3.1. (Gui SV) KTCT - Chuong 3

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
Khoa KHXH&NV
Bộ môn Lý luận chính trị
KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN

Dành cho bậc đại học – không chuyên lý luận chính trị
Mã môn học: 306103
GVC: TS. Trần Quốc Hoàn

Email: tg_tranquochoan@tdtu.edu.vn
Tel: 0918987357
02/20/23 CHƯƠNG III: GIÁ TRỊ THẶNG DƯ... 1

Chương III: Sản xuất giá trị thặng dư trong nền
kinh tế thị trường
Mục tiêu
20/02/23 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 2

I. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư
CẤU
II. Tích luỹ tư bản
TRÚC
III. Các hình thức biểu hiện giá trị thặng dư trong nền
kinh tế thị trường (LMS)

1.1. Nguồn gốc giá trị thặng dư
1. Lý luận của C.Mác giá trị 1.2. Bản chất giá trị thặng dư
thặng dư
1.3. Các phương pháp sản xuất

giá trị thặng dư

Chương III: Sản xuất giá trị thặng dư trong nền kinh tế thị
trường
1. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư

* Công thức chung của tư bản và mâu thuẫn của nó
Công thức lưu thông Công thức chung của tư bản
H - T - H’ T - H - T’ (T’ = T + ∆t)
∆t: Giá trị thặng dư (m); T: được gọi là Tư
bản

Tiền vận động theo công thức:

T - H - T’
Điều kiện Tiền tham gia lưu thông và từ lưu

Tiền trở thành tư bản thông thu về lượng tiền lớn hơn
Tiền mang lại giá trị (m) cho

nhà tư bản
Tiền vận động theo công thức:

T - H - T’
Điều kiện Tiền tham gia lưu thông và từ lưu

Tiền trở thành tư bản thông thu về lượng tiền lớn hơn
Tiền mang lại giá trị (m) cho

nhà tư bản
Tư bản là giá trị mang lại giá trị thặng dư cho nhà tư bản
Mâu thuẫn trong công thức chung

của tư bản
“m không thể xuất hiện ở trong lưu thông và

cũng không thể xuất hiện ở bên ngoài lưu thông.
Nó phải xuất hiện ở trong lưu thông và đồng thời
không phải ở trong lưu thông” C. Mác.
C.Mác đã tìm được bí mật để giải quyết mâu thuẫn đó

chính là Hàng hóa sức lao động
trường

* Hàng hoá sức lao động
- Sức lao động: là toàn bộ năng lực thể chất và trí lực
tồn tại trong một cơ thể sống của con người
- Lao động: là hoạt động có mục đích, có ý thức của con

người, là sự vận dụng sức lao động vào sản xuất
trường

* Hàng hoá sức lao động
- Điều kiện sức lao động trở thành hàng hoá

+ Người lao động tự do thân thể
+ Người lao động không có TLSX

trường
1.1. Nguồn gốc giá trị thặng dư * Hàng hoá sức lao động
Giá trị:
+ Giá trị tư liệu sinh hoạt cần thiết (cả vật chất, tinh thần)
để tái sản xuất ra sức lao động;
Hai thuộc tính
+ Phí tổn đào tạo người lao động;
+ Giá trị những tư liệu sinh hoạt cần thiết (vật chất và tinh
thần) để nuôi con của người lao động

trường
Giá trị sử dụng

+ Nhằm thoả mãn nhu cầu cho người thuê sức lao động
Hai thuộc tính + Đặc biệt, khi sử dụng nó tạo ra lượng giá trị lớn hơn
giá trị bản thân nó; đây là nguồn gốc sinh giá trị thặng
dư

trường
Giá trị: Là HPLĐXH cần thiết để sản xuất và tái
sản xuất sức lao động (nhu cầu vật chất và tinh
thần) cho bản thân và gia đình.
Hai thuộc tính
Giá trị sử dụng: Hết sức đặc biệt, khi sử dụng
nó tạo ra lượng giá trị lớn hơn giá trị bản thân
nó; đây là nguồn gốc sinh giá trị thặng dư
trường
1.1. Nguồn gốc giá trị thặng dư * Sản xuất giá trị thặng dư
Mục đích sản xuất TBCN vì (m)
Ví dụ: Xét nhà tư bản sản xuất sợi

