PHỤC HỒI CHỨC NĂNG NGOẠI TRÚ

TRONG THẦN KINH HỌC

PHẠM VI ĐIỀU TRỊ
• Bệnh lý mạch máu não và tủy sống(vd: sau đột quỵ não)
• Chấn thương sọ não và tủy sống (vd: do tai nạn)
• Bệnh lý hoặc chấn thương của tủy sống và rễ thần kinh
• (vd: thoát vị đĩa đệm)
• Tổn thương não và tủy sống do thiếu oxy hoặc do rối loạn chuyển hóa
• Bệnh lý viêm của não, màng não và tủy sống (vd: bệnh đa xơ cứng)
• Khối u của não, màng não và tủy sống (vd: khối u đã được phẫu thuật, xạ trị
hoặc điều trị bảo tồn)
• Bệnh lý thoái hóa não và tủy sống và các rối loạn vận động ngoại tháp (vd: HC
Parkinson)
• Bệnh lý thuộc hệ thần kinh- tai (rối loạn thăng bằng)
• Bệnh lý thược hệ thần kinh- chỉnh hình(z.B. Polio-Pospolio-Syndrom HC sau
viêm tủy xám)
• Bệnh lý và chấn thương của hệ thần kinh ngoại biên (vd: bệnh đa dây thần
kinh)
• Bệnh lý hệ cơ
Mô hình pha A-F trong thần kinh
học
• Phase A ICU/ cấp tính
• - Sinh lý chưa ổn định-

• Phase B Phục hồi chức năng sớm

• - Sinh lý ổn định–

• Phase C Phục hồi chức năng

• phục hồi chức năng cơ bản và nâng cao

• Phase D Tái hòa nhập với gia đình

• (điều trị ở đơn vị phục hồi chức năng)

• Phase E Tái hòa nhập nghề nghiệp

• Phase F Trở về nơi cư ngụ

Yêu cầu cho phục hồi chức năng thần kinh
ngoại trú

• Độc lập trong sinh hoạt hằng ngày, có thể sử dụng dụng cụ hỗ trợ phù
hợp (Barthel-Index ≥ 80)

• Dựa theo mô hình theo pha của phục hồi chức năng thần kinh, bệnh
nhân phải ở giai đoạn tương ứng với pha D của phục hồi chức năng
follow-up

• Pha C cũng có thể chấp nhận được nếu cần

• (Nếu người nuôi có thể hỗ trợ được khi có yêu cầu)
arthel-Index:
Quan điểm điều trị của phục hồi chức
năng thần kinh ngoại trú
Lợi ích của phục hồi chức năng ngoại trú:
- Phục hồi chức năng gần nhà

- BN vẫn có thể ở gần gia đình, có thể làm việc, không bị mất thu nhập trong quá trình điều trị
phục hồi chức năng

- Do ở gần với xã hội và môi trường làm việc nên bệnh nhân có thể trở lại công việc, tái hoàn
nhập với gia đình và xã hội sớm hơn
- Khả năng cạnh tranh xã hội, và mức độ độc lập sinh hoạt có thể được xây dựng, đánh giá
và thúc đẩy

- BN học cách chủ động thiết kế chu trình sống hằng ngày của mình

- Mục tiêu điều trị hàng đầu là cải thiện những thiếu hụt chức năng, giúp BN độc lập nhất có
thể trong sinh hoạt hằng ngày của họ

- Tái hòa nhập với môi trường công việc và xã hội

QUAN ĐIỂM ĐIỀU TRỊ PHCN THẦN
KINH NGOẠI TRÚ
• Những thành tố điều trị:
• Chuyên gia thần kinh điều trị, chăm sóc, lên kế hoạch và kiểm tra chương trình phục hồi
• Huấn luyện BN thích nghi với phương tiện hỗ trợ
• Vật lí trị liệu
• (vd: huấn luyện sử dụng xe lăn, tập thăng bằng và điều hợp)
• Thể dục- thể thao trị liệu
• Điều trị vật lí trị liệu cho từng BN dựa trên vật lí trị liệu thần kinh nền tảng
• (z.B. Bobath, Vojta, PNF)
• Điều trị bằng tay
• Thủy trị liệu
• Chẩn đoán và điều trị sinh lý thần kinh
• Âm ngữ trị liệu
• Chẩn đoán và tư vấn tâm lý
• Hướng nghiệp trị liệu
• Chăm sóc và tư vấn về trị liệu xã hội cho bệnh nhân và thân nhân (cũng cần thảo luận với
phục hồi chức năng trường dạy nghề)
• Tư vấn về dinh dưỡng
KỸ THUẬT ĐIỀU TRỊ SINH LÝ THẦN
KINH

