TƯ DUY BIỆN LUẬN

PHÂN TÍCH
LUẬN CỨ
GV: Nhâm Văn Sơn
ĐT: 0974271222
1. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH CÁC DẠNG LUẬN CỨ

1. Đọc qua luận cứ, khoanh tròn các từ chỉ báo tiền đề và kết luận;

2. Xác định các phán đoán gắn liền với các từ chỉ báo luận cứ;

3. Tìm xem có tiền đề hay kết luận ngầm nào không;

4. Loại bỏ tất cả các phán đoán không nâng đỡ kết luận và các câu
không phải phán đoán ra khỏi luận cứ;

5. Viết lại các phán đoán cho thật gọn và rõ ràng;

6. Đưa các tiền đề và kết luận có được vào cấu trúc luận cứ dạng
chuẩn.
1. Đọc qua luận cứ, khoanh tròn các từ chỉ báo tiền đề và kết luận
2. Xác định các phán đoán gắn liền với các từ chỉ báo luận cứ

LUẬN CỨ KHÔNG CÓ TỪ CHỈ BÁO

Từ chỉ báo kết luận
Từ chỉ báo tiền
Từ chỉ báo tiền đề đề Từ chỉ báo kết luận
Không
Cơ sở hạ có cái
tầnggìlàvĩhết đạisức
mà quan
được trọng.
tạo raTa độtphải
ngột.bắtPhải
tay
Odysseus
Tôi nói
có thời
xây là gian.
thuyết
dựng biểu tượng
phục
ngay hơncủa
(Epictetus.
hôm bạn;
nay.
Cẩmcondongười
nang thư) đầu
vậy, lời nóitiêncủa
được tôikhai minh,
có trọng
Vì cá Cá heo có phổi, nhưng cá thì không; cho nên cá heo
vì chàng
lượng biết hơn
nhiều kiềmlờichế mình
nói của một
bạn. cách khôn ngoan.
A. Cơcósởcái
hạvĩtầng
đại là hết tạo
sứcraquan
đột trọng,
ngột, vìbởi lẽ có
ta phải bắt tay
khôngA.phải
Khônglà cá. được phải thời gian.
xây dựng ngay hôm(Bùi nay. Văn Nam Sơn, Trò chuyện
(Epictetus, Cẩm nang triếtthư)
học)
B. Không
B. Vì có cáitầng
tiềnvĩ đề
_________,
Cơ sở hạ đại
là được tạoquan
hết nhưng
sức ra đột ngột,
tiền
trọng, vì do
đề
________; vậyđó phảinên
tacho
phải có thời
bắt gian.
kết luận
_________
tay xây
Kết luận
__________,
Tiền đề vì
__________;
dựng ngay hôm nay. do___________ tiền đề
kết luận
vậy, ___________
3. Tìm xem có tiền đề hay kết luận ngầm nào không;

Những
Nó mà người
sống thì “Rằng
yếulàđuối tôi
mộtvẫn chút
hay phận
chuyện hiền đàn
mầulành. bà,
Muốn
nhiệm, màác, phải là
chuyện kẻ
mầu
Nếu có giấy xét nghiệm âm tính với Covid thì mới qua chốt
mạnh. Hắn
nhiệm thì Ghen tuông
đâu còn
không thìracũng
cònmạnh
xảy nữa. người
ở cái ta thường
thế giới tình.”
này nữa.
được. Cho nên, chúng tôi không thể để anh qua chốt.
(Nguyễn Du, Truyện
(HectorKiều)
(Nam
Malot,Cao, "Chí
Không giaPhèo")
đình)
[Tiền đề ngầm]:
“Anh[Kết
[Tiền đề luậncóngầm]:
ngầm]:
không giấy “Nó
“Đànxét không
bànghiệm
ghen còn
làâm sống
chuyện
tính nữa.”
thường
với tình.”
Covid.”
[Kết luận ngầm]: “Hắn không thể làm ác được.”
4. Loại bỏ tất cả các phán đoán không nâng đỡ kết luận và các
câu không phải phán đoán ra khỏi luận cứ;

“Hắn chửi như những người say rượu hát.

