‫دسوتغذی په اړوند دټولنې‬

‫پوهاوی اوالسرسی‬
 ‫عمده مطالب‬
‫پوښښ او السرسی‬ ‫‪‬‬

‫دټولنی خوزښت‬ ‫‪‬‬

‫له ‪ ۵‬کلنۍ څخه ښکته ماشومانو او د امیندوارو او شیدې ورکوونکو ښځو سکریننګ یا سکریننګ‬ ‫‪‬‬

‫د ارزونې یا سکریننګ طبقه بندۍ او مراجعه کولو سیستم‬ ‫‪‬‬

‫د همغږۍ منظمې غونډې‬ ‫‪‬‬

‫د درملنې پرمهال یا له درملنې څخه وروسته د پیښو تعقیبول‬ ‫‪‬‬

‫دټولنی دپوهاوی او الس رسی موخې‬

‫د پوښښ او السرسي لوړول‬ ‫‪.1‬‬

‫په موقع سره خدماتو ته دمریض رسول‬ ‫‪.2‬‬

‫دکامیابی درملنی دکچی لوړول‬ ‫‪.3‬‬

 ‫پوښښ او السرسی‬
‫پوښښ د ماشومانو یا امیندوارو او شیدې ورکوونکو ښځو هغې برخې ته راجع کیږي چې د حاد خوار‪-‬‬
‫ځواکۍ درملنې ته اړتیا لري‪.‬‬
‫لوړ پوښښ څرنګه د الندنیو مواردو پواسطه ترالسه کیږي‪:‬‬
‫د ټولنې پوهه چې خوار ځواکي څه ته وایی او دا چې د درملنې پلټل څومره ارزښت لري‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫د ټولنې پوهاوی پدې اړه چې یوه ګټوره درملنه یی کور ته نږدې د السرسي وړ ده‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫د خنډونو په اړه پوهاوی او د هر هغه خنډ لری کول چې درملنې ته د السرسي مخنیوی کوي‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫په ټولنه او روغتیایي مرکزو کې د خوار ځواکۍ لپاره اغیزناکه او منظمه درملنه‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫د غیابتونو (‪ )defaulters‬په اغیزناکه توګه تعقیبول او درملنې ته د هغوی بیرته را ګرځول‪.‬‬ ‫‪‬‬
 ‫د پوښښ معیارونه‬

‫په افغانستان کې د ‪ SAM /MAM‬د هر اړخیزې درملنې خدمتونو لپاره د پوښښ‬

‫معیارونه‪:‬‬
‫د پوښښ معیار‬

‫ښه‬ ‫مناسب‬ ‫ضعیف‬

‫له ‪ ٪ ۶۰‬څخه ډیر‬ ‫له ‪ ۳۰‬تر ‪٪ ۶۰‬‬ ‫له ‪ ٪۳۰‬څخه ښکته‬

 ‫د پوښښ نړیوال معیارونه‬
‫په نړیواله کچه د پوښښ معیارونه چې د ‪ SPHERE‬معیارونو پواسطه تشریح شویدي‬

‫د پوښښ تر ټولو لږ معیار‬ ‫د تغذیې د پروګرام ډول‬

‫له ‪ ٪ ۷۰‬څخه ډیر‬ ‫په ښار کې‬

‫له ‪ ٪ ۵۰‬څخه ډیر‬ ‫په کلیواله کچه‬

‫له ‪ ٪ ۹۰‬څخه ډیر‬ ‫په کمپ کې‬

 ‫دټولنی خوزښت یا بیدارول‬

‫د ټولنې د بیدارولو موخه دا ده تر څو د خوار ځواکۍ په اړه عامه پوهاوی د عامې روغتیا د ستونزې‬ ‫‪‬‬
‫په توګه لوړه شي‪.‬‬
‫د حساس کولو ستراتیژۍ باید د خوار ځواکۍ په اړه ساده او واضح پیغامونه وړاندې کړي‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫د رسمي چینلونو پواسطه‪ :‬د سیمه ییز سیاست اړوند‪ ،‬دودیز یا دیني مشران‬ ‫•‬

