BUDOWA I DZIAŁANIE

ENZYMÓW
MAGDALENA PIEKUTOWSKA IA
 SPIS TREŚCI
• CZYM SĄ ENZYMY?
• BUDOWA ENZYMÓW
• WŁAŚCIWOŚCI ENZYMÓW
• PRZEBIEG REAKCJI ENZYMATYCZNEJ
• W JAKI SPOSÓB ENZYMY PRZYSPIESZAJĄ PRZEBIEG REAKCJI CHEMICZNEJ?
• DLACZEGO PO MLEKU MOŻE BOLEĆ BRZUCH?
• WPŁYW ENZYMÓW Z ANANASA NA BIAŁKA ZAWARTE W ŻELATYNIE
 CZYM SĄ ENZYMY?
• ENZYMY TO ZWIĄZKI (ZWYKLE BIAŁKA), KTÓRE PRZYSPIESZAJĄ
PRZEBIEG REAKCJI ZACHODZĄCYCH W ORGANIZMIE. NIE SĄ ONE
JEDNAK ANI SUBSTRATAMI, ANI PRODUKTAMI TYCH REAKCJI.
• W KOMÓRKACH ENZYMY SĄ KONIECZNE DO PRZEBIEGU REAKCJI
ROZKŁADU, JAK I SYNTEZY. PRZYKŁADOWO ZWIĄZKI ZŁOŻONE TJ.
SKROBIA, W WYNIKU DZIAŁANIA ENZYMÓW SĄ ROZKŁADANE DO
ZWIĄZKÓW PROSTSZYCH, NP. GLUKOZY. BIORĄ RÓWNIEŻ UDZIAŁ W
ZŁOŻONYCH PROCESACH METABOLICZNYCH, M.IN. W ODDYCHANIU
KOMÓRKOWYM CZY SYNTEZIE BIAŁEK
 BUDOWA ENZYMÓW
• WIĘKSZOŚĆ ENZYMÓW TO BIAŁKA.
CZĘŚCIĄ NIEBIAŁKOWĄ MOGĄ BYĆ JONY
METALI, A TAKŻE NIEWIELKIE
CZĄSTECZKI ORGANICZNE, TZW.
KOENZYMY. KAŻDY ENZYM MA
CENTRUM AKTYWNE. TO OBSZAR, W
KTÓRYM WIĄŻĄ SIĘ Z NIM CZĄSTECZKI
JEDNEGO BĄDŹ KILKU SUBSTRATÓW
 WŁAŚCIWOŚCI ENZYMÓW
 SWOISTE
WZGLĘDEM
DANEGO  SWOISTE WZGLĘDEM  NIE ZUŻYWAJĄ
SUBSTRATU PRZEPROWADZONEJ SIĘ W
REAKCJI PRZEBIEGU
WIĄŻĄ SIĘ WYŁĄCZNIE Z
UCZESTNICZĄ TYLKO W JEDNYM REAKCJI
OKREŚLONYMI
SUBSTRATAMI. OKREŚLONYM TYPIE REAKCJI, A DZIĘKI CZEMU MOGĄ
PRZYKŁADOWO ENZYM NIEKIEDY TYLKO W JEDNEJ BYĆ WIELOKROTNIE
MALTAZA ŁĄCZY SIĘ REAKCJI. NA PRZYKŁAD ENZYM WYKORZYSTYWANE
TYLKO Z MALTOZĄ SACHARAZA UCZESTNICZY
WYŁĄCZNIE W ROZKŁADZIE
SACHAROZY
 PRZEBIEG REAKCJI
ENZYMATYCZNEJ
• PODCZAS REAKCJI CHEMICZNEJ
ENZYM ŁĄCZY SIĘ Z JEDNYM LUB
KILKOMA SUBSTRATAMI. PO
POŁĄCZENIU TWORZY SIĘ
KOMPLEKS ENZYM-SUBSTRAT, CO
PRZYSPIESZA PRZEBIEG REAKCJI.
POWSTAJE PRODUKT, KTÓRY
ODŁĄCZA SIĘ OD ENZYMU.
WÓWCZAS ENZYM MOŻE
PRZEPROWADZIĆ NASTĘPNĄ
REAKCJĘ.
 W JAKI SPOSÓB ENZYMY
PRZYSPIESZAJĄ PRZEBIEG
REAKCJI CHEMICZNEJ?
• DZIĘKI POŁĄCZENIU SIĘ ENZYMU Z
SUBSTRATEM OBNIŻA SIĘ ENERGIA
AKTYWACJI. CHARAKTERYZUJE SIĘ ONA
NAJMNIEJSZĄ ILOŚCIĄ ENERGII, KTÓRA
JEST POTRZEBNA DO
ZAPOCZĄTKOWANIA REAKCJI
CHEMICZNEJ I ROZERWANIA WIĄZAŃ
CHEMICZNYCH W SUBSTRATACH.
Przebieg reakcji chemicznej z enzymem i bez enzymu
 DLACZEGO PO MLEKU MOŻE
BOLEĆ BRZUCH?