Người
Bạn nóiđàn
rằngông
tất phải kinh
cả các sợgia
triết người đàn bà
nổi tiếng đềukhilà
Giá hắn biết hát thì có lẽ hắn không cần chửi.
nàng thù hận:
đàn ông. bởi vìbạn
Nhưng tận biết
thâm đấytâm đàn ông chỉ
Simone de
Khổ cho hắn và khổ cho người hắn lại không
ác độc, nhưng
Beauvoir là đàntận
bà thâm
và bà tâm,
ấy làđàn
triết bà
gialànổi
xấutiếng,
xa.
biết hát. Thì hắn chửi, cũng như chiều nay
(Nietsche,
cho nên một Zarathustra
số triết giađã
nổinói nhưlàthế)
tiếng đàn bà.
hắn chửi.” (Nam Cao, “Chí Phèo”)
5. Viết lại các phán đoán cho thật gọn và rõ ràng;

Suy
NếuSuyxét nghĩ
nghĩ
một một biệt
một
cách cáchlậpcó
cách cónhau,
phê cả
phê phán,
phán,
việc nói một
nói
hưởng một
Cá heo có phổi, nhưng cá thì không.
thụVào
cách
cách
cuộcbuổi
mạch
mạch
sốngbình
lạc,
lạc, minh
lẫn viếtviệc
viết của được
một
một nền
cáchkhoa
cách rõ
rõ họckhác
ràng,
ràng,
người hiện
đó
đó là
là
ngưỡng
đại, mộheo
Francis
ba phương
ba phương
Cá là là
không
Bacon
Bacon
châm
châm
loài có đủ
[là
được
được để
làphổi. làm ra
người
nêu
nêu cho
đầu
đầu
ra cuộc
tiên
400nhấn
từtiên]
từ 400 đời
nhấn
năm
năm
trở mạnh
nên cónhư
trước
trước ý nghĩa.
đến
như yêu
những
những cầuyêu
yêuphảicầu
cầulàm đầu
đầu cho ngôn
tiên
tiên trên ngữ
trên con
con
được Cá không
trong sạch phải
và là loài xác.
chính có phổi.
đường
đường lao
lao động
động trí
trí
Hưởng thụ cuộc sống tuệ
tuệ để
để hy vọng
hy vọng
hoặccó có được
được
được
chút mật
chút mật
người Bùi Văn
(ngọt
ngọt củaNam
khác
của tư
tư Sơn, Tròmộ
duy.
ngưỡng
duy. chuyện
không triết học)
thể
làm(Bùi nênVăn
(Bùi cuộc
Văn Nam
Nam đời có Trò
Sơn,
Sơn, ýTrò
nghĩa.
chuyện triết
chuyện triết học)
học)
6. Đưa các tiền đề và kết luận có được vào cấu trúc luận cứ dạng chuẩn.

