایا د هغوی درملنه په ‪ OPD-SAM‬کې شروع شي یا دا چې د تداوۍ لپاره ‪ IPD-SAM‬ته‬
‫ولیږل شي‪.‬‬
‫• د ‪ ۶‬میاشتو څخه د کم عمر لرونکی ماشومان باید د ‪ IMNCI‬د الرښودونو مطابق د ارزیابۍ الندې ونیول شي او مور یا‬
‫پالونکی یې باید د مور په شیدو د تغذی په برخه کې ‪ ،‬د روانی – ټولنیز حالت‪ ،‬د روغتیا او تغذی حالت په برخه کې د‬
‫ارزیابۍ الندې ونیول شي‪ .‬نوموړی ارزونه باید د تصمیم نیونې لپاره د ناروغۍ د شدت په برخه کې او د درملنې په پالن‬
‫مور‪:‬نظر کې ونیول شي‪ .‬الندې مرحلې باید تعقیب شي‪ ‌:‬شیده خوړونکی ماشوم‪:‬‬
‫کې په‬
‫‪ .۱‬د خطر نښې یا د شدیدې ناروغۍ نښې‬ ‫‪ .۱‬د تغذی د حالت ارزونه‬
‫‪ .۲‬د تغذی د حالت ارزونه‬ ‫‪ .۲‬د مور په شیدو د تغذیې ارزونه‬
‫‪ .۳‬کلینیکی ارزونه‬ ‫‪ .۳‬کلینیکی ارزونه‬
‫‪ .۴‬د مور په شیدو د تغذیې ارزونه‬ ‫د روانی روغتیا او عمومی روغتیا لپاره روانی‪ -‬اجتماعی ارزونه‬
 ‫دماشوم ارزونه‬
‫د خطر عمومی نښې د عین الرښود د تعقیبولو څخه چې د ‪ ۵۹ – ۶‬میاشتنیو ماشومانو په برخه کې موجود دی بررسی ړک ئ‪:‬‬
‫د څکلو یا د مور په شیدو د تغذی د وړتیا نشتوالی‬
‫هر څه کانګی کوی‬
‫بیحالی یا بیهوشی‬
‫اختالج (پخوا یا اوس)‬
‫د شدیدو ناروغیو د عمده اعراضو په اړه وپوښتئ‪:‬وګورئ‪،‬واورئ او احساس کړئ‪:‬‬
‫ټوخی یا تنفسی مشکالت د سینې د ښکتنی برخې د ښکته کیدلو سره یا په ارام ماشوم کې سترایدور (‪۱.۶‬چوکات)‬
‫نس ناستې او د دیهایدریشن عالیم (وروستیو کې ننوتی سترګې)‬
‫لوړه تبه یا د غاړې شخوالی‬
‫اوسنی یا په تیرو ‪ ۳‬میاشتو کې شری‪ ،‬د قرنیې مکدریت یا د سترګو نور عالیم‪،‬د ویټامین ‪ A‬فقدان یا د خولې د جوف عمیق او‬
‫متوسع قرحات‬
‫د غوږ درد د درد دخلفې برخې دردناکی پړسیدنې سره‬
‫د الس د ورغوی شدید خسافت‬
‫د توبرکلوز ناروغانو سره تماس‬
‫‪ ‬‬
 ‫دماشوم ارزونه‬
‫‪ ‬حالت تغذیوی را بررسی نمایید‪:‬‬
‫‪ ‬د اشتها په اړه وپوښتئ‪.‬‬
‫د دوه طرفه اذیما موجودیت بررسی کړئ‪.‬وزن پر طول د ‪ ۴۵‬سانتی مترو څخه د کم طول لرونکو شیده خوړونکو ‪‬‬
‫څخه استفاده ‪ z-score‬د تصنیف بندې لپاره د وزن پر عمر د ‪ ‌SAM‬ماشومانو لپاره موجود ندي‪ ،‬د هغې پر ځای د‬
‫‪. .‬وکړئ‬
‫‪ ‬د مور په شیدو د تغذی ارزونه د مور څخه د پوښتنو د مطرح کولو د الرې ( پرته له دې چې د هغې د خوښی وړ‬
‫طریقې په اړه قضاوت وکړي) او د مور د تیونو پواسطه د تغذی څخه یوه لیدنه وکړي‪.‬‬
‫‪ ‬پوښتنه وکړئ او واورئ‪:‬‬
‫‪ ‬د مور په شیدو د تغذی تاریخچه څنګه ده؟ شیده خوړونکی ماشوم د مور په شیدو څو ځله تغذیه کیږي؟ ایا پدې برخه‬
‫کې کومي ستونزی یا تشویشونه موجود دی؟‬
‫‪ ‬آیا شیده خوړونکو ماشوم د نورو خوړو څخه استفاده کوي؟ اوبه‪ ،‬مایعات یا شیده؟ دا یې څخه وخت پيل کړي دی؟ جامد‬
‫خواړه ؟ دا یې څخه وخت پیل کړيدي ؟‌‬
‫‪ ‬د مور په شیدو تغذیه مشاهده کړئ او هغه ماشومان چې پرته د مور په شیدو تغذیه کیږي د محاورې د الرې یې‬
‫وارزوئ‪.‬‬
‫‪...‬دماشوم ارزونه‬
‫ممشخص کړئ‪ ،‬تجزیه او تحلیل کړئ‪:‬‬
‫د فزیکی معایناتو د الرې جوړښت کې سوء شکل حاالت‬
‫عضلی سوشکل حاالت‬
‫د مشاهدې د الرې د مور په شیدو تغذیه‬
 ‫‪...‬دماشوم ارزونه‬
‫د مور په شیدو د تغذی د ارزیابې پایلې‬
‫‪ ‬د مور په شیدو د تغذی په برخه کې شدیدې ستونزې (یو د الندې‪ x‬حالتونو څخه)‪:‬‬
‫‪ ‬په جوړښت کې د سوء شکل حاالت‬
‫‪ ‬په عضلی قوت‪ ،‬وضعیت او حرکاتو کې ابنارملتی‪ ،‬چې د مور په شیدو تغذی کې اختالل رامنځته کوي‬
‫‪ ‬د شیدو خوړونکی ماشوم د نیولو پر مهال‪ ،‬د هغې السونه او پخې یوې خوا ته ځوړند پاتې کیږي‪.‬‬
‫‪ ‬د ارمولو یا حرکت ورکولو پر مهال د شیده خوړونکی ماشوم بدن شخ وي‬
‫‪ ‬د ژامنو د حد نه زیات د خالصول یا بندول‬
‫‪ ‬د تیونو په رودلو کې د عالقې ‪ /‬وړتیا نه لرل‬
‫‪ ‬د مور په شیدو د تغذی پر مهال ټوخی کول او اوښکی بهیدل( د ناخوندې بلعې عالیم)‬
‫‪ ‬د مور په شیدو د تغذی په برخه کې متوسطی ستونزې (یو د الندې حالتونو څخه)‪:‬‬
‫‪ ‬شیده خوړونکی ماشوم ښه تماس نلري‬
‫‪ ‬شیده خوړونکی ماشوم په موثره توګه رودل نه کوي‬
‫‪ ‬په ‪ ۲۴‬ساعتونو کې د ‪ ۸‬ځلو څخه په‪ x‬کمه اندازه د مور په شیدو تغذی ص‪x‬ورت مومی‬
‫‪ ‬شیده خوړونکی ماشوم د نورو خوړو یا مایعاتو څخه استفاده کوی‬
 ‫‪...‬دماشوم ارزونه‬
‫د مور په شیدو د تغذی په برخه کې خفیف‪/‬ممکنه ستونزې (یو د الندې حالتونو څخه)‪:‬‬
‫• د مور د تیونو د ناروغیو له امله د مور په شیدو د تغذی ستونزې‬
‫• غیر شدید تنفسی ستونزې‪ ،‬لکه د پوزې احتقان چې د مور په شیدو د تغذی مانع کیږي‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫د مور په شیدو د تغذی په برخه کې د ستونزو نشتوالی (یو د الندې حالتونو څخه)‪:‬‬
‫• د ناکافی تغذی د نښو نشتوالی‬
‫• د مور او ماشوم په برخه کې د نورو ستونزو نشتوالی‬
 ‫دمورارزونه‬
‫تغذیوی حالت بررسی ړک ئ‪:‬‬
‫• د دوه طرفه اذیما موجودیت بررسی کړئ‬
‫• اندازه گیری وکړئ‪.‬‬
‫د مور په شیدو د تغذیې ارزونه د مور سره سرته ورسوئ‪ ،‬پوښتنه وکړئ او واورئ‬
‫‪ ‬‬