‫د غیر رسمي چینلونو پواسطه‪ :‬د ټولنې غونډیدل (لکه‪ :‬د واده مراسم)‬ ‫•‬

‫د حساس کولو پیغامونه باید د ‪ MUAC‬او ‪ Odema‬پواسطه د سکریننګ په اړه د معلوماتو‪ ،‬او په‬ ‫‪‬‬
‫همدې توګه د الندنیو پیغامونو درلودونکي وي‪:‬‬
‫درملنه به څومره وخت ونیسي‬ ‫•‬

‫په درملنه کې د پاتې کیدلو ارزښت‬ ‫•‬

 ‫دټولنی خوزښت اوبیدارول‬

‫دټولنی بیداری باید په پای کې الندي موخی ترالسه کړي‪:‬‬

‫د خوار ځواکۍ او په ټولنه کې د هغه د اغیزو په اړه پوهه‬ ‫‪‬‬

‫په سیمه ییزه توګه د وړیا درملنې د شتون په اړه پوهاوی‬ ‫‪‬‬

‫د مناسبې او پر وخت روغتیا پلټلو په اړه وپوهاوی لوړول (روغتیایی مرکز ته مراجعه)‬ ‫‪‬‬

‫د درملنې له الرښودنه پیروي تر څو چې معیاری درملنه صورت ونیسی‬ ‫‪‬‬

 ‫سکریننګ‬

‫‪ ‬سکریننګ د پیښو موندلو په نوم هم یادیږي او په ټولنه کې د ‪ MUAC‬دکارولو (له ‪ ۶‬تر ‪ ۵۹‬میاشتنیو پورې) او‬
‫او پړسوب (‪ )odema‬چک کولو په واسطه اجراکیژی‪.‬‬

‫‪ ‬د ‪ ۶‬میاشتو څخه ښکته ماشومانو سکریننګ‪ :‬پړسوب‪ ،‬د لید وړ شدید عضلی ضایعات‪ ،‬یا هغه ماشوم چې د‬
‫مور شیدې په سمه توګه نشی خوړلی‬

‫‪ ‬امیندوارې ښځې او (شیدې ورکوونکي ښځې چې ماشوم یی له ‪ ۶‬میاشتوکم وي) باید ‪ MUAC‬پواسطه و آزمول‬
‫شي‪ ،‬او که چیرې حاده خوار ځواکي تشخیص شي نو باید روغتیایی مرکز ته راجع کړل شي‪.‬‬

‫‪ ‬په هغه ماشوم کې چې د خطر عالمې ولیدل شي‪ ،‬باید ژر تر ژره روغتیایی مرکزته راجع کړل شي‪.‬‬
 ‫سکریننګ‬

‫په ټولنه کې د ټولنې روغتیایی کارکوونکو لپاره د سکریننګ فعالیتونه‪:‬‬

‫امیندوارې او شیدې‬ ‫‪ ۶‬تر ‪ ۵۹‬میاشتني‬ ‫له ‪ ۶‬میاشتو ښکته‬

‫ورکوونکي ښځې‬ ‫ماشومان‬ ‫ماشومان‬
‫‪MUAC ‬‬ ‫‪MUAC ‬‬ ‫‪ ‬د لید وړ شدید ضایعات‬
‫‪ ‬ورم‬ ‫‪ ‬ورم (‪)Oedema‬‬
‫‪ ‬د ‪ C-IMCI‬د خطر نښې‬ ‫‪ ‬په سمه توګه د مور‬
‫شیدې نه خوري‬
‫‪ ‬د ‪ C-IMCI‬د خطر نښې‬
 ‫د ‪ MUAC‬اندازه کول‬

‫ډاډمن شئ چې د ‪ MUAC‬پټۍ د لوستلو له کړکی څخه سم کارول کیږي‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫حاده شدیده خوارځواکی څرګندوي‬ ‫د ‪ MUAC‬سره برخه چی له ‪ ۱۱.۵‬سانتي څخه لږده‬ ‫•‬

‫حاده متوسطه خوارځواکیڅرګندوي‬ ‫د ‪ MUAC‬زیړه برخه چی له ‪ ۱۱.۵‬څخه تر څه کم ‪ ۱۲.۵‬سانتی پوری ده‬ ‫•‬

‫عادی (نورمال) حالت ښیی‬ ‫د ‪ MUAC‬شنه یا زرغونه برخه چی له ‪۱۲.۵‬سانتي څخه ډیر یا مساوي ده‬ ‫•‬