“Hắn chửi như những người say rượu hát. Giá hắn biết
Cơ sở hạ tầng “Rằng
là hết tôi chút
sức quan phận
trọng. đàn
Ta bà,
phải bắt
hát thì có lẽ hắn không cần chửi.
Vì cá heo có phổi, nhưng cá thì không; cho Khổ cho hắn
nên cátay
và xây
heokhổ
dựng
không ngay
cho ngườiGhen
phải hôm
hắn nay.
lại
là tuông
cá. không biếtngười
thì cũng hát. Thìta hắn chửi,
thường cũng như
tình.”
chiều nay hắn chửi.” (Nam Cao, “Chí Phèo”)
(1) TôiCálà đàn là
bà.
(1)(1)
Cơ sởheo hạ tầngloài
là có
hếtphổi.
sức quan trọng.
(1) Nếu Chí(2) Phèo
Đàn biết
bà hát thìtuông
ghen Chí Phèo
là không
chuyện cần chửi.
thường tình.
(2) Cá không phải là loài có phổi.
(2) Chí Phèo (2) không
Ta phảibiết
bắthát.
tay xây dựng ngay hôm nay.
(3) Tôi ghen tuông là chuyện thường tình.
(3) Cá heo không phải là cá.
(3) Chí Phèo chửi là đương nhiên.
 Áp dụng các phương pháp phân tích, bạn hãy chuẩn hóa các luận cứ sau:
1. Coca-Cola là nước giải khát cực kỳ
phổ biến. Do đó, chắc chắn trong lúc
này có ai đó đang muốn Coca-Cola ở
đâu đó.
2. Một số ngôi sao mà nay ta đang
nhìn thấy đã tắt từ lâu. Một số ngôi
sao đã tắt từ lâu là lỗ đen. Vậy một số
ngôi sao mà ta đang thấy là lỗ đen.
3. Phương ngôn nói thực không sai:
"Ma quỷ đến đẻ trứng nhà nào thì nhà
ấy sinh ra một đứa con gái đẹp". Bây
giờ thì nó vào đúng nhà này rồi.
Friedrich Sinle, Những tên cướp.
4. Cần một tôn giáo cho đám đông,
bởi vì mọi niềm tin chính trị, thần
thánh và xã hội chỉ được xác lập ở
đám đông với điều kiện luôn mang
hình thức tôn giáo.
Gustave le Bon, Tâm lý học đám đông.
5. Một tinh thần minh mẫn trong một
thân thể tráng kiện, đây là một câu nói
ngắn gọn, mô tả đầy đủ thế nào là
hạnh phúc trên cõi đời này. Người nào
có hai điều kiện đó không còn gì để
mong ước thêm nữa.
John Locke, Vài suy nghĩ về giáo dục.
2. VẼ SƠ ĐỒ LUẬN CỨ

Phương pháp 5 bước vẽ sơ đồ luận cứ

1. Đọc qua luận cứ và khoanh tròn các từ chỉ báo tiền đề và kết luận
2. Đánh số các phán đoán theo trình tự chúng xuất hiện trong luận
cứ
3. Loại bỏ các phán đoán thừa, hay các câu chữ thừa

4. Đặt (các) con số đại diện cho phán đoán tiền đề ở bên trên và
con số đại diện cho phán đoán kết luận ở bên dưới

5. Vẽ mũi tên từ các con số đại diện cho tiền đề hướng mũi đến con
số đại diện cho kết luận
1. Vẽ
2.
3.
4.
5. Khoanh
Đánh
Đặt
Loạicon
bỏ
mũisốtên
các
số
tròn
các
cho
phán
từphán
các
tiền
contừ
đoán
đoán
sốđề
chỉthừa,
ởbáo
theo
tiềntrên
đềtiền
hay
trình
và đề
hướngcon
các
tự
vàsố
câu
kết
mũi cho
chữ
luận
đến kết
thừa
con luận ở dưới
số kết luận

Vì ① Đạo đức kinh được viết bằng ngôn ngữ tư

①①
Vìbiện
①
ĐạoĐạo
rấtđức
xa
đức
kinh
lạkinh
sođược
với
được
cách
viết
viếtbằng
diễn
bằngđạt
ngôn
ngôn
quen
ngữ
ngữ
thuộc,
tư
tưbiện
biệnrất
rất xa
xa lạ
lạ so với
cách
cho diễn
diễn
nên đạt
đạt
② quen
sau
quenđó
thuộc,
thuộc,
có những
cho
chonên
nên
cách
sau
② giải
đó
saucóthích
đónhững
có những
cách cách
giải thích
giải
khác
thích
khácnhau,
khác nhau, cáchcũng
cách nào
nhau. nào cũng cóhưởng
có ảnh ảnh hưởng
to lớn.to lớn.
(Phan Ngọc, “Đạo(Phan ②②“Đạo giáo”)
giáo”) Ngọc,
Luận cứ có tiền đề liên kết Luận cứ có tiền đề độc lập

① Cocain là ma túy và ② ma túy ① Cocain là chất gây nghiện và ② nó

là chất gây nghiện. Do đó, ③ là chất cấm. Do đó, ③ bạn không
cocain là chất gây nghiện. nên dùng cocain.