‫د مور په شیدو د تغذی د ارزیابئ نتیج ٔه‬

‫د مور په شیدو د تغذی په برخه کې ستونزې موجودې وی‪ ،‬که د الندې حالتونو په اړه حمایی ته‪ x‬اړتیا وه ‪:‬‬

‫• بیا ځل تغذیه‬
‫• د تیونو د شیدو ویستل او په پياله تغذیه کول‬
‫• د تیونو ناروغۍ‪ ،‬لکه‪ ،‬د شیدو تراکم ؛ د تی د څوکو زخم او زخم ‪ ،‬د تیونو د قناتونو بندیدل او التهاب‪ ،‬د تیونو د څوکو هوار والی‪ ،‬ننوتل‪،‬‬
‫غټوالی یا اوږودوالی؛ د تیونو د څوکو دردناک‪ x‬کیدل‪ ،‬فنګسی ناروغئ‬
‫• دا ډول احساس چې په تیونو کې په کافی اندازه شیده نشته‬
‫•‬ ‫نور تشویشونه‪ ،‬لکه‪ :‬په نفس د اعتماد نشتوالی‪ ،‬د غذایی رژیم په برخه کې تشویشونه‪ ،‬د کور نه بهر کار کول‬
 ‫دمورارزونه‬
‫د مور په شیدو تغذی کې ستونزې نشته‪ ،‬که په الندې حالتونو کې مرستې ته ړا تیا وي‪ :‬شیردهی مجدد‬ ‫‪‬‬
‫بیا ځل تغذیه‬ ‫•‬
‫د شیده خوړونکی ماشوم تغذیوی اړتیاو ته ځواب ویل‬ ‫•‬
‫د کور نه بهر کار کول‬ ‫•‬
‫د شیده خوړونکی ماشوم تغذیه او پالنه بل چاته پريښودل‬ ‫•‬

‫‪  o‬ولټوئ چې ایا داسی کومه طبی ستونزه شته چې توجه او لیږلو ته اړتیا وي‪.‬‬
‫‪ o‬عمومی روغتیا یې بررسی کړئ او ځینې روانی ستونزې چې ضروری اقدام ته اړتیا لري د روانی روغتیا د الرښود‬
‫مطابق یې تشخیص کړئ ‪ ،‬د ټولنیزې مرستې او پاملرنې په ګډون‪.‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫تصمیم نیوته‬
‫‪ o‬شیده خوړونکی ماشوم‬
‫‪ o‬د روغتیایی مرکز په کچه د تغذی خدمتونو (‪ )FBNS‬او د ټولنې په کچه د تغذی خدمتونو(‪ )CBNS‬ته ولیږل شي که‪:‬‬

