MESLEKSEL BECERİLER

TAM ANAMNEZ ALMA- BOYUN- SOLUNUM SİSTEMİ-

DOLAŞIM SİSTEMİ ve KARIN MUAYENESİ BECERİSİ

TAM ANAMNEZ ALMA BECERİSİ ÖĞRENİM REHBERİ

Hekimler, hastalarına yardım edebilmek için gerekli olan bilgiyi, onlarla konuşarak, muayene
ederek ve gerekli tetkikler isteyerek elde ederler. Hasta ile görüşme, hastanın kendisinde
olduğunu düşündüğü sağlık problemini söylemesiyle başlar ve hem hasta hem hekimin kabul ettiği
bir tedavi planına karar verilmesi ile sonlanır. Görüşme esnasında durum ve şartlar ne olursa olsun
görüşmenin yapılandırılmış olması gerekir. Yapılandırılmamış, amaçsız görüşmeler ile doğru tanı
koymak, başarılı bir tedavi planı yapmak ya da hasta memnuniyetini sağlamak mümkün
olmayabilir. Çok sayıda yapılandırılmış görüşme örnekleri bulunmaktadır. Bunlardan biri de sık
kullanılan Calgary-Cambridge Modeli’dir. Bu modelde görüşme birbirini takip eden beş ana
başlıktan oluşmaktadır;
- Görüşmeyi başlatma,
- Bilgi toplama,
- Fizik muayene,
- Açıklama ve plan yapma (ayırıcı tanı yapma da dâhil)
- Görüşmeyi sonlandırma.

Tüm görüşme boyunca hekimin iletişim becerilerini kullanarak hasta-hekim ilişkisini sağlaması
gereklidir.

ANAMNEZ ALMA

Hastanın problemi hakkında bilgi toplama, hastanın hikâyesini ve onu doktora getiren durumla
ilgili kendi açıklamalarını dinlemekle başlar. Eksiksiz ve kapsamlı bir anamnez almak, hastanın
doğru tanısını koymakta ilk aşamadır ve “anamnez alma” klinik becerilerin en önemlisidir.
Hastadan anamnez almanın iki boyutu vardır; birincisi tanı koymak için gerekli bilgiyi toplamak,
ikincisi problemle ilgili hastanın bakış açısını, görüşlerini ve hastalığının yaşamına olan etkisini
anlamaktır. Hastanın içinde bulunduğu duygu ve durumun hekim tarafından doğru anlaşılması ve
hastaya yansıtılması sonucunda hasta hastalığı ile ilgili hikâyeyi anlatmaya cesaretlenir. Anamnez
alınırken kayıt edilen bilgiler tıbbı dille değil hastanın kendi sözcükleri ile yazılmalıdır.

Anamnez, belirli basamaklarla alınır: hasta uygun şeklide karşılandıktan sonra

- Hastanın başvuru nedeni ya da yakınması öğrenilir.
- Semptomların detaylı açıklamasının anlatıldığı öykü alınır.
- Hastanın kendisi ve ailesi hakkında bilgi edinilir.
- Tüm sistemler gözden geçirilir.
- Elde edilen bilgilerin özeti yapılır.

Yapılan araştırmalara göre doğru tanı için gerekli bilginin %80’i anamnezle, geri kalanı da
yapılan tetkiklerle edinilmektedir. Hatta bazı durumlarda anamne alma tek başına tanı koymada
yeterli olabilmektedir. Ayrıca anamnez alma, hangi fizik muayenelerin gerekliliğini belirleyen
tanısal hipotezlerin-ayırıcı tanıların geliştirilmesine yardımcı olur.

Patel V and Morrissey J. Practical and Professional Clinical Skills. Oxford University Press 2011.
 TAM ANAMNEZ ALMA BECERİSİ BASAMAKLARI

Öğrencinin adı, soyadı : .............................

