Niedrożność przewodu pokarmowego

Anna Olejnik,Dominika Ptak,

Monika Sadłucka
Niedrożnością przewodu pokarmowego nazywamy stan,
w którym dochodzi do zatrzymania normalnego,
fizjologicznego przesuwania się (pasażu) treści
pokarmowej. Jest to poważna choroba, z grupy chorób
tzw. „ostrego brzucha”, nagle dająca objawy i
wymagająca interwencji chirurgicznej.
Niedrożność dzielimy na: niedrożność porażenną i
mechaniczną.
 Przyczyny niedrożności w zależności od wieku:
16-20 lat 20-40 lat 40-60 lat Powyżej 60 lat

zapalenie taśmy przepuklina przepuklina

otrzewnej zrosty pozapalne uwięźnięta uwięźnięta
zrosty pozapalne przepuklina nowotwory nowotwory
uchyłki uwięźnięta złośliwe złośliwe
przepuklina zapalenie taśmy zapalenie
uwięźnięta otrzewnej zrosty pozapalne uchyłków
wgłobienie skręt zapalenie taśmy
guz zapalny uchyłków zrosty zapalne
kątnicy skręt niedrożność
naczyń
Objawy niedrożności:
-Bóle brzucha - nie są ciągłe, przerywane,
przypominają bóle porodowe

-Wymioty - w zależności od poziomu im niżej

tym objawy mniej nasilone, im wyżej tym
bardziej nasilone (objaw dość późny)

-Zatrzymanie gazów i stolca

Badając brzuch stwierdza się:

-cechy odwodnienia, wzdęcia brzucha, u osób

chudych stwierdza się pętle jelitowe (gdy choroba
długo trwa). Palpacyjnie- bolesność uciskowa
-Na początku brak objawów otrzewnowych. Ważne
osłuchiwanie brzucha, stwierdzamy wzmożoną
perystaltykę - charakter dźwięczny, przed
przeszkodą duża ilość gazów
-Nasilenie bólu przy wzmożonym szmerze
perystaltycznym
Badania dodatkowe:
-Elektrolity, morfologia, zdjęcie RTG, w miarę
możliwości w pozycji stojącej (występują
charakterystyczne poziomy płynów).

-Leczenie operacyjne
Niedrożność porażenna
Przyczyny:
-zapalenie otrzewnej (rozlane lub ograniczone).
-po każdym otwarciu jamy
brzusznej(kilkudniowe porażenie).
-krwawienie dootrzewnowe.
-uraz brzucha.
-Zaburzenia metaboliczne lub neurologiczne.
Stany porażenne jelit powstać mogą odruchowo. Źródłem
odruchu bywają zmiany patologiczne w jamie brzusznej i
poza nią.
Do niedrożności porażennej jelit prowadzić może:
• napad kolki żółciowej i nerkowej
• ostre zapalenie trzustki
• skręt jajnika
• pourazowy krwiak zaotrzewnowy
• złamanie kręgosłupa
• guzy i obrażenia mózgu
• zapalenie płuc
• zatrucia (np. ołowiem
Niedrożność mechaniczna
Przyczyny:
-Zatkanie światła,wstrzymuje pasaż treści
jelitowej i wywołuje ciężkie zaburzenia,lecz nie
pozbawia jelit ukrwienia.Wywołane przez
nowotwór,kamień żółciowy,zrosty w
otrzewnej,zwężenie pozapalne lub
popromienne,guz glistniczy,polip lub ciało obce.
Niedrożność mechaniczną jelit
dzielimy w zależności od :

• przebiegu choroby
• wysokości umiejscowienia przeszkody
• przyczyny niedrożności
Z uwagi na przebieg choroby wyróżniamy niedrożność:
ostrą – początek nagły, stan chorego najczęściej ciężki
przewlekłą – objawy łagodne, narastają powoli
Biorąc pod uwagę poziom umiejscowienia przeszkody odróżniamy
niedrożność:
• wysoką (jelito grube) – charakter podostry, a nawet przewlekły
• niską (jelito cienkie) – przebiega szybko i burzliwie
Przyczyną niedrożności mechanicznej może być:
• zadzierzgnięcie jelita (strangulatio)
• zatkanie światła jelita (obturatio)
Obrazy radiologiczne niedrożności mechanicznej
jelit
Niedrożność zarostowa
Zrosty są przyczyną niedrożności u 60% chorych
przyjmowanych do szpitala z powodu objawów
niedrożności.Zrosty są spowodowane zapaleniem
otrzewnej lub przebytą wczseśniej operacją.Wiele osób
jest,dlatego wielokrotnie operowanych.Opracowano
więc zabiegi mające zabezpieczyć przed nawrotem
niedrożności.Operacja Nobla lub Childa-Philipsa polega
na zeszyciu jelit,w odpowiednim układzie aby
zabezpieczyć jelito przed ostrym zagięciem lub
skręceniem,albo zaciskaniem światła jelita od zewnątrz.
Leczenie
Zasadniczo im wcześniej operacja będzie
wykonana,tym większe są szanse na dobry
wynik.Jeśli jednak nastąpi wyrazna ulga i
ustaną bóle,to można operacje odroczyć.Aby
wykonać dodatkowe badania i lepiej
przygotować chorego.
Operacja ma na celu:odtworzenie drożności
jelita,usunięcie toksycznej treści i usunięcie
odcinka który uległ martwicy.
 W drodze do szpitala pielęgniarka:
-zapewnia dostęp do żyły (najlepiej 2), podłączyć płyny
-zakłada sondę dożołądkową
-nie podaje leków p/bólowych
-nie odprowadza przepuklin uwięźniętych
-monitoruje ciśnienie i tętno chorego
Od momentu pierwszego podejrzenia niedrożności przewodu
pokarmowego pielęgniarka powinna pilnować, by chory nie
przyjmował żadnych pokarmów ani płynów (podawane są
leki i płyny dożylnie) aż do zabiegu operacyjnego lub do
czasu ustąpienia ostrych objawów choroby.
Po zabiegu operacyjnym lub zakończeniu ostrego okresu
choroby wdrożona jest odpowiednia dieta.
Podczas oczekiwania na zabieg operacyjny i bezpośrednio po
nim, a także w ostrym okresie niedrożności jelita leczonej
zachowawczo chory powinien pozostawać w łóżku.
Konieczna jest ocena odwodnienia, podawanie płynów i
elektrolitów.
Wprowadzamy do żołądka zgłębnik w celu odsysania
treści jelitowej.Co daje ulgę i zabezpiecza chorego
przed wymiotami w czasie znieczulenia ogólnego.
Stosuje się zgłębniki sięgające w głąb jelita.Służą one do
opróżniania jelit z toksycznej zawartości.
Podajemy antybiotyki o szerokim spektrum działania.
Cewnikowanie pęcherza moczowego (ocena diurezy).
Po operacji chory znajduje się pod ścisłym nadzorem,
kontrolowana jest czynność układu krążenia i nerek.
Drogą dożylną uzupełniane są płyny, wyrównywane
stężenia elektrolitów. Podawane antybiotyki mają za
zadanie zapobiec powikłaniom infekcyjnym.
Prawidłowa czynność jelit może wrócić dopiero po
tygodniu od operacji. Stopniowo rozszerza się wtedy
dietę. Po wyleczeniu niedrożności pacjent powraca do
normalnej aktywności życiowej i zawodowej, nie
stosuje się specjalnej diety.