"Ağrı, gerçek veya potansiyel bir doku hasarından
kaynaklanan veya bu şekilde tanımlanan, hoş olmayan bir duyu ve duygusal bir deneyimdir". GENEL BİLGİLER Baş ağrısı(BA) acil servisteki en yaygın şikayetlerden biridir.
Başağrısı nedeniyle yapılan acil başvurular, bütün acil
servis başvurularının % 4’ünden fazlasını oluşturur. ABD de yaklaşık her yıl 5 milyon kişi
Acil servise başvuruların büyük çoğunluğu primer baş
ağrıları (en sık Migren)
En sık bayanlarda
Yaklaşık %3.8 ciddi veya sekonder
Ağrı duyusu oluşturan yapılar İNTRAKRANİAL Dura ve tentorium Yüz, skalp ve boyun kasları Dural arterler Arterioller Büyük venler ve venöz sinüsler Kranyal sinirler EKSTRAKRANİAL Yüz, skalp ve boyun kasları Dişler, nazal septum Paranazal sinüsler Orbita ve göz küreleri SINIFLANDIRMA PRİMER BAŞ AĞRILARI Migren Gerilim-tipi baş ağrısı Küme baş ağrısı SEKONDER BAŞ AĞRILARI 1. Baş ve/veya boyun travmasına bağlanan baş ağrıları 2. Kraniyal ya da servikal damarsal bozukluklara bağlanan baş ağrısı 3. Damarsal olmayan kafaiçi bozukluklarına bağlanan baş ağrısı 4. Madde (kullanımı) ya da kesilmesine bağlanan baş ağrısı 5. Enfeksiyona bağlanan baş ağrısı (sinir sistemi veya sistemik) 6. Homeostazis bozukluğuna bağlanan baş ağrısı 7. Kraniyum, boyun, gözler, kulaklar, burun, sinüsler, dişler, ağız ya da diğer yüz veya kraniyal yapılara bağlanan baş ağrısı ya da yüz ağrısı 8. Psikiyatrik bozukluklara bağlanan baş ağrısı Kraniyal nevraljiler, santral ve primer yüz ağrısı ve diğer baş ağrıları Öykü Genel tıbbi ve nörolojik muayene Alarm belirtileri görüntüleme AMAÇ SEKONDER BAŞ AĞRISINI TESPİT ETMEK r)İlişkili özellikler Ortaya çıkaran ve Baş ağrısı öyküsü Başlangıç yaşı Yerleşim ve süre Atak sıklığı ve zamanlaması Şiddet Nitelik (karekte ağırlaştıran faktörler Düzelmeyi sağlayan faktörler Sosyal öykü Aile öyküsü Geçmiş başağrısı öyküsü, Baş ağrının etkileri Baş ağrılı hastanın muayenesi Vital bulgular Ateş Sistemik enf, menenjit (+ES) HT Hipertansif baş ağrısı, SAK Göz muayenesi Gözde kızarıklık, akıntı SUNCT, küme vb. Pitoz Anevrizma, Horner Papil ödem; KİBAS Baş ağrısı alarm bulguları >50 yaş başlangıç Ani başlangıç Şiddette kademeli artış Egzersizle ortaya çıkan baş ağrısı Kafa travması sonrası baş ağrısı Tedaviye yanıt vermeyen baş ağrısı Kanser veya HIV hastasında yeni ortaya çıkan baş ağrısı Sistemik hastalıklarla birlikte baş ağrısı(ateş,ES,döküntü) Fokal nörolojik belirti ve bulguların olması(tipik aura dışında) Papilla ödemi TANI ANAMNEZ FM GÖRÜNTÜLEME (CT, MR, DSA) TEDAVİ Primer baş ağrısında tedavi medikal tedavi Sekonder baş ağrısı, nedene yönelik tedavi (altta yatan sebebin ortadan kaldırılması. CERRAHİ)