Her deneme için arkadaşınızın ilgili basamakları gerçekleştirip, gerçekleştirmediğini izleyiniz. Arkadaşınız yeterli hazırlık
yaptığına inandıktan sonra, beceriyi gerçekleştirirken, onu izleyip, her basamak için not veriniz. Tüm basamaklar doğru,
sıralı ve duraksamadan yapılıp, tümünden tam not alana dek beceriyi yineleyiniz.
Değerlendirme Çizelgesi:
1. Yetersiz: Basamağın hiç uygulanmaması, yanlış uygulanması ya da sırasında uygulanmaması
2. Geliştirilmesi gerekir: Basamağın doğru olarak ve sırasında uygulanması ancak eğiticinin yardımına gereksinim
duyulması
3. Yeterli: Basamağın duraksamadan ve eğiticinin yardımına gereksinim olmadan doğru ve sırasında uygulanması
Deneme
UYGULAMA BASAMAKLARI 1 2 3
1 Hastayı karşılama
Hastayı ayağa kalkarak nazikçe karşılayınız ve oturacak yer gösteriniz.
Hastaya kendinizi ve ortamda bulunan diğer kişileri tanıtınız.
Isınma konuşması yapınız.
Yapacağınız görüşme hakkında bilgi veriniz.
Hastanın adını soyadını öğreniniz.
Hasta ile ilgili kimlik bilgilerini, muayene tarih ve saatini kaydediniz.
Adı soyadı Medeni hali Eğitimi , Yaşadığı yer
Yaşı,cinsiyeti Mesleği Öykünün kimden alındığı
2 Yakınması ve öyküsü
Açık uçlu sorular ile başvuru neden/lerini öğreniniz.
Ana yakınmasını saptayınız ve hastanın ifadesiyle kaydediniz.
Ana yakınma ile ilgili öykü alınız ve kaydediniz (Mutlaka kronolojik sırada olacak).
Ne zaman başladı?
Nasıl başladı?(Başlatan faktörler var mı? Öğreniniz)
Özellikleri neler?
Semptomun ortaya çıkışı herhangi bir zamanla/durumla ilişkili mi? (Yıl/ay/gündüz/gece)
Şiddeti nasıl?
Karakteri nasıl? (ağrının özelliği gibi)
Yerleşimi nasıl? (ağrı vs gibi semptomlar için)
Nerelere yayılıyor? (ağrı vs gibi semptomlar için)
Artıran etkenler neler?
Yatıştıran etkenler neler?
Eş zamanlı çıkan diğer semptomlar neler?
Daha önce bu sebeple doktora gitmiş mi, aldığı tedaviler ve bunlara alınan yanıt nasıl?
Ana yakınması ile ilişkili sistem sorgulaması yapınız.
Hastalığın hastaya ve çevresine etkilerini sorgulayınız ve kaydediniz.
3 Öz geçmişi
Geçirdiği ve halen süren önemli hastalıkları sorunuz.
Geçirdiği cerrahi girişimleri, varsa ortaya çıkan komplikasyonları sorunuz.
Geçirdiği yaralanmalar ve kazaları sorunuz.
Alerjisi olup olmadığını sorunuz.
İlaç alerjisi Ekzema Ürtiker
Gıda alerjisi Kurdeşen Serum hastalığı
Saman nezlesi Astma
Şimdiye kadar hangi aşıları olduğunu sorunuz.
Hasta kadın ise doğurganlık öyküsünü alınız ve kaydediniz.
Alışkanlıklarını öğreniniz (süren veya bırakılmış)
Alkol, sigara Madde ve uyuşturucu Tırnak Yeme Uyku düzeni
Çay, kahve Beslenme Toprak yeme Spor
Kullandığı ilaçları sorunuz (Doz, süre mutlaka belirtilmelidir)
 Meslek öyküsünü öğreniniz.
Evlilik öyküsünü öğreniniz.
Sosyal çevresi ile ilişkisini öğreniniz.
4 Soy geçmiş
Anne, baba, kardeş ve çocuklarının sağ olup olmadığını ve sağlık durumlarını sorgulayınız
Anne sağ ölü nedeni (….. ) Kardeşler sağ ölü nedeni (…..)
Baba sağ ölü nedeni (….. ) Çocuklar sağ ölü nedeni (…..)
Aile ve akrabalarda kalıtımsal hastalıkların varlığını sorgulayınız.
Aile ve akrabalarda önemli hastalık olup olmadığını sorgulayınız.
Malign (kötü huylu) Hipertansiyon Tiroid hastalığı Kanama eğilimi
hastalık Romatizma Hepatit virüsü taşıyıcılığı Migren, Sinir ve akıl
Tüberküloz, sıtma vb. Diyabet Kan hastalığı hastalığı (ör:epilepsi,
Kalp hastalığı şizofreni)
Aile ve akrabalarda hastanın yakınmalarına benzer yakınmaları olan bireyler olup olmadığını sorunuz.
5 Sistemlerin gözden geçirilmesi
Deri ile ilgili sorular
Deride kaşıntı, yanma, batma, ağrı şeklinde şikayetleriniz var mı?
Deride kızarıklık var mı?
Deride kabarıklık var mı?
Deride kepeklenme var mı?
Deride yara var mı?
Deri renginde koyulaşma ya da azalma gösteren alanlar var mı?
Saçlarınızda sorun var mı?
Tırnaklarınızda sorun var mı?
Ağızda sorun var mı?
Genital bölgenizde sorun var mı?
Baş ile ilgili sorular
Baş ağrısı var mı?
Baş dönmesi var mı?
Göz ile ilgili sorular
Gözde ağrı var mı?
Göz hareketleriyle göz dibinde ağrı oluyor mu?
Kızarıklık, kaşıntı, sulanma, çapaklanma var mı?
Işıktan rahatsız oluyor mu?
Görmesi nasıl?
Gözlük kullanıyor mu?
Çift görmesi var mı?
Glokom geçirmiş mi ?
Kataraktı var mı?
Kulaklar ile ilgili sorular
Kulak ağrısı var mı?
Kulak akıntısı olmuş mu?
İşitmesinde azalma var mı?
Çınlama veya uğultu var mı?
Kulak enfeksiyonu geçirmiş mi?
Burun ve sinüsler ile ilgili sorular
Burun kanaması var mı?
Burun tıkanıklığı var mı?
Geniz akıntısı var mı?
Sık nezle veya grip oluyor mu?
Ağız boşluğu ile ilgili sorular
Diş ağrısı oluyor mu?
Dişlerin sağlık durumu nasıl?
Dudaklarında sorun oluyor mu?
Damaklarında sorun oluyor mu?
Ağızdan kanama var mı?
Ağızda acılık hissi var mı?
Tat alma sorunu var mı
Sık bağdemcik iltihabı (tonsillit) geçiriyor mu?
Ses kısıklığı oluyor mu?
Boyun ile ilgili sorular
Boyunda ağrı var mı?
Boyun hareketlerinde sınırlama oluyor mu?
Boyunda eline gelen bir kitle var mı ?
Boyunda beze var mı?
Solunum Sistemi ile ilgili sorular
Öksürük var mı?
Balgam çıkarıp, çıkarmadığı, çıkarıyor ise niteliği nasıl?
Hemoptizi var mı?
Göğüs ağrısı var mı?
Soluk darlığı var mı?
Siyanoz var mı?
Tüberküloz, pnömoni, astım öyküsü var mı?
Son akciğer grafisi ne zaman çekilmiş?
Dolaşım Sistemi ile ilgili sorular
Hareketle soluk darlığı var mı?
Ortopne var mı?
Paroksismal noktürnal dispne var mı?
Angina pektoris var mı?
Çarpıntı var mı?
Claudicatio intermittans oluyor mu?
Kan basıncı yüksekliği öyküsü var mı?
Senkop var mı?
Ödem var mı?
Varis var mı?
Sindirim Sistemi ile ilgili sorular
İştahınız nasıl ?
Yutma güçlüğü var mı?
Retrosternal yanma var mı?
Bulantı, kusma var mı?
Karın ağrısı var mı?
Aşırı gaz oluyor mu?
Hematemez oluyor mu?
Melena oluyor mu?
Dışkılama alışkanlığınız nasıl ?
Dışkının özellikleri nasıl? Son zamanlarda barsak alışkanlığında değişiklik oldu mu ?
Hematokezya oluyor mu?
Dışkıda parazit görüyor musunuz?
Sarılık geçirdiniz mi?
Kas iskelet sistemi ile ilgili sorular
Boynunuzda ağrı var mı?
Belinizde ağrı var mı?
Sırtınızda ağrı var mı?
Kollarınızda ağrı var mı?
Bacaklarınızda ağrı var mı?
Eklemlerde ağrı var mı?
Sabah tutukluğu var mı?
Eklemlerde şişlik oluyor mu?
Eklemlerde kızarıklık var mı?
Eklemlerde sıcaklık artışı var mı?
Kollarda, bacaklarda ve gövdede şekil bozukluğu var mı?
Kaslarda incelme var mı?
Kaslarda kuvvet kaybı var mı?
Hareket kısıtlılığı var mı?
Hareket etme güçlüğü var mı?
Yürüme bozukluğu var mı?
Sinir sistemi ile ilgili sorular
Bilinç kaybı veya değişikliği oluyor mu?
Baş dönmesi oluyor mu?
Baş ağrısı oluyor mu?
Görme bozukluğu oluyor mu?
Titreme (tremor) oluyor mu?
Kuvvet kaybı var mı?
Duyu kaybı (uyuşma) oluyor mu?
 Ayakta dururken veya yürürken dengesizlik oluyor mu?
Yürüyüş bozukluğu var mı?
Konuşma bozukluğu oluyor mu?
Unutkanlık var mı?
Sara krizi (epilepsi nöbeti) oluyor mu?
Kafa travması geçirdiniz mi?
Felç geçirdiniz mi?
Üriner sistemle ilgili sorular
Günde kaç kez idrara çıkıyorsunuz?
Günde ne kadar sıvı tüketiyorsunuz?
Günlük idrar miktarınız ne kadar?
Gece idrar yapmak için kalkıyor musunuz? kaç defa?
İdrar yaparken ağrı, yanma oluyor mu?
İdrarda renk değişikliği var mı?
İdrarda kanama oluyor mu?
Ateşiniz var mı?
İdrar kaçırma var mı?
Yan ağrınız var mı? Varsa şiddeti?
Daha önceden taş düşürdünüz mü?
İdrar atımında, kuvvetinde zayıflama var mı?
İdrar yapmaya başlamada güçlük var mı?
Kesik kesik idrar yapma var mı?
Ani idrara çıkma hissi oluyor mu?
Üretral akıntı var mı?
Kadında üreme sistemi ile ilgili sorular
Menarş (ilk adet) zamanı?
Adet düzeni nasıl?
Son adet tarihi ne ?
Dismenore var mı?
Gebeliklerin sayısı ?
Düşüklerin sayısı ve zamanları
İstemli düşüklerinin (D&C – Küretaj) sayısı
Doğum sayısı ve şekli
Genital bölgede ağrı oluyor mu?
Vajinal kanama, akıntı ve kaşınma var mı?
Eline gelen sarkıklık, kitle var mı ?
Büyük abdest yaparken ağrı, zorlama var mı?
Memeleri ile ilgili bir sorun var mı?
Cinsel yolla bulaşan hastalık geçirmiş mi?
Genital bölgede yara var mı?
Libidosu nasıl?
Cinsel ilişki sırasında ağrı, yanma var mı?
Cinsel ilişkiden sonra leke şeklinde kanama var mı?
Cinsel ilişki sonrası koku rahatsız edici mi?
Erkekte üreme sistemi ile ilgili sorular
Cinsel isteksizlik var mı?
Sertleşme sorunu var mı?
6 Hastadan aldığınız bilgileri özetleyiniz, hastalığı ile ilgili değerlendirme yapmasını isteyiniz ve
ekleyeceği bir şey olup olmadığını sorunuz.
 BOYUN MUAYENESİ BECERİSİ