‫‪ ‬د ماشوم جامې وباسئ تر څو کیڼ (چپ) بازو یی واضح شکاره شی‬
‫‪ ‬د کیڼ بازو منځنی‪-‬برخه د اوږې سر او د څنګل سر ترمنځ تشخیص کړئ‪.‬‬
‫‪ ‬د منځنی‪-‬ټکي یا برخی موقعیت د مارکر پواسطه په نښه کړئ یا د موقعیت پر سر ګوته کیږدئ‪.‬‬
 ‫د ‪ MUAC‬اندازه کول‬

‫‪ ‬د ‪ MUAC‬پټۍ د کیڼ بازو د منځني‪-‬ټکي تر شاوخوا تاو کړئ‪.‬‬

‫‪ ‬ډاډمن شئ چې پټۍ یا موک په آرامه توګه د جلد پر وړاندې چې خالء شتون ونلري واقع شي (ډیر سست نه وی)‬

‫‪ ‬ډاډمن شې چې پټۍ یا موک د بازو جلد حتی لږ هم غونج نکړي (ډیر کلک نه وی)‬

‫‪ ‬اندازه پداسې ځای کې واخلئ چې تیریا غشی پر پټۍ دالندېنی شپږم شکل په څیر واقع شی‪.‬‬
‫د ‪ MUAC‬اندازه کول‬

‫د پټۍ سمه کشونه‬

‫پټۍ ډیر کلک دی‬

‫پټۍ ډیر سست دی‬

‫الندې انځور په تیر کې د ‪ MUAC‬اندازه څرګندوي‬
 ‫د پړسوب (‪ )Odema‬اروزل‬

‫پړسوب‪:‬‬
‫کیدای شي چې پړسوب د شدت په پام کې نیولو سره درجه بندي شي او پدې اړه چې ماشوم باید چیرته تداوي شي‬ ‫‪‬‬
‫تصمیم ونیول شی ‪.‬‬
‫‪ 1+‬درجه پړسوب‪ :‬د پښو دښنګرو پوری دوه اړخیز پړسوب‬ ‫•‬

‫‪ 2+‬درجه پړسوب‪ :‬د پښود ښنګرو او پنډی په شمول د السونو دوه اړخیز پړسوب‬ ‫•‬

‫‪ 3+‬درجه پړسوب‪ :‬په عمومي ډول د پښو‪ ،‬السونو او د سترګو شاوخوا پړسوب‬ ‫•‬

‫په یاد ولرئ‪ :‬کیدای شي چې د ‪ ۱‬او ‪ ۲‬درجو پړسوب درملنه په غیر‪-‬بستر توګه وشي‪ ،‬مګر دریمه درجه باید د بستر‪-‬‬
‫دننه (داخل‪-‬بستر) کې ترسره شي (د مړینې د لوړ ګواښ له امله)‪.‬‬
 ‫د پړسوب (‪ )Odema‬اروزل‬

‫د پړسوب ارزونه‪:‬‬
‫په یو وخت دواړ پښو ته باید د درې ثانیو لپاره کلک فشار ورکړل شي‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬که چیرې په پښو کې پړسوب و موندل شي‪ ،‬د پښو او السونو په الندینیو برخو کې یی هم وګوری‪.‬‬
‫‪ ‬د سترګو شاوخوا پړسوب په نظري توګه و ارزوئ‪ ،‬مګر د سترګو شاوخوا ته فشار مه ورکوئ‪.‬‬

‫دپړسوب لپاره هره پښه وګورئ او لمس یی‬

‫کړئ‪.‬‬
‫په پښو کې پړسوب یواځې د )‪mild (+1‬‬
‫پړسوب په توګه طبقه بندي کیږي‪.‬‬
‫که چیرې په پښو کې پړسوب شتون ونلري‪،‬‬
‫توقف ورکړئ‪ .‬تغذیوي پړسوب تل له پښو څخه‬
‫پورته خوا ته خپریږي‪.‬‬
‫د پړسوب (‪ )Odema‬اروزل‬
‫د پړسوب ارزونه‪:‬‬

