ANG WIKANG

FILIPINO
 Ano ang Wika
 Ang pangunahin at pinakakomplikadong anyo ng simobolikong gawaing
pantao. (Archibal A. Hill)

 Ito ay sistematikong balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at

isinaayos sa paraang artbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang
sa isang kultura. (Henry Gleason)

 Ito
ang tulay na ginagamit para maipahayag at mangyari ang anumang
mga minimithi o pangangailangan ng tao. (Paz, et. AI., 2003)
Universal na Katangian ng Wika

Binubuo ng
mga
Sistematiko Arbitraryo
sinasalitang
tunog

Ginagamit sa Nakabantay sa
Nagbabago
komunikasyon Kuktura
Mga Teorya ng Wika
1. Teoryang Biblikal o Panrelihiyon

• Nakasaad sa bibliya na matatagpuan sa pahina ng Genesis

11, 1-9 (Tore ng Babel)

2. Teoryang Bow-wow

• Ang wika raw ng tao ay mula sa panggagaya sa mga

tunog ng kalikasan
 3. Teoryang Dingdong

• Teorya ni Max Muller na nagsasaad na ang bawat bagay

sa mundo ay may kasama o kaugnay na tunog

4. Teoryang Pooh-pooh

• Sinasabing naggagaling ang tunog sa silakbo ng

damdamin o pagbubulas ng pagtataka, takot, galak,
sakit, at iba pa.
5. Teoryang Yo-he-ho

• Ayon sa linggwista na si DS diamond, ang tao ay

natutong magsalita bunga ng pwersang pisikal.

6. Teoryang Ta-Ta

• Ang kumpas o galaw ng kamay ng tao na kanyang

ginagawa sa bawat partikular na okasyon ay ginaya ng
dila at nagging sanhi ng pagkatuto ng taong lumikha
ng tunog at kalauna’y nagsalita.
7. Teoryang Ta-ra-raboom-de-ay

• Nag-ugat sa mga tunog na nililikha sa mga ritwal

at sa kalaunan ay nagpabagu-bago at nilapatan ng
iba’t ibang kahulugan.

8. Teoryang Sing-Song

• Ang wika ay nagmula sa paglalaro, pagtawa,

pagbulong sa sarili, panliligaw, at iba pang mga
bulalas-emosyunal.
9. Teoryang Hocus Pocus

• Maaaring ang pinanggalingan ng wika ay tulad ng

pinanggalingan ng mga mahikal o relihiyosong
aspeto ng pamumuhay ng ating mga ninuno
Boeree (2003)

10. Teoryang Eureka

• Ang ating mga ninuno ay may ideya ng pagtatakda

ng mga arbitraryong tunog upang ipakahulugan sa
mga tiyak na bagay (Boeree, 2003)
11. Teoryang Charles Darwin

• Sa aklat na “On The Origin of Language”,

sinasaad ditto na ang pakikipagsapalaran ng tao
para mabuhay ang pagtuturo sa kanya upang
makalikha ng iba’t ibang wika. Lioberman (1975)

12. Teoryang B.F Skinner

• Ang bawat nilalang ay may kakayahang matuto ng

wika.
13. Teoryang Haring Psammitichos

• Sinasabi sa paniniwala ito na bilang hari ng Ehipto,

gumawa ng isang Eksperimento si Psammitichos
kung paano nga ba nakapasasalita ang tao.
 Varyasyon ng Wika
• Ang varyasyon ay iba’t ibang manifestasyon ng wika.

• May tatlong uri ito: wika, diyalekto at ang register.

• Ito ay tumutukoy sa size prestige at standard.

• Ang varyasyon sa dayalekto ay tumutukoy sa tunog o punto,

pagkakaiba ng salita paraan ng pagsasalita

• Ang varyasyon sa register ay tumutukoy sa ispesifikong salitang

ginagamit ayon sa hinihingi ng sitwasyon at pagkakataon.
• Ang dimension of power tumutukoy sa kausap na
mas mababa, kapareho o mas mataas sa
nagsasalita.