BOYUN MUAYENESİ BECERİSİ BASAMAKLARI

Öğrencinin adı, soyadı :

Her deneme için arkadaşınızın ilgili basamakları gerçekleştirip, gerçekleştirmediğini izleyiniz. Arkadaşınız yeterli
hazırlık yaptığına inandıktan sonra, beceriyi gerçekleştirirken, onu izleyip, her basamak için not veriniz.Tüm
basamaklar doğru, sıralı ve duraksamadan yapılıp, tümünden tam not alana dek beceriyi yineleyiniz.
Değerlendirme Çizelgesi:
1. Yetersiz: Basamağın hiç uygulanmaması, yanlış uygulanması ya da sırasında uygulanmaması
2. Geliştirilmesi gerekir: Basamağın doğru olarak ve sırasında uygulanması ancak eğiticinin yardımına gereksinim
duyulması
3. Yeterli: Basamağın duraksamadan ve eğiticinin yardımına gereksinim olmadan doğru ve sırasında uygulanması

Deneme
Beceri Basamakları 1 2 3
1 Ellerinizi yıkayınız.
2 Hastayı muayene hakkında bilgilendiriniz, onamını alınız ve rahat olmasını
sağlayınız.
3 Lenf bezleri muayenesi için hastadan soyunmasını isteyiniz. (Bu uygulama
için giysiler; boyun çene altından, köprücük kemiğine (clavicula) kadar
rahatça görüntülenecek şekilde gevşetilir.)
4 Hastayı aydınlık ortamda oturtunuz
5 İleriye doğru bakar pozisyonda olmasını sağlayınız.
6 Boynun gergin tutulmamasına dikkat ediniz.
7 Hastanın tam karşısına geçiniz.
8 Hastanın anatomik noktalarının belirlenmesi (suprasternal çentik,
klavikula, sternokleidomastoid kas), supraklaviküler bölge incelemesi için
omuz başlarının yukarıya doğru kaldırılmasının istenmesi
9 Boyunda inspeksiyon ile kitle olup, olmadığını değerlendiriniz.
10 İşaret, orta ve yüzük parmaklarınızı yan yana getiriniz.
11 Parmaklarınızın uçlarını hafifçe bastırarak, aşağıda sıralanan lenf bezi
bölgelerinde lenf bezi palpasyonu yapınız.
11A - Preaurikular bölge lenf bezleri
11B - Parotit bölge lef bezleri
11C - Submental bölge lenf bezleri
11D - Sublingual bölge lenf bezleri
11E - Submandibular bölge lenf bezleri
11F - Oksipital bölge lenf bezleri
11G - Postaurikular (Mastoit) bölge lenf bezleri
11H - Anteriyör servikal zincir lenf bezleri
11I - Derin servikal zincir lenf bezleri
11J - Posteriyör servikal süperfisiyal zincir lenf bezleri
11K - Posteriyör servikal spinal zincir lenf bezleri
11L - Supraklavikular bölge lenf bezleri
12 Lenf bezleri var ise, ağrılı olup olmadıklarını, çevreye fikse olup
olmadıklarını, boyutlarını, kıvamlarını değerlendiriniz, bulundukları
bölgedeki cilt renginde değişiklik var mı bakınız ve tüm bulgularınızı not
ediniz.
13 Servikal zincirlerde yer alıyor ise, üst, orta ve alt olarak düşey yerleşimini
de değerlendiriniz.
TİROİD MUAYENESİ
İNSPEKSİYON
14 Hastanın boyun bölgesini üstte laringeal (tiroid) kıkırdaktan, altta
sternum ve klavikulalara kadar, boyun orta hattı ve iki yanına bakarak,
inceleyiniz, bir asimetri var mı değerlendiriniz.
15 Hastanın başını 30 derece ekstansiyona getirmesini sağlayınız
16 Hastadan yutkunmasını isteyiniz
17 Yutkunma sırasında sternum ve klavikulaların üst kısmını dikkatle
gözleyiniz.
Eğer orta hatta bir kitle var ise su içirilerek ya da dili dışarı çıkararak
kitlenin yukarı çıkıp çıkmadığı gözlenir eğer yukarı çıkıyor ise tiroglossal
kana kisti tanısı düşünülür
PALPASYON (önden)
18 Hastanın tam karşısında durarak yüz yüze geliniz. Önden palpasyonda her
iki elinizin başparmağını kullanınız.
19 Hastanın boynunu hafif fleksiyona getirip çenesini hafifce sağa çeviriniz
ve sternokleidomastoid kasın gevşemesini sağlayınız.
20 Krikoid kıkırdağın hemen altında, trakeanın önünde yer alan tiroid
istmusunu palpe ediniz (tiroid büyük ve hastanın boynu ince ve uzunsa
palpe edilebilir).
21 Sağ eliniz ile larinksi sağa doğru itiniz. Hastanın yutkunmasını isteyip sağ
tiroid lobunu sol el baş parmağınız önde olacak şekilde palpe ediniz.
22 Sol eliniz ile larinksi sola doğru itiniz. Hastanın yutkunmasını isteyip sol
tiroid
lobunu sağ el baş parmağınız önde olacak şekilde palpe ediniz.
23 Hem sağ hem de solda yutkunma ile sternum ve klavikulaların arkasından
yükselen bir kitlenin parmaklarınıza dokunup dokunmadığını
değerlendiriniz.
PALPASYON (arkadan)
24 Hastanın arkasına geçiniz ve her iki elinizi hastanın boynuna koyunuz.
Arkadan palpasyon için her iki elinizin 2,3 ve 4.parmaklarının pulpasını
kullanınız.
25 Sağ elinizle trakeayı sola itiniz ve anterolateralinde, sol el parmaklarınızın
pulpalarıyla sol tiroid lobunu palpe ediniz. Hastadan yutkunmasını
isteyerek palpasyonu tekrarlayınız.
26 Sol elinizle trakeayı sağa itiniz ve anterolateralinde, sağ el parmaklarınızın
pulpalarıyla sağ tiroid lobunu palpe ediniz. Hastadan yutkunmasını
isteyerek palpasyonu tekrarlayınız.
27 Yutkunma ile sternum ve klavikulaların arkasından yükselen bir kitlenin
parmaklarınıza dokunup dokunmadığını değerlendiriniz.
28 Hem önden, hem de arkadan yaptığınız tiroid palpasyonuyla her iki tiroid
 lobunun büyüklüğünü, kıvamını, yüzey yapısını değerlendiriniz.
29 Bez içinde farklılık gösteren bir alan (nodül) bulunup, bulunmadığını
araştırınız.
30 Var ise nodüllerin yerini, büyüklüğünü, kıvamını, yüzey yapısını
değerlendiriniz.
31 Tiroid loblarının hemen lateralinde, paratrakeal lenf nodlarının varlığını
palpasyonla araştırınız.
PERKÜSYON (Retrosternal uzanım gösteren bir guatr şüphesi mevcut ise
yapılır)
32 Sol elinizin orta parmağını hastanın üst sternum ve manubrium üzerine
koyunuz, diğer parmakları cilde değmeyecek şekilde tutunuz.
33 Sağ elinizin ikinci ve üçüncü parmağı ile sol el orta parmağın birinci ve
ikinci boğumları arasına denk gelecek şekilde bileğinizi serbest bırakarak
vurunuz. (Normalde bu bölgede ses rezonans olarak duyulur Mat duyulur
ise retrosternal guatr düşünülür)
OSKÜLTASYON
34 Hastanın karşısına geçiniz ve steteskopun çan kısmını önce sağ, sonra sol
tiroid lobu üzerine koyarak oskülte ediniz. Tiroid üzerinde üfürüm varsa
kaydediniz.
35 Tiroid kartilajın laterali ile sternokleidomastoid kas arasında karotis arter
nabzını palpe ederek hissediniz
36 Sağ taraf karotis arter trasesini boyun tabanından çeneye kadar dinleyiniz
37 Sol taraf karotis arter trasesini boyun tabanından çeneye kadar dinleyiniz
38 Sağ ve sol subklaviyan arter trasesini oskülte ediniz
39 Hastaya muayenenin bittiğini, giyinebileceğini söyleyiniz.
40 Elinizi yıkayınız ve hastaya bulgularınız ile ilgili bilgi veriniz.