Xét nhà tư bản sản xuất sợi
- Để quá trình sản xuất diễn ra, nhà tư bản phải bỏ ra lượng tiền ban
đầu (Tư bản ứng trước: TBƯT) để mua các yếu tố của sản xuất.
Giả sử TBƯT:
+ 10 kg bông: 10$
+ Hao mòn máy móc: 02$
+ Thuê sức lao động: 03$/ ngày
Tổng TBƯT = 15$.
- Để kéo hết 10kg bông thành sợi, giả sử công nhân chỉ làm việc hết 4h
lao động và 1h lao động của công nhân tạo ra lượng giá trị mới là
0,75 $.
Tổng giá trị sợi = 10$ Bông + 02$ Hao mòn + … thuê lao
động = 15$
Tổng giá trị sợi = 10$ Bông + 02$ Hao mòn + (4 x 0,75 $)
sức lao động = 15$
Tổng giá trị sợi – Tổng TBƯT = 15$ - 15$ = 0$
=> m = 0$
- Nếu quá trình sản xuất dừng tại đây thì công nhân không
bị bóc lột, nhà tư bản không mất gì nhưng nhà tư bản
không đạt được mục đích của sản xuất.
- Để đạt được mục đích của sản xuất giả sử nhà tư bản bắt
công nhân làm việc thêm 4h nữa.
- Xét 4h lao động tiếp theo:
+ Tổng TBƯT = 10$ Bông + 02$ Hao mòn = 12$.
+ Tổng giá trị sợi = 10$ Bông + 02$ Hao mòn +

(4h x 0,75$) = 15$.
+ Tổng giá trị sợi – Tổng TBƯT = 15$ - 12$ = 3$
=> m = 3$
- Xét cả ngày lao động 8h:
+ Tổng TBƯT = 20$ Bông + 04$ Hao mòn + 03 $ Thuê sức

lao động = 27$.

(8h x 0,75$) = 30$.
=> m = 3$
* Một số kết luận rút ra
+ (m) có nguồn gốc từ đâu?

+ Tổng TBƯT = 20$ Bông + 04$ Hao mòn +

3$ thuê công nhân/ngày = 27$.

(8h x 0,75$) = 30$.
m có nguồn gốc Từ giá trị mới do sức lao động của

công nhân (8h x 0,75$)
+ Giá trị thặng dư là gì?
Giá trị sức lao động của công nhân:

(8h x 0,75$) = 3$ (v) + 3$ (m)
Giá trị thặng dư là phần giá trị sức lao động ngoài giá trị tiền
lương (v) do công nhân làm thuê tạo ra và bị nhà tư bản chiếm
đoạt
+ Bản chất CNTB?
“Là bóc lột giá trị sức lao động của

công nhân làm thuê.”
+ Ngày lao động chia thành 2 phần:
Thời gian lao động tất yếu Thời gian lao động thặng dư
(t) (t’)
4h 4h
+ Giá trị hàng hóa: G = c + (v + m)
C: Giá trị TLSX (v + m)

(giá trị cũ) biểu hiện Giá trị mới hình thành
Mâu thuẫn của công thức chung của

tư bản được giải quyết triệt để
(m) Không sinh ra trong lưu thông vì được sinh ra

trong sản xuất; không có lưu thông thì không có
hàng hóa SLĐ thì (m) không được tạo ra
Câu hỏi nhỏ?
Chứng minh rằng bản chất của CNTB là bóc lột giá trị sức lao
động của công nhân làm thuê. Hiện nay CNTB đang có một số
những điều chỉnh để thích nghi như: Tăng lương, giảm giờ
làm, tạo điều kiện thuận lợi cho công nhân làm việc, cho công
nhân tham gia cổ phần…theo anh chị những điều chỉnh đó
của CNTB có làm giảm đi bản chất bóc lột của CNTB hay
không? Tại sao?
Thảo luận nhóm
• Tăng lương: tăng bóc lột hay giảm bóc lột

