หน่วยการเรียนรูท

้ ี่ 1
การเจริญเติบโตและ
พ ัฒนาการของว ัยรุน ่
 จุดประสงค์ การเรียนรู้

1. อธิบายการเปลี่ยนแปลงด้านร่ างกาย จิตใจ

อารมณ์ สังคมและสติปัญญาในวัยรุ่ นได้
2. ระบุปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการเจริ ญเติบโต
และพัฒนาการด้านร่ างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและ
สติปัญญาในวัยรุ่ นได้
ยรุน
่ และการเปลีย
่ นแปลง
lescent (ว ัยรุน
่ ) คือ การเจริญเติบโตไปสูว่
(ภาวะความเป็ นผู ้ใหญ่ทเี่ หมาะสมตามวัย)

1) ว ัยแรกรุน ่ (Puberty)  10-13 ปี

2) ว ัยรุน
่ ตอนกลาง (Middle
Adolescent) 14-16 ปี
3) ว ัยรุน่ ตอนปลาย (Late
Adolescent) 17-20 ปี
1 ) ว ัยแรกรุน
่ (Puberty) (10-13 ปี )
ร่างกายมีการเปลีย ่ นแปลงทุกระบบ
ซงึ่ สง
่ ผลต่อด้านจิตใจ ทำให้อารมณ์
หงุดหงิด แปรปรวนง่าย
2) ว ัยรุน
่ ตอนกลาง (Middle
Adolescent) (14-16ปี )
ยอมร ับการเปลีย ่ นแปลงได้ เริม
่ มี
ความคิดลึกซงึ้ จึงห ันมาใฝ่อุดมการณ์
และหาเอกล ักษณ์ของตนเอง เป็นต้น
นและการเปลีย
่ นแปลง (ต่อ)
รเปลีย ่ นแปลงทางด้านร่างกาย
ร่างกาย ไขม ัน กล้ามเนือ ้ ฮอร์โมน อว ัย
รเปลีย ่ นแปลงทางด้านอารมณ์และจิตใ
งวลด้านต่างๆ ต้องการอิสระ ท้าทาย
ากรูอ
้ ยากลอง
รเปลีย ่ นแปลงทางด้านสงคมั เพือ
่ นส
รเปลีย ่ นแปลงทางด้านสติปญ ั ญา
คราะห์... มีเหตุผล... เป็นต้น
1. ว ัยรุน
่ และการ
เปลีย ่ นแปลง (ต่อ)
1.1) การเปลีย ่ นแปลงทางด้าน
ร่างกาย
1 ) ขนาดของร่างกายและ
ความสูง
2 ) กระดูก
้
3 ) ไขม ันและกล้ามเนือ
4 ) โครงสร้างใบหน้า
 ื หน้า 5
แก้ไขข้อมูลในหน ังสอ

โกรทฮอร์โมน (Growth Hormone:

GH) 
คือฮอร์โมนชนิดหนึง่ ทีผ ่ ลิตขึน ้ จาก
ต่อมใต ้สมอง และเข ้าสูก่ ระแสเลือด
่ ำคัญในการเจริญเติบโตของ
มีหน ้าทีส
งกาย ชว่ ยเสริ
ร่าโกรทฮอร์ โมนจะผลิ
มสร ้างกลตและหล
้ามเนือ
้ ใหง่ ั ้
ออกมามากที
เติบโตสมวัย ส ่ ด ่ งนอนหล ับ
ุ ชว
สนิทระหว่าง 23.00 – 7.00 น. 
 ฮอร์โม
นเพศ
ต่อมเหงือ่
อโพรคริน
(Aprocrine
)

หน้า
17
หน้า
17
1. ว ัยรุน
่ และการ
เปลีย ่ นแปลง (ต่อ)
1.2) การเปลีย
่ นแปลงทางด้าน
อารมณ์และจิตใจ
1 ) วิตกก ังวลเกีย่ วก ับการเปลีย
่ นแปลง
ทางร่างกาย
2 ) วิตกก ังวลก ับอารมณ์ทางเพศ
3 ) วิตกก ังวลกล ัวความเป็นผูใ้ หญ่
4 ) วิตกก ังวลในความงดงามของ
ร่างกาย
5 ) ต้องการความร ักความห่วงใย
นและการเปลีย
่ นแปลง (ต่อ)
รเปลีย่ นแปลงทางด้านสงคม ั ่ นสำ
เพือ
นห่างจากครอบคร ัว สนใจเพือ ่ นมากกว่า
วามสนใจเพศตรงข้าม
กปร ับต ัวให้เข้าก ับกฎเกณฑ์ กติกาของ
กษะการเข้าสงคม ั การสอ ื่ สาร การแก้ป
นีประนอม การยืดหยุน ่ และการทำงานก
งการเป็นทีย ่ อมร ับของกลุม ่
1. ว ัยรุน
่ และการ
เปลีย ่ นแปลง (ต่อ)
1.4) การเปลีย ่ นแปลงทางด้านสติ
ปัญญา
สามารถคิด วิเคราะห์และ
ั
สงเคราะห์ มากขึน ้
มีเหตุผล รูจ้ ักควบคุมตนเอง
รูจ
้ ักยงคิ
ั้ ด คิดให้เป็นระบบ ปร ับ
ต ัวทางความคิด เพือ ่ ให้ทำงาน
 สรุปพ ัฒนาการของว ัยรุน
่