NOT: Eğitim videosunda da izeleyeceğiniz gibi konu hakkında kitaplar okunduğu zaman
gözden kaçabilecek olan önemli birkaç klinik nokta mevcuttur.
Tiroid muayenesi her zaman diğer sistem muayeneleri ile birlikte yapılmalı ve
değerlendirilmelidir. Lenf nodu muayanesi eş zamanlı yapılmalıdır. Trakeanın orta hatta olup
olmadığı her zaman kontrol edilmelidir. Hastanın kilosu, zayıf olup olmadığı, sinirli olup
olmaığı, stresli ajite olup olmadığı gözlemlenmeli, saç ve saçlı deri incelenmeli, tırnaklarda
onikoliz olup olmadığı, parmaklarda akropaçi olup olmadığı değerlendirllmelidir. Hastalarda
mutlaka ellerde ince tremor olup olmadığı muayene edilmeli, avuç içinin kuru mu nemli mi
olduğu hissedilmelidir. Derin tendon refleksleri bakılmalı, pretibial va ya genel ödem olup
olmadığı değerlendirlmelidir. Bu hastalarda göz muayenesi çok önemlidir. Hastanın
proksimal kas gücü değerlendirilmelidir. Hastanın başının üstünden ve yandan gözlerin öne
çıkıp çıkmadığı incelenmeli, oftalmopleji muayenesi ve lid lag muayanesi videodaki gibi
yapılmalı hastanın nabzı palpe edilmeli, nabzın ritmi ve sayısı değerlendirilmelidir. Hastanın
kalp seslerinin de oskülte edilmesi her tiroid muayenesinde tamamlanmalıdır.
Referanslar:

1- Clinical Examination second edition Owen Epstein MB BCh FRCP (Author), G. David Perkin
BA MB FRCP (Author), John Cookson MD FRCP (Author), David P. de Bono MA MD FRCP
(Author) 1997

2- Bates’ guide to physical examination and history-taking.—11th ed./Lynn S. Bickley, Peter

G. Szilagyi.2013
3- Clinical examination : a systematic guide to physical diagnosis / Nicholas J. Talley, Simon
O’Connor. 6th ed. 2010

4- Evidence-based physical diagnosis / Steven McGee. — 3rd ed. 2012

5- Macleod’s Clinical Examination. Thirteenth edition 2013 Douglas G, Nicol F Roberstson C

6- Thomas, James; Monaghan, Tanya Oxford Handbook of Clinical Examination and Practical
Skills, 1st Edition Copyright 2007 Oxford University Press
 SOLUNUM SİSTEMİ MUAYENESİ ÖĞRENİM REHBERİ

Öğrencinin adı, soyadı :

Her deneme için arkadaşınızın ilgili basamakları gerçekleştirip, gerçekleştirmediğini izleyiniz. Arkadaşınız yeterli hazırlık
yaptığına inandıktan sonra, beceriyi gerçekleştirir iken, onu izleyip, her basamak için not veriniz.
Tüm basamaklar doğru, sıralı ve duraksamadan yapılıp, tümünden tam not alana dek beceriyi yineleyiniz
Değerlendirme Çizelgesi:
1. Geliştirilmesi gerekir: Basamağın hiç uygulanmaması, yanlış uygulanması ya da sırasında uygulanmaması
2. Yeterli: Basamağın doğru olarak ve sırasında uygulanması ancak eğiticinin yardımına gereksinim duyulması
3. Ustalaşmış: Basamağın duraksamadan ve eğiticinin yardımına gereksinim olmadan doğru ve sırasında uygulanması

