Tema : Rendesia e biodeversitetit ne

funksionimin e ekosistemeve dhe vete jeten

Klasa : XII A
Lenda : Shkenca

Punoi : Egio Beshi

Kjo foto esht pjese e nje fshati te devollit.

Sic mund ta shikojme kjo foto karakterizohet nga gjelberimi .
Por edhe pse duket kshu ne qofte se shikojme me vemendje do te
verejme se disa
pjese te kodrave dhe maleve ne kete zone jane paksa te
zhveshura nga gjelberimi
dhe ky perben nje faktor kercenues per kte ekosistem.
por kjo nuk ndodh vetvetiu por eshte dikush I cili merret me kte ..
dhe ai faktor eshte faktori njeri , I cili nepermjet veprimtarive te tij
shpyllezuese
dhe prerjen pa kriteter te bimeve drunore ka bere qe keto zona te
mbeten paksa
te zhveshura e cila nuk eshte dicka aspak e mire per ekosistemin..
Gjithashtu kjo vemprimtari nuk ka mbetur edhe pa ndikuar ne
popullata

gjallesash dhe kto kane ardhur duke u ralluar si pasoje e prishjes

se habitatit te
tyre natyror.
Nje metode sesi mund ta mbajme kete ekosistem brenda
normave te tij qe te
Mos rezikohet nga shpyllezimi por qe edhe ti permbushim nevojat
tona per dru
Eshte qe per cdo dru qe presim te bejme dhe nje mbjellje te po
atij druri perseri
Kjo do te beje qe ekosistemi dhe gjallesat brenda tij te vazhdojne
te ekzistojne
edhe per shume kohe
Pisha

Pisha sht pem q bn pjes n familjen

Pinaceae. Ka rreth 115 lloje t pishs
Shqiponjat dallojn nga zogjt e tjer grabitqar
ngase jan shum t mdha, jan shume m t
fuqishme si dhe kan kokn dhe sqepin m t
rnd. Prmasat e nj shqiponje mund t sillen
nga 500g pesh dhe 40cm gjatsi; deri n 6.7kg
- 9kg te shqiponja e Stellerit ose me nj gjatsi
deri n 1m si pr shembull Shqiponja Filipinase.
Si t gjith zogjt e tjer grabitqar, edhe
shqiponjat kan nj sqep t fuqishm pr t
shqyer mishin e pres, kmb muskuloze dhe
thonjt t fort e t mpreht. Si shqisn m t
zhvilluar kan shikimin, ndersa nuhatja si te t
gjith zogjt nuk sht edhe aq e mir

Shqiponja
Ahu

Ahu (lat. Fagus) sht nj pem gjethernse

q bn pjes n familjen Fagaceae, q rritet n
Europ, Azi dhe Amerikn e Veriut. Fagus

sylvatica sht lloji m i kultivuar, edhe pse

ndryshon fare pak nga llojet e tjera si p.sh. forma
e gjethes. Ahu sht pem e madhe q mund t
kaloj 35 metra n lartsi dhe 1.5 metra n
diametr t trungut.

Lisi

Esht dru shumevjecar me gjethe,gjithashtu ben

nje ndrim te gjethes,dhe ben frut.
Kultura drusore gshtenj sht n formn e
drurit t rritur deri n prmasa gjigante me
origjin natyrale, e dominuar nga gshtenja e
mbl (Castanea sativa). Ajo sht gjetur n
lartsin 300 deri 800 m, nbi nivelin e detit, me
tendenc t zgjerimit t ktyre kufijve. Takohet si
pem e veuar, pran shtpiave, pran arave,
livadheve, buz rrugve, e shoqruar me pem
dhe drur t tjer pyjor, si dhe n masiv pyjor.
Dendsia ndryshon sipas forms s trajtimit dhe
qeverisjes, si pyll apo m rrall n form
pemishte.
Evolucioni ka shkaktuar nj shtim t numrit t
drurve q jan jasht rrezes s tyre ekologjike.
Kjo specie ka nj tendenc t fitoj terren n
favor t llojeve drusore q e shoqrojn n pyll,
si p.sh. dushqet dhe fletore t tjer duke
prfshir edhe zonat ku speciet u ruajtn nga
veprimi i njeriut. N situatat m t favorshme,
gshtenj duket t jet e qndrueshme.

Geshtenja
Lajthia
Lajthia ( lat. Corylus avellana L.), e njohur edhe
si: lethi ose lajthiza sht nj bim q bn pjes
n famijen Corylaceae. -- Prshkrimi-- Lajthia e
zakonshme sht zakonisht nj shkurre
gjethernse q arrin 3-8m lartsi, por mund t
arrij edhe 15m. Rritet vemas ose e przier
me shkurre si shkoza, mlleza, molla e egr

(dyvjaka), thana etj. Bima paraplqen shpatet e

drejtuara nga veriu ose verilindja q nuk rrihen
nga dielli.

Ujku

Arriu I murme

Ujku (Canis lupus) sht kafsha m e madhe e

llojit t qenve n Evrop, n Azi dhe n Amerikn
Veriore. Si do prfaqsues i ksaj familjeje, ujku
nxiton dhe mban vrapin pr nj koh t gjat.
Shqisat e t dgjuarit dhe t nuhaturit i ka shum
m t zhvilluara se shqisn e t pamurit. Ujku
jetn e tij e gjallron prbrenda familjes apo
ndonj grupi t llojit t vet t prbr nga 10 deri
15 antar. Shkon s bashku n grup n gjueti.
Ariu i murrm (Ursus arctos) sht lloji i dyt
m i madh i familjes s arinjve, pas ariut polar,
duke arritur n pesh deri n 861 kg (1900
pound).Ariu i murrm sht nj nga
mishngrnsit m t mdhenj. Ai sht nga
mishngrnsit q jeton n tok m t prhapur
n bot
Dhelpra sht kafsh gjitare grabitqare, e
ngjashme me qenin e me ujkun, me trup shum
t shkatht, me turi t mpreht, me bisht t gjat
e t dendur si shtllung, q sht shum
dinake dhe e guximshme.
Ajo jetn e saj e gjallron n mnyr enigmatike
dhe kryesisht gjuan gjahun e saj nn errsirn e
nats. Ditn e kalon e strukur n vende t
dendura apo godina ose n strofullin e saj n
vend t that, t sigurt shpesh t krijuar n
shkrepa, apo gryka me bim t dendura.

Dhelpra
Derri I eger

Paraardhs i shumics s llojeve t derrave

shtpiak. Gzofi i tyre sht n ngjyr kafe t
errt. Klysht kan vija m t errta n gjith
gjatsin e trupit, ndrsa meshkujt kan nj krif
t fort dhe nj dhmb t dal n nofulln e
siprme. Specia mund t ngatrrohet vetm me

Lepuri

Qellimi :

derrat shtpiak q largohen nga shtpit pr n

pyll.
Lepuri hyn ne familjen e kafshve gjitarve
brejtse, me kok t rrumbullakt e me vesh t
gjat, me trupin t mbuluar me qime t gjata n
ngjyr t murrme ose t bardh, me kmbt e
prapme m t gjata se t prparmet, q rend
shum shpejt dhe q njihet si frikacak. Atij i
plqejn shume karotat dhe bimt gjithashtu.
Lepuri sht nj kafshe shume e mire dhe e
bukur.