BAB 7

KEELEKTRIKAN
DAN
KEMAGNETAN OLEH
CIKGU NORAZILA KHALID =)
 7.1 KEELEKTRIKAN
Semua hidupan
memerlukan tenaga untuk
PROSES HIDUP
Manusia memerluka
pelbagai jenis TENAGA
untuk melakukan kerja
 CAS ELEKTROSTATIK
Semua objek boleh bercas bila bergeser
Fenomena ini disebut KESAN TRIBOELEKTRIK
Objek yang KEHILANGAN elektron BERCAS POSITIF
manakala yang MENERIMA elektron BERCAS NEGATIF
Apabila objek bercas didekatkan ia mengalami DAYA
ELEKTROSTATIK
HUKUM CAS ( cas2 SAMA, MENOLAK, cas2
BERBEZA, MENARIK)
ELEKTROSKOP
 Ialah alat yang menentukan
1. Kehadiran cas elektrostatik
2. Kuantiti cas elektrostatik
ELEKTROSKOP
3. Jenis cas elektrostatik yang hadir
 Elektroskop yang paling ringkas ialah ELEKTROSKOP DAUN
EMAS
 Apabila objek BERCAS didekatkan dengan ceper logam
elektroskop yang neutral, daun emas mencapah menjauhi plat
logam.
 Semakin besar kuantiti cas, semakin besar pencapahan daun emas
 Apabila objek NEUTRAL didekat, daun emas langsung tidak
mencapah.
ELEKTROSTATIK DALAM KEHIDUPAN SEHARIAN
PANCARAN KILAT
SAMBARAN KILAT
 Sambaran kilat boleh memusnahkan
infrastruktur bangunan dan meragut
nyawa
 KONDUKTOR KILAT dipasang di atas
bumbung untuk mengalirkan cas ke
dalam bumi
 Konduktor kilat terdiri daripada jalur
KUPRUM tebal yang dibumikan.
 Apabila kilat menyambar bangunan
tinggi, cas2 NEGATIF akan mengalir ke
dalam bumi melalui konduktor kilat
 SOALAN

1. Konduktor kilat
dipasang dipuncak
menara itu.
Mengapa?
2. terangkan
bagaimana
konduktor kilat
berfungsi?
 PENYELESAIAN MASALAH BERKAITAN ELEKTROSTATIK

LORI TANGKI PETROL

Tayar lori bergeser
menghasilkan CAS
 cas itu boleh mencetuskan
KEBAKARAN
Jalur konduktor digukan untuk
mengalirkan cas2 ke bumi
sebelum mengepam petrol
keluar dari tangki
 PENYELESAIAN MASALAH BERKAITAN ELEKTROSTATIK

FABRIK PAKAIAN
Fabrik pakaian biasanya diperbuat
daripada wul, bulu haiwan dll
Ia menghasilkan CAS apabila bergesel
Cara2 mengurangkan cas
1. Elakkan memakainya
2. Memakai pakaian yg diperbuat dari
kapas
 PENYELESAIAN MASALAH BERKAITAN ELEKTROSTATIK

KEBAKARAN KENDERAAN

Cas elektrostatik
menghasilkan
percikan api dan
boleh
mencetuskan
kebakaran atau
letupan
 LANGKAH –LANGKAH KESELAMATAN
SEMASA MENGISI MINYAK
Matikan enjin
Sentuh bahagian logam
kenderaan
Jangan masuk ke dalam
kereta semasa mengisi
minyak
Padamkan telefon
bimbit
 PENYELESAIAN MASALAH BERKAITAN ELEKTROSTATIK
BERLINDUNG DI TEMPAT SELAMAT SEMASA RIBUT PETIR

