P

KẾ HOẠCH ĐIỀU TRỊ

Dựa trên tài liệu: "Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đái tháo đường típ 2"
ban hành số 481/QĐ-BYT, ngày 30/12/2020

Thu Hiền
01 NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ
Lập kế hoạch tổng thể
• Cá nhân hoá người bệnh
• Lấy người bệnh làm trung tâm
• Phát hiện và dự phòng sớm các
yếu tố nguy cơ
Đánh giá
• Tình trạng sức khoẻ chung
• Bệnh đi kèm
• Thói quen sinh hoạt
• Điều kiện kinh tế, xã hội
• Yếu tố tâm lý
• Tiên lượng sống
• Cá thể hoá mục tiêu,...
Điều trị
• Không dùng thuốc: Can thiệp thay đổi
lối sống là ưu tiên hàng đầu, chế độ
dinh dưỡng, hoạt động thể lực,...
• Dùng thuốc: Hạn chế tối đa dùng
thuốc, định kì kiểm tra tác dụng và
tuân thủ thuốc cũ trước khi kê thuốc
mới, phác đồ phù hợp, khả thi với BN,
tính chi phí và sẵn có.
• Kiểm soát cân nặng, kiểm soát tăng
huyết áp, rối loạn lipid máu và các
biến chứng, bệnh đồng mắc.
02 MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ
1. HbA1c <7% (53 mmol/mol)
2. Glucose lúc đói: 80-130 mg/dL (4.4-7.2 mmol/L)
3. Glucose sau ăn 1-2h: <180 mg/dL (10.0 mmol/L)
4. Huyết áp: Tâm thu <140mmHg, tâm trương <90mmHg
5. Lipid máu: Triglycerides <150 mg/dL (1.7 mmol/L)
 Loại bỏ các triệu chứng liên quan
đến ĐTĐ
 Làm giảm các biến chứng mạch máu
lớn và nhỏ
 Kiểm soát tốt đường huyết, giúp BN
có cuộc sống như bình thường
+ Thực hiện XN HbA1c ít nhất 2 lần/năm ở BN đáp
ứng điều trị
+ Thực hiện XN HbA1c hàng quý ở BN không đáp
ứng điều trị
+ Thực hiện XN HbA1c tại thời điểm BN đến khám
để điều chỉnh điều trị kịp thời
03 ĐIỀU TRỊ DÙNG THUỐC
a, Các yếu tố cần xem xét khi lựa chọn thuốc

o Nguy cơ hạ glucose máu: Sulfonylurea (SU), insulin o Ảnh hưởng lên thận: Tác động tốt, giúp phục

o Tăng cân: Insulin, SU,,.. hồi chức năng thận, giảm tiến triển bệnh thận

o Giảm cân: GLP-1 RA, SGLT2i, SU mạn: ACEi, SGLT2i

o Không ảnh hưởng cân nặng: Metformin, DPP-4i o Giá thuốc, tính sẵn có, sự dung nạp và khả

o Ảnh hưởng lên bệnh lý tim mạch do xơ vữa: Hiệu năng chi trả của BN

quả có bằng chứng GLP1 RA và SGLT2i o Phác đồ sử dụng dễ nhớ, dễ thực hiện và khả

o Ảnh hưởng lên suy tim: SGLT2i giảm tiến triển suy năng tuân thủ điều trị của BN

tim, nguy cơ nhập viện do suy tim

03 ĐIỀU TRỊ DÙNG THUỐC
b, Phác đồ điều trị

Metformin là LỰA CHỌN ĐẦU TAY

- Phối hợp thuốc sớm nên được cân nhắc khởi trị để hạn chế thất bại và đạt mục tiêu điều trị
nhanh. Không chọn cùng nhóm, cùng cơ chế tác dụng:
+ Nếu chi phí là vấn đề chính: ưu tiên chọn SU, TZD
+ Nếu người bệnh có nguy cơ cao hạ glucose máu: ưu tiên chọn DPP-4i, SGLT-2i, GLP-1, TZD
+ Nếu người bệnh cần giảm cân: ưu tiên chọn SGLT-2i, GLP-1

- Cần đánh giá lại chiến lược điều trị mỗi 3 tháng và điều chỉnh nếu cần
- Hướng dẫn triệu chứng hạ đường huyết cho BN
04 ĐIỀU TRỊ KHÔNG DÙNG THUỐC
Hoạt động thể lực Tập 5 ngày mỗi tuần, tốt nhất là các ngày trong tuần

Chọn hình thức phù hợp mà có thể duy trì lâu dài: Di bộ tổng cộng 150 phút mỗi tuần (30
phút/ngày), không nên ngưng tập 2 ngày liên tiếp. Mỗi tuần nên tập kháng lực 2-3 lần (kéo dây
thun, nâng tạ), Có thể thay thế bằng cách chia nhỏ thời gian tập trong ngày: Đi bộ sau 3 bữa ăn,
mỗi lần 10-15 phút

Tránh ngồi kéo dài và mỗi 20 - 30 phút nên đứng dậy đi lại

Những hoạt động tăng tiêu thụ hằng ngày có lợi: làm vườn, đi bộ cầu thang, lau nhà,.