• Giảm giờ làm: tăng bóc lột hay giảm bóc lột
• Tạo điều kiện thuận lợi: tăng bóc lột hay giảm bóc lột
• Cho công nhân tham gia cổ phần: công nhân có bóc lột
không?
* Bản chất của tư bản, tư bản bất biến và khả biến, tư bản cố định và tư
bản lưu động
GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
GIÁ TRỊ
* Bản chất của tư bản, tư bản bất biến và khả biến, tư bản
cố định và tư bản lưu động
Bản chất của tư bản
Tư bản là giá trị mang lại giá trị thặng dư cho nhà tư bản.
Tư bản bất biến Tư bản khả biến
Ký hiệu: c Ký hiệu: v
Bao gồm: Máy móc, thiết bị…; Nguyên Bao gồm: Sức lao động
liệu, vật liệu…
Đặc điểm: Tham gia SX giá trị không Đặc điểm: Tham gia sản xuất giá
thay đổi và chuyển toàn bộ vào sản phẩm trị tăng lên
Tư bản cố định Tư bản lưu động
Bao gồm: Máy móc, thiết bị…; Bao gồm: Nguyên liệu, vật liệu,
sức lao động…;
Đặc điểm: Tham gia SX giá trị chuyển Đặc điểm: Tham gia SX giá trị
dần vào sản phẩm chuyển 1 lần vào sản phẩm
Được sử dung lâu dài trong sản xuất và bị Được sử 1 lần trong sản xuất
hao mòn
Bài tập nhỏ
• CHO NHÀ TƯ BẢN SẢN XUẤT (A) CÓ TỔNG TƯ BẢN

LÀ 5000$. NHÀ TBSX(A) BỎ RA 200$ MUA MÁY MÓC
THIẾT BỊ, 100$ XÂY DỰNG NHÀ XƯỞNG. SỐ TƯ BẢN
THUÊ SỨC LAO ĐỘNG GẤP 3 LẦN MUA NGUYÊN
LIỆU, VẬT LIỆU.
• HÃY TÍNH: TBBB; TBKB; TBCĐ; TBLĐ
Máy móc, thiết bị,
nhà xưởng … TBCĐ
TBBB Nguyên liệu,

vật liệu …
TB TB
TBLĐ
TBKB Sức lao động
* TIỀN CÔNG TRONG CHỦ NGHĨA TƯ BẢN
Bản chất của tiền công
Các hình thức cơ bản của tiền công
Tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế

Bản chất của tiền công trong CNTB
Là biểu hiện bằng tiền của giá trị sức lao động nhưng lại biểu hiện
ra như là giá cả của lao động
Các hình thức tiền công cơ bản
Là hình thức tiền công mà Là hình thức tiền công mà

số lượng của nó ít hay số lượng của nó phụ
nhiều tuỳ theo thời gian thuộc vào số lượng sản
lao động của công nhân phẩm hay số lượng công
dài hay ngắn. việc đã hoàn thành.
Tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế
Tiền công Tiền công

danh nghĩa thực tế
Là khoản thu nhập mà người Là khối lượng hàng hóa và dịch

lao động nhận được dưới hình vụ mà người lao động mua được
thái tiền tệ bằng tiền lương danh nghĩa
* Tuần hoàn tư bản và chu chuyển tư bản
Tuần hoàn tư bản
Chu chuyển tư bản

- Tuần hoàn tư bản là sự vận động liên tục của tư bản qua ba giai đoạn, tồn
tại 3 hình thái, thực hiện ba chức năng rồi lại quay về hình thái ban đầu.
TLSX
T H SX H’ T’
SLĐ
Giai đoạn Lưu thông (mua) Sản xuất Lưu thông (bán)
Hình thái TB tiền tệ TB sản xuất TB hàng hóa
Chức năng Mua TLSX Sản xuất hàng hóa Thực hiện giá trị
TLSX
T H SX H’ T’… T’’… T’’’…
SLĐ
- Là tuần hoàn của tư bản được lặp đi lặp lại liên tục
- Chu chuyển tư bản phản ánh tốc độ vận động nhanh hay chậm
của tư bản
- Thời gian chu chuyển tư bản
TLSX
T H SX H’ T’…
SLĐ
mua bán
sản xuất
Thời gian Thời gian Thời gian

chu chuyển lưu thông sản xuất
Thời gian Thời gian Thời
lưu thông mua gian bán
Thời gian Thời gian
Thời gian Thời gian dự trữ sản
gián đoạn
sản xuất lao động xuất
lao động
Công nhân Đối tượng lao động Hàng hóa dự