Jangan berdiri di bawah pokok / tiang elektrik semasa petir

Kita harus berlindung di dalam kenderaan / dalam
bangunan bertindak SANGKAR FARADAY
Sangkar Faraday merupakan sebuah skrin logam yang
dibumikan untuk menyingkirkan cas2 elektrostatik
Jika kilat menyambar, cas2 akan mengalir melalui badan
kereta dan bukannya melalui badan manusia.
 PENGHASILAN ARUS ELEKTRIK
ElEKTRIK ialah tenaga yang
dihasilkan oleh ARUS ELEKTRIK
Arus elektrik dihasilkan oleh cas2
yang mengalir
Arus elektrik boleh dihasilkan
menggunakan penjana Van de
Graaff
Apabila PVDG dihidupkan ,
kubah dicas dengan cas positif
Cas2 positif menarik cas2
negative(atau electron)dari pili
air
Cas2 negative mengalir ke
kubah melalui galvanometer
Pengaliran cas2 ini
menghasilkan arus elektrik yang
menyebabkan penunjuk
galvanometer terpesong
ARUS
 PERKAITAN ANTARA ARUS, VOLTAN DAN
RINTANGAN
PERINTANG
PERINTANG ialah komponenn elektrik yang
diperbuat daripada KARBON dan LOGAM
OKSIDA
Terdapat 2 jenis perintang
1. PERINTANG TETAP – nilai perintang TIDAK
boleh diubah
2. PERINTANG BOLEH UBAH
(REOSTAT/POTENSIOMETER)– nilai perintang
boleh diubah
PERINTANG TETAP
PERINTANG BOLEH UBAH
 7.2 PENGALIRAN ARUS ELEKTRIK DALAM
LITAR SELARI DAN BERSIRI

LITAR
SELARI
 LITAR
SELARI
 LITAR
SELARI
LITAR BERSIRI
 LITAR
BERSIRI
 LITAR
BERSIRI
 PENDAWAIAN ELEKTRIK DI RUMAH
• Elektrik yang dibekalkan di rumah kita di
panggil SESALUR
• Nilai Voletan dalam sesalur ke rumah
kediaman di Malaysia ialah 240V
• Setiap rumah mempunyai SISTEM
PENDAWAIAN ELEKTRIK untuk
membekalkan elektrik daripada sesalur ke
peralatan elektrik
 PLAG 3 PIN
• Litar elektrik di rumah disambung secara
SELARI supaya lampu dan peralatan elektrik
dapat di kawal secara berasingan.
• Kita menyambung PLAG ke soket alir keluar
untuk menghidupkan alat elektrik
• PLAG 3 PIN biasanya digunakan pada alat
elektrik bervolatan sederhana dan tinggi seperti
TV, peti sejuk dll
• KOD WARNA ANTARABANGSA digunakan
untuk menunjukkan jenis-jenis wayar di dalam
 7.3 KEMAGNETAN
• Magnet lemah wujud sebagai mineral
semula jadi dalam batuan yang dipanggil
MAGNETIT atau BATU LOD.
• Magnet buatan adalah lebih kuat dan
mengandungi aloi logam seperti
neodymium –besi-boron dan aluminium –
nikel-kobalt
• Magnet boleh menarik bahan magnet
seperti besi dan nikel. Ciri ini dipanggil
KEMAGNETAN.
MEDAN MAGNET

• MEDAN MAGNET
ialah kawasan disekitar
magnet di mana daya
magnet dapat dikesan.
• Medan magnet
mempunyai CORAK
dan ARAH tertentu
•Ciri –ciri garisan medan magnet ialah
1. Garisan medan magnet lebih rapat di
kutub magnet
2. Garisan medan magnet tidak
menyilang antara satu sama lain .
•Garisan medan magnet BERMULA di
kutub UTARA (U) dan TAMAT di kutub
SELATAN (S).
 ELEKTROMAGNET
• Apabila arus elektrik mengalir melalui
konduktor elektrik, konduktor yang
dimagnetkan itu disebut ELEKTROMAGNET
• Ciri2 elektromagnet
1. Merupakan magnet SEMENTARA
2. Kemagnetan hilang apabila arus elektrik
dimatikan.
3. Mempunyai kutub utara dan kutub selatan
4. Kekuatannya bertambah apabila arus
bertambah
FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KEKUATAN
ELEKTROMAGNET
MASTERI PT3
 KEGUNAAN MAGNET DALAM KEHIDUPAN
SEHARIAN
KOMPAS
• Kita menggunakan kompas dalam
menentukan arah geografi
• Jarum kompas merupakan MAGNET
LEMAH
• Apabila kompas diletakkan berhampiran
dengan magnet yang lebih kuat, jarum
kompas akan terpesong
 KEGUNAAN MAGNET DALAM KEHIDUPAN
SEHARIAN
MOTOR ELEKTRIK DAN DINAMO

• MOTOR adalah alat yang mengubah

tenaga elektrik kepada tenaga kinetik
• DINAMO adalah alat yang mengubah
tenaga kinetik kepada tenaga elektrik
• Magnet digunakan dalam binaan motor
dan dinamo
TAMAT

RUJUKAN UTAMA :
OXFORD FAJAR
AMAZING SAINS TING2