Giám sát quá trình luyện tập để mang lại hiệu quả tốt hơn

Giáo dục BN xử trí hạ đường huyết do tập thể dục

04 ĐIỀU TRỊ KHÔNG DÙNG THUỐC
Chế độ dinh dưỡng

1. Nguyên tắc trong chế

độ ăn 3. Nguồn cung cấp
năng lượng

2. Kiểm soát
cân nặng
4. Cách phân bố bữa ăn
1. Nguyên tắc trong chế độ ăn

Không làm
Cung cấp đủ
tăng đường
dinh dưỡng
huyết sau ăn,
cân bằng về
không làm hạ
số lượng và
đường huyết
chất lượng
xa bữa ăn

Không làm Đơn giản

thay đổi quá không quá đắt
nhanh và tiền. Phù hợp
nhiều cơ cấu, với tập quán
khối lượng địa phương
bữa ăn dân tộc
2. Kiểm soát cân nặng

Cân nặng lý tưởng = chiều cao (m) x chiều cao (m) x 22

= 1.7 x 1.7 x 22 = 63.58kg
 BN này cần giảm gần 4kg nữa và duy trì

 Cá nhân hoá mức năng lượng. Có thể khởi đầu với mức năng lượng
20-30 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
 Cân bằng năng lượng = năng lượng ăn vào - năng lượng tiêu hao
3. Nguồn cung cấp năng lượng
o Lựa chọn thực phẩm chứa nhiều chất xơ như rau xanh, đậu và các loại ngũ cốc nguyên cám như gạo lứt,
khoai, bánh mỳ đen. Tránh các loại thức ăn hay trái cây chứa nhiều đường
o Chọn thực phẩm có ít chất béo bão hoà như cá, thịt nạc, đậu phụ, lạc, vừng. Tránh thức ăn thịt dầu mỡ, dùng
dầu thực vật thay thế mỡ
o Có thể dùng trứng 2-4 quả/tuần, ăn cả lòng đỏ và trắng, hạn chế thực phẩm giàu cholesterol
o Ăn trái cây nguyên miếng, múi, hạn chế uống ép vì mất chất xơ nên đường bị hấp thu nhanh
o Không nên ăn hoa quả quá 20% mức năng lượng hằng ngày, không tốt đến chuyển hoá
o Ăn trái cây chỉ số đường huyết thấp như ổi. lê. táo cam, ăn ít chuối, đu đủ. Hạn chế ăn dưa hấu, xoài, vải,
nhãn
o Nên ăn nhạt tương đối, <5g/ngày
o Hạn chế ăn thức ăn muối chua
o Rượu bia tăng nguy cơ hạ đường huyết. Không quá 1-2 đơn vị rượu (mỗi đv chứa 10g cồn ~ 120mL rượu
vang, 300mL bia, 30mL rượu mạnh
4. Cách phân bố bữa ăn
CƠ CẤU BỮA ĂN
- Duy trì 3 bữa ăn chính trong ngày
- Có bữa phụ trước khi tập luyện, bổ
sung thêm trong khi tập nếu thời
gian tập kéo dài
BỮA PHỤ
- Không sử dụng thực phẩm làm
tăng đường huyết: bánh mỳ, khoai
nướng, ..
- Sử dụng các sản phẩm dành cho
BN ĐTĐ: bánh, sữa , ngũ cốc
- Thời điểm: Cuối buổi chiều
04 ĐIỀU TRỊ KHÔNG DÙNG THUỐC
Giáo dục bệnh nhân

VỀ THUỐC VỀ BỆNH

Cần cho BN biết các thông tin:
 Tác dụng điều trị
 Phản ứng bất lợi và cách khắc phục
 Thực phẩm chức năng có thể sử dụng
 Cách giám sát glucose máu tại nhà
 Các tương tác thuốc có thể có
- Dấu hiệu, triệu chứng, cách xử trí về bệnh, khi tăng/hạ
đường huyết
- Đo glucose máu tại nhà
- Kiểm soát yếu tố nguy cơ: thuốc lá, tăng HA, thừa cân
- Khám định kỳ
- Tiêm vắc xin
05 QUẢN LÝ BỆNH ĐỒNG MẮC & BIẾN CHỨNG
Theo dõi HA:
• Đo HA định kỳ mỗi lần thăm khám
• Mục tiêu điều trị: <140/90 mmHg. Có thể điều chỉnh tuỳ vào đặc điểm và khẳ năng
đáp ứng của BN
Điều trị:
• BN thuộc mức THA nặng cần theo dõi bằng thuốc hạ áp kết hợp thay đổi lối sống
(giảm muối, tăng lượng kali ăn vào, giảm cân, hạn chế rượu bia, tặng hoạt động thể
lực)
• Điều trị bằng thuốc khuyến cáo là ức chế men chuyển hoặc ức chế thụ thể phối hợp
với lợi tiểu hoặc với chẹn kênh canxi.
• Nhóm thuốc GLP-1 RA và SGLT2i cũng có tác dụng giảm nhẹ huyết áp

TĂNG HUYẾT ÁP
Thank You