ANATOMİYE GİRİŞ

Doç. Dr. Barış Özgür DÖNMEZ

Canlıların temel özellikleri

Hücresel organizasyon

Dokular

Organlar

Sistemler
• Anatomi, Grekçe Anatemnin kelimesinden gelir

ANATOME

Çıkarmak Kesmek

• Anatomi insan gövdesinin normal şekil ve

yapısını ve gövdeyi oluşturan çeşitli organlar ve
aralarındaki normal ilişkileri inceleyen bir
bilimdir.
• Anatomi doğa bilimlerine dahildir.

Canlı (biyolojik) grup

• Doğa bilimleri
Cansız (abiyolojik)
grup

• Anatomi biyolojik gruba dahildir.

Biyoloji
• Canlı varlıkların (bitki ve hayvan) nasıl meydana
geldiklerini,
• Doğup büyümelerini,
• Yaşayış ve üremelerini,
• Strüktür (yapı) ve form (şekil) gibi hususiyetlerini
bilimsel metotlarla inceleyip, bunlar arasında mevcut
bilimsel değer ve ilişkileri tespit ve açıklamaya çalışan
geniş bir disiplindir.
Morfoloji
• Biyoloji
Fizyoloji
Biyoloji
• Biyolojinin konusunu oluşturan bir canlının
mekanla ilgili organlarının şeklini (form) ve
yapısını (structura) açıklayan bilime morfoloji;
• Aynı organların zaman kavramı ile fonksiyonları
anlatan bilime fizyoloji denir.
• Anatomi morfolojinin bir koludur.
Phytotomia
• Anatomi Anthropotomia
Zootomia
Anatomia comparativa
 Anatominin dalları

Sistematik anatomi
Cerrahi Anatomi
Komparatif Anatomi
Yüzeyel Anatomi
Mikroskopik Anatomi
Gelişim Anatomisi
Topografik Anatomi
Patolojik Anatomi
Fonksiyonel Anatomi
Klinik Anatomi
Artistik Anatomi
Anatomiyi nasıl öğrenebiliriz?

Sistemsel organizasyon

Ezberden kaçınmak

Yazarak tekrar

Düzenli ders takibi ve tekrar

Sık sık görsel araçlara başvurma

Anatominin tarihsel gelişim zinciri
Modern Anatomini doğuşunda Andreas Vesalius
(1514-1564)
de humani Corporis Fabrica Libri Septem (1543)
Andreas Vesalius (1514-1564)
De humani corporis fabrica libri septem. (1555)
(ilk anatomi kitabı)
Santa Maria Nuova hastanesi, Floransa-İtalya
Leonardo Da Vinci (15 Nisan 1452 - 2 Mayıs 1519)
Mahzen nemliydi ve camsızdı. Böylece içini açıp incelediği
cesetlerin daha geç çürümesini elde edebiliyordu.

Ayrıca Vatikan’ın ölülerin huzurunun bozulmasına verdiği

ağır cezalardan çekindiği için gizlilik sağlıyordu bu
mahzen. Duvarlara asılmış bir kaç gaz lambasıyla ihtiyacı
olan ışığı elde etmeye çalışan Leonardo’nun, açtığı
cesetlerde en çok ihtiyaç duyduğu aletlerin başını uzun
tırnakları çekiyordu.
Dikkat çekmemek için geceleri çalışmayı tercih eden Da
Vinci notlarında: “ Dörde bölünerek, asılarak, kafaları
kesilerek öldürülmüş mahkümlarla geçirdiğim gecelerden
korkuyorum ” diyordu.
Şanizade Mehmet Ataullah Efendi
Mazhar Paşa
Nurettin Ali Berkol
Muhittin Dilemre
İbrahim Veli Odar
Şanizade Mehmet Ataullah Efendi 1771- 1826
Mazhar Paşa 1845 -1920
Sonraki yıllarda
Teknolojik gelişime paralel olarak
US (Ultrasaund)
BT (Bilgisayarlı Tomografi)
PET (Pozitron emission tomografi)
MRG ( Magnetik rezonans görüntüleme)
Endoskopi gibi aletler
anatomik bilgi birikimi gerekmektedir.
Anatominin hekimlikteki önemi:

Anatomi bilgisinden yoksun doktorlar köstebeğe

benzerler. Belirsizlik içinde, karanlıkta çalışan elleri ile
birçok mezarlar yaratırlar.
Prof. Dr. Tiedemann
Anatomide kullanılan terimler:

Latince ve Grekce

Önemi

Basel Nomina Anatomica’sı (30 bin terim)

Terminologia Anatomica (1985)

Superior : Daha üst, daha üstte olan
inferior : Daha alt, daha alta olan
Cranialis : kafa ile ilgili
Caudalis : kuyrukla ilgili
Anterior : Daha ön, daha önde olan
Posterior: Daha arka, daha arkada olan
Proximalis : Merkeze yakın, başlangıca yakın.
Distalis : Merkezden uzak, başlangıctan uzak.
Lateralis : Dış yan , dış yandaki
Dexter : Sağ
Sinister : Sol
Dorsalis : Sırtla ilgili
Ventralis : Karınla ilgili
Anatomik duruş
Anatomide organlar ve oluşumlar ifade edilirken
tüm tanımlamalar anatomik duruşa göre yapılır.
Ayakta dik duran,
yüzü öne dönük,
gözleri karşıya bakan,
kolları yana sarkık,
avuç içleri öne bakan,
ayakları bitişik bir şekilde duran kişinin duruşuna
Anatomik duruş denir.
Kadeverik duruş
Anatomide organ ve oluşumların durum, yön ve
birbirleri ile olan komşuluklarını anlatabilmek
için düzlem ve eksenler tarif edilmiştir.
DÜZLEMLER
 Planum medianum

İnsan vücudunun
ortasından geçerek
vücudu sağ ve sol eşit iki
parçaya ayıran düzlemdir
 Planum sagittale

İnsan vücudunun ortasından

geçerek vücudu sağ ve sol eşit
olmayan iki parçaya ayıran
düzlemdir
Planum medianum’a paraleldir
Planum frontale (coronale)

Yüze paralel geçen ve

vücudu ön ve arka olmak
üzere eşit olmayan iki
parçaya ayıran düzlemdir
 Planum horizontale
(transversum)

Yere paralel geçen ve vücudu

üst ve alt olmak üzere eşit
olmayan
iki parçaya ayıran düzlemdir
Yere paralel, sagittal ve frontal
düzlemlere diktir.
EKSENLER
Eksen: Hareket sırasında hareket etmeyen
noktalardan geçen tasarılı çizgidir.
 Axis verticalis

Baştan
ayaklara
doğru
geçirilen
eksendir
Yere diktir.
 Axis sagittalis

Yere paralel
olarak önden
arkaya
veya arkadan
öne geçirilen
eksendir
 Axis transversalis

Yere paralel
olarak sağdan
sola
veya soldan
sağa geçirilen
eksendir
Anatomide kullanılan genel kavramlar
 İnsan vücudunun bölümleri

Caput (Baş) Membrum superior

Collum (Boyun) Brachium
Truncus (Gövde)
Antebrachium
Cavitas thoracis
Manus
Cavitas abdominalis Membrum inferior
Pelvis Femur
Crus
Pedis
 İnsan vücudundaki boşluklar

Göğüs boşluğu (Cavitas thoracis )

diaphragma
karın boşluğu ( cavitas abdominalis )
Pelvis boşluğu (cavitas pelvis )
Spinal boşluk
Cranial boşluk
Perikardial boşluk
 Cavitas cranialis
Cavitas thoracis

Cavitas abdominis
Cavitas pelvicis
Cavitas spinalis
 Cavitas cranialis

Cavitas spinalis
Cavitas thoracis

Cavitas abdominis Cavitas pelvicis

 Sistemler

Systema integumentum (Deri ve ekleri)

Systema locomotoria
Systema cardiovasculare
Systema digestorium
Systema respiratoria
Systema nervosum
Systema urogenitale
Systema endocrinologia
Systema organa sensuum (Organa sensoria)
Systema integumentum
(Deri ve ekleri)
Systema locomotoria
Systema cardiovasculare
Systema endocrinologia
Systema genitale
Systema digestorium
Systema nervosum
Systema urinaria