• MLEKO ZAWIERA CUKIER – LAKTOZĘ, KTÓRY JEST
ROZKŁADANY PRZEZ ENZYM ZWANY LAKTAZĄ.
POD KONIEC WIEKU DZIECIĘCEGO U CZĘŚCI LUDZI
ENZYM TEN PRZESTAJE BYĆ WYTWARZANY.
SKUTKIEM TEGO MOŻE BYĆ ZALEGANIE W
JELITACH NIESTRAWIONEJ LAKTOZY
POWODUJĄCE OSMOTYCZNY WYPŁYW WODY W
JELITACH. NIESTRAWIONA LAKTOZA ULEGA
FERMENTACJI PRZEPROWADZONEJ PRZEZ
BAKTERIE JELITOWE. EFEKTEM SĄ NIEPRZYJEMNE
OBJAWY ŻOŁĄDKOWO-JELITOWE (NIETOLERANCJA
LAKTOZY)
 WPŁYW ENZYMÓW Z
ANANASA NA BIAŁKA
ZAWARTE W ŻELATYNIE
• PROBLEM BADAWCZY: CZY W ŚWIEŻYM ANANASIE WYSTĘPUJĄ ENZYMY
KATALIZUJĄCE ROZKŁAD BIAŁEK W ŻELATYNIE?
• HIPOTEZA: W ŚWIEŻYM ANANASIE WYSTĘPUJĄ ENZYMY KATALIZUJĄCE ROZKŁAD
BIAŁEK ZAWARTYCH W ŻELATYNIE.
• PRZEBIEG DOŚWIADCZENIA:
• PRZYGOTUJ: DWIE ZLEWKI, JEDNO OPAKOWANIE ŻELATYNY W PROSZKU LUB
GALARETKI OWOCOWEJ Z ŻELATYNĄ W SKŁADZIE, CIEPŁĄ WODĘ, POKROJONEGO
NA DROBNE KAWAŁKI, ŚWIEŻEGO ANANASA, CZAJNIK Z WODĄ ORAZ SITKO
KUCHENNE
 WPŁYW ENZYMÓW Z
ANANASA NA BIAŁKA
ZAWARTE W ŻELATYNIE
• PRÓBA BADAWCZA: ZLEWKA ZE STĘŻAŁĄ ŻELATYNĄ, NA KTÓREJ UMIESZCZONO
ROZDROBNIONEGO, ŚWIEŻEGO ANANASA.
• PRÓBA KONTROLNA: ZLEWKA ZE STĘŻAŁĄ ŻELATYNĄ, NA KTÓREJ UMIESZCZONO
SPARZONEGO, ROZDROBNIONEGO ANANASA.
1. ROZPUŚĆ ŻELATYNĘ W CIEPŁEJ WODZIE.
2. PRZELEJ DO OBU ZLEWEK PO TYLE SAMO ŻELATYNY I POZOSTAW DO STĘŻENIA, NP. W
LODÓWCE.
3. SPARZ POŁOWĘ ROZDROBNIONYCH KAWAŁKÓW ANANASA. UMIEŚĆ JE NA SITKU, A
NASTĘPNIE ZALEJ GORĄCĄ WODĄ I POZOSTAW DO OSTYGNIĘCIA.
4. DODAJ DO JEDNEJ ZLEWKI NA POWIERZCHNIĘ ŻELATYNY ROZDROBNIONEGO, ŚWIEŻEGO
ANANASA, A DO DRUGIEJ SPARZONEGO ANANASA.
 WPŁYW ENZYMÓW Z
ANANASA NA BIAŁKA
ZAWARTE W ŻELATYNIE
• WYNIK DOŚWIADCZENIA: W ZLEWCE ZE ŚWIEŻYM ANANASEM
WARSTWA STYKAJĄCA SIĘ Z OWOCEM STAŁA SIĘ PŁYNNA, A ZE
SPARZONYM ANANASEM ŻELATYNA POZOSTAŁA STĘŻAŁA.
• WNIOSEK: W ŚWIEŻYM ANANASIE WYSTĘPUJĄ ENZYMY
KATALIZUJĄCE ROZKŁAD BIAŁEK ZAWARTYCH W ŻELATYNIE.
• ŻELATYNA ZAWIERA BIAŁKA, A W ŚWIEŻYM ANANASIE
WYSTĘPUJĄ ENZYMY KATALIZUJĄCE (PRZYSPIESZAJĄCE) ICH
ROZKŁAD. W WYSOKIEJ TEMPERATURZE ENZYMY ULEGNĄ
DENATURACJI I STANĄ SIĘ NIEAKTYWNE. PO NAŁOŻENIU
SPARZONEGO ANANASA NA STĘŻAŁĄ ŻELATYNĘ NIE STANIE SIĘ
WIĘC ONA PŁYNNA.
 ŹRÓDŁA
• PODRĘCZNIK „BIOLOGIA NA CZASIE” (S. 112-115)
• ZDJĘCIA POCHODZĄ Z GRAFIKI GOOGLE I PODRĘCZNIKA
 KONIEC
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!