① + ② ① ②

③ ③
 CÁC LUẬN CỨ MỞ RỘNG

① Bức Mona Lisa được vẽ bằng cách

Bức Mona Lisa được vẽ bằng cách dùng
① Nhà
dùng
Nhà hàngnàynày
a-cri-lích
hàng quá
hoặc
quá tệ.
tệ.sơn
Món②dầu.
MónNhưng
sa-lát sa-
thì rõ
a-cri-lích hoặc sơn dầu. Nhưng rõ ràng nó ③⑥+
⑤ ③ + ④
④
lát thì
ràng
quá ②quá
mặn mặn
bánhvà
nóvàkhông thì③quá
thể bánh
được thìChán
vẽ
khô. quá cách
bằng
không thể được vẽ bằng cách dùng a-cri- Luận cứ phụ
khô. ④
dùng
nhất là Chán
khâunhất
a-cri-lích vì
phục③là tranh
khâu
vụ quá phục
vẽ bằng
tồi, vụ
vì cách
lích vì tranh vẽ bằng cách dùng chất liệu ① ④
+ ②
②
quá tồi,
dùng
nhân viênvìliệu
chất ⑤ a-cri-lích
quá nhân
chậm viên mà chỉquá chậm
bàcóchủ
sau thìnhững ② ③
① +
a-cri-lích chỉ có sau những năm 1940, và
màthô
năm
lại ⑥1940,
bà
lỗ. chủ
vàthì
④ lại
bức thôMona
lỗ. Lisa được vẽ
bức Mona Lisa được vẽ ở thế kỷ 16. Luận cứ chính
ở thế kỷ 16. Chắc chắn ⑤ nó được vẽ ⑤
Chắc chắn, nó được vẽ bằng sơn dầu.
bằng sơn dầu. ① ⑤
 THỰC HÀNH: Các bạn hãy vẽ sơ đồ cho các luận cứ sau:
1. Nếu Paul là Tổng thống thì ông ta sẽ ở
trong Nhà trắng. Paul ở trong Nhà trắng.
Vậy, Paul là Tổng thống.
2. Tôi đã học ôn 10 giờ đồng hồ cho kỳ
thi cuối khóa, vì thế tôi chắc sẽ làm bài
thi tốt. Do đó, điểm cuối kỳ của tôi sẽ
trên mức trung bình.
3. Có nhiều lý do bạn nên bỏ hút thuốc
lá. Trước hết, hút thuốc lá gây hại cho
sức khỏe. Thứ hai, hút thuốc lá khiến
cho bạn có mùi hôi khó chịu, và nó làm
răng bạn bị ố vàng. Cuối cùng, hút thuốc
lá rất tốn tiền.
4. Phật giáo không thờ thần linh, cho
nên Phật giáo không phải là hữu thần.
Do đó, Phật giáo không phải là tôn
giáo, vì mọi tôn giáo đều là hữu thần.
5. Nếu anh không có mặt tại cửa ra
máy bay lúc 5:45, anh sẽ lỡ chuyến
bay. Và, nói thực, anh không thể có
mặt tại cửa ra máy bay lúc 5:45, vì
giờ là 5:40 rồi mà anh còn chưa có
mặt tại sân bay để làm thủ tục. Cho
nên anh sẽ lỡ chuyến bay này.
CHÚC CÁC BẠN ÔN TẬP TỐT