Professional Documents
Culture Documents
Aralin 3.4
Aralin 3.4
4
A.Panitikan:
Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay
(Tula mula sa Uganda)
Isinalin sa Filipino ni Mary Grace A.Tabora
mula sa Salin sa Ingles ni Jack H.Driberg ng
A Song of a Mother To Her First Born
B.Gramatika at Retorika:
Wastong Gamit ng Simbolismo at
Matatalinhagang Pananalita
C.Uri ng Teksto:
Nagsasalaysay
Panimula:
Sa lumipas na dantaon,ang kababaihan ng Africa ay lumikha ng mga
tula na kanilang inaawit.Hitik ito sa matatamis at magigiliw na pananalita
at oyaying inuulit –ulit upang ipahayag ang pagmamahal ng ina na
nagsisilbi ring pang-aliw at pagpapaamo sa anak.Ito’y isa sa nakaugalian
ng tribong Lango o Didinga ng Uganda na naniniwalang ang kanilang
mga supling ay tila imortalidad ng kanilang magulang.Kaya naman
ipakikita sa tulang tatalakayin ang maingat na pagpili ng ina sa pangalan
ng anak,panghuhula ng ina sa magandang kinabukasan ng anak at ang
positibong pagbabagong hatid nila sa kanilang mga magulang.
Sa Aralin 3.4,inaasahang maipamamalas mo ang pag-unawa
at pagpapahalaga sa tulang Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay na
isinalin sa Filipino ni Mary Grace A.tabora mula sa salin sa Ingles
ni Jack H.Driberg na A Song of a Mother to Her
Firstborn.Matututuhan mo rin ang kahalagahan ng paggamit ng
simbolismo at matatalinhagang salita sa pagiging masining sa
pagbuo ng tula.Sa pagtatapos,ay kakatha ka ng sariling tula na
lalapatan mo ng himig.Tatayahin ang nasabing pagganap batay sa
sumusunod na pamantayan: a) kahusayan ng pagkabuo ng tula, b)
himig/melodiya, at c) paraan ng presentasyon nito
Sa pagtatapos ng araling ito ay masasagot mo nang may
pag-unawa ang mga tanong na: Paano naiiba ang tulang tradisyunal
sa tulang malaya?; Paano nasasalamin sa tulang malaya o tulang
tradisyunal ang kultura ng bansang pinagmulan nito? At Paano
nakakatulong ang paggamit ng simbolismo at matatalinhagang
pananalita sa pagiging masining sa pagbuo ng isang tula?
Yugto ng Pagkatuto
Tuklasin
Upang masagot mo ang tanong na paano naiiba ang tulang tradisyunal sa tulang malaya at paano
nasasalamin sa tulang malaya o tulang tradisyunal ang kultura ng bansang pinagmulan nito ay
makakabuting isagawa mo ang mga gawain.
Ina
Gawain 3: Pagbulayan Mo!
Suriin at paghambingin ang dalawang tula sa pamamagitan ng pagsagot sa
tanong.Isulat ang Pagsusuri sa sagutang papel.
Ako ang Daigdig Gabi
ni: Alejandro Abadilla ni: Ildefonso Santos
ako ako
ang larawang buhay ang tula
ako sa daigdig
ang buhay ako
na walang hanggan ang daigdig
ako
ang damdamin ako
ang larawan ang tula
ang buhay daigdig
tula
damdamin ako…..
larawan
buhay
tula
ako
TANONG:
Samakatuwid,ako'y minahal.
Samakatuwid, ako'y lumigaya.
Samakatuwid,ako'y kapilas ng buhay.
Samakatuwid,ako'y nagtamasa ng dangal.
Iingatan mo ang kaniyang libingan kung siya'y
nahimlay.Tuwinang gugunitain yaring kaniyang
palayaw.Aking supling,mananatili siya sa iyong pana
mbitan,
Walang wakas sa kaniya'y daratal mula sa pagsibol ng yong
kabataan.Ikaw ang kaniyang kalasag at sibat,pag-asa't
kaligtasan sa hukay.
Sa iyo,siya'y muling mabubuhay tulad ng suwi sa
kalupaan.At ako ang ina ng kaniyang panganay.Ika'y
mahimbing,supling ng leon,nyongeza't nyumba.
Ika'y mahimbing,Ako'y wala nang mahihiling.
Gawain 4: Paglinang sa Talasalitaan
Isaayos mula bilang1-5 ang mga salita batay sa sidhi ng damdaming ipinahahayag
ng bawat isa, ang 5 ang pinakamataas na antas.Gamitin ang tsart at gawain ito sa
sagutang papel.
kagalakan 5.
katuwaan 4.
kaluwalhatian 3.
kaligayahan 2.
kasiyahan 1.