‫نورمال تغذیوی حالت لري یا د وزن پر طول ‪ z-score‬د ‪ ۲-‬سره مساوی دی یا د ‪ ۳-‬نه کم دي او‬ ‫‪‬‬
‫اذیما نشته‬ ‫‪‬‬
‫د مور په شیدو تغذی کې ستونزې نشته‬ ‫‪‬‬
‫د وزن د السه ورکولو یا د وزن اخیستلو په برخه کې د ناکامۍ نشتوالی‪ ،‬د وزن پر عمر د ‪ z-score‬د خطونو په برخه‬ ‫‪‬‬
‫کې د سقوط نشتوالی‬
‫شیده خوړونکی ماشوم هوښیار او ښه دی‬ ‫‪‬‬
‫د ټولنیزو کافی شرایطو مساعد کیدل‪ ،‬د مور په شیدو د تغذیې او د تی رودونکو ماشومانو او نورو کوچنیو ماشومانو د‬ ‫‪‬‬
‫تغذی په برخه کې مرسته موجوده ده‬
‫‪ ‬‬
 ‫تصمیم نیوته د درملنی لپاره‬
‫‪ ‬‬
‫پ ‪ OPD-SAM‬کې هغه وخت درملنه پیل ړک ئ چې‪:‬‬
‫• چې شیده خ ړو ونکی ماشوم وزن پر طول ‪ z-score‬یې د ‪ ۳-‬څخه کم وي او یو دالندې حالتونو څخه ولري‪‌:‬‬
‫‪ o‬د مور په شیدو د تغذی متوسط‪ ،‬خفیف یا ممکن ٔه ستونزې ‪ ،‬یا‬
‫‪ o‬په متوسط ډول د وزن د السه ورکول‪ ،‬یا په وروستیو کې د وزن اخیستلو کې ناکامي (ورځې‪ -‬اونۍ)‪ ،‬یا د وزن پر عمر‬
‫د ‪ z-score‬په خطونو کې متوسط سقوط‬
‫‪ ‬شیده خوړونکی ماشوم هوښیار دی‬
‫‪ ‬دټولنیزو او د مور په شیدو د تغذی په برخه کې په کافی اندازه شرایط مساعد دی او د شیدو رودونکو او نورو ماشومانو‬
‫د تغذی په برخه کې مرسته موجوده ده‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫تمرین او گروپی کار‬
 ‫‪...‬تصمیم نیوته د درملنی لپاره‬
‫‪ ‬شیدهـ خ ړو ونکی ماشوم ‪ IPD-SAM‬ته ولیږئ که‪:‬‬
‫• شیده خ ړو ونکی ماشوم دوه طرفه اذیما ولري ‪ ،‬یا‬
‫• وزن پر طول ‪ z-score‬یې د ‪ -۳‬څخه کم وی او یو د الندې حالتونو څخه ولري‪‌:‬‬
‫‪ o‬یو د خطر د عمومی عالیمو څخه یا اړوند شدیدې ناروغۍ ‪ ،‬یا‬
‫‪ o‬د مور په شیدو د تغذی شدیدې ستونزې ‪ ،‬یا‬
‫‪ o‬پدې وروستیو کې په شدید ډول د وزن د السه ورکول یا په اوږود مهالې ډول سره ( اونۍ – میاشتې) د وزن په اخیستلو کې ناکامي ‪ ،‬یا د‬
‫وزن پر عمر ‪ z-score‬خطونو کې کې آنی سقوط‬
‫• ټولنیز او د مور په شیدو د تغذی ناکافی شرایطو شتوالی‪ ،‬یا د شیدوخوړونکو او نورو کوچنیو ماشومانو د تغذې په برخه کې د مرستې‬
‫ناکافی موجودیت‬
‫مور‬
‫‪ o‬که ‪ MUAC‬یې د ‪ ۲۳۰‬ملی مترو څخه کم و‪ ،‬په ‪ OPD-MAM‬کی یې شامل کړئ‪.‬‬
‫‪ o‬د دوه طرفه اذیما د شتوالی یا که ‪ MUAC‬یې د ‪ ۱۸۵‬ملی مترو څخه کم وی یا یو د خطر عالمو څخه ولري ‪ ،‬روغتون ته یې ولیږل شي‪.‬‬
‫‪ o‬د ضرورت په صورت کې ‪ ،‬روانی روغتیا مشورې ورکولو برخې ته باید ولیږل شي‪.‬‬
‫‪ o‬د ټولنې په کچه د موجوده روغتیایی او تغذیوی حمایی ته ولیږل شی‪ ،‬او د ټولنې په کچه د موجوده نوښتونو سره یو ځای شي‪.‬‬
‫‪ ‬‬
Ω
ΎΣ̵ άϐΗ
˯ Ϯγ ϪΑ
ΏΎμϣ Ϫϫ
ԹϦΎϣ
γ
̌ ί ΍ήΘ
Ϥ̯ έ΍ϮΧήϴ
ηϝΎ
ϔρ΍̵ ΍ήΑ
̵ ϭ΍ΪΗ
ϭκ ϴ
Ψθ Η
ϥϼ̡ .˺
̌ ̌ ϝϭΪΟ

κ ϴ
Ψθ Η
ΩΎ
Σ̵ άϐΗ
˯ Ϯγ ̵ ϮϳάϐΗ
ΖϟΎ Σ
̶ ρϼ Θ
Χ΍SAM ̶ρϼΘ
Χ΍ήϴϏSAM
(MAM) ς γ ϮΘϣ ϞϣέΎϧ
Ύ
ϳˬϪϓ
ήρ ϭΩ
̵ Ύ
ϤϳΫ
΍  ϥί ϭ z-score  ϥί ϭ z-score  z-score 
ήψϧϥί ϭ z-score  ί ΍ήΘϤ ̯ ϝϮρ ϪΑ ήψϧ̵ ϭΎ
δϣΎ
ϳήΘ
θϴΑ
ϝϮρ ϪΑήψϧ ϪΑ
ήψϧϥί ϭ
:ΎΑϩ΍ήϤϫ - ˼ ί ΍ήΘ -˼
Ϥ̯ ϝϮρ ϪΑ ήΘ θϴΑ
ϝϮρ
:Ύ Αϩ΍ήϤϫ -˼ ϪΑ ϪΑ̵ ϭΎδϣΎϳ
Ε ϼ ̰ θϣ  Ζ ϳΩ
ϮΟϮϣ ϡΪϋ  ϡΪϋ -˻
Ϣϳϼ ϋί ΍̶ ̰ έϳΩϪԹϨ
̰ ϤϣΎϳ ϒϴ ϔ Χˬς γ ϮΘ ϣ έΩ Ε ϼ ̰ θϣ 
Ύϳήτ Χ̶ ϣ ϮϤϋ
ήϴηΎΑ̵ άϐΗ Ζ ϳΩ ϮΟϮϣ
ΪϳΪην ΍ήϣ ΍ ήϴ ηΎ Α̵ άϐΗ έΩΎϣ έΩ
Ε ϼ ̰ θϣ
Ύ
ϳˬϖϓ ΍ήΘ ϣ Ύ ϳˬέ Ω Ύ
ϣ
ϦΘ ϓ
ή̳ ϥί ϭ  ήϴ
ηΎΑ̵ άϐΗ
ΪϳΪηΕ ϼ ̰ θϣ  ϥΩ ΍Ω ΖγΩ ί΍  έΩΎ
ϣ
ˬέ Ω
Ύ ϣήϴ ηΎ Α
̵ άϐΗ Ύ ϳϥί ϭς γ ϮΘ ϣ ΏϮΧϭέ Ύ ϴ ηϮϫ 
ϦΘ
ϓή̳ ϥί ϭ 
Ύ
ϳ ϥί ϭέ Ω̶ ϣ Ύ̯ Ύ
ϧ
Ϧϳ΍έ Ω ̵ ήϴ ̳ ϭέ Ύ
ϴηϮϫ 
ϥί ϭΪϳΪηϦΘ Χ Ύ
ΎΑ )Ύ
ϳˬ ϫϪΘϔ
ϫ -Ύ ϫί ϭέ (ήΧ΍ ϭ΁ ΏϮΧ
ΎϳήΧ΍ϭ΍ Ϧϳ΍έ Ω
Ε ΪϤϟ΍ ϞϳϮρ ̶ ϣ Ύ̯Ύ
ϧ ς γ ϮΘ ϣ ρ ϮϘ γ
Ύ
ϳˬ̵ ήϴ
̳ ϥί ϭέ Ω )Ύ ϫϩΎϣ -Ύ ϫϪΘ ϔϫ( ν ήϋέ Ω
z-ρ Ϯτ Χ
έΩ ̶ ϧ΁ρ ϮϘ γ ϥί ϭ score
z-ρ Ϯτ Χν ήϋ Ϧγ ϪΑ ήψϧ
ήψϧϥί ϭ score έΎ ϴ ηϮϫ 
̵ϭ΍ ΪΗ ϥϼ̢ Ϩγ ϪΑ

