LIGTAS AT RESPONSABLENG

PAGGAMIT NG COMPUTER,
INTERNET AT EMAIL
Ano- ano ang mga kagamitang nakikita mo
sa bahay, paaralan, at mga lugar- pasyalan na
produkto ng makabagong teknolohiya?

Makatutulong ba ang pagkakaroon ng mga

kagamiang ito? Bakit?
pamamaraan kasangkapan

Information teknolohiya

T echnology
I
nformation
Sining at Agham
Pagtatala (recording)

T
echnology Pag- ingat (storage)
Pagsasaayos (organizing)
Pakikipagpalitan (exchange), at
Pagpapalaganap ng impormasyon
(information dissemination)
 Exposure

Salik sa Paggamit ng
Viruses, Adware
Computer, Internet, at e- at Spyware
Harassment at mail
Cyber bullying Identity
Theft
Exposure o Paglantad ng di- naaangkop na
materyales
Maaari kang makakita
ng materyales na
tahasang seksuwal,
marahas, at
ipinagbabawal o
illegal.
Viruses, Adware at Spyware
Maaari kang makakuha ng
mga virus sa paggamit ng
internet na maaaring
makapinsala sa mga files at
memory ng computer at
makasira sa maayos nitong
paggana.
Panliligalig at pananakot o Harassment at Cyber
bullying
Maaari ka ring makaranas
ng cyber bullying o
malagay sa peligro dahil sa
pakikipag- ugnayan sa mga
hindi kakilala.
Pagnanakaw ng Pagkakilanlan o Identity Theft
Ang naibahagi mong personal
na impormasyon na gamitin ng
ibang tao sa paggawa ng
krimen. Maaari ding makuha
ang imporamasyon na hindi mo
nalalaman o binibigyang
pahintulot. Ito ang tinatawag na
identity theft o fraud.
Tiyakin/itakda kung aling websites ang maaring bisitahin
at kung gaano katagal maaaring gumamit ng computer,
internet at e-mail.

Magpa- install o magpalagay ng internet content filter.

Makipag- ugnayan lamang sa mga kakilala o kaibigan

tuwing online.
 Huwag maglatha,
Pumili ng magbigay o
mamahagi ng
password na naumang personal
mahirap na impormasyon I-shut down ang
tungkol sa iyo o sa computer at i-off
mahulaan, at ibang tao (katulad
palitan ito ng tirahan, email
ang koneksyon ng
internet kung tapos
kung address, o telepono)
nang gamitin ang
kinakailangan. mga ito. Huwag
Huwag ibigay ang hayaang
Alamin ang password nakabukas ang
mfga ito kapag
pagkakaiba ng kaninuman
(maliban sa mga hindi ginagamit.
publiko at magulang) at
siguraduhing naka
pribadong log- out ka bago
impormasyon. patayin o i-off ang
computer.
Piliin ang pinakamabuting sagot ayon sa mga dapat isaalang- alang sa
paggamit ng computer.

1. Pagpasok sa computer laboratory, ang dapat kong gawin ay:

a. Buksan ang computer, at maglaro ng online games.

b. Tahimik na umupo sa upuang itinalaga para sa akin.

c. Kumain at uminom.
2. May nagpapadala sa iyo ng hindi naaangkop na “online
message”, ano ang dapat mong gawin?

a. Panatilihin itong isang lihim.

b. Tumugon at hilingin sa nagpadala sa iyo na hw=uwag ka na

niyang padalhan ng hindi naaangkop na mensahe.
c. Sabihin sa mga magulang upang alertuhin nila ang Internet Service
Provider.
3. Sa paggamit ng internet sa computer laboratory, alin sa mga ito
ang dapat na gawin?

a. Maaari kon i-check ang aking email sa anumang oras na naisin ko.

b. Maari akong pumunta sa chat rooms o gamitin ang instant

messaging para makipag- ugnayan sa aking mga kaibigan.
c. Maari ko lammang gamitin ang internet at magpunta sa aprobado o
mga pinayagang websites kung may pahintulot ng guro.
4. Kapag may humingi ng personal na impormasyon tulad ng
mga numero ng telepono o address, dapat mong:

a. Ibigay ang hinihingig impormasyon at magalang na gawin ito.

b. I-post ang impormasyon sa anumang pampublikong websites tulad

ng Facebook, upang makita ninuman.
c. Iwasang ibigay ang personal na impormasyon online, dahil hindi
mo batid kung kanino ka nakikipag- ugnayan.
5. Nakakita ka ng impormasyon o lathain sa computer na sa
iyong palagay ay hindi naaangkop, ano ang dapat mong gawin?

a. Huwag pansinin. Balewalain.

b. I-off ang computer at sabihin ito sa iyong kaibigan.

c. Ipaalam agad sa nakatatanda.

Isulat ang T kung tama ang pahayag at M naman kung mali.

_____1. Makatutulong sa mabilis na pagpapadala at pagkuha ng

impormasyon ang paggamit ng mga ICT equipment at gadgets.
_____2. Dapat gumamit ng internet sa paaralan anumang oras at araw.
_____3. Maaaring magbigay ng personal na impormasyon sa taong
nakilala mo gamit ang internet.
_____4. Dapat ipaalam sa guro ang mga nakita mo sa internet na hindi
mo naiintindihan.
_____5. Ibigay ang password sa kamag- aral upang magawa ang output
sa panahong liliban ka sa klase.