Chương 6

Sổ kế toán và hình thức kế toán

Mục đích
1. Hiểu được khái niệm sổ kế toán và phương pháp
ghi chép vào một số loại sổ kế toán chủ yếu
2. Nắm được kỹ thuật ghi sổ và chữa sổ kế toán và
thực hành ghi sổ một số nghiệp vụ kế toán
1
3. Hiểu được những quy định chung về sổ kế toán
4. Hiểu rõ về các hình thức kế toán
 2

1. Khái niệm và phân loại

2. Qui định về ghi sổ kế toán
3. Hình thức kế toán
 Khái niệm và phân loại
3

 Khái niệm: Sổ kế toán là biểu hiện của phương pháp

tài khoản kế toán, là phương tiện dùng để ghi chép,
hệ thống và lưu giữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế, tài
chính đã phát sinh có liên quan đến đơn vị kế toán.
 Về hình thức: Sổ kế toán phải ghi rõ tên đơn vị kế
toán; tên sổ; ngày, tháng, năm lập sổ; ngày, tháng,
năm khóa sổ; chữ ký của người lập sổ, kế toán trưởng
và người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán;
số trang; đóng dấu giáp lai.
 4
Khái niệm và phân loại

 Về nội dung:
a) Ngày, tháng ghi sổ;
b) Số hiệu và ngày, tháng của chứng từ kế toán dùng làm
căn cứ ghi sổ;
c) Tóm tắt nội dung của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát
sinh;
d) Số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh ghi
vào các tài khoản kế toán;
đ) Số dư đầu kỳ, số tiền phát sinh trong kỳ, số dư cuối kỳ.
 5
PHÂN LOẠI SỔ KẾ TOÁN

*) Phân loại theo cách ghi:

- Sổ ghi theo trình tự thời gian - Sổ nhật ký (sổ nhật ký
chung và sổ đăng ký chứng từ ghi sổ).
- Sổ ghi theo hệ thống: sử dụng để hệ thống hoá vàghi
chép các nghiệp vụ kinh tế theo từng đối tượng kế
toán cụ thể: Sổ tài khoản, sổ kế toán chi tiết.
- Sổ liên hợp: Ghi đồng thời theo thời gian và tính chất
nghiệp vụ phát sinh - Nhật ký sổ cái.
6 PHÂN LOẠI SỔ KẾ TOÁN

*) Phân loại theo mức độ tổng hợp của số liệu:

- Sổ kế toán tổng hợp: liên quan đến các đối
tượng kế toán ở dạng tổng quát được phản ánh
ở các tài khoản tổng hợp.
- Sổ kế toán chi tiết. (tài khoản chi tiết)
 7
PHÂN LOẠI SỔ KẾ TOÁN

*) Phân loại theo kết cấu:

- Sổ kết cấu cột chi tiết theo một bên của tài khoản (thể hiện
quan hệ đối ứng theo chiều dọc hoặc chiều ngang – kiểu nhiều
cột)
- Sổ kết cấu 2 bên kiểu tài khoản: thể hiện cả số tiền nợ và có
của 1 tài khoản.
- Sổ kiểu bàn cờ
*) Phân loại theo hình thức:
Sổ tờ rời và sổ đóng thành quyển.
 Phân loại
sổ kế toán

Theo phương Theo kết

pháp ghi cấu bên trg

Sổ kết cấu 2 Sổ k/c cột chi tiết

Sổ nhật ký Sổ cái theo một bên TK
bên kiểu TK

Sổ kết cấu
kiểu bàn cờ

Theo hình thức Theo mức độ

bên ngoài p/a số liệu

Sổ tờ rời Sổ quyển Sổ tổng hợp Sổ chi tiết

 Các quy định về ghi sổ kế toán
9

a) Trình tự ghi sổ kế toán

- Mở sổ
- Ghi sổ
- Khóa sổ kế toán
10 Các quy định về ghi sổ kế toán

b) Sửa chữa sổ kế toán (ghi thủ công)

Sổ kế toán ghi sai phải được sửa chữa theo
một trong ba phương pháp sau:
+ Ghi cải chính
+ Ghi số âm
+ Ghi bổ sung
11

Phương pháp cải chính

 Ghi cải chính bằng cách gạch một đường thẳng
vào chỗ sai và ghi số hoặc chữ đúng ở phía trên
và phải có chữ ký của kế toán trưởng bên cạnh
 => áp dụng trong trường hợp phát hiện sai lầm
sớm, số liệu chưa bị cộng dồn.
12

Phương pháp ghi số âm

Ghi số âm bằng cách ghi lại số sai bằng mực đỏ hoặc ghi lại số
sai trong dấu ngoặc đơn, sau đó ghi lại số đúng và phải có chữ
ký của kế toán trưởng bên cạnh
Áp dụng trong trường hợp phát hiện sai lầm muộn và cho các
sai sót:
- Ghi thừa tiền
- Ghi trùng lắp nhiều lần.
- Ghi sai quan hệ đối ứng
13