พัฒนาการ การเปลีย่ นแปลง

ด้ านร่ างกาย ในระยะแรกจะมีพฒ
ั นาการทางร่ างกายและทางเพศคล้ ายผู้ใหญ่ แต่ พอในช่ วงวัย
ตอนกลางถึงตอนปลายวัยรุ่น ก็จะมีพฒ
ั นาการเหมือนกับผู้ใหญ่ มากขึน้

ด้ านจิตใจและ วัยนีจ้ ะมีการเปลีย่ นแปลงทางด้ านจิตใจและอารมณ์ มาก มีความสนใจเพศตรงข้ าม

อารมณ์ ต้ องการเป็ นทีย่ อมรับของกลุ่มเพือ่ นมีความเป็ นตัวของตัวเอง และต้ องการเหตุผล
มากขึน้ อยากรู้ อยากลอง
ด้ านสั งคม สั งคมของวัยรุ่นจะขยายวงกว้ างออกไปมีท้งั เพือ่ นเพศเดียวกันและเพือ่ นต่ างเพศ
โดยเฉพาะเพือ่ นต่ างเพศอาจพัฒนาไปเป็ นแฟนหรือคู่รักได้ นอกจากนีย้ งั มีการเข้ า
สั งคมกับผู้ใหญ่ ทำให้ วยั รุ่นต้ องปรับตัวมากขึน้

ด้ านสติปัญญา วัยรุ่นสามารถใช้ ความคิดของตนเองตัดสิ นใจได้ อย่ างมีเหตุผล อีกทั้งยังแสดง

ความสามารถทางสติปัญญาด้ วยการพูด อภิปราย หรือแสดงความคิดเห็นกับผู้อนื่
ชอบเรียนรู้ ด้วยการลงมือทำเอง
 ปัจจ ัยทีม ่ ผ
ี ลต่อการเจริญ
ปัจจ ัย
เติ
บ โตและพ ัฒนาการ
1) พ ันธุกรรม การถ่ายทอด
ภายใน
ล ักษณะต่างๆ จากรุน ่ หนึง่ ไปสู ่
อีกรุน่ หนึง่ ไม่สามารถ
ปัจจ ัย
ภายนอก
เปลีย่ นแปลงได้

2) สงิ่ แวดล้อม (สถานเริงรมย์

ปัจจ ัย
ภายนอก อาหาร อากาศ
การออกกำล ังกาย การนอนหล ับ
ื่ เป็นต้น)
สอ
ปัจจ ัยทีม
่ ผี ลต่อการเจริญ
เติบโตและพ ัฒนาการ
ปัจจัยภายในและภายนอก
แตกต่ างหรือเหมือนกัน
อย่ างไร
เฉลย แตกต่ างกันตรงทีเ่ ราไม่ สามารถ
เปลีย่ นแปลงพันธุกรรม ซึ่งคือปัจจัยภายในได้ แต่
สามารถเปลีย่ นแปลงปัจจัยภายนอกได้ เช่ น เลือก
รับประทานอาหารทีม่ ปี ระโยชน์ เป็ นต้ น
 ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริ ญเติบโต
และพัฒนาการของมนุษย์มาก
ที่สุด คือปัจจัยใด
ก. อาหาร
ข. พันธุกรรม
ค. สภาพแวดล้อม
ง. การอบรมเลีย้ งดู
เฉลย ก. อาหาร อาหารนับเป็ นสิ่ งแวดล้ อมหนึ่งทีม่ ผี ลต่ อ
การเจริญเติบโตมากทีส่ ุ ด เพราะหากได้ รับอาหารไม่ เพียงพอ
หรือไม่ มปี ระโยชน์ ร่ างกายก็จะมีการเจริญเติบโตช้ าหรือผิดปกติ
รคบูลเิ มีย เนอโวซา

หน้า
14
งานทีไ่ ด้ร ับมอบหมาย
ทำใบงานที่ 1