• Ang dimension of solidarity ay tumutukoy sa

kung kaisa ba ang ispiker ang kanyang kausap.

• Ang teknikaliti ay tumutukoy sa paggamit ng

nagsaasalita ng mga teknikal na salita ayon sa
mga kaalamang teknikal ng kausap.
 RAW, RIN, RITO, AT RIYAN
Ginagamit ang RAW, RIN, RITO at RIYAN kung ang
sinusundang salita ay nagtatapos sa patinig A, E, I, O, U
(Y,W).
HALIMBAWA:

1.Pumasok na RAW kayong lahat.

2.Tingnan mo RITO.

3.Kasama ka RIN sa dadalo.

DAW, DIN, DITO, AT DIYAN
Ginagamit ang DAW, DIN, DITO, at
DIYAN kung ang sinusundang salita ay
nagtatapos naman sa katinig
HALIMBAWA:

1.Bakit ka ba tingin nang tingin DIYAN?

2.Parehas DIN kami ng gusto.
3.Malapit DITO ang tirahan nila.
NANG
Tumutukoy sa mga inilalarawan ng KILOS
(paano), at INUULIT NA KILOS

HALIMBAWA:

1.Lagi siyang umuuwi nang pagod.

2.Mag lalakad ka lang nang maglakad at

makakarating ka rin doon.
• Ang NANG ay ginagamit bilang katumbas ng mga
salitang “noon” at “upang”.
• Ang NANG naman ay ginagamit ding na pantukoy sa
paraan at sukat, pang angkop sa pandiwang inuulit
at pamalit sa pinag samang mga salitang “na” at
“ng”
HALIMBAWA:

1.Dasal NANG dasal.

2.Matipid NANG matipid.

 NG
Tumutukoy sa kung ano ang mga inilalalarawan (ANO, KAILAN,
at SINO).

HALIMBAWA:

1.Madalas akong kumain NG binatog tuwing tapos na ang

klase.

2.Bukas NG hapon ang alis nila patungong Maynila.

• Ginagamit ang NG kapag ang sinusundang salita
nito ay isang pangalan o pang halip.
• Ginagamit din ang NG kapag sinusundan ito ng
pang uri, pang-uring pamilang, sa pag lalahad
ng pag mamayari at pananda sa gumagawa ng
aksyon.
HALIMBAWA:

1.Nag suot NG sapatos si Abby.

2.Sinunod niya ang utos NG Diyos.

 KAPAG
Kalagayan ay tiyak.

HALIMBAWA:

1.Pumapasok siya sa trabaho KAPAG

araw na ng Linggo.
 KUNG
Hindi tiyak ang kalagayan

HALIMBAWA:
1.Sasama lamang ako KUNG ikaw ang maghahatid
sa; kin.
 KONG
Tumutukoy sa sarili mo, at sa bagay na nais
mong gawin.
HALIMBAWA:
1.Gusto KONG maging isang doctor paglaki.

2.Siya ang pinakabata KONG kapatid

 MUNA MO NA
Tumutukoy sa isang Tumutukoy sa’yo at sa
bagay at Gawain na bagay na gagawin mo
kailangan mong unahin. o iniuutos sa’yo.

HALIMBAWA: HALIMBAWA:

1. Gawin mo na MUNA
ang iyong mga takdang- 1. Hatian MO NA siya
aralin bago ka maglaro. ng pagkain mo.
 SILA SINA
Tumutukoy sa dalawa o Tumutukoy naman ‘to
higit sa isang katao. sa taong
pinangangalanan.
HALIMBAWA:
HALIMBAWA:

1.Kasama SILA sa mga 1.Kumain SINA Yuan,

atletang tagumpay na Derik, at Raquel ng
nakapag-uwi ng keyk kanina.
karangalan sa bansa.
 PAGSUSULIT
Panuto: Gamitin sa pangungusap ang mga
sumusunod na salita.

RAW, RIN, RITO, AT RIYAN SILA

DAW, DIN, DITO, AT DIYAN SINA
NANG NG KAPAG KUNG KONG
MUNA MO NA