 Phương pháp ghi bổ sung

Ghi lại bút toán đã ghi trong sổ kế toán(đúng
với NVKTPS) với số tiền bằng số chênh lệch
giữa số đã ghi với số trên CTKT.
Áp dụng trong trường hợp đã ghi đúng quan
hệ đối ứng kế toán nhưng ghi với số tiền nhỏ
hơn số trên CTKT.
14

CÁC HÌNH THỨC KẾ TOÁN

1. Khái niệm
2. Các hình thức kế toán
 15 Khái niệm

 Hình thức kế toán là hệ thống tổ chức sổ kế toán bao

gồm số lượng sổ, kết cấu mẫu sổ, mối quan hệ giữa các
loại sổ được sử dụng để ghi chép, tổng hợp, hệ thống
hoá số liệu từ chứng từ gốc theo một trình tự và
phương pháp ghi sổ nhất định, nhằm cung cấp các tài
liệu có liên quan đến các chỉ tiêu kinh tế tài chính, phục
vụ việc thiết lập các báo cáo kế toán.
 Chứng từ gốc
16

Nhật ký đặc Nhật ký Sổ thẻ chi

biệt chung tiết

Sổ Cái Bảng tổng

hợp chi tiết

Bảng cân đối

TK
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng BÁO CÁO
Đối chiếu, kiểm tra TÀI CHÍNH

1.HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHUNG

Hình thức Nhật ký chung

 Các sổ kế toán chủ yếu

1. Sổ Nhật ký chung
2. Sổ cái
3. Sổ Nhật ký đặc biệt
4. Sổ, thẻ kế toán chi tiết
17
 Trình tự ghi sổ
 Chứng từ gốc
18

Sổ quỹ Bảng tổng hợp Sổ, thẻ chi tiết

ct gốc

Sổ đăng ký CTGS Chứng từ ghi

sổ

Sổ cái Bảng chi tiết

SPS

Bảng cân đối

TK
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng Báo cáo tài chính
Đối chiếu, kiểm tra

2. HÌNH THỨC CHỨNG TỪ GHI SỔ

Hình thức Nhật ký - Sổ cái

 Các sổ kế toán chủ yếu

1. Sổ Nhật ký - Sổ cái
2. Sổ, thẻ kế toán chi tiết
 Trình tự ghi sổ
19
 20

Chứng từ kế toán

Sæ,
Sổ, thẻ
thÎ kÕ
kế
Sổ quỹ toán
to¸n chi
chi
Bảng tổng tiÕt
tiết
hợp chứng
từ kế toán
cùng loại
Bảng tổng
hợp chi
NHẬT KÝ – SỔ CÁI
tiết

Ghi chú:
Ghi hàng ngày BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Ghi cuối tháng
Đối chiếu, kiểm tra
3.HÌNH THỨC KẾ TOÁN NHẬT KÝ - SỔ CÁI
Hình thức Nhật ký - Sổ cái

 Các sổ kế toán chủ yếu

1. Sổ Nhật ký - Sổ cái
2. Sổ, thẻ kế toán chi tiết
 Trình tự ghi sổ
21
 22 Chứng từ kế toán và
các bảng phân bổ

Sổ, thẻ
Bảng kê NHẬT KÝ
kế toán chi tiết
CHỨNG TỪ

Sổ Cái Bảng tổng hợp

chi tiết

BÁO CÁO TC
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu, kiểm tra
4.HÌNH THỨC KẾ TOÁN NHẬT KÝ – CHỨNG TỪ
 Hình thức Nhật ký - chứng từ
 
 Các sổ kế toán chủ yếu
1. Nhật ký - chứng từ

2. Bảng kê

3. Sổ cái

4. Sổ, thẻ kế toán chi tiết

23
 Trình tự ghi sổ
 24

CHỨNG TỪ KẾ TOÁN
PHẦN MỀM SỔ KẾ TOÁN
KẾ TOÁN
- Sổ tổng hợp
- Sổ chi tiết
BẢNG TỔNG HỢP
CHỨNG TỪ KẾ
TOÁN CÙNG LOẠI MÁY VI TÍNH
- Báo cáo tài chính
Ghi chú: - Báo cáo KTQT
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu, kiểm tra
5.HÌNH THỨC KẾ TOÁN TRÊN MÁY VI TÍNH
Hình thức Kế toán trên máy vi tính

 Phần mềm kế toán thiết kế theo Hình thức kế

toán nào sẽ có các loại sổ của hình thức đó
 Không hoàn toàn giống mẫu sổ kế toán ghi
bằng tay

25