‫که چیرې په پښو کې پړسوب شتون ولري‪ ،‬نو د‬

‫پښو الندینی برخې هم د پړسوب لپاره وګورئ‪ .‬له‬
‫ورته تکتیک څخه د دواړو اړخونو لپاره کار‬
‫واخلئ‪ .‬په پښو او د پښو په الندنیو برخو کې د‬
‫پړسوب دوه اړخیز ژوروالی د پرمختللي )‪(+2‬‬
‫پړسوب په توګه طبقه بندي کیږي‪.‬‬
‫که چیرې په پښو او د پښو په الندنیو برخو کې‬
‫پړسوب شتون ولري‪ ،‬السونه هم چک کړئ‪ .‬له‬
‫ورته تکتیک څخه کار واخلئ‪ .‬که چیرې په پښو او‬
‫د پښو په الندنیو برخوکې پړسوب شتون ولري‪ ،‬دا‬
‫هم د پرمختللي )‪ (+2‬پړسوب په شان طبقه بندي‬
‫کیږي‪.‬‬
‫د پړسوب (‪ )Odema‬اروزل‬

‫د پړسوب ارزول‪:‬‬
‫که چیرې پرمخ تللی پړسوب تشخیص شي‪ ،‬د‬
‫سترګو شاوخوا هم د پړسوب لپاره چک کړئ‬
‫(د سترګو د شاوخوا پړسوب)‪ .‬د سترګو د‬
‫ژوروالی لیدلو لپاره‪ ،‬پر سترګو فشار مه‬
‫واردوئ‪.‬‬
‫که چیرې د سترګو تر شاوخوا پړسوب شتون‬
‫ولري نو د شدید )‪ (+3‬پړسوب په توګه طبقه‬
‫بندي کیږي‪ .‬په هغو ماشومانو کې چې د ‪+3‬‬
‫پړسوب شتون ولري د مړینې له لوړ ګواښ‬
‫سره مخامخ وي او تل د بستر‪-‬دننه یی درملنه‬
‫کیږي‪.‬‬
‫د سکریننګ تمرین‬
‫(عملي کار)‬
 ‫سکریننګ‬

‫کور په کور د پیښو پیدا کول‪:‬‬

‫دا کیدای شي چې د واکسین پر مهال یا د ورته کمپاینونو پرمهال چیرته چې هره ورځ د کور په کور‬ ‫‪‬‬
‫میتود څخه کار اخیستل کیږي‪ ،‬وکارول شي‪.‬‬

‫په دې طریقه کې‪ ،‬له ‪ ۰‬تر ‪ ۵۹‬میاشتو ماشوم یا ‪ PLW‬آزمویل کیږي‪.‬‬ ‫‪‬‬
 ‫سکریننګ‬

‫د پیښو فعاله موندنه ‪:‬‬

‫لدې تکتیک څخه ډیر ځلي د پوښښ په ارزونو کې کار اخیستل کیږي‪:.‬‬ ‫‪‬‬

‫د هغو پیښو لپاره چې تاسو یی لټوئ د پیښې یو تعریف رامنځته کړی‪ ،‬لکه‪:‬‬ ‫•‬

‫‪ o‬له ‪ ۶-۵۹‬میاشتو ماشوم چې ‪ MUAC‬یی له ‪ ۱۱.۵‬سانتي متر څخه ښکته وي یا دوه اړخیز پړسوب ولري‬
‫‪ o‬له ‪ ۶‬میاشتو ښکته ماشوم چې پړسوب یا د لیدو وړ ضایعات لري‬
‫‪ o‬له ‪ ۶-۵۹‬میاشتو ماشوم چې د خوار ځواکۍ درملنه یی روانه وی‬
 ‫سکریننګ‬
‫د (‪ )۱‬په ادامه ‪...‬‬
‫د خپلو فعالیتونو د اړوند کلي چارواکو ته خبر ورکړئ‪.‬‬ ‫•‬

‫یو کلیدي خبر ورکوونکي تشخیص کړئ (د لومړي خبر ورکوونکي په توګه له ‪ CHW‬څخه کار مه اخلئ!)‬ ‫•‬

‫د هغو پیښو عکسونه وښایئ او ‪ /‬یا هغه پیښې تشریح کړئ چې تاسو یی په لټه کې یاست‬ ‫•‬