đang sản không chịu tác động trữ trong kho
xuất trực tiếp của lao động
- Tốc độ chu chuyển tư bản
CH
n =
ch
n: số vòng chu chuyển trong 1 năm
CH: thời gian 1 năm = 12 tháng
ch: thời gian chu chuyển của 1 vòng
trường
1.2. Bản chất giá trị thặng dư
* Bản chất giá trị thặng dư
* Tỷ suất giá trị thặng dư
* Khối lượng giá trị thặng dư

trường
* Bản chất giá trị thặng dư
Bản chất giá trị thặng dư là quan hệ bóc

lột giữa nhà tư bản với công nhân làm thuê

trường

* Tỷ suất giá trị thặng dư
Là tỷ lệ phần trăm giữa giá trị thặng dư
và tư bản khả biến để sản xuất ra giá trị m’ = m / v x 100%
thặng dư đó
m’ = t’/ t x 100%
m’ phản ánh trình độ khai thác sức lao động
làm thuê/ mức độ bóc lột của nhà tư bản
trường

* Khối lượng giá trị thặng dư
Khối lượng giá trị thặng dư là lượng
giá trị thặng dư bằng tiền mà nhà tư bản
M = m’ . V
thu được
V = ∑v
M phản ánh quy mô giá trị thặng dư
trường
1.3. Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư
* Sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối
* Sản xuất giá trị thặng dư tương đối
* Giá trị thặng dư siêu ngạch

trường

* Sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối
Giá trị thặng dư tăng do kéo dài thời gian lao động thặng dư
(t’) bằng cách kéo dài ngày lao động, trong khi thời gian lao
động tất yếu (t) không thay đổi.

Sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối
t = 4h t’ = 4h
m’ = 100%
t = (4h) t’ = (8h)
m’ = 200%
Tăng cường độ lao động, Vấp phải các cuộc đấu

kéo ngày dài lao động tranh của công nhân
trường

* Sản xuất giá trị thặng dư tương đối
Giá trị thặng dư tăng do kéo dài thời gian lao động thặng dư
(t’) trong khi ngày lao động không thay đổi vì vậy phải giảm
thời gian lao động cần thiết (t) bằng cách tăng NSLĐ

Sản xuất giá trị thặng dư tương đối
4h 4h
m’ = 100%
2h Thời gian lao động

thặng dư (6h)
m’ = 300%
Thời gian lao động
cần thiết
Tăng
NSLĐXH
trường
* Giá trị thặng dư siêu ngạch
Phần giá trị thặng dư trội hơn do ứng ứng dụng khoa học kỹ thuật.
Sản xuất giá trị thặng dư - quy luật kinh tế tuyệt đối của CNTB

Bài tập
Ngày lao động là 8 giờ, tỷ suất giá trị thặng dư m’= 100%.
1. Nếu nhà tư bản giảm giá trị tiền lương đi 50%, thì tỷ suất giá trị
thặng dư mới là bao nhiêu?
2. Nếu nhà tư bản giảm giá trị thặng dư đi 50%, thì tỷ suất giá trị
thặng dư mới là bao nhiêu?
Bài tập 2
Cho nhà TBSX (A) có tổng tư bản là 900.000 USD,

trong đó nhà tư bản mua TLSX là 780.000 USD. Số lượng
công nhân tuyển dụng là 400 người. Hãy xác định giá trị m
do 1 công nhân tạo ra, biết rằng m’ = 200%.
trường
2. Tích luỹ tư bản
2.1. Bản chất của tích luỹ tư bản
2.2. Nhân tố ảnh hưởng đến quy mô của tích luỹ
2.3. Một số hệ quả của tích luỹ tư bản

trường

Tiêu dùng (m2)

c1
M
v1
Tích luỹ (m1)

trường

+ Là quá trình chuyển hóa một phần giá trị thặng dư thành TBBB
phụ thêm (c1) và TBKB phụ thêm (v1).
+ là tư bản hoá một phần giá trị thặng dư
Động cơ của tích luỹ thu ngày càng nhiều giá trị thặng dư
* Ví dụ
TBSX (A) có cấu tạo giá trị:
4000 c + 1000 v + 1000 m = 6000 đv