Khái niệm Bobath là một cách trong những khái niệm cơ bản và lâu đời
nhất trong điều trị BN có bệnh lý thần kinh và được ứng dụng thành
công trong phục hồi bệnh nhân có bệnh lý thần kinh trung ương có liên
quan đến rối loạn vận động, liệt và co cứng.

Vojta là một hệ thống tạo thuận sinh lý thần kinh để bảo tồn các mẫu
vận động sinh lý bẩm sinh đã bị chặn lại bởi những tổn thương não thời
thơ ấu và/ hoặc mất những mẫu vận động này do chấn thương. PP này
được dùng để phòng và trị những rối loạn vận động do thần kinh ở trẻ
em, nhưng cũng được ứng dụng cho sai khớp trong nghành chỉnh hình

CĐ ở trẻ em CĐ ở người lớn

- ICP (tăng áp lực nội sọ) - Bệnh lý thần kinh
- Gai đôi (vd: đa xơ cứng, cắt ngang tủy)
- Liệt tùng - Rối loạn thần kinh cơ
KỸ THUẬT ĐIỀU TRỊ SINH LÝ THẦN
KINH

PNF (Tạo thuận thụ cảm thể thần kinh cơ)

PNF nhắm đến việc cải thiện tương tác giữa thần kinh và cơ. Vật lý trị liệu dựa theo PNF được thực hiện
để khởi phát vận động thông qua đơn vị chức năng của thần kinh và cơ.

Chỉ định:
- Sau phẫu thuật
- Sau tai nạn hoặc chấn thương thể thao
- Bệnh lý thần kinh
vd: đột quỵ não (Liệt nửa người), Chấn thương sọ não (liệt hạ chi, liệt tứ chi)
DỤNG CỤ TRỢ GIÚP TRONG TRỊ LIỆU

Khung tập đứng Motomed

DỤNG CỤ TRỢ GIÚP
TRONG TRỊ LIỆU
•Hành lang rộng
• Không gian cho tập nhóm
• Thanh song song
MTT thần kinh
- Số lượng khoảng 35 BN/ Time 9:00 am – 3:00 pm

- 3 cáp
- 1 Leg-press
- 2 treadmills
- 3 Ergometer
- 1 Cross Trainer
- wall bars( thanh tường)
- Khu vực thảm với gương
- Dụng cụ nhỏ
- pezzi balls
- Trampolin (bạt nhún)
MTT thần kinh

- Nhóm nhỏ hơn nhiều so với MTT

chấn thương
- Lớp 1:5 (Ortho 1:20)
- Cần trợ giúp nhiều hơn
- BN nhanh mệt hơn
 ALTER – G - Laufband

Trị liệu di chuyển: rất quan trọng và hiệu quả -

không chỉ trong nghành thần kinh!
Hồ bơi thể thao
1:1 hoặc nhóm không quá 3 người
•Phòng tập nhóm:

• Nhóm vận động

• Balance / Propriozeption

•Nhóm 2-6 người

Khu tập 1:1
Những yếu tố của phục hồi chức năng thần kinh

• MTT-Neuro
• KG Paresis (1:1 Physio)
• Hồ bơi trị liệu (1:1 hoặc nhóm)
• Trị liệu hướng nghiệp (1:1)
• Kneipp circuit(walking in cold water)
• Lymphdrainage
• Tập nhóm thăng bằng
• Tập nhóm vận động
• Tập ergometer
• Vận động trị liệu
• Tái khám (kiểm tra y tế)
KẾ HOẠCH ĐIỀU TRỊ MẪU
Exoskeleton - Rewalk
VD CỦA HUẤN LUYỆN SỬ DỤNG XE LĂN TRONG SINH HOẠT HẰNG NGÀY
Có được nhận thức và trải nghiệm ở góc độ BN đi lăn lăn!