Beceri Basamakları 1 2 3
Hastayı iyi ışıklandırılmış (gün ışığı) ve ısısı en az 22 0C olan bir odada güler
yüzle karşılayınız ve kendinizi tanıtınız. Hastadan muayenesini yapmak için
1
iznini isteyiniz. Hastaya belden yukarısını soymasını söyleyiniz (kadın
hastalarda göğüs ön duvarına örtü konulabilir).
Daha sonra hastayı tabureye oturtarak ve ellerini göbek hizasında
2 bağlayarak ya da sandalyeye ters olarak oturtarak, omuzlarını gevşek
bırakmasını ve başını hafifçe öne eğmesini söyleyiniz.
İnspeksiyon
Toraksı tümüyle gözlemleyip, toraks duvarında herhangi bir patolojik bulgu
3
olup olmadığına bakınız.
Hastanın arkasında durup, her iki hemitoraksın eşit görünüp görünmediğine
4
yukarıdan teğet olarak bakınız.
Hastaya derin nefes alıp vermesini söyleyiniz ve her iki hemitoraksın
5
solunuma eşit katılıp katılmadığını gözleyiniz.
Palpasyon
Trakea palpasyonu
İşaret parmağınızın ucunu incisura jugularise koyup, trakea halkalarını
6
hissediniz.
Trakeanın sağında ve solunda, trakea ile sternocleidomastoid kası arasındaki
7
mesafeyi hissediniz. Her iki mesafenin eşit olup olmadığını değerlendiriniz
Ekspansiyon
Hastayı her iki skapulasının altından ve üstünden (parmak uçları skapula üst
8 kenarında, baş parmak uçları vertebraya dik olacak şekilde) orta hatta pililer
oluşturacak şekilde, iki elinizle kavrayınız.
Hastaya derin soluk alıp vermesini söyleyiniz ve iki hemitoraksın da
9
solunuma katılımın eşit olup olmadığını elinizle hissediniz.
Aynı hareketleri hastayı koltuk altı ve meme altından kavrayarak
10
tekrarlayınız.
Perküsyon
Direkt perküsyon
11 Sağ elinizin işaret-orta ve yüzük parmaklarını birleştiriniz.
El bileğinizi yumuşak bırakarak ve tüm toraksa (direkt kemik üstleri hariç)
12
simetrik olacak şekilde vurarak çıkan sesi değerlendiriniz.
İndirekt Perküsyon
Sol elinizin parmaklarını açarak orta parmağınızı, boylu boyunca göğüs
13
duvarına yerleştiriniz.
Sağ elinizin orta parmağını, sol el (göğüs duvarına yerleştirdiği) orta
14 parmağın birinci boğumuna denk gelecek şekilde bileğinizi serbest bırakarak
vurunuz.
Önce spina skapulaya paralel, sonra skapula-vertebra arasında vertebraya
15
paralel, skapulanın altında kaburga aralıklarına girerek, perküsyon yapınız.
16 Her iki hemitoraksı simetrik olarak perküte ediniz.
 Akciğer bazalinde sonor sesin matlaştığı yerde (kostofrenik sinüs), arka
17 aksiler hat üzerinde parmağınızı sabit tutup, hastaya derin nefes alıp
tutmasını söyleyiniz ve aynı yere tekrar vurunuz.
Göğsün ön duvarının perküsyonu için hastayı sırt üstü yatırınız. Klavikula
18 altından kosta yayına kadar kaburga aralıklarına girerek simetrik olarak
perküte ediniz.
Oskültasyon
19 Stetoskopun diyaframını ısıtınız.
Hastaya ağızdan derin derin ancak, ses çıkarmadan soluk alıp vermesini
20
söyleyiniz.
Stetoskopu koyduğunuz her yerde (skapula kenarında vertebraya, skapula
21 altında kostalara paralel yerleştirerek) bir nefes alıp verme süresi kadar
kalarak, akciğer seslerini dinleyiniz.
Tüm göğüs duvarını arkadan, önden ve yandan olmak üzere simetrik olarak
22
stetoskopla dinleyiniz.
Hastaya göğüs muayenesinin bittiğini ve giyinebileceğini söyleyiniz.
23
Gerekirse giyinmesine yardım ediniz.
24 Ellerinizi yıkayınız.
25 Hastaya muayeneniz ile ilgili bilgi veriniz.
 DOLAŞIM SİSTEMİ MUAYENESİ ÖĞRENİM REHBERİ

Öğrencinin adı, soyadı :

Her deneme için arkadaşınızın ilgili basamakları gerçekleştirip, gerçekleştirmediğini izleyiniz. Arkadaşınız yeterli hazırlık
yaptığına inandıktan sonra, beceriyi gerçekleştirir iken, onu izleyip, her basamak için not veriniz.
Tüm basamaklar doğru, sıralı ve duraksamadan yapılıp, tümünden tam not alana dek beceriyi yineleyiniz
Değerlendirme Çizelgesi:
1. Geliştirilmesi gerekir: Basamağın hiç uygulanmaması, yanlış uygulanması ya da sırasında uygulanmaması
2. Yeterli: Basamağın doğru olarak ve sırasında uygulanması ancak eğiticinin yardımına gereksinim duyulması
3. Ustalaşmış: Basamağın duraksamadan ve eğiticinin yardımına gereksinim olmadan doğru ve sırasında uygulanması

DENEME
Beceri Basamakları 1 2 3
1 Ellerinizi yıkayınız
2 Hastaya yapılacak muayene hakkında bilgi veriniz ve onamını alınız.

İnspeksiyon
İnspeksiyon genel inspeksiyon ve toraks / prekordiyal bölgenin inspeksiyonu olmak üzere iki bölümde
ele alınır. Genel inspeksiyonda inceleme hasta içeri girerken başlar, anamnez alırken gelişir ve
muayene sırasında pekişir. Hastanın genel görünümü, yürüyüşü ve vücudun tüm parçalarının ayrı ayrı
inspeksiyonu klinik tanının oluşmasında önemli katkı sağlar. Toraks ve prekordiyal bölgenin
inspeksiyonu ile de toraksta mevcut olabilecek çeşitli deformitelerin kalbin lokalizasyonu ve
fonksiyonlarına değişik derecelerdeki etkisi incelenir.

DENEME
Beceri Basamakları 1 2 3
GENEL İNSPEKSİYON
1 Hastanın genel görünümünü ve yürüyüşünü inceleyiniz, vücut ağırlığını
kabaca yorumlayınız. Solunum sıkıntısı, terleme var mı, bakınız.
2 Hastanın yüzünü solukluk, siyanoz, malar rash, ksantelezma yönünden
inceleyiniz
3 Hastanın ellerini ve alt ekstremitesini çomak parmak, siyanoz , lezyon ve
ödem yönünden inceleyiniz.
PREKORDİYAL BÖLGENİN İNSPEKSİYONU
(yaklaşık 30’ lik bir açıyla sırt üstü yatırınız.)
1 Toraksta deformite olup olmadığını inceleyiniz.
2 Skar, pace-maker var mı, inceleyiniz.
3 Pulsasyon olup olmadığını inceleyiniz. (Apekste, aşağı parasternal alanda,
sağ ikinci-üçüncü interkostal aralıkta, subksifoid ve epigastrik bölgede)