‫لومړي پیښه پیدا کړئ‪.‬‬ ‫•‬

 ‫سکریننګ‬

‫د (‪ )۲‬په ادامه ‪...‬‬

‫د لومړۍ پیښې له پالونکی څخه وپوښتئ که چیرې هغوی لدې وضعیت سره نور ماشومان هم پیژنی تاسو ته یی‬ ‫•‬
‫در وپیژني‪.‬‬

‫خپل کارته تر هغو ادامه ورکړی ترڅو چی نوری واقعی پیدا نه شی‪.‬‬ ‫•‬

‫له نورو کلیدي خبر ورکوونکو څخه وغواړئ چې مرسته وکړي (کیدای شي چې محلی دایی ‪ ،‬فارمسست او‬ ‫•‬
‫داسې نور وي‪).‬‬

‫کله چې نورې پیښې و نه میندل شي‪ ،‬له ‪ CHW‬څخه وغواړئ چې په پیښه موندنه کې مرسته وکړي‪.‬‬ ‫•‬

‫تر هغه پورې دوام ورکړئ چې تر سکریننګ الندې ساحه کې ټولې پیښې وموندل شي‪.‬‬ ‫•‬
 ‫سکریننګ‬
‫کله چې داسې پیښې تشخیصیږي چې له مخکې تر درملنې الندې وي‪ ،‬نو د ال زیاد ډاډ لپاره یی په خپله‬
‫وګوری‪:‬‬

‫دپالونکی څخه وغواړی څو د ‪ RUSF‬یا ‪ RUTF‬خرڅ (‪ )ration‬وګورئ (کیدای شي چې ماشوم په‬ ‫‪‬‬
‫مختلفه درملنه کې وي)‪.‬‬

‫له پالونکی څخه وغواړئ چې د خرڅ کارت راوړی اوتاسی یی وګورئ تر څو په کلینیک کې حاضري‬ ‫‪‬‬
‫تصدیق شي‪.‬‬
 ‫سکریننګ‬
‫کتلوي سکریننګ‪:‬‬

‫‪ ‬دا د پیښو موندنې یوه مشهوره طریقه ده مګر د باور وړ نده‪.‬‬

‫‪ ‬که چیرې له مخکې څخه د کلي له مشر سره همغږی شوی وي‪ ،‬نو دا به اجازه ورکړي چې په یوې ټولنې کې د‬
‫وګړو یو ستر اکثریت په اغیزناکه توګه و آزمویل شي‪.‬‬

‫‪ ‬د دې طریقې ستونزه‪ :‬کوم ماشوم چې ناروغ یا ضعیف وي‪ ،‬کیدای شي چې په کور کې پاتې شي یا کیدای شي چې‬
‫پیغور (بدنامي) د پالونکی یا مور د حاضریدو مخنیوی وکړي تر څو ماشوم په عام محضر کې حاضر شی‬

‫‪ ‬اضافي کوښښ باید تر سره شي تر څو هغه ماشومان هم پیدا شي چې ګډون یی ندی کړی‪.‬‬

‫دا طریقه باید د پوښښ په ارزونو کې ونه کارول شي‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ویډیویي ننداره‬

‫(سکریننګ)‬
 ‫په حاد خوار ځواکۍ اخته ماشومانو کې د طبي اختالطاتو‬
‫ارزونه‬
‫معیارونه‬ ‫طبي پیچلتیا‬
‫له ‪ ۳۹‬سانتي ګرید (‪ ۱۰۲.۲‬فارنهایت) څخه ډیر‬ ‫لوړه تبه‬
‫له ‪ ۳۵.۵‬سانتي ګرید (‪ ۹۶‬فارنهایت) څخه لږ‬ ‫هیپو ترمیا‬
‫ټول خواړه او مایعات بیرته ګرځوي (کانګې‬
‫دوامداره کانګې‬
‫کوي)‬
‫طبي نښې ‪ +‬د مایعاتو له السه ورکولو اوسنۍ‬
‫د بدن د اوبو له السه ورکول په شدیده توګه‬
‫تاریخچه‬
‫د رنګ شدید تت والی (پیکه والی)‬
‫د وینې شدید کموالی‬
‫د هوښیارۍ‪ /‬بې حالی ‪ /‬د تناسب کچې ټیټوالی‬ ‫بی خودي ‪ /‬تشنج‬
‫له ‪ ۵۰‬څخه ډیر تنفس ‪/‬‬ ‫‪ ۲‬تر ‪ ۱۲‬میاشتو‬
‫دقیقه کې‬
‫ستونزمن یا چټک تنفس‬
‫له ‪ ۴۰‬څخه ډیر تنفس ‪/‬‬ ‫‪ ۱۲‬تر ‪ ۵۹‬میاشتو‬
‫دقیقه کې‬
‫پرمختللی زخم (قرحه) ‪ IV / IM‬انتي بیوتیک ته‬
‫جلدي ټپونه‬
‫اړتیا لري‬
 ‫د حادی خوار ځواکۍ طبقه بندي‬
‫حاد خوار ځواکي‬