- Giả sử TBSX (A) dành 50% m cho tích lũy
+ Ta có:
1000 m = 500 m 1 (tích lũy) + 500 m2 (tiêu dùng)
500 m 1 = ….. C 1 + ……. V1
( c 1 / v 1 = c / v = 4/ 1)
500 m1 (Tích lũy) = 400 c1 + 100 v1
c1/v1 = c/v = 4/1
4000 c + 1000 v + 1000 m = 6000 đv

+ TBSX (A) được cấu tạo lại như sau:
(4000 c + 400 c1) + (1000 v + 100 v1) + 500m2

+ TBSX (A): (4400 c + 1100 v) + 500m2
Tham gia sản xuất. tiêu dùng

+ TBSX (A) tham gia sản xuất:
4400 c + 1100 v
+ Sau 01 chu kỳ sản xuất ta có:
TBSX (A): 4400 c + 1100 v + …… = 6600 đv

+ Sau 01 chu kỳ sản xuất ta có:
TBSX (A): 4400 c + 1100 v + 1100 m = 6600 đv

- Ta có:
+) 1000 m = 500 m1(Tích lũy) + 500 m2 (Tiêu dùng)
+) 500 m1 (Tích lũy) = 400 c1 + 100 v1
( c1/v1 = c/v = 4/1)
+) TBSX (A) được cấu tạo lại như sau:
(4000 c + 400 c1) + (1000 v + 100 v1) + 500m2
4400 c + 1100 v + 500m2
+) TBSX (A) tham gia sản xuất: 4400 c + 1100 v
+) Sau 01 chu kỳ sản xuất ta có:
TBSX (A): 4400 c + 1100 v + 1100 m = 6600 đv
+ Vậy sau 01 chu kỳ sản xuất ta có:
Giá trị TBSX (A): tăng 600 đv hay tăng 10%

Bài tập
4000 c + 1000 v + 1000 m = 6000 đv
Giả sử TBSX (A) dành 25% m cho tích lũy
Hỏi sau 2 chu kỳ sản xuất giá trị TBSX (A)= ?

Bài tập
4000 c + 1000 v + 1000 m = 6000 đv
Giả sử TBSX (A) dành 75% m cho tích lũy
Hỏi sau 2 chu kỳ sản xuất giá trị TBSX (A)= ?

trường
2.2. Những nhân tố ảnh hưởng tới quy mô tích luỹ
- Trình độ khai thác sức lao động

- Năng suất lao động
- Sử dụng hiệu quả máy móc
- Đại lượng tư bản ứng trước

trường
2.3. Những hệ quả của tích luỹ tư bản

- Tăng cấu tạo hữu cơ của tư bản

- CẤU TẠO HỮU CƠ CỦA TƯ BẢN
Cấu tạo kỹ thuật
1 dây chuyền máy /5 người sử dụng
Cấu tạo hữu cơ tư bản (c/v)
Cấu tạo giá trị
100.000đ hao mòn máy/ 200.000đ tiền công

trường

- Tăng tích tụ và tập trung tư bản

Phân biệt tích tụ và tập trung tư bản
Tích tụ tư bản Tập trung tư bản

Tăng quy mô TBCB Tăng quy mô TBCB
Tư bản hóa 1 phần giá trị Sát nhập nhiều TBCB nhỏ
thặng dư (m) thành TBCB lớn
Tăng quy mô TB XH Quy mô TBXH không thay đổi
trường

- Tăng tích tụ và tập trung tư bản
- Phân hoá giàu nghèo

trường
3. Các hình thức biểu hiện giá trị thặng dự trong nền kinh tế thị trường
3.1. Lợi nhuận

3.2. Lợi tức
3.3. Địa tô TBCN

trường
3.1. Lợi nhuận
* Chi phí sản xuất TBCN
K = c + v (1)
W = c + v + m (2)

K = c + v (1)
G = c + v + m (2)
Từ (1) và (2) suy ra:

- Về lượng: G > K
- Về chất: (K) là chi phí tư bản và không tạo ra giá
trị, còn (G) là HP SLĐ và nó tạo ra giá trị.
trường
3.1. Lợi nhuận
* Bản chất lợi nhuận
P = W - K (3)

2. Lợi nhuận
P = G - K (3)
Nếu trao đổi ngang giá:
P = m
Nếu trao đổi không ngang giá:
- Nếu xét quy mô Tư bản cá biệt:
P = m ± Chênh lệch khác
- Nếu xét quy mô tư bản xã hội:
∑p = ∑m
Kết luận
- Lợi nhuận chính là hình thức biến tướng của (m)
- Nhà tư bản sử dụng thuật ngữ lợi nhuận nhằm che đậy bản
chất bóc lột của mình
trường
3.1. Lợi nhuận
* Tỷ suất lợi nhuận

Tỷ suất lợi nhuận
m
P’ = x 100 % (4)
C + v
m
m’ = x 100 % (5)
v
Từ (4) và (5) suy ra
- Về lượng:
P’ < m’
- Về chất:
+ m’ phản ánh mức độ bóc lột của nhà tư bản đối với
lao động.
+ P’ phản ánh mức doanh lợi, hiệu quả đầu tư của nhà
tư bản
trường
3.1. Lợi nhuận

* Các nhân tố ảnh hưởng tỷ
suất lợi nhuận
- Tỷ suất giá trị - Cấu tạo hữu cơ

thặng dư (m’) tư bản (c/v)
- Tốc độ chu - Tiết kiệm tư bản

chuyển tư bản bất biến (c)
trường
3.1. Lợi nhuận

* Tỷ suất lợi nhuận bình quân
P’1 + P’2 + … + P’n (6)
P’ =
20/02/23 n
306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 91
Lợi nhuận bình quân
P = P’ x K (7)
Giá cả sản xuất
Gsx = K + P (8)
Gsx = K (1 + P’)
Cho nhà TBSX (A) có tổng tư bản là 900.000 USD,
trong đó nhà tư bản mua TLSX là 780.000 USD. Số lượng
công nhân tuyển dụng là 400 người. Hãy xác định giá trị m
do 1 công nhân tạo ra, biết rằng m’ = 200%.
Bài tập nhỏ
Điền số thích hợp vào ô trống

Điền số thích hợp vào ô trống
ngành C v m’ m k w p P’ P’ P Gsx
(%) (%) (%)
Văn 800 200 100
hóa
Thể 700 300 150
thao
Du 600 400 75
lịch
Thủy 400 600 50
sản
Lúa 200 800 25
gạo
trường
3.1. Lợi nhuận

* Lợi nhuận thương nghiệp
Tư bản thương nghiệp

-Về lịch sử TB thương nghiệp có trước TB công nghiệp
-Trong CNTB, TB thương nghiệp là một bộ phận TB công nghiệp đảm
nhận khâu lưu thông hàng hoá cho TB công nghiệp

trường
3.1. Lợi nhuận

* Lợi nhuận thương nghiệp
Lợi nhuận thương nghiệp

-Là một phần (m) do TB công nghiệp nhượng lại TB thương nghiệp

trường
3.1. Lợi nhuận

* Lợi tức (z)
Tư bản cho vay

-Về lịch sử TB cho vay có trước TB công nghiệp
-Trong CNTB, TB cho vay là tư bản tiền tệ nhàn rỗi được tư bản công
nghiệp nhượng lại cho người khác sử dung trong thời gian nhất định để
thu về lượng tiền lời nhất định
trường
3.2. Lợi tức (z)
- Lợi tức: Là một phần lợi nhuận bình quân mà người đi vay phải trả
cho người cho vay
- Tỷ suất lợi tức (z’): Là tỷ lệ phần trăm giữa lợi tức và tư bản cho vay
Z’ = Z x 100% 0 < Z’ < P’

20/02/23
TB cho vay 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 100
trường