KALBİN PALPASYONU

Palpasyonun amacı kalp ve büyük damarların hareketlerinin

değerlendirilmesidir. Bu amaçla prekordiyal bölge bir bütün olarak
palpe edilip genel olarak değerlendirilmelidir. Küçük alanda lokalize
hareketlerin (apikal vuru, pulmoner arter pulsasyonu vb) palpasyonu
için parmak uçları, daha geniş alanda oluşan hareketlerin (sağ
ventrikül hipertrofisine bağlı parasternal lift vb) palpasyonu için ise el
ayası kullanılır. Üfürümlerin palpe edilebilen vibrasyonları olan ‘’thrill’’
palpasyonunda ise en hassas bölge distal metakarpal bölgedir
Palpasyon sırasında eş zamanlı olarak karotis arterlerin palpe edilmesi
veya kalp oskültasyonu yapılması palpe edilen hareketlerin, kalp
siklusunun hangi dönemine ait olduğunun anlaşılması için gereklidir.
 DENEME
Beceri Basamakları 1 2 3
1 Apikal vuruyu palpe etmek için hastayı sırtüstü yatırınız
Sağ elinizin 2., 3. ve 4. parmaklarını , sırayla sol prekordiyal orta klaviküler
2 hizada 4.,5. ve 6. interkostal aralıklara (İKA) yerleştiriniz ve pulsasyon
hissetmeye çalışınız.
Sağ elinizin 2,3 ve 4. parmak uçlarını midklavikular hatta 5. interkostal aralığa
(veya bir önceki basamakta pulsasyon hissetiğiniz alana ) yerleştiriniz ve
3
pulsasyonu hissetmeye çalışınız. (Yatar durumda palpe edilemiyorsa hasta sol
lateral dekübitus pozisyonunda yatarken muayeneyi tekrarlayınız.)
4 Apikal vuru hissedilebilir ise; çapın genişliğini, lokalizasyonu (kaçıncı interkostal
aralıkta, midklavikular-orta aksiler hizada), sistolde el altında kalma süresini,
şiddetini ve şeklini değerlendiriniz.
5 Apikal alanı diyastolik pulsasyonlar (S3 ve S4) ve thrill açısından değerlendiriniz.
6 Aşağı parasternal alanı diyastolik pulsasyonlar (S3 ve S4) ve thrill açısından
değerlendiriniz
7 Sağ ventrikül hareketleri ve büyüklüğünün değerlendirilmesi için aşağı
parasternal alanı sağ elinizin ayası ile eli kaldıran vuru varlığı açısından palpe
ediniz. (Parasternal lift)

KALBİN OSKÜLTASYONU
Bu uygulamada dolaşım sisteminin önemli organı olan kalbi değerlendirmek için oskültasyon yapma
becerisi kazanacağız.

Bir beceriyi öğrenmenin 8 kuralı vardır: Açıklama (explanantion), gösterme (demonstration), taklit
etme (imitation), tekrar (repetition), tekrar (repetition), tekrar (repetition), tekrar (repetition), tekrar
(repetition).

Kalp siklusu birbirini takip eden sistol (kanın sağ ventrikülden pulmoner artere ve sol ventrikülden
aortaya ejeksiyonu) ve diyastol (sağ ventrikülün sağ atriumdan ve sol ventrikülün sol atriumdan gelen
kanla doluşu) epizotlarından oluşur.

Sistol atriyoventriküler kapakların (mitral ve triküspit kapaklar) kapanması (S1) ile başlar, semiluner
kapakların (aort ve pulmoner kapaklar) kapanması (S2) ile sona erer.
Diyastol semiluner kapakların kapanması ile başlar, atriyoventriküler kapakların kapanması ile sona
erer.
Kalp siklusu sırasında duyulan S1 ve S2 kapakların kapanmaları sırasında duyulan seslerdir.
S1 atriyoventriküler kapakların kapanması, S2 semiluner kapakların kapanması sırasında oluşur. S1 ile
S2 arasındaki süre sistol, S2 ile S1 arasındaki süre diyastoldür.
Diyastol sırasında fizyolojik veya patolojik olabilen S3 ve S4 duyulabilir. S3 erken diyastol sırasında
(erken hızlı doluş sırasında ), S4 geç diyastolde (atriyum kontraksiyonu ile ilişkili) oluşan seslerdir.
Kalp oskültasyonu steteskop ile yapılır. Oskültasyon yapılırken steteskop cilde direk olarak temas
etmelidir. Steteskop ciltle steteskop arasında hava sızmayacak şekilde optimal basınçla bastırılmalıdır.
Steteskopun diyafram ve çan kısımları mevcuttur. Düşük frekanslı sesler çan kısmı ile ( S3, S4,
diyastolik rulman), yüksek frekanslı sesler (S1, S2, sistolik üfürümler) diyafram kısmı ile dinlenir.
(Frekans oluşan sesin saniyede oluşturduğu titreşim sayısıdır)

Kardiyak siklusta üfürümler sistol veya diyastol sırasında veya devamlı olarak duyulabilir. Normal
laminar akımda üfürüm duyulmaz, akımda oluşan türbülans üfürümün duyulmasına neden olur.
Türbülans akım artışı veya akımın geçtiği bölgedeki daralma veya genişleme sonucu oluşur.

Deneme
Beceri Basamakları 1 2 3
1 Hastaya yapılacak muayene hakkında bilgi veriniz ve onamını alınız.
Odanın kapı ve pencerelerini dış seslerin girmemesi için kapatınız, varsa radyo,
2
televizyon gibi sesli cihazları da kapatınız.
3 Hastanızı sırt üstü (supin pozisyonunda) yatırınız
4 Steteskopun kulaklıklarını yönü öne bakacak şekildekulağa yerleştiriniz
5 Stetoskopunuzun iletken bölümünün diyafram tarafı olduğunu, diyaframına
elinizi sürerek kontrol ediniz.
6 Odakları dinlerken, önce ‘S1’ ve ‘S2’ yi ayırt etmeye çalışılmalı*, daha sonra sistol
(S1-S2 arası) ve diyastol (S2-S1 arası) intervallerine odaklanarak, ek ses (açılma
sesi/klik, ‘S3’, ‘S4’) ve üfürüm varlığı yönünden incelenmelidir.
7 İkinci interkostal aralık, sağ sternal kenarda aort odağını dinleyiniz
8 İkinci interkostal aralık, sol sternal kenarda pulmoner odağını dinleyiniz
9 Sol sternal kenarda triküspit odağını dinleyiniz
10 Midklavikular hatta 5. interkostal aralıkta mitral odağını dinleyiniz
11 Hastanızı sol yan yatırılarak mitral odağını stetoskopunuzun ‘çan’ kısmı ile tekrar
dinleyiniz
12 Hastaya giyinmesini söyleyiniz.
13 Muayene bulgularınız ile ilgili bilgi veriniz.
14 Muayene bulgularını hastanın dosyasına not ediniz.
 *S1’i ayırt etme: Normal kalp hızlarında diyastol sistolden daha uzundur. Bu nedenle uzun pause
sonrası duyulan kalp sesi S1, ardından gelen kalp sesi S2’dir. Kalp hızının yüksek olduğu durumlarda
diyastol süresi kısalacağından S1-S2’yi ayırt etmek güç olabilir. Bu durumda oskültasyonla eş zamanlı
carotis arter/ apikal vuru palpasyonu yapılabilir. Nabızın/vurunun hem öncesinde duyulan ses S1,
sonrasında duyulan ses S2’dir.