‫حاده‬ ‫ماشوم متوسطه‬

‫ماشوم حاده شدیده‬ ‫ماشوم شدیده حاده‬ ‫خوارځواکی لري‬
‫خوارځواکی او ځني‬ ‫خوارځواکی لري او‬ ‫او‬
‫اختالطات لري‬ ‫اختالط شتون نلري‬ ‫اختالط شتون نلري‬
‫‪ RUTF‬لپاره اشتها‬ ‫د ‪ RUTF‬لپاره اشتهاهم‬ ‫شته‬ ‫د ‪ RUSF‬لپاره اشتها‬
‫نلري‬ ‫شته‬

‫د شدیدی حادی‬ ‫د شدیدی حادی‬

‫د ‪ MAM‬لپاره د غیر‪-‬‬
‫خوارځواکی لپاره د‬ ‫خوارځواکی لپاره د غیر‪-‬‬
‫بستر څانګه‬
‫داخل‪-‬بستر څانګه‬ ‫بستر څانګه‬
 ‫د مراجعې او درملنې مناسب وخت‬

‫پیښې زر تشخیص کړئ او د حادی خوار ځواکۍ په لومړیو مراحلو کی یی کلینک ته راجع کړئ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫د مناسب وخت تشخیصولو معنی‪ :‬د بریالي درملنې پایله لوړیږي او د درملنې لګښت کمیږي‪.‬‬ ‫•‬

‫یادښت‪:‬‬
‫‪ ‬که چیرې په سیمه کې ‪ OPD-MAM‬د السرسي وړ نه وي‪ ،‬ماشوم د ‪ IYCF‬مشورې ته راجع کړئ‪.‬‬
‫‪ ‬که چیرې په سیمه کې ‪ OPD-SAM‬د السرسي وړ نه وي‪ ،‬ماشوم د ‪ IPD-SAM‬درملنې ته راجع کړئ‪.‬‬
 ‫د مراجعې او درملنې مناسب وخت‬
‫چیرته چې ‪ OPD-MAM‬موجود وي‪:‬‬
‫‪ MUAC‬د ‪ ۱۱.۵‬او ‪ ۱۲.۵‬سانتي متر تر منځ وي‬ ‫=‬ ‫‪ ‬پر وخت مراجعه‬
‫‪ MUAC‬له ‪ ۱۱.۵‬سانتي متر څخه ښکته یا پړسوب موجود وي‬ ‫=‬ ‫‪ ‬ناوخته مراجعه‬

‫چیرته چې ‪ OPD-SAM‬موجود وي (د ‪ MAM‬درملنه د السرسی وړ نه وي)‪:‬‬

‫‪ MUAC‬د ‪ ۱۱.۵‬او ‪ ۱۰.۵‬سانتي متر تر منځ یا ‪ ۱+‬درجه پړسوب وي‬ ‫=‬ ‫‪ ‬پر وخت مراجعه‬
‫‪ MUAC‬له ‪ ۱۰.۵‬سانتي متر څخه ښکته یا پړسوب ‪ ۱+‬یا ‪ ۳+‬درجه وي‬ ‫=‬ ‫‪ ‬ناوخته مراجعه‬

