DÖKÜM TEKNOLOJİSİ

DERS SUNULARI

Doç.Dr. A.Armağan ARICI

2012
 Gaz Çözünürlüğü
Hava veya ortamdaki nemin, sıcak metal yüzeyinde hidrojen ve oksijene
ayrışması bu gazların sıvı metalde çözünmesine yol açar. Bu gazlar,
metalin katılaşması sırasında kalıbı terk edemezse parça içinde gaz
boşluklarının oluşmasına neden olurlar.

Sıvı metallerde gaz çözünmesini

önlemek için alınabilecek genel kurallar:

a)Döküm sıcaklığı mümkün olduğu

kadar düşük seçilmelidir.
b)Sıvı metal ile temas edecek tüm
parçalar kurutulmalıdır.
c)Eriyik fazla bekletilmemeli, döküm en
kısa sürede yapılmalıdır.
d)Eriyik gerekmedikçe karıştırılmamalı
ve üzerindeki koruyucu örtü dökümden
hemen önce sıyrılmalıdır.
 Gaz Boşlukları
Kalıp boşluğunda varolan veya sıvı metal içinde çözünmüş gazların metali ve
kalıbı terk edememesi sonucu parça içinde veya yüzeyinde oluşur.

• Kalıbın geçirgenliğinin düşük

olması
• Metal içinde çözünmüş gaz
miktarının yüksek olması
• Kalıbın içinde nem bulunması
 ÜRÜN (Tablet RENK GAZ KULLANIM AMACI UYGULAM KULLANIM NOTLAR
Halde) MADDESİ A ORANI ŞEKLİ

ALDEGAS 100 Mavi Klor Gaz Alma ve Tane İnceltme %0,3 - 0,5 Daldırma Al/Si -
Al/Mg -
Al/Cu

ALDEGAS 200 Mor / Gri Klor Gaz Alma %0,3 - 0,5 Daldırma Al/Si -
Al/Mg -
Al/Cu

Kullanım Miktarı: Sıvı metalin ağırlığının yukarıda belirtilen uygulama oranı kadar bir miktar
kullanılması gerekir. Örneğin ALDEGAS 100 kullanacaksak, 100 kg metal için 300-500 gr.
uygundur.
 Klor Hekzakloretan AlCl3 Azot
tablet (C2Cl6)
Hidrojenin Çok iyi Çok iyi Çok iyi İyi
giderilmesi
Al2O3 ün Çok iyi İyi İyi Az
giderilmesi
Banyo üzerinde
koruyucu gaz İyi İyi İyi İyi
oluşumu
Cüruftaki metal Çok iyi Az Az Çok
miktarı
Maliyet Düşük Normal Normal Düşük
Zehirli, Zehirli, korozif Korozif nem Cürufta fazla
Dezavantajı havalandırma havalandırma kapıcıdır. metal kaybı
gerekir. gerekir.

Sıvı alüminyum içerisindeki hidrojenin giderilmesi amacıyla ilave edilen farklı

gaz gidericiler ve etkileri (Reine, Looper, Resenthal 1993)
Kazım Önel, Esra Dokumacı, Cenk Eken, H. Emre Çubuklusu, Uğur Aybarç, Ömer Burak Çe, Caner Kalender,
Mehmet Kızılkaya ‘Alüminyum Gaz Giderme İşleminde Ultrasonik Yöntemin Kullanımı’
Kazım Önel, Esra Dokumacı, Cenk Eken, H. Emre Çubuklusu, Uğur Aybarç, Ömer Burak Çe, Caner Kalender,
Mehmet Kızılkaya ‘Alüminyum Gaz Giderme İşleminde Ultrasonik Yöntemin Kullanımı’
Analiz sonucu Cr, Ni ve C değerlerinin düşük çıktığı görülmektedir. Silisyum, krom,
mangan gibi bazı elementler alaşımlar şeklinde ocağa katılmaktadır. Krom ve Nikel
ilavesini sağlamak için FeCr ve Ni alaşımlarından faydalanabiliriz.
Ocak kapasitesi 550 kg ve ara analiz alındığında ocak içerisindeki alaşımın ağırlığı
500 kg olarak hesaplamaları yapalım.
 Akıcılık
•Döküm sıcaklığı
•Yolluk sistemi
•Parçanın ve kesitlerin
büyüklükleri
•Katılaşma türü ve aralığı
•Kalıp malzemesi ve kalıbın
ısıl özellikleri
•Malzemenin ısıl özellikleri
•Malzemenin kalıp
malzemesini ıslatma
özelliği