Ayrıca, normal koşullarda, aort ve pulmoner odaklarda S2; mitral ve triküspit odaklarda S1 daha
şiddetli olarak duyulur.

Oskültasyon sırasında kullanılabilecek manevralar:Vücut poziyonundaki değişiklikler veya fizyolojik

manevralar oskültatuar olayların zamanlamasını veya şiddetini değiştirebilir. Bu bulgular kalp sesleri
veya üfürümlerin klinik değerlendirmesinde yardımcı olabilir. Yapılabilecek manevralar:
- Sol yana yatırma: S3 (sol ventrikül kaynaklı), mitral diyastolik rulman
- Oturup, öne eğilerek eksprium sonunda dinleme: AY üfürümü
- Çömelme/ayağa kalkma
- Valsalva manevrası
- Solunum (insprium)
- İsometrik handgrip-egzersiz

PERİFERİK NABIZ MUAYENESİ

Deneme
Beceri Basamakları 1 2 3
1 Hastanızın sağ tarafında durunuz
Hastanızı oturtup sağ el başparmağı arkada, 2,3,4. parmaklar
2 sternocloidemastoid kas ile larinks arasına yerleştirilerek karotis arter nabzını
palpe ediniz
Hasta oturur iken hastanın sağ eli hekimin sağ eli ile kavranarak sol elin 2,3,4.
3 parmakları ile bilek hizasında radius kemiğin hemen medialinde radial nabzını
palpe ediniz. Nabızın hızını, ritmini ve dolgunluk derecesini değerlendiriniz.
Hasta oturur iken hastanın kolunu dirsekten hafif fleksiyona getiriniz. Sağ el 2,3,4.
4 parmak pulpaları dirsek iç yüzünde biceps tendonunun hemen medialinde brakial
arter nabzını palpe ediniz
Hasta sırt üstü yatırılarak sağ tarafına geçilir, sağ elinizin 2. ve 3. parmakları
5 inguinal ligamentin hemen altında, sympsis pubis ile spina iliaca anterior superior
arasındaki çizginin 1/3 iç kısmına yerleştirilerek femoral arteri palpe ediniz
Hasta sırt üstü yatmaya devam ederken, sağ bacak hafif fleksiyona getirilerek, iki
6 el baş parmağı patella üzerine yerleştirilir, diğer parmaklar popliteal fossada
birbirine değecek şekilde yaklaştırılarak popliteal arteri palpe ediniz
2. 3.ve 4. parmaklar ayak sırtında birinci ve ikinci metatarslar arasındaki çukurda
7
arteria dorsalis pedisi palpe ediniz
8 Medial malleol’un arkasında arteria tibialis posterioru palpe ediniz
9 Hastaya giyinmesini söyleyiniz.
10 Muayene bulgularınız ile ilgili bilgi veriniz.

Kaynaklar ve başvuru rehberi:

1- Muayeneden Tanıya, Editör: Prof.Dr.İsfendiyar Candan, ANTIP Yayınları
2- http://teb.medicine.ankara.edu.tr/
3- Essentials of Bedside Cardiology , Jules Constant
4- http://www.easyauscultation.com/
 KARIN ve İNGUİNAL BÖLGE LENF BEZLERİ MUAYENESİ ÖĞRENİM REHBERİ

Öğrencinin adı, soyadı :

Her deneme için arkadaşınızın ilgili basamakları gerçekleştirip, gerçekleştirmediğini izleyiniz. Arkadaşınız yeterli hazırlık
yaptığına inandıktan sonra, beceriyi gerçekleştirir iken, onu izleyip, her basamak için not veriniz.
Tüm basamaklar doğru, sıralı ve duraksamadan yapılıp, tümünden tam not alana dek beceriyi yineleyiniz
Değerlendirme Çizelgesi:
1. Geliştirilmesi gerekir: Basamağın hiç uygulanmaması, yanlış uygulanması ya da sırasında uygulanmaması
2. Yeterli: Basamağın doğru olarak ve sırasında uygulanması ancak eğiticinin yardımına gereksinim duyulması
3. Ustalaşmış: Basamağın duraksamadan ve eğiticinin yardımına gereksinim olmadan doğru ve sırasında uygulanması

Deneme

Beceri Basamakları 1 2 3
1 Yapılacak işlemin gerekçesini söyleyiniz.
2 Yapılacak işlemi kısaca açıklayınız.
3 Onamını alınız.
4 Ellerinizi ılık su ile yıkayınız ve kurulayınız.
5 Hastanın sağ tarafına geçerek muayeneye başlayınız
İnspeksiyon:
6 Karnın genel görünüşünü değerlendiriniz.
7 Karın solunum hareketlerine katılıyor mu izleyiniz.
8 Karın derisinde renk değişikliği, lekeler veya lezyonlar olup, olmadığını
gözleyiniz.
9 Genişlemiş venler var mı izleyiniz.
10 Karında distansiyon ve lokal şişlik var mı izleyiniz.
11 Karında asimetrik görünüm var mı izleyiniz.
12 Barsak hareketleri görünüyor mu izleyiniz.
13 Göbek normal görünüyor mu izleyiniz.
14 Karında ameliyat insizyon skarı veya başka yara izi var mı izleyiniz.
15 Hastadan ellerini kullanmadan oturmasını isteyiniz.
Oturur iken Rektus diyastazı ve fıtık gelişimi var mı izleyiniz.
16 Hastayı tekrar yatırıp, özellikle inguinal ve femoral fıtık bölgelerini izlerken,
öksürmesini isteyiniz. Fıtıktan kuşkulanır iseniz daha sonra hastayı ayağa
kaldırıp, inspeksiyonu yineleyiniz.
17 Skrotuma veya labia major’a bakınız.
Palpasyon
18 Hastanın başının altına bir yastık koyarak başını hafif yükseltiniz, bacaklarını
dizlerinden büküp karına yaklaştırarak karın kaslarının gevşemesini sağlayınız.
19 Hastadan başını sol yana çevirmesini ve rahat nefes alıp vermesini isteyiniz.
20 Hastaya sorular sorup, konuşturunuz.
21 Karında ağrıyan bir bölge var ise, ağrıyan yerin en uzak noktasından muayeneye
başlayınız.
22 Sağ elinizin bütün parmaklarının volar yüzlerini karın üzerine koyunuz.
23 Parmaklarınızı hafifçe karına bastırınız ve hafifçe döndürme hareketleri yapınız.
24 Yüzeyel palpasyonla karnın tüm kadranlarını muayene ediniz.
25 Derin palpasyon için ellinizin tümünü düz olarak karın üzerine koymayınız.
Parmaklarınızın volar yüzleri biraz meyilli olarak karın üzerine koyunuz ve
pulpalar ile hissediniz.
26 Karnın tüm kadranlarını derin palpasyon ile muayene ediniz (Eğer ağrılı bir
bölge yok ise sol alt, sol üst, sağ üst, sağ alt kadran sırası izlenir)
27 Atletik ve şişman hastalarda derin palpasyon için sağ elinizin parmakları üzerine
sol elinizin parmaklarını bastırarak muayene yapınız.
28 Palpasyonda hastanın ağrı duyup duymadığını, karın kaslarını kasıp
kasmadığını, karın içinde kitle bulunup, bulunmadığını değerlendiriniz.
29 Palpasyonda elinize bir kitle gelip gelmediğini kaydediniz. Kitle varsa yerini,
büyüklüğünü, kıvamını kaydediniz.
30 Varsa dalak büyüklüğünü kaydediniz, sol kosta yayını orta klavikuler hatta ve ön
aksiler hatta kaç cm. geçtiğini ölçerek yazınız.
31 Varsa karaciğer büyüklüğünü kaydediniz, sağ kosta yayını orta klavikuler hatta
ve ön aksiler hatta kaç cm. geçtiğini ölçerek yazınız. Gerekiyorsa ksifoid altında
da ölçünüz.
32 Karaciğer büyüklüğü varsa kıvamını, ağrılı olup olmadığını, yüzeyinin karakterini
değerlendiriniz.
33 İnguinal bölge lenf bezlerini muayene etmek için muayene eldiveninizi giyiniz
34 Bu uygulama için hastadan pantolonunu her 2 kasık bölgesi rahatça
görüntülenecek şekilde indirmesini isteyiniz ve hastanın üzerini örtünüz.
35 İşaret, orta ve yüzük parmaklarınızı yan yana getiriniz.
36 Parmaklarınızın uçlarını hafifçe bastırarak, aşağıda sıralanan lenf bezi
bölgelerinde lenf bezi palpasyonu yapınız.
36a - Yüzeyel inguinal bölge lenf bezleri
36b - Derin inguinal bölge lenf bezleri
36c - Femoral bölge lenf bezleri
37 Lenf bezleri var ise, patolojik boyutta olup olmadıklarını, ağrılı olup
olmadıklarını, çevreye fikse olup, olmadıklarını değerlendiriniz.
38 Patolojik lenf bezleri ilgili boyut, kıvam, ağrılı palpasyon, fiksasyon ve cilt rengi
vb. özellikleri not ediniz.

