JORRUAZORËT

DHE RRUAZORRËT
TIPIKË NË
RRETHIN E
KORÇËS

Punoi: Marjan Vojo

 Klasifikimi i kafshëve është bërë në dy grupe kryesore:
kafshët vertebrore dhe jovertebrore.

Kafshët vertebrore janë kafshët me skeletin kurrizor, i

cili përbëhet nga një seri rruazash të ndërlidhura që i
bëjnë këto kafshë të forta dhe fleksibile. Kafshët
vertebrore përfshijnë kafshët që njihen shpesh, si p.sh.
peshqit, gjitarët, insektet, zogjtë, etj.

Në anën tjetër, kafshët jovertebrore janë kafshët që

nuk kanë skelet kurrizor, dhe nuk kanë ndonjë ndarje të
qartë midis kokës dhe trupit. Këto kafshë nuk kanë
rruaza, por kanë një lloj mbështetjeje që i ndihmon të
mbështeten dhe të ruajnë formën e tyre. Kafshët
jovertebrore përfshijnë shtresën e parë të kafshëve, si
p.sh. shtazët e detit (si koralët, meduzat), kafshët e ujit,
si p.sh. kërpurdhat dhe disa lloje të insekteve.

2
 Rrethina e Korçës është një zonë me
biodiversitet të lartë në Shqipëri dhe ka një

“
faunë të pasur dhe të ndryshme.
Disa prej kafshëve të egër që jetojnë në
zonën e Korçës janë: derri, dhelpra, qeni i
egër, dhe shumë lloje të zogjve si
shqiponjat, lakuriqët, etj. Në zonën e Korçës
gjithashtu gjenden lloje të ndryshme të
peshkut, siç janë: koranë, gjel deti dhe
shumë lloje të tjera të peshkut që jetojnë në
lumenj dhe liqene në këtë rajon.
Në rrethin e Korçës, mund të hasni edhe
lloje të ndryshme të insekteve si zogj të
ndryshëm, si dhe kafshë të tjera të egër si
lepujt dhe arinjtë.
Gjithashtu ndodhen lloje të ndryshme të
krimbave, si: krimbat e tokës, etj dhe butakë
si: kërmilli.
3
 Ariu është një nga kafshët e egër që jetojnë në zonën e
Korçës, një rajon me biodiversitet të lartë në Shqipëri.
Ariu është një kafshë e madhe e egër që jetojnë në
male dhe pyje, dhe është një nga kafshët më të
rrezikuara në Shqipëri.

Në rrethin e Korçës, ariu ka një popullsi relativisht të

vogël, dhe ndodhet kryesisht në Parkun Kombëtar të
Mali i Tomorrit dhe në Parkun Kombëtar të Shebenikut.
Ariu jetojnë në zona të vështira dhe të pakëndshme,
kryesisht në male dhe pyje, dhe janë të specializuar në
të shijuarit e mishit të gjallë, si dhe në ushqyerjen me
bar.

4
 Dhelpra është një nga kafshët e egër që jeton në
zonën e Korçës, një rajon me biodiversitet të lartë në
Shqipëri. Dhelpra është një kafshë e vogël e egër me
trup të gjatë, që jeton në pyje dhe në lumenj, dhe është
një prej kafshëve më të njohura dhe të përdorura në
artizanatin tradicional të Shqipërisë.

Në rrethin e Korçës, dhelpra ndodhet kryesisht në pyje

dhe zonat malore, ku ka burime të bollshme të ujit dhe
ushqimit. Dhelpra është kafshë e egër që ndihet mirë
në zonat me mjedis të papërzier dhe kryesisht
ushqehet me gjah dhe vegjetacionin e pyjeve.

5
 Lepuri është një kafshë e egër që gjendet në zonën e
Korçës, një rajon me biodiversitet të lartë në Shqipëri.
Lepuri është një kafshë e vogël me veshë relativisht të
mëdhenj dhe këmbë të shkurtra, që jeton në fusha dhe
pyje. Është një prej kafshëve më të njohura të egra.
Në rrethin e Korçës, lepuri është një kafshë e shpejtë
që gjendet në zonat e fushave dhe pyjeve, ku ka
burime të bollshme të ushqimit dhe ku mund të jetë më
e lehtë për t'i gjetur zonat e strehimit dhe mbrojtjes. Në
Korçë, lepuri shpesh është i përdorur si burim ushqimi
nga banorët e kësaj zone.

6
 Ketri është një prej kafshëve të egër të
zonës së Korçës, një rajon me
biodiversitet të lartë në Shqipëri. Kjo
kafshë është e njohur për formën dhe
pamjen e saj të veçantë, duke u dalluar
për trupin e tij të gjatë dhe të
rrumbullakët dhe për veshët e tij të
mëdhenj. Është një prej kafshëve më të
njohura në artizanatin tradicional të
Shqipërisë.

Ketri jeton në zonat malore dhe pyjore,

dhe gjendet kryesisht në zonat e
zhvillimit të pyjeve dhe burimeve të ujit,
si dhe në fushat dhe livadhet e
kultivuara. Për ushqimin e tij, ketri
kërkon kafshë të vogla si breshkat.

7
 Krimbat janë kafshë të vogla dhe janë të lidhur me ujin.
Në Korçë, një qytet në juglindje të Shqipërisë, krimbat
mund të gjenden në disa burime ujore si pellgje,
lumenj, etj.
Në përgjithësi, krimbat janë të paprekshëm nga njerëzit
dhe nuk kanë ndikim të madh në jetën e përditshme në
Korçë. Megjithatë, këto kafshë të vogla janë pjesë e
ekosistemit dhe kryejnë një rol të rëndësishëm në
rregullimin e popullsisë së bimëve dhe kafshëve të
tjera.

8
 Kërmilli është një kafshë jovertebrore
tipike në zonën e Korçës. Në zonën e
Korçës, ka disa lloje të kërmijve që
gjenden në burimet ujore si lumenj,
puse e detit dhe burime të tjera ujore.

9
 Midhja është një butak dhe gjendet në zonën e Korçës,
kryesisht në liqenin e Prespës
Megjithatë, midhja mund të gjendet në restorante dhe
tregje të zonës, por ato janë të importuara nga zona
bregdetare të Shqipërisë ose vende të tjera. Midhja
është një ushqim i shijshëm dhe të shëndetshëm, me
një vlerë ushqyese të lartë në proteinë dhe minerale.
Në zonën e Prespës, midhja mund të gjendet në disa
restorante dhe tregje të ushqimit, ku ofrohen produkte
të freskëta dhe cilësore të importuara nga bregdeti i
Shqipërisë ose vende të tjera.

10
 Karkaleci është një insekt, një këmbënyjëtuar, I cili
ndodhet në zona të ndryshme të Shqipërisë,
përfshirë edhe qytetin e Korçës. Në kokë kanë dy
antena të gjata,ndërsa aparati i gojës është i
përshtatur për grimcim.Kanë dy palë krahë.Këmbët
e prapme i kanë shumë të zhvilluara dhe iu
shërbejnë edhe për kërcime të gjata.Karkalecat
ushqehen me bimë dhe në vendet ku kalojnë tufat e
tyre,dëmtojne shumë kulturat bujqësore.Te ne njihen
karkaleci i gjelbër,bukthi i arave,ai i shtëpise etj..Për
jetën e saj në tokë është e njohur dosëza,te e cila
këmbët e para i shërbejnë për gryerrje në të cilin rast
dëmtojne rrënjët e bimëve.

11
 FALEMINDERIT!

12