* Tư bản kinh doanh nông nghiệp
Là bộ phận tư bản xã hội đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp

trường
* Địa tô: Là phần giá trị thặng dư còn lại sau khi đã khấu trừ đi
phần lợi nhuận bình quân mà các nhà tư bản kinh doanh trên lĩnh
vực nông nghiệp phải trả cho địa chủ (ký hiệu là R).

trường
Địa tô chênh lệnh I

Là địa tô mà địa chủ thu được do chỗ cho thuê ruộng đất tốt và
độ màu mỡ cao, điều kiện tự nhiên thuận lợi
Địa tô chênh lệnh II

Là địa tô mà địa chủ thu được do chỗ cho thuê ruộng đất đã được
đầu tư, thâm canh và làm tăng độ màu mỡ của đất.
trường

Địa tô tuyệt đối
Là địa tô mà địa chủ thu được trên mảnh đất cho thuê, không kể
độ màu mỡ tự nhiên thuận lợi hay do thâm canh
Địa tô
Giá cả ruộng đất =.
Z’ ngân hàng

3.1. (Gui SV) KTCT - Chuong 3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

3.1. (Gui SV) KTCT - Chuong 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG

KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN

Mã môn học: 306103

GVC: TS. Trần Quốc Hoàn

02/20/23 CHƯƠNG III: GIÁ TRỊ THẶNG DƯ... 1

20/02/23 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 2

I. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư

20/02/23 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 3

1.1. Nguồn gốc giá trị thặng dư

1.3. Các phương pháp sản xuất

20/02/23 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 4

1. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư

1.1. Nguồn gốc giá trị thặng dư

Công thức lưu thông Công thức chung của tư bản

20/02/23 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 5

* Công thức chung của tư bản và mâu thuẫn của nó

Tiền vận động theo công thức:

Điều kiện Tiền tham gia lưu thông và từ lưu

Tiền mang lại giá trị (m) cho

Tiền vận động theo công thức:

Điều kiện Tiền tham gia lưu thông và từ lưu

Tiền mang lại giá trị (m) cho

Mâu thuẫn trong công thức chung

“m không thể xuất hiện ở trong lưu thông và

C.Mác đã tìm được bí mật để giải quyết mâu thuẫn đó

1. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư

1.1. Nguồn gốc giá trị thặng dư

- Lao động: là hoạt động có mục đích, có ý thức của con

1. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư

1.1. Nguồn gốc giá trị thặng dư

- Điều kiện sức lao động trở thành hàng hoá

20/02/23 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 10

1. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư

20/02/23 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 11

1. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư

Giá trị sử dụng

20/02/23 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 12

1. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư

1. Lý luận của C.Mác về giá trị thặng dư

Mục đích sản xuất TBCN vì (m)

Ví dụ: Xét nhà tư bản sản xuất sợi

20/02/23 306103_Chương II: Hàng hoá, thị trường... 14

Tổng TBƯT = 15$.

Tổng giá trị sợi – Tổng TBƯT = 15$ - 15$ = 0$

+ Tổng TBƯT = 10$ Bông + 02$ Hao mòn = 12$.

+ Tổng giá trị sợi = 10$ Bông + 02$ Hao mòn +

+ Tổng giá trị sợi – Tổng TBƯT = 15$ - 12$ = 3$

+ Tổng TBƯT = 20$ Bông + 04$ Hao mòn + 03 $ Thuê sức

+ Tổng giá trị sợi = 20$ Bông + 04$ Hao mòn +

+ Tổng giá trị sợi – Tổng TBƯT = 30$ - 27$ = 3$

+ (m) có nguồn gốc từ đâu?

+ Tổng TBƯT = 20$ Bông + 04$ Hao mòn +

+ Tổng giá trị sợi = 20$ Bông + 04$ Hao mòn +

+ Tổng giá trị sợi – Tổng TBƯT = 30$ - 27$ = 3$

m có nguồn gốc Từ giá trị mới do sức lao động của

+ Giá trị thặng dư là gì?

Giá trị sức lao động của công nhân:

+ Bản chất CNTB?

“Là bóc lột giá trị sức lao động của

+ Giá trị hàng hóa: G = c + (v + m)

C: Giá trị TLSX (v + m)

Mâu thuẫn của công thức chung của

(m) Không sinh ra trong lưu thông vì được sinh ra