Palpasyon ile ilgili ek bilgiler:

 İstemli direnç varsa doktor sol elinin ayasını sternumun alt ucuna koyar ve gittikçe artan
basınç uygular. (Nicholson Metodu) sağ el ile muayene yapar.
 İstemli direnç varsa sol elini karın üzerine koyup, sağ el ile hastanın sağ dizini tutar. Hastanın
uyluğunu karın üzerine bükerek, karın kaslarını gevşetir.
 Eğer palpasyon hastada yalnız ağrı uyandırıyor ise bu duyarlık hafiftir (Mild Tenderness)
 Palpasyonda bastırılınca kaslar kuvvetle kasılırlar ve direnirler ise, duyarlılık çok artmıştır. Bu
duruma kas direnci pozitif denir (defans musküler).
 Ağrı olan yerin, uzağına basan el birdenbire kaldırıldığında mevcut ağrı birden daha çok
artarsa, hastanın yüz ifadesi artan ağrı ile değişirse indirekt reaksiyonel hassasiyet pozitif
denir (indirekt rebound tenderness).
 Ağrı olan tarafta bu hareket tekrarlanır ve ağrı artarsa direkt reaksiyonel hassasiyet pozitif
denir (direkt rebound tenderness).
 Derin palpasyonda karında kitle var ise bunun özellikleri (biçimi, boyutları, kıvamı, yüzey
yapısı, ağrılı olup olmadığı, sabit ya da hareketli olması, karaciğer gibi solid organlar ile ilişkisi,
pulsasyon hissedilip hissedilmediği vb.) tanımlanır.
 İNGUİNAL BÖLGE LENF BEZLERİ

Deneme
Beceri Basamakları 1 2 3
Perküsyon:
39 Sol elin 3. parmağı üzerine bilek gevşek tutularak sağ elin 2. ve 3. parmakları ile
vurunuz.
40 Sağ üst kadranda 4. interkostal aralıktan başlayarak sağ inguinal bölgeye kadar
perküsyon yapınız
41 Karaciğer matitesinin nerede başlayıp nerede bittiğini not ediniz, ek matite
olup olmadığını tesbit ediniz.
42 Sol tarafta Traube aralığından başlayarak sol inguinal bölgeye kadar perküsyon
yapınız
43 Traube aralığında mat veya timpan ses alındığını belirtiniz
44 Ksifoid çıkıntıdan itibaren ışınsal yönlerde os pubis ve inguinal bölgelere uzanan
çizgiler doğrultusunda perküsyon yapınız.
45 Karında matite varsa yeri ve açıklığın baktığı yönü belirtiniz.
46 Karında kitle varsa sınırlarını belirleyiniz.

Perküsyon ile ilgili ek bilgiler:

 İç boş veya gaz ile dolu organlar üzerinde timpanik ses duyulur
 Perküsyonda mat ses duyulur ise hastanın pozisyonu değiştirilerek tekrar denenir.
 Traube aralığı mide hava odasının göğüs duvarında timpan ses verdiği bölgedir
 Sol kaburga kenarı, proscessus ensiformisten geçen yatay çizgi, ön koltuk altı çizgisi
arasında kalan üçgen traube aralığıdır.
 Karında assit muayenesi bir başka elin yardımı ile perküsyonla bakılır. Karının bir tarafına
lomber alana el konur diger taraftan öbür el ile perküzyon yapılır. Asit varsa karına bir
taraftan yapılan vuruş diğer tarafta sıvı dalgalanma biçiminde ele çarpar. Buna sensation
de flot Aşırı asit varlığında dalağın bulunduğu alana perküzyonla vurulur. Dalak önce asit
içinde tabana itilir daha sonra tüzeye çıkıp ele çarpar buna buz belirtisi yada ballotement
denir.
 Deneme
Beceri Basamakları 1 2 3
Oskültasyon
47 Sağ üst kadrandan başlayarak saatin ters yönünde her dört kadranı stetoskop
ile dinleyiniz.
48 Dinleme her kadranda en az 5 solunum süresi kadar sürmelidir.
49 Orta hatta üfürüm olup olmadığını değerlendiriniz
50 Üst abdomende tek taraflı, diastolik komponenti de olabilen üfürümün varlığını
değerlendiriniz.
51 Eğer kitle tespit edilmişse stetoskopu üzerine koyup üfürüm var mı belirleyiniz.
52 Muayeneniz bitince ellerinizi yıkayınız
53 Hastaya muayeneniz ile ilgili bilgi veriniz.

Oskültasyon ile ilgili ek bilgiler:

 Barsak tıkanıklığı düşünülen durumlarda en az 3 dakika dinlenir
 Akut karın düşünüyor isen oskültasyon, palpasyondan önce yapılır.
 Karaciğerde yada karında kitle tespit edilmişse üfürüm olup olmadığı araştırılır.