Paliwanag sa
Pag- aantas
Batayang mga Salita Ayos ng mga salita Batay sa sidhi ng Damdamin
lungkot 5.
lumbay 4.
dalamhati 3.
pighati 2.
pagdurusa 1.
Paliwanag sa
Pag- aantas
Gawain 5:
Tarukin Mo! Sagutan ang mga gabay na tanong sa isang sagutang papel.
1.Sino ang persona sa tula?Ano ang kaniyang pangarap?
2.Masining ba ang tulang tinalakay?Patunayan ang sagot.
3.Sa ano-anong bagay inihambing ang sanggol?Bakit ito ang
mga ginamit sa paglalarawan sa katangiang taglay niya?
4.Anong kaugalian at kultura ng mga taga-Uganda ang
lumulutang sa tula?Ibigay ang iyong pananaw ukol dito?
5.Alin sa mga kaugaliang ito ang naiiba sa kaugalia ng mga
Pilipino? Sang-ayon ka ba rito?Bakit?
6.Makatuwiran bang iugnay ang pagkakakilanlan at katangian
ng isang anak sa kaniyang ama?Sa poon?
7.Anong bisang pangkaisipan at bisang pandamdamin ang
natutuhan pagkatapos basahin ang akda? Ipaliwanag?
Gawain 6:Patynayan Mo!
Sa sagutang papel,bumuo ng kongklusyon sa tulong ng kasunod na
grapikong representasyon sa kabilang pahina.
Patunay Patunay
Kongklusyon
Ang akdang "Hele ng Ina sa kaniyang Panganay" ay isang tulang malaya na
nagsasalaysay ng nadarama at pagpapahalaga ng isang ina sa kaniyang anak.Sa
pagkakataong ito,pag-aralan mo ang isa pang tula na isinulat ni Rafael Palma."Ang
Matanda at ang Batang Paru-Paro." Basahin at alamin kung ito ba'y tulang malaya
o tulang tradisyunal
"Bakit ngayon nalang kahigpit ang hilin ng ina ko upang lumayo sa ningning?
Diwa'y ibig niyang ikait sa akin ang sa buong mundo'y ilaw na pang-aliw."
"Anong pagkaganda ng kaliwanagan!isang bagay na hindi dapat layuan,itong
matanda ay totoo nga namang sukdulan ng lahat nitong karuwagan!“
"Akala'y isa ng elepanteng ganid ang alin mang langaw na lubhang maliit,at kung
ang paningin nila ang manaig magiging higante ang unanong paslit."
Kung ako'y lumapit na nananagano ay ano ang sama ng mapala ko?Kahit na nga
niya murahin pa ako sa hindi naman hangal na totoo.“
"Iyang mga iba'y bibigyan ng matwid sa kanilang gawa ang aking paglapit,sa
pananakali'y di masisigasig sa nagniningningang ilaw na marikit.“
tribo
Tinalunton,ang_____________ng kalikasan,
hangin
Ako’y_____________dumating,isang buhay.
bakas
Binuklod ng____________ng mga ninuno
leon
Kami’y___________dumating,isang________.
kamay
B. Sa sagutang papel,kompletuhin ang tula sa pamamagitan ng paglalagay
ng matatalinhagang pananalita at simbolismo.Bigyan din ito ng sari
ling pamagat.
____________________________
Sa ami’y….
Isa kang_______na may dalang ligaya
Ika’y tuwinang bukas-palad sa iba.
Ang iyong gawi’y hindi_______________,
Kaya’t kami’y humahalik sa’yong paa.
Sa ami’y…
Isa kang___________na laging sandata
Di________________sa hampas ng pala
Dito’y nasisilip,maningning na_________,
Kaya’t kami’y humahalik sa’yong paa.
Pagsasanay 4:
Sumulat ng tulang mayaman sa matatalinhagang salita at
simbolismo na tungkol sa kadakilaan ng ina,tiyaking hindi
bababa sa tatlong saknong ang tulang lilikhain.Mamarkahan
ito batay sa sumusunod na pamatayan:kayarian,kasiningan,at
kaangkupan.
Pagnilayin at Unawain
asusing pag-aralan an mga salita sa loob ng magkahiwalay na kahon at gamitin
M
ang mga ito sa pagbuo ng tatlong mahahalagang konsepto.Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
Sumbitted By:
Marianne R. Pacardo
Aira M. Ramos
Ronnie Marasigan
Erica Quinio
Date submitted:
Subject: FILIPINO 02/13/2017