‫د امیندوارو او شیدې ورکوونکو ښځو لپاره‪:‬‬

‫‪ MUAC‬د ‪ ۲۱‬او ‪ ۲۳‬سانتي متر تر منځ وي‬ ‫=‬ ‫‪ ‬پر وخت مراجعه‬
‫‪ MUAC‬له ‪ ۲۱‬سانتي متر څخه ښکته وي‬ ‫=‬ ‫‪ ‬ناوخته مراجعه‬
 ‫دحادی خوارځواکی موندلو کی دټولنی په کچه‬
‫دتغذیه خدماتو رول‬

‫د تغذیه خدمات د ټولنی په کچه یو ښه بستر د حاد خوار ځواکی د تشخیص او رجعت‬
‫ورکولو لپاره ده‬
‫‪-‬‬ ‫دا خدمات د ټولنی السرسی تقویه المل ګرځی او د حاد خوارځواکی د خدماتو پراخولو‬
‫المل ګرځی‬
‫ددی پروګرام نه باید د حاد خوارځواکی د کشف ‪،‬رجعت ورکولو ‪ ،‬او تداوی لپاره اعظمی‬
‫استفاده وشی‬
‫ټولنې په کچه د ‪ ۵‬کالو څخه د ښکته عمر لرونکو ماشومانو‪ ،‬امیندوره او شیدو رودونکو‬
‫ماشومانو د تشخیص او د درملنې په خاطر یې د لیږلو معیارونه د ټولنې په کچه د تغذی په‬
‫ټولګه کې شامل دي او په ‪ ۱.۳‬جدول کې یې لنډیز راغلی دي‪.‬‬
‫‪ ۱.۳‬جدول‪ :‬په ټولنه کې د حادې خوارخوارځواکۍ د پیښو د تشخیص او لیږلو‬
‫معیارونه‬

‫امیندواره او شیده ورکونکی‬ ‫د ‪ ۶‬میاشتو څخه د کم عمر‬

‫د ‪ ۵۹ -۶‬میاشتني ماشومان‬
‫میرمنې‬ ‫شیده خوړونکي ماشومان‬

‫د‪ ۲۳۰‬ملی مترو څخه‬ ‫‪‬‬ ‫دوه طرفه اذیما‬ ‫‪‬‬ ‫دوه طرفه اذیما‬ ‫‪‬‬
‫کم ‪MUAC‬‬ ‫د‪ ۱۲۵‬ملی مترو څخه کم‬ ‫‪‬‬ ‫د عضالتو شدید ذوب‬ ‫‪‬‬
‫‪MUAC‬‬ ‫د مور په شیدو تغذی کې‬ ‫‪‬‬
‫بی اشتهایی‬ ‫‪‬‬ ‫ستونزې‬
‫بی اشتهایی‬ ‫‪‬‬
‫په وزن اخستلو کې‬ ‫‪‬‬
‫ناکامی‬
 ‫رجعت ورکول‬

‫کله چې په ټولنه کې یو ماشوم تشخیص شي د ‪ CHW‬پواسطه د مراجعې یو سلیپ کارول کیږي‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫دا باید په دوو برخو کې وي‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫کله چې یوه پیښه تشیخص شي‪ ،‬بشپړ شوی سلیپ دې پالونکی ته ورکړل شي‪.‬‬ ‫‪.I‬‬

‫بله نیمایی دې ‪ CHS‬ته واستول شي‪.‬‬ ‫‪.II‬‬

‫کله چې مور کلینیک ته مراجعه کوي‪ ،‬د مراجعې سلیپ دې باید ټول شي او په یو کوچني کڅوړه یا‬ ‫‪‬‬
‫کاغذي پاکټ کې دی وساتل شي‪.‬‬
‫ټول رسیدونه مقایسه کړئ تر څو ولیدل شي که چیرې کومه پیښه له مراجعې څخه وروسته نه وي‬ ‫‪‬‬
‫حاضره شوی ترڅو وپلټل شی‪.‬‬
 ‫تمرین‪:‬‬

‫پریکړه وکړئ چې ماشوم باید کوم سرویس‬

‫ته راجع کړل شي؟‬
 ‫د همغږۍ منظمې غونډې‬

‫د ‪ CHS‬او ‪ CHW‬او د کلینیکي کار کوونکو ترمنځ غونډې باید د الندې معلوماتو در لودونکي وي‪:‬‬