ΕΎϣΪΧԹϪϣ ΍
Ω΍
ϪΑ̵ άϐΗ
ΕΎ ϣΪΧ ԹϪϣ
΍Ω ΍
΢τγ ϪΑ ̵ άϐΗ
IPD-SAM OPD-SAM ϭ̶ Τλ ΰ̯ ΍ ήϣ΢τ γ
ϭ̶ Τλ ΰ̯ ΍ ήϣ
Ϫόϣ Ύ
Ο
Ϫόϣ ΎΟ
̶ Τλ ΰ̯ ΍ήϣ΢τ γ ϪΑ
̵ άϐΗ
ΕΎϣΪΧ
FBNS
=ˬϪόϣΎ
Ο΢ τ γ ϪΑ
̵ άϐΗ
ΕΎϣΪΧ = CBNS
΢τ γ ϪΑ
΍έ έ ΍ϮΧήϴ
ηϞϔ ρ ˬήϴ ηΎ
ΑϪϳάϐΗί ΍ Ζ ϳΎ
ϤΣϭˬ̶ ϋΎϤΘ
Ο΍ ς ϳ΍ήηϥΩ ϮΑ
̶ ϓ
Ύ̯Ύ
ϧ Ε έ Ϯλ έ Ω
.Ϊϳί Ύγ ϊ Ο΍έ ΪηΎΑ
ϪΘ η΍Ω
ΩϮΟϭΕ Ύϣ ΪΧϦϴ
Ϩ̩ Ϫ̯ ̵ Ύ
ΟϻΎ
Α
 ‫په ‪ OPD-SAM‬کې د واقعې عمومی اهتمامات‬

‫‪ o‬درملنه‪:‬‬
‫‪ o‬د شیدو خ ړو ونکی ماشوم د ګ رم ساتلو سپارښتنه و ړک ئ‪ .‬د ماشوم سر او بدن د هایپوترمیا څخه د مخنیوی په خاطر وپوښوئ‪.‬‬
‫‪ o‬معموله درملنه‪ ،‬وقایوی کړنې او نورې ځانګړی درملنې د تشخیص پر اساس وړاندی کړئ‪‌:‬‬
‫‪ o‬په ورځ کې دوه ځلې‪ ۴۰‬ملی گرامه‪/‬کیلوگرام اموکسی سلین ‪ ،‬د ‪ ۵‬ورځو لپاره‬
‫‪ o‬د شیده خوړونکو ماشومانو دوایی رژیم چې وزن یې ‪ ۳‬کیلو یا ددې څخه زیات وي د هغه شیده خوړونکو ماشومانو سره یو شان‬
‫دی چې عمر یې ‪ ۶‬میاشتې یا ددې څخه زیات دی‪.‬‬
‫‪ o‬د ویټامین ‪ ،A‬فولیک اسید‪ ‌،‬د چنجیو ضد درملو د ورکولو یا د شری د واکسینو د تطبیق څخه ډډه وکړئ‪.‬‬
‫‪ o‬مور یا پالونکي ته د مناسبو تغذیوی کړنو په اړه مشوره ورکړئ او د هغې څخه حمایه وکړئ‪.‬‬
‫‪ o‬د مور په شیدو دوامدره تغذیه تشویق کړئ ‪ ،‬د مور په شیدو د تغذی د حمایی په اړه مشوره ورکړئ‪:‬‬
‫که مور موجود وی او د مور په شیدو تغذیه ناکافي وي‪ ،‬مور ته مشوره ورکړئ او د هغې څخه مالتړ وکړئ چې په مجدده توګه ‪o‬‬
‫که مور موجوده نه وي‪ ،‬د مور ویستل شوو شیدو د تر السه کولو الرې چارې ولټوئ او ‪).‬پالن ‪ (A‬په شیدو ورکولو پيل وکړي‬
‫که د مور په شیدو د تغذی حقیقې تمه موجوده نه وي‪ ،‬په هغې حالت کې د مور د شیدو د ځای ‪).‬پالن ‪( B‬په نظر کې یې ونیسئ‬
‫او په کور کې د هغې څخه په خوندې توګه تیارولو او )پالن ‪(C‬نیونکو پوډري شیدو پواسطه مناسبه تغذیه په نظر کې ونیسئ‬
‫استفاده کولو مالتړ وړاندې کړئ (‪۳‬ضمیمه)‬
 ‫په ‪ OPD-SAM‬کې د واقعې عمومی اهتمامات‬
‫په مالریایی سیمو کې‪ ،‬د مشبوع شوو پشه خانو الندې ویده کیدل تشویق کړئ‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫د شیده خوړونکی ماشوم وزه کول هره اونۍ نظارت کړئ او د وزن پر عمر ‪ z-score‬د ماشوم د ودې د نظارت په‬ ‫‪o‬‬
‫کارت ترسیم کړئ‪.‬‬
‫د مور یا پالونکی روغتیایی او تغذی حالت وڅارئ او د اړتیا پر مهال هغه روانی‪-‬ټولنیزو مرستو ته ولیږئ‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫مور یا پالونکی ته د روغتیا او تغذی په اړه مشوره ورکړئ‪ ،‬هغوی ته سپارښتنه وکړئ چې په روغتیایی مرکزونو او‬ ‫‪o‬‬
‫ټولنه کې موجوده د تغذی خدمتونو ته مراجعه وکړي او د هغوئ څخه غوښتنه وکړئ چې د شیدو خوړونکی ماشوم د‬
‫حالت د خرابیدو په حالت کې روغتیایی مرکز ته مراجعه وکړي‪.‬‬
‫مور یا پالونکی ته د ماشوم د حسی تنبه او عاطفی مالتړ په برخه کې مشوره ورکړئ‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫شیدی خوړونکی ماشوم او مور یا پالونکی په هغه حالت کې ‪ IPD-SAM‬ته ولیږئ چې د ماشوم د خطر عمومی عالیم یا‬ ‫‪o‬‬
‫د شدیدو ناروغیو اعراض پکی ښکاره شي‪ ،‬یا په هغه حالت کې چې مور یا پالونکی د مور په شیدو د تغذی‪ ،‬یا ځای‬
‫نیونکی تغذی‪ ،‬په اړه مشوره او حمایه حاصله کړي‪ ،‬مګر ماشوم وزن نه اخلی یا وزن تر السه ورکوي‪.‬‬
 ‫په ‪ OPD-SAM‬کې د واقعې عمومی اهتمامات‬
‫‪ ‬نظارت‪:‬‬
‫‪ o‬په غیر اختالطی حاده شدیده خوارځواکۍ اخته ماشومانو د ودې څخه نظارت د غټو ماشومانو د نظارت سره ورته دي‪.‬د مور په شیدو د تغذی د نظارت ( یا‬
‫د ځای نیونکو تغذیه) په خاطر‪ ،‬وزن اخیستلو او د تداوۍ په مقابل کې ځواب ویل باید د لومړنیو روغتیایی خدمتونو په مرکزونو کې د اونیز مالقاتونو د‬
‫الرې سرته ورسیږي‪:‬‬
‫‪ o‬د خطر عالیم او د تداوې په مقابل کې ځواب نه ویل مشخص کړئ‪:‬‬
‫‪ o‬د اختالط د ښکاره کیدو په حالت کې یا د شیدو خوړونکی ماشوم د حالت د خرابوالی په حالت کې ( د خطر عالمه‪ ،‬د وزن د السه ورکول‪ ،‬والړ او یا د وزن‬
‫ګډوډیدل ‪ ،‬د تغذی بدلیدل) هغه باید ‪ IPD-SAM‬ته ولیږل شي‪.‬‬
‫‪ o‬وزن او د وزن اخستل نظارت کړئ‪:‬‬
‫‪ o‬د شیدی خوړونکی ماشوم وزن د ماشومانو د نظارت د وزن پر عمر چارټ ترسیم کړئ او د ودې منحنی بررسی کړئ‪ .‬بعضی اندازه کول د هواری یا د‬
‫غیر متوقع منحنی چی د دوه یا ددې څخه د زیاتو ښکته خطونو ښودونکی وی چې د ودې په ناکامۍ داللت کوي او د غیر موثری شیدو ورکولو ښودونکی‬
‫ده‪.‬‬
‫‪ o‬میندې د خدمتونو په وړاندی کولو کې دخیلې کړئ‪:‬‬
‫‪ o‬میندو یا پالونکو ته د مور په شیدو د مناسبې تغذی او ودې په برخه کې مشوره ورکړئ‪.‬‬
‫‪ o‬میندو یا پالونکو ته د شید و خوړونکو ماشومانو د حسی تنبه او عاطفی حمایی په برخه کې الرښوونه وکړئ‪.‬‬
‫‪ o‬د تغذی او پالنې د بهتر شوو کړنو په اړه روغتیایی تغذی تعلیمات وړاندې کړئ‪.‬‬
‫‪ o‬میندو یا پالونکو ته روانی – ټولنیزه حمایه ورکړئ‪.‬‬
‫‪ o‬میندو یا پالونکو ته د هغوی د روغتیایی او تغذی وضعیت پر بنسټ روغتیایی او تغذی مالتړ وړاندې کړئ‪.‬‬
 ‫په ‪ OPD-SAM‬کې د واقعې عمومی اهتمامات‬
‫د تداوۍ د پای ته رسیدو لپاره تیار وسئ‌‪:‬‬
‫‪ ‬د ‪ ۶‬میاشتو څخه د کم عمره شیدی خوړونکو ماشومانو ځانګړې پاملرنه هغه وخت پای ته رسیږي چې شیدی‬
‫خوړونکی ماشومان‪:‬‬
‫‪ ‬په اغیزمنه توګه د مور په شیدو تغذی شي یا د مور د شیدو په ښو ځای نیونکو تغذی شي‬
‫‪ ‬کافی وزن واخلي او د ودې د نظارت په کارت کې وزن پر عمر د رشد منحنی تعقیب کړئ ( په دوامداره توګه د وزن‬
‫اندازه کول په عین فیصدی باندې او بیا د هغې تعقیبول)‬
‫‪ ‬د وزن پر طول ‪ z-score‬لږ تر لږه د ‪ ۲-‬سره مساوی یا زیات وي‬
‫‪ ‬د واکسین مهال ویش یې د خپل عمر مطابق بشپړ کړی وی‬
‫د هغې مور یا پالونکی لرونکی نه وی چې هغوی روغتیا ستونزي ولري او هغه رواني ناروغۍ ونه لری چې تشدیدې ‪‬‬
‫تداوي ته اړتیا لري‬
‫د شیدو خ ړو ونکو ماشومانو لپاره د مور د شیدو د امید د لرلو په حالت کې مرسته کول‬
‫‪ o‬شیدی خ ړو ونکی ماشـومان د مور په شیدو د تغذې په برخه کې حمایه ړک ئ‪:‬‬
‫‪ o‬د تغذی کړنالره باید میندو یا نورو پالونکو لپاره د مور په شیدو د تغذی د بیا پيل کول یا د مور په شیدو خالصه تغذیه په لومړیتوب کې‬
‫ولري ‪ .‬که شیده خوړونکی‪ x‬ماشوم د مور په شیدو نه تغذیه کیږي‪ ،‬د مور یا نورو ښځینه پالونکو څخه مالتړ وکړئ چې بیا ځلې شیده‬
‫ورکول پیل کړي‪.‬‬
‫‪ o‬د مور په شیدو خالصه تغذې په موده کې چې په کافی اندازه شیدې ماشوم ته برابرې نشی کړای چې مناسب وزن واخلي‪ ،‬د بیا ځلې‬
‫شیدو د تولید څخه حمایت وکړئ او هغه د رودلو د ضمیموی تخنیک پواسطه په پوډری شیدو تنبه کړئ‪۲.۶( .‬چوکات)‪ .‬که د رودلو‬
‫ضمیموی تخنیک اغیزمن نه و یا روزل شوی پرسونل موجود نه وي‪ ،‬مور حمایه کړئ چې شیده په الس وباسی او په پياله یې شیده‬
‫خوړونکی ماشوم ته ورکړي‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ o‬هغه شیدی خوړونکی ماشومان چې اذیما نلري په ویستل شوو شیدو‪ ،‬د شیدو خوړونکو د معمولی فورمال د ‪ F100‬په رقیقو شیدو یې‬
‫تغذیه کړئ‪ .‬رقیق شوی ‪ F100‬د ‪ ۷۵‬کیلوکالوری‪ ۱۰۰/‬ملی لیتر انرژی په اندازه ورکړئ‪ ،‬اما نسبت ‪ F75‬ته لږ غلظت یا اوزمولرټی‬
‫لري او د کاربوهایدریت او شحم و دبهتر تناسب لرونکی دی‪ ،‬له همدې امله د خامو اعضاو پواسطه ښه تحمل کیږي‪.‬‬
‫‪ o‬هغه شیدی خوړونکی ماشومان چې اذیما ولري په ویستل شوو شیدو‪ ،‬په ‪ F75‬شیدو یې تر هغه وخته تغذیه کړئ چې اذیما یې له منځه‬
‫الړه شي‪ .‬غیر رقیق شوی ‪ F100‬شیده باید هیڅ وخت د ‪ ۶‬میاشتو څخه د کم عمر لرونکی شیدی خوړونکی ماشوم ته په ‪ SAM‬کې‬
‫ورنکړل شي‪ ،‬ځکه د ګردو د اضافه بار المل ګرځی او د‌ هایپرنایتریمیک دیهایدریشن خطر رامنځته کوالی شي‪.‬‬
‫‪o‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫‌‪:‬دالندې موضوع ګ انو څخه حمایت و ړک ئ‬