‫‪ .1‬له ټولنې څخه روغتیایی مرکز ته د پیښو راجع کول‪.‬‬

‫‪ .2‬د مراجعې او درملنې مناسب وخت‪.‬‬
‫‪ .3‬د پیښوموندنه او پالن جوړول‪.‬‬
‫د غایبو پیښو بیرته موندنه ‪.‬‬ ‫‪.4‬‬

‫‪ IPD-SAM .5‬ته د مراجعې ارزښت‪.‬‬

 ‫د درملنې پرمهال یا له درملنې څخه وروسته‬
‫تعقیبول‬
‫د دې لپاره پریکړه‪ ،‬کله چې ماشوم باید بیا مراجعه وکړي‪ ،‬مراجعه باید د طبي عواملو پر بنسټ وي‪:‬‬

‫روغتون ته انتقالول‬ ‫‪ ۱‬اوونیز ګډون‬ ‫‪ ۲‬اوونیز ګډون‬ ‫طبي عوامل‪/‬محتوی‬

‫اشتها نلري‬ ‫یواځې یی له تشویق سره‬ ‫ښه اشتهاء‬ ‫د ‪ RUSF‬لپاره اشتها‬

‫خوري‬

‫ناروغي د انتي بیوتیک‬ ‫له ناروغۍ پرته‪ ،‬یا یواځې لږه‬

‫د ‪ IMCI‬د خطر نښه‬ ‫کلینیکي وضعیت‬
‫درملنې ته اړتیا لري‬ ‫ناروغي‬

‫په ‪ ۳‬لیدنو کې وزن والړ دی وزن په ‪ ۵‬لیدنو کې والړ‬

‫د تعقیب پرمهال‪ ،‬وزن لوړ‬
‫یا په ‪ ۲‬لیدنو کې وزن له السه دی یا په ‪ ۳‬لیدنو کې‬ ‫ترالسه شوی وزن‬
‫شویدی‬
‫وزن له السه ورکړیدی‬ ‫ورکړیدی‬
 ‫د درملنې پرمهال یا له درملنې څخه وروسته تعقیبول‬
‫ماشوم د بستر‪-‬دننه پاملرنې ته راجع کړئ‬ ‫له ‪ CHS/CHW‬څخه د کورنۍ لیدنې‬ ‫معیار‬
‫غوښتنه‬
‫پړسوب د لوړیدو په حال کې دی‬ ‫وروسته له ‪ ۳‬لیدنو څخه پړسوب ندی لږ شوی‬ ‫پړسوب (ورم)‬

‫د ‪ ۵‬لیدنو په جریان کې وزن ډیر شوی ندی‬ ‫وزن په ‪ ۳‬لیدنو کې ندی ډیر شوی‬ ‫وزن‬
‫په ‪ ۳‬پرله پسې لیدنو کې وزن لږ شویدی‬ ‫وزن په ‪ ۳‬پرله پسې لیدنو کې لږ شویدی‬

‫کومه طبي پیچلتیا‬ ‫تکراري کوچنۍ ناروغۍ‬ ‫طبي وضعیت‬

‫وروسته له درې میاشتې درملنې څخه یی عالج ندی‬ ‫درملنې ته ځواب‬

‫شوی‬ ‫نه ورکوي‬
 ‫له رخصتیدلو وروسته تعقیب‬
‫‪ ‬د دې لپاره چې دماشوم وده دوام وکړي او بیرته پخواني حالت ته ګرځیدلو څخه مخنیوی وشي‪ ،‬تعقیبي پاملرنې‬
‫ته اړتیا ده‪.‬‬
‫‪ ‬که چیرې په سیمه کې د السرسي وړ وي‪ ،‬ماشوم‪/‬کورنۍ یو د ال ندنیو خدمتونو ته راجع کړئ‪.‬‬

‫دوامداره د ‪ /IYCF‬مشوره‬ ‫•‬

‫دټولنی په کچه دغذای موادو ددرستی استفادی لپروګرامونو ته مراجعه‬ ‫•‬

‫د ودې په یو نظارتي پروګرام کې شاملیدل‬ ‫•‬

‫د ماشومانو کلینیک ته مراجعه کول‬ ‫•‬

‫د ټولنیزو خدمتونو کوم بل اړوند پروګرام ته مراجعه کول‬ ‫•‬

‫مـنـنـه‬