‫• د مور په شیدو تغذیه د شیدو خ ړو ونکی ماشوم په غوښتنه لږ تر لږه هر ‪ ۳‬ساعته وروسته د حداقل ‪ ۲۰‬دقیقو لپاره‬
‫ور ړک ل شی( که ماشوم وژ ړا ي یا د ډ یرو شیدو رودلو غوښتنه ولري ورته ډ یرې شیدې ور ړک ئ)‪ .‬شیدی خ ړو ونکی ماشوم‬
‫باید د امکان تر حده د مور په شیدو په ډ یرو دفعاتو تغذیه شي‪.‬‬
‫• د مور په شیدو د نارمل تغذی څخه وروسته د نیم یا یو ساعت په منځ فاصلو کې ‪ ،‬د ضمیموی اضافی شیده ور ړک ئ‬
‫چې اندازه یې ې ‪ ۱۳۰‬ملی لیتره‪/‬کیلوگرام‪/‬په ورځ کې‪ -‬د رودولو د ضمیموی تخنیک په طریقه په انفی معدوی تیوب‬
‫یا په پیاله ورکړئ او هغه په ورځ کې په اتو ځلو وویشئ چې‪ ۱۰۰‬کیلوکالوری‪/‬کیلوگرام‪/‬په ورځ کي ورکړي‪ .‬دوه‬
‫ساعته تغذیه هغه وخت تعقیبوالی شی چې شیدی خوړونکی ماشوم د شیدو په اخیستلو کې ستونزې ولري‪.‬‬
 ‫‪:‬د شیدو د خوراکونو د اندازې تنظیم‬

‫د شیدی خ ړو ونکو پرمختګ د ورځ نی وزن کولو دالرې وڅارئ‪.‬‬ ‫•‬

‫که ماشوم وزن بایللو یا په ‪ ۳‬مسلسلو ورځو کې یې وزن والړ و‪ ،‬اما ولږه یې لرله او ټول شیده یې خوړل‪ ،‬په تدریجې‬ ‫•‬
‫زیاتوالی سره په هر ځو تغذی کې ورته ‪ ۵‬ملی لیتره شیدی زیاتی کړئ‪.‬‬
‫شیدی خوړونکی ماشوم په درجه لرونکی ترازو چې د ‪ ۲۰ – ۱۰‬ګرامه وزن ښودونکی وي هره ورځ وزن کړئ‪.‬‬ ‫•‬
‫په عمومې توګه د ضمیموی شیدو اندازه په بستر کیدو کې مه زیاتوئ ‪،‬ځکه تمه کیږی چې د مور په شیدو تغذیه ښه شي‪.‬‬ ‫•‬
‫که شیدی خوړونکی ماشوم په وزن اخیستلو پیل وکړ‪ ،‬ضمیموی شیده په تدریجی ډول یو پر دریمه برخه یا اضافی‬ ‫•‬
‫برخه یې کم کړئ تر څو شیدی خوړونکی ماشوم د مور د شیدو اخیستلو لپاره تنبه شي‪.‬‬
‫که د وزن اخیستل کافی وي او د ‪ ۳ – ۲‬ورځو لپاره همداسی وساتل شو ( د ضمیموی شیدو د تدریجی کموالی نه‬ ‫•‬
‫وروسته)‪ ،‬په هغې حال کې شیده قطع کړئ‪.‬‬
‫که وزن اخیستل نه ساتی‪ ،‬د ضمیموی شیدو اندازه تر ‪ ٪۷۵‬اضافی اندازې ته د ‪ ۳ – ۲‬ورځو لپاره زیاته کړئ‪ ،‬وروسته‬ ‫•‬
‫هرکله چې شیدی خوړونکی ماشوم وزن واخیستلو‪ ،‬هغه په تدریجی ډول کم کړئ‪.‬‬
‫•‬ ‫‪ ‬‬
 ‫د شیدو خ ړو ونکو ماشومانو لپاره د مور د شیدو د امید دنه لرلو په حالت کې مرسته کول‬

‫په حاده شدیده خوارځ واکۍ اخته ماشومان چې اذیما ونه لري باید د شیدو خ ړو ونکو ماشومانو په معمولو شیدو یا رقیق‬
‫‪ -F100‬جوړ او تغذیه شي‪ .‬هغه ماشومان چې په اذیما اخته وی باید تر هغه وخته پورې د ماشومانو په معمولو مصنوعی‬
‫شیدو یا ‪ F75‬تغذیه شي چې اذیما یې له منځ ه ړال ه شي او بیا یې په رقیق شوو ‪ -F100‬شیدو تغذیه ړک ئ‪.‬‬

‫د ثبات په مرحله کې تغذیه‪:‬‬

‫‪ o‬شیدو خوړونک‪x‬و ماشومان‪x‬و ت‪x‬ه معمول‪x‬ي مص‪x‬نوعی شیدې ی‪x‬ا رقیق‪x‬ې شوی ‪ -F100‬جوړ‪x‬ې کړ‪x‬ئ ی‪x‬ا ‪ F75‬شیده خوړونک‪x‬ی‬
‫ماشوم ته د‪ ۱۳۰‬ملی لیتر‪/‬کیلوگرام‪/‬په ورځ کې‪. ،‬‬
‫‪ o‬ماشوم پ‪x‬ه پیال‪x‬ه ی‪x‬ا قاب باندې تغذی‪x‬ه کړ‪x‬ئ‪ ،‬او ی‪x‬ا ک‪x‬ه ماشوم پ‪x‬ه کاف‪x‬ی اندازه شیده د خول‪x‬ې د الرې اخس‪x‬تالی نشوای د انف‪x‬ی‬
‫معدوی تیوب د الرې یې تغذیه کړئ (د څاڅکو په څیر‬
‫‪ o‬کل‪x‬ه چ‪x‬ې اشته‪x‬ا ی‪x‬ې بیرت‪x‬ه راوګرځیدل‪x‬ه او اذیم‪x‬ا ی‪x‬ې د ل‪x‬ه منځ‪x‬ه تلل‪x‬و پ‪x‬ه حال‪x‬ت پی‪x‬ل وکړ‪x‬ي ‪ ،‬د شیدی خوړونک‪x‬ی ماشوم تغذی‪x‬ې‬
‫ته بدلون ورکړئ تر څو د پام وړ ودې ته د رسیدوپه خاطر احیایی مجدد لپاره تیاری ونیول شي‪.‬‬
‫د شیدو خ ړو ونکـو ماشومانو لپاره د مور د شیدو د امید دنه لرلو په حالت کې مرسته کول‬
‫په انتقالی مرحله کې تغذیه‪:‬‬
‫‪ ‬شیده خوړونکی ماشوم ته د تی څخه ویستل شوی شیده ورکړئ ‪ ،‬او یا ورته رقیقې شوی ‪ -F100‬پوډري شیدې ‪ ۱۷۰ -۱۵۰‬ملی‬
‫لیتر‪/‬کیلوگرام‪/‬په ورځ کې ورکړئ ‪ ،‬یا د پورتې اندازې یو پر دریمه اندزه زیاتوالی چې ‪ ۱۳۰ -۱۱۰‬کیلوکالوری‪/‬کیلوگرام‪/‬ورځ کې‬
‫برابریږي د ثبات په مرحله کې ورکړئ‪.‬‬
‫‪ ‬د ‪ ۶‬میاشتو څخه د کم عمر شیده خوړونکی ماشومانو لپاره چې د مور په شیدو د تغذیه کیدلو هیلې یې نه وي‪ ،‬په انتقالي مرحله کې په ‪۹‬‬
‫ض‪x‬میمه کې د شیدی خوړونکو ماشومانو لپاره د رقیقو شوو پوډري شیدو د اندازې په اړه د موجوده معلوماتی‪ x‬جدولونو څخه کار واخلئ‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫د انتقالی مرحلې څخه د احیایی مجدد مرحلې ته د پرمختګ معیارونه‪‌:‬‬
‫‪ ‬ښه اشتها ( شیده خوړونکی ماشوم لږ تر لږه ‪ ٪ ۹۰‬په انتقالی مرحله کې د توصیه شویو شیده خوړونکو ماشومانو پوډری شیده یا رقیق‬
‫شوی ‪ -F100‬اخلي)‬
‫‪ ‬د دوه طرفه اذیما د لمنځه تګ بشپړیدل‬
‫‪ ‬په انتقالی مرحله کې د لږ تر لږه نورو ‪ ۲‬ورځو پاتی کیدل‬
‫‪ ‬د نورو طبی ستونزو نشتوالی‬
‫‪ ‬‬
‫د شیدو خ ړو ونکـو ماشومانو لپاره د مور د شیدو د امید دنه لرلو په حالت کې مرسته کول‬
‫‪ ‬د احیایی مجدد په مرحله کې تغذیه کول‪:‬‬
‫• شیدی خوړونکی ماشوم ته د تیونو څخه ویستل شوی شیدې‪ ،‬یا د شیدو خوړونکو ماشومانو پوډرې شیدې یا رقیقې شوی ‪ -F100‬چې ‪ ۲۰۰‬ملی‬
‫لیتره‪/‬کیلوگرام‪/‬په ورځ کې اندازه برابره کړي‪ ،‬یا د ثبات د مرحلې دوه چنده اندازه شی او ‪ ۱۵۰‬کیلوکالوري‪/‬کیلوګرام‪/‬په ورځ کې برابرې کړي ورکړئ‪.‬‬
‫• د ‪ ۶‬میاشتو څخه د کم عمر لرونکو ماشومانو لپاره چې د مور په شیدو د تغذی امید یې د احیایی مجدد په مرحله کې موجود نه وي‪ ،‬د شیده خوړونکو‬
‫ماشومانو د پوډری شیدو یا رقیق شوو ‪ -F100‬شیدو په اړه په ‪ ۹‬ضمیمه کې د موجوده جدولونو کې د معلومات څخه کار واخلئ‪.‬‬
‫•‬ ‫‪ ‬‬
‫• د ورځنی پرمختګ څخه څارنه‪:‬‬
‫• په شیدو خوړونکو ماشومانو کې داختالطی حادې شدیدې خوارځواکۍ د پرمختګ څارنه د غټو ماشومانو په څیر ده‪:‬‬
‫• د خطر د نښو موجودیت او د تداوې په مقابل کې د ځواب نه ویل وڅارئ‪:‬‬
‫• د بنسټیزو نښو دوامداره څارنه د ورځنې پاملرنې د کړنو څخه عبارت ده‪ .‬د اختالطاتو د رامنځته تګ په حالت کې یا د وضعیت د خرابوالی په حالت کې‬
‫(د وزن نه اخیستل‪ ،‬په تغذیه کې بدلون‪ ،‬د خطر نښې) باید ماشوم د ډیرې پاملرنې په خاطر روغتون ته ولیږل شي‪.‬‬
‫• وزن او د وزن اخستل وڅارئ‪.‬‬
‫• مور یا پالونکی د شیدی خوړونکی ماشوم په پالنه کې دخیل کړئ‪:‬‬
‫• مور یا پالونکی ته د مور په شیدو د مناسبې تغذی او ودې په برخه کې مشوره ورکړئ‪.‬‬
‫• مور یا پالونکی ته د شیدی خوړونکی ماشوم د حسی او عاطفی تنبه حمایی په برخه کې الرښوونه وکړئ‪.‬‬
‫• ‪ ‬‬
 Ύ
ϳ IPD-SAM έΩ
ϪϫΎ
ϣ̌ ί ΍ήΘ
Ϥ̯ έ΍ϮΧήϴ
ηϝΎ
ϔρ΍̵ ϭ΍ΪΗ
ϢΘΧϭί Ύ΁ϏΕ΍έΎ
ϴ
.˻̌ όϣ
̌ ϝϭΪΟ
OPD-SAM
*̵ϭ΍
ΪΗϢ
ΘΧ ̵ϭ΍ΪΗ
ί Ύ΁
Ϗ
΢τγ ϪΑ ̵ άϐΗ
ΕΎϣΪΧ Թ
Ϫϣ΍
Ω΍
ϪόϣΎ
Οϭ̶ Τλ ΰ̯ ΍ ήϣ
OPD-SAM IPD-SAM°
CBNS)ϭ FBNS(

Ϟϣ
SAM
έΎϧ̵ άϐΘ
ϴρϼΘ
Χ΍ήϴ
Ϗ̶ ρϼΘ
Χ΍SAM
ϪΑ ήψϧϥί ϭ z-score  ϪΑήψϧϥί ϭ z-score  ΎϳˬϪϓήρϭΩ̵ Ύ ϤϳΫ΍ 
ϪΑ̵ ϭΎ δϣΎϳήΘ
θϴΑϝϮρ ϩ΍ήϤϫ-˼ ί ΍ήΘ Ϥ̯ ϝϮρ ϪΑ ήψϧϥί ϭ z-score 
(̶ ̡ έΩ̶ ̡ Ε Ύ ϗϼ ϣϭΩ̶ ρέΩ -˼ :Ύ
Α ϩ΍ήϤϫ-˼ ί ΍ήΘ Ϥ̯ ϝϮρ
̶ ̡ ί ϭ έ˻ Ύ
Α̵άϐΗέΩԹ ϪϨ̰ ϤϣΎ
ϳ ϒϴ ϔΧˬς γ ϮΘϣΕ ϼ ̰ θϣ  :Ύ
Α
)IPD-SAMέΩ̶ ̡ έΩ
Ύ
ϳˬέΩΎ ϣήϴ η ̶ ϣϮϤϋϢ ϳϼ ϋί ΍ ̶ ̰ ϳ 
̵ ΎϤϳΫ΍Ζ ϳΩϮΟϮϣϡΪϋ 
ς γ ϮΘϣϥΩ΍ΩΖ γ Ωί ΍  ΪϳΪην ΍ήϣ΍ Ύϳήτ Χ
ϪΘϔϫ˻ ̵ ΍ήΑϪϓήρϭΩ
ϥί ϭέΩ̶ ϣΎ̯Ύϧ Ύ ϳϥί ϭ Ύϳˬϖϓ ΍ήΘ ϣ
ΎΑζ ΨΑΖ ϋΎ ϨϗϪ
Թϳά ϐΗ 
ήΧ΍ϭ΁ Ϧϳ΍έΩ̵ ήϴ ̳
**έΩΎϣήϴ η Ύ Α̵ άϐΗΪϳΪηΕ ϼ ̰ θϣ 
έΩς γϮΘ ϣρϮϘγΎϳˬ )Ύ ϫϪΘϔ
ϫ -Ύ ϫί ϭέ( ΎϳˬέΩΎ ϣήϴ η
ζ ΨΑ Ζ ϋΎϨϗϦΘϓ
ή̳ ϥί ϭ 
z-scoreϥί ϭ̶ ϨΤϨϣ ( z-scoreρϮτ Χν ήϋ Ϧϳ΍έΩϥί ϭΪϳΪηϦΘ ΧΎ Α 
)ΪϳΎ
Ϥϧ̶ ϣΐ ϴ ϘόΗ ΍ έϦγ ϪΑ ήψϧϥί ϭ ϦγϪΑήψϧϥί ϭ ϞϳϮρ̶ ϣΎ̯Ύ ϧΎ
ϳήΧ΍ ϭ΍
ρϮϘ γΎϳˬ̵ έΎ
ήϴ
ϴ̳ηϮϫϥί ϭέΩ
 )ΎϫϩΎ ϣ -Ύ ϫϪΘ ϔ
ϫ (Ε ΪϤϟ΍
ΏϮΧϭέΎ ϴ
ηϮϫ 
ρϮτ Χν ήϋέΩ̶ ϧ΁
ϪΑ ήψϧϥί ϭ z-score
